КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
А ПОТЫМ... Лабірынты часу дазвання знікаюць. (Доўга пустыня стыне.) Сэрца, крыніца жадашія, знікае. (Доўга пустыня стыне.) Пацалункі, міраж світанпя, знікаюць. Доўга пустыня етыне. Зыбаюцца пяскі густыя. Паэма, салеа Хорхе Саламеа * * * Зямля сухая, зямля глухая, і ночы да небакраю. (У гарах і ў алівавым вецці — вецер.) Зямля старая ліхтарняй адчаю. Зямля падземных азёр глыбокіх, стрэл і смерці бязвокай. (Ветру ўзмах на шляхах, у таполі вятрыску прыволле.) СЯЛІБА Каплічку, чыстыя плыні і векавыя алівы трымае лабатая строма цярпліва. Смаўжамі ў плашчах сваіх людзі, вулкі — ў тумане; будзі не разбудзіш. На нерухомых, ссавелых вежах круцяцца, круцяцца флюгеры вечна. Туга мне адкажа хіба? Пытаю і ад адчаю хілюся... О, дзе ты ўдавееш, сяліба, ў заплаканай Андалузіі? КІНЖАЛ Кінжал рэжа сэрца, як лямеш цаліпу. He. He рэж мяне. He. Кіпжал не ведае меж, прамянём паліць жах глыбізну. He. He рэж мяне. He ПЕРАКРЫЖАВАННЕ Усходні вецер. Дасвецце ідзе басанож. Ліхтар і ў сэрца нож. Дрыжыць напятай струной вуліцы цішыня, жахам злоўленага авадня. Бачу штодня паўсюль адно ж — у сэрца нож. АЙ! Ветру вяртае крык рэха — цень кіпарыса. (Пакіньце мяне гэтаму полю паплакаць уволю.) Прахам пайшло ўсё ў свеце, з маўклівасцю час змірыўся. (Пакіньце мяне гэтаму полю паплакаць уволю.) Далеч сцямнелую зглыдалі кастры ўсю. (Казаў жа — даволі, пакіньце мяне гэтаму полю паплакаць уволю.) ВЫПАДАК На вуліцы мёртвы ляжыць, кінжал працяў яму грудзі. Ніхто яго не ведае ў твар. Як дрыжыць ліхтар! Мама, як над ім дрыжыць вулічны ліхтарок! Світанне яму не вярнула зрок. Ніхто зазіраць у вочы ue будзе. Чужы для свету ўсяго на вуліцы мёртвы ляжыць, кінжал працяў яму грудзі, апіхто не знае яго. САЛЕА У чорную мантыю ўбрана, лічыць, што цесны свет, а сэрца — неабдымная рана. У чорную мантыю ўбрана. I думае — ўздых закаханы ці стогн нечакана знікнуць, як узвіў урагану. У чорную мантыю ўбрана. Нанач балкон расчыніла старанна, і неба ўсё прыйшло да яе, разнасцежанае, на досвітку рана. Ан-ян-ян-ян-ян, у чорную мантыю ўбрана! ПЯЧОРА 3 пячоры рыданні — аглухлым звонам. (Свінцовае на чырвоным.) Краіны далёкія цыган прыгадвае. (Вежы выпоспыя, людзі загадкавыя.) Гавораць вочы загадным тонам. (Чорнае на чырвоным.) Пячора пабеленая, дзень залаты перад сконам. (Белае на чырвоным.) СУСТРЭЧА Hi ты, ні я не хочам сустрэчы. Пытаць недарэчы, чаму так. Як я кахаў яе, знае мой смутак і ты. Ідзі ж — перавал круты сцяжынка твая абміне. Гараць на руках у мяне сляды цвікоў. Ці ж ве бачыш, як сочыцца кроў? Ідзі паціху, даверся высі, болсй не азірайся, як і я, з богам райся, маліся Каятану святому, пакаяння стому прымі на плечы. Бо ні ты, ані я не хочам сустрэчы. СВІТАННЕ Дасвеццем Кордавы званы не знаюць звады. Разбілі змрок начны, прачнуліся званы світаннае Гранады. Пачулі вас, званы заспаныя, і вашае маленне дзяўчаты ўсёй Іспаніі з ножкаю маленькай. Дрыжаць спаднічак туманы. Прэч сны! Пагоднеюць пагляды. Дасвецця Кордавы звапы! Званы світаннае Гранады! Сглуэт петэнэры Эўхеньё Монгэсу звон П р ы п е ў На вежы жоўтай канае звон. На ветры жоўтым водзван чуцён. На вежы жоўтай крутарэбрай звон растае. Вецер страсае срэбра з кожнай пылінкі таё. ДАРОГА Сто коннікаў, усе ў жалобе, імчаць куды? — Па апельсінавым небасхіле мігцяць сляды. Hi ў Кордаву, ані ў Севіллю ім не прымчаць, ані ў Гранаду, што ў мора марыць падол мачаць. Іх занясуць санліва коні усіх туды, дзе лабірынт крыжоў, дзе песням стыць ад жуды. Куды імчацца сем адчаяў, капыцяць страх сто ўпартых андалузцаў конных па апельсінавых адхонах, густых гаях? ШЭСЦЬ СТРУН Гітара дрэмлс — не руш, нрачнецца; па волі яе наплачуцца сны ў ахвоту, паволі рыданні згубленых душ выпырхваюць з яе круглага рота. I зорку вялікую тчэ лепей ад павучыхі і з прагай зорнай яшчэ і яшчэ узор рве, каб лавіць уздыхі, што плаваюць у яе чорнай драўлянай прорве. ТАНЕЦ У садзепетэнэры У садзе ночы шэсць цыганак у белым скачуць тапец дзявочы. У садзе ночы вянкі з папяровых руж, спеюць зорамі вочы. У садзе ночы цемру паліць жэмчуг зубоў, да скокаў ахвочы. У садзе ночы страсць моўчкі рагоча, у самым пебе ніцеюць юлёвыя цені. СМЕРЦЬ ПЕТЭНЭРЫ Смерць грукае ў белыя дзверы да смерці мужчын — петэнэры. Сотня рысакоў гарцуе — мерцвякоў у сёдлах чуе. Над петэнэрай свечак зоры загараюцца, каб не спазніцца, медныя сцёгны поўны дакору, іх лашчыць з муару спадніца. Сотня рысакоў гарцуе — мерцвякоў у сёдлах чуе. Вострымі ценямі доўга аблокі плывуць да яе з далягляду, абарвала стогн гітары глыбокі здрада. Сотня рысакоў гарцуе — мерцвякоў у сёдлах чуе. ІНТЭРЛЮДЫЯ 'Ай, петэнэра-цыганка! Яй-яй, петэнэра! Развітацца цнатліўкі-пыхліўкі не прыйшлі патаемна, што мёртваму Хрысту ў цішы даюць свае косы, тыя, што ходзяць на кірмашы у бялюткіх мантыльях. Хавалі цябе ў журбе, каго завуць прыхаджанамі, чыё сэрца не давярае болю, людзі пагарджаныя, рыдаючы, завулкамі за табою ішлі спалатнела. Ай, петэпэра-цыганка! Яй-яй, петэнэра! ВЕЧНАЯ ПАМЯЦЬ Сто закаханых, страсцю загнаных, вечны спакой у зямлі сухой знайсці сабе мусілі. У Андалузіі хопіць дарог барвяных. У Кордаве на зялёных паляпах ето крыясоў пад алівы стануць маўкліва, папамінаць аб сардэчных ранах будуць усім на зямлі. Сто закаханых, страсцю загнаных, вечны спачын зпайшлі. ЛЯМАНТ На вежы жоўтай канае звон. На ветры жоўтым водзван чуцён. У вянку звялі краскі, сцежкай чорнай ступае смерць, на ласкі скупая. Песню пяе і пяе гітара беларэбрая У яе, пяе, і пяе, і пяе. Вецер страсае срэбра з кожпай пылінкі таё. Дзве дзяўчыны Максіму Кіхана ЛОЛА Звініць апельсіннік вясёлы. Лола мые пялёнкі з бавоўны, вочы зялёныя ў Лолы, голас ліловы, няўлоўны. Ай, кахавне, цвіце ў апельсінніку сіняе равве! Бяжыць ручаівка імкліва, ад совца зліпаюцца вейкі, на маладзевькай аліве заходзіцца верабейка. Ай, каханне, цвіце ў апельсіпніку сіняе ранне! Гнуцца алівы старыя. Як Лола ўсё мыла змыліць, прыйдуць тады тарэрыльё. Ай, кахавве, у апельсінніку сіняе рапне! АМПАРА Ампара, ты ў доме марнееш, самотная мара, ўся ў белым. (Язьмін ці нарды... Будзіць напамін ці варта?) Чуваць табе песня леная струменяў фантана крохкіх і аслаблага кенара перажоўклы цёхкат. Відаць, як пад вечар ад болю дрыжаць кіпарысы і птушкі, а ты вышываеш паволі вензелі на падушкі. Ампара, ты ў доме марнееш, самотная мара, ўся ў белым! Ампара, трэба быць смелым без краю, каб сказаць: я цябе кахаю! Тры трады Пілар Субіаўры МАЛАГЕННЯ Уваходзіць смерць і выходзіць з даверам з таверны. Блукаюць чорныя коні і змрочныя галасы гартанныя у прадонні гітары. Пахне соллю пагарда і крывёю жаночай, ліхаманіць нарды, узбярэжжы заносіць. Наліваецца ўшчэрць кубак нямераны, выходзіць з таверны смерць, заходзіць смерць у таверну. КВАРТАЛ У КОРДАВЕ Ад зор баропяцца ў доме, каб не сустрэцца вачыма. Зачынены аканіцы: заснула навек дзяўчына. Чырвоная ружа самотна у валасах ссірацела. А да акна здалёку шэсць салаўёў прыляцела. Зайшліся залётныя ў плачы. Сумотна ўздыхаюць людзі. I стогну ўтрымаць не могуць гітар пабалелыя грудзі. ТАНЕЦ Гэта ў танец Кармэн выйшла — ныюць вулачкі Севіллі. Косы, як у цвеце вішні, зрэнкі прагаю завылі. Дзяўчаты, ці вокны запяты? Вывіваецца змяя ў ёй, жоўтая змяюка танца,— як змірыць ёй памяць з явай, як з каханнем развітацца?! Дзяўчаты, ці вокны запяты? Цені скачуць на падворках, гукі ў вулках аддаюцца, і былых шыпоўях горкіх прагне сэрца андалузца. Дзяўчаты, ці вокны запяты?! «ПЕРШЫЯ ПЕСНІ» 1922 Чатыры жоўтыя балады I На гары, нібы надзея, дрэўца гонка зелянее на выгодзе. Пастух — ідзеш, пастух — праходзіш. I спускаюцца алівы ў поле спёклае маўкліва. Спёка, годзе! Пастух — ідзеш, пастух — праходзіш. Hi авечкі, ні сабакі, ні кахання, пі кульбакі. Яны дзе ж? Пастух — ідзеш. Ценем залатым паволі нікнеш ты ў пшанічным полі ў ціхай згодзе. Пастух — праходзіш. Зямлі ўсёй цела Жаўцела. Паўдзён не атух, пасядзі, пастух. Hi поўні белай, ні зоркі беглай. Паўдзён яе атух, пасядзі, пастух. Смуглянка маладая жне вінаграду рыданне. Паўдзён не атух, пасядзі, пастух. Ill Двое чырвоных валоў сярод залатых каласоў. У валоў старадаўніх званоў пагойдванне і прароча-птушыпыя вочы. Вочы для світання туманіста-непагодлівага, а яны лета апельсін перагрэты працінаюць. Валы ад нараджэння — дзяды, ды гаспадара не знаюць. Яны ў баках сваіх успаміпаюць крылы былыя. Ідуць валы і, запавольваючы рухі, усё ўздыхаюць па палях Руфі, шукаюць брод, спрадвечны брод, і, слёзы жуючы, хмялсюць ад зор начы. Двое чырвоных валоў сярод залатых каласоў. Па небе ў рамонках ІДУ» Вечар адпрэчыў жуду. Што святы я, прытрызнілася сягоння. Мне на далоні поўню паклалі. Я адпусціў яе зноўку у далі, і, нібы ў салодкай мане, бог ружай і німбам каранаваў мяне. Па небе ў рамонках ІДУ- I зараз іду па гэтым полі збавіць дзяўчатак ад болю, якім кавалеры хітраць бяду, дарыць хлапчукам залатыя мапеты, чаканіць змроку слюду. Па небе ў рамонках *ДУ> «ПЕСНІ» 1921-1924 ПЕСНЯ ХОЧД СТАЦЬ СВЯТЛОМ Песня святлом стаць хоча. Песня мігціць у змроку ніткамі фосфару й поўні. Жаданне святла без клёку. У арбіце сваёй апалавай сустракае сябе і вяртаецца зноў у журбе. КАРУСЕЛЬ Свята, радасць сватай! Колы — з небакраю. Карусель прыносіць свята, Карусель і забірае. Сіняе вялікадне. Белая куцця. I мяняюць будні скуру, быццам змеі. Свята — з добраю натурай: скуры век не зменіць. Любяць святы ўсё старое — сёстры нашых матак сумных: вечары ў муарах мройных, у шаўковашэптных еукнях. Сіняе вялікадне. Белая куцця. Бы да зорак іірывязана, карусель кружляе з ветрам разнаколерным цюльпанам пяці частак свету. Мчыся! Коні, як пантэры. Коні прашчураў не помняць. Дзецям поўня на вячэру, як чарэшня — поўня. Кружыць кола. Марка Пола, злуйся, злуйся — ў падарожжы бачаць даль зямель наўкола дзеці — ты й прысніць пе зможаш. Сіняе вялікадне. Белая куцця. ВАГІ Начы pyx страшна зведаць. Дзень — вораг скрух, няўседа. Ноч мёртвая ў вышынях. Дзень, крылы склаўшы, гіне. Ноч сябе ў люстры бачыць. Дзень — ад вятроў гарачы. Толькі тайна дае нам жыццё. Толькі тайна.