КНІГІ ОНЛАЙН
Прыняць удзел у вычытцы распазнанага тэксту Падрабязней
I адкуль у вас на дошцы Тут кляновыя лісты? Растлумач, дзяжурны, ты. Нешта я не разбяруся: Палачкі, кручкі, калябкі... — Пётр Пятровіч, гэта ж гусі Малявалі свае лапкі! — Дзе сціралка? — Ўкрала галка. — Бачыш, пылам клас пакрыты? А чаму ты сам няўмыты? Непарадак, ГІіятух! А Яўтух той — хітры зух: -— Пётр Пятровіч, скажу вам, Дык я ж — сан і ўсюды сам: Я ж і тут, я ж і там, Хоць вазьмі ты разарвіся... — А які ж у цябе сан? — Старшыня ж я Сан- Камісіі. От якая ППШ, Лепш маўчыце, дзеці, ша. Нізашто больш не вазьмуся Я туды вадзіць экскурсіі. Даў зарок I падпісаўся: Ваш дружок — Вясёлкін Вася. АЗБУКА ВАСІ ВЯСЁЛКІНА Рашыў Вясёлкін Вася: — Сам адкрываю школу. Збіраю ў першым класе I птушак, і жывёлу, Усіх звяроў на свеце. I вы прыходзьце, дзеці. У мяне такая кніжка ёсць, Што рады будзе кожны госць. Я літары вам пакажу, Пра ўсе малюнкі раскажу. Глядзіць Васіль наўкола: Хто ж першы прыйдзе ў школу? А тут з двара: — Здароў, Вясёл! — А ты хто будзеш? — Я асёл. Стаіць і дзівіцца Васіль: — Нашто аслу аўтамабіль? Куды вязеш ты агуркі? — А гэта звычай мой такі,— Яму адказвае асёл.— Саджуся з кнігаю за стол — У рот адразу ж агурок. — Нашто? — Каб ведаць лепіп урок. Давай, вучы мяне, Вясёл, Саджай хутчэй за парту. Ты ж ведаеш, сярод жывёл Я самы, брат, упарты. — Па-першае, я не Вясёл,— Сказаў Вясёлкін Вася,— А па-другое, стаўлю кол За панібрацтва ў класе. A Буквар мы пачынаем з А, I я заўважыць мушу: He вельмі цяміць галава, Хоць і даўгія вушы. Хапае слоў апроч асла, ТТТто пачынаюцца на А: Арол, акварыум, алень, Аса, акула, авадзень, Авёс, алмаз, атара, Алена і Алеся I нават акуляры, Што ты на нос павесіў. Як закрычыць асёл: — Браткі, Вось для чаго мне агуркі! Ў мяне іх — цэлая гара. За розум брацца мне пара. Як з’ем апошні агурок — Урок засвою назубок. Б А гэта, дзеці, што за франт: Завіты ўвесь, на шыі — бант, I так ілбом у бубен б’е: — Прыміце ў клас, Я знаю: Бэ-э-э! Прыняць выдатніка, прыняць! Ён заслужыў адразу 5. Хто гэта лісця нанізаў На вострыя іголкі? А вожык Васю так — Вітаю вас, Вясёлкін. — Я рад,— прызнаўся Ды чым жа ты заняўся? — Навошта льеш,— 3 вядра ваду на вераб’я? — Мы з вераб’ём у пары Збіралі вам гербарый. Дружок мой запыліўся, Хачу, каб ён памыўся. Сягоння ўсе глядзяць на нас, Бо мы прыйшлі ж у першы клас. Г Напэўна, дзеці, вы змаглі б Сказаць і самі: гэта — грыб. I прозвішча, як у людзей, У вучня — Баравік. I ён у школу ўжо ідзе, Хоць ростам невялік. Хай невялік, хай невысок, А ведае здавён I той лясок, і верасок, Дзе нарадзіўся ён. д I дзяцел ведае свой дом На дрэве са старым дуплом Калі і непагадзь —ну што ж, He страшны дзецям снег і дождж. Як добра ў дзятла пад крылом, Калі такі выдатны дом! Хто знае,Дэ знайсці нам дзе? Пытайце ў бацькі, ў маці, Шукайце ў дзятлавым гняздзе — Падкажа добры дзяцел. Е Ё А за дзвярыма: тук-тук-тук. Пытае Вася: — Што за стук? Зноў дзяцел? He, зусім не ён — Прыйшоў у школу паштальён: — Вам тэлеграма ёсць адна. Здзівіўся Вася: — Ад каго ж? — Напэўна, што з рачнога дна, Бо тут унізе подпіс: Ерш. — Ну што ж, якраз да часу. Чытайце ўсяму класу. Ш-ша, слухайце, што піша ёрш: «Жыву за іншых я не горш. Малым паставіў ёлку. Выпісваю «Вясёлку». Ды вось бяда: сыны мае He ведаюць ні Е, ні Е. Да вас у школу трэба плыць, Але парайце, як нам быць. Калі паступім мы туды, Дык жа загінем без вады...» Сказаў Вясёлкін: — Точна, Хай вучацца завочна. Ж 3 Тут Вася адчыніў акно: — А гэта што там за яно — Ці не пад’ёмны гэта кран? Зірні на вуліцу, баран. Зірнуў баран, спужаўся: — Яно з хвастом, з нагамі, 3 вушамі і рагамі, Пад стол хавайся, Вася, А я залезу ў шафу!.. Вясёлкін рассмяяўся: — Ды гэта, брат, жырафа. Яна паспела ў самы раз. Прашу, прашу, заходзьце ў клас. Сядайце, калі ласка, ў нас! Жырафа рада б сесці, Ды ў школу ёй не ўлезці. Заўважыў заяц звера, Збялеў і — шмыг за дзверы, Па калідоры — скок-скок-скок. Ен думаў, што з’явіўся воўк. На парту ўскочыў з перапуду: — Вучыцца болей я не буду! — Хапіў адзін, другі званок: Хутчэй канчай, Васіль, урок! Цягнуўся цэлы месяц У класе перапынак, Шукалі зайца ў лесе Ля ўсіх дубоў, асінак. Уцёк са школы Зай, уцёк. — Што ж, без яго пачнём урок,— Сказаў Вясёлкін Вася I за журнал узяўся, Бо цвёрдую меў звычку — Штодня вёў пераклічку. I Й — Індык! — спытаўся Вася,— А ты куды сабраўся — Ў гурток шыцця і кройкі? Дзеля чаго ў запасе Ў хвасце ў цябе іголкі? Чаго ты так падзьмуўся, Ад вучняў адвярнуўся? — Хаджу я важна па зямлі, Затрос індык бародкаю,— Бо ведаю, што ёсць два I: I доўгае, й кароткае. Усё я ведаю, пытай. Напрыклад: іней, гай і май, Ігнат, Іван, Іран... — А бэ-э-э? — He вытрымаў баран.— He паважаю я цябе, Бо ты сказаць не ўмееш: бэ! Спакойна Васева рука Лягла на дзённік інды^а^ — Ты адказаў мне бойка, Сказаў настаўнік Вася,— Але я стаўлю тройку, Каб больш не зазнаваўся. К А качаня і кацяня Паміж сабою як радня. Усюды разам, удваіх, He разальеш вадою іх. У клас увойдуць, знімуць шапкі, Пасядуць і — угору лапкі, Бо качанятка і каток Заўсёды ведаюць урок. Выдатнікам настаўнік рад. А хто іх выхаваў? Дзетсад. Л — А што нам скажа Ліска? — Нічога не скажу. He падыходзьце блізка: Вы ж бачыце, сяджу Ўвесь дзень перад люстэркам, Занятая прымеркай. Напэўна, што завузка Нейлонавая блузка, А модная спадніца Так цісне ў паясніцы... — Ліса і лісяняткі, Пакіньце вы заняткі! У вас, у модніц,— свой прыцэл. Мы вывучым і самі Л. М Зірнуў Васіль у кніжку: — А дзе маленькі Мішка? — А вунь на школьным ён двары, Сам у акно пабач. Прыйшоў да нас мядзведзь стары, Купіў унуку мяч. Старому сумна ў лесе На персанальнай пенсіі. Сюды штодня хадзіць ён рад, Насіць малому мармелад. Такі ж ужо чуллівы дзед, Вунь прывалок веласіпед: «Бяры веласіпедзік, Катайся, мой мядзведзік!» Сказаў настаўнік: — Ой, дзяды, Нямала мне ад вас бяды, Так песціце вы ўнукаў — Зрываеце навуку. Н Навуку любіць насарог, Калі здалёк прыехаць мог, Аж з Афрыкі, з Нігерыі. Але ступіў ён на парог — He можа ўлезці ў дзверы. Жырафа рада земляку: — Жаданы мой, чаканы... — А ты, жырафачка, адкуль? — Твая суседка — з Ганы. — Канікулы,— сказаў Васіль, Браткі, не пашкадуем сіл. Пашырыць трэба школу, Пляцоўку для футболу, А для гасцей замежных Паставіць клас сумежны — Ура! — абрадваўся баран, Я зараз намалюю план. I пачалася праца, Рад кожны быў старацца. Стаў за учотчыка індык, Сам працаваць ён не прывык. Пляцоўку расчышчаў асёл, Бо вельмі ж ён любіў футбол. — Ёсць разгарнуцца дзе цяпер! — Сказаў мядзведзь-пенсіянер. Стаў пілаваць бярвенні. Ён пілыпчык быў адменны. Уважліва сачыў унук, Каб не парваць пілы аб сук. Знайшлі і вучні-малышы Сабе занятак па душы. Тут завіхаліся штодня I качаня, і кацяня. I нават зай-зайчына Вярнуўся, малайчына, I стаў на дапамогу Самому насарогу. Пыхцеў, Стараўся Насарог, Ажно пацеў I нос, I рог. Жырафа следам бегла I падавала цэглу. Упраўна брала з долу Яна любыя высі... Пабудавалі школу — Спыніся і дзівіся, Якія гмахі ўзніклі. Вось гэта дык канікулы! Э I зноў увесь сабраўся клас. Зірнуў у кнігу Вася: — На чым спыніліся той раз? — Ён у крата спытаўся. Разявіў крот шырока рот I прастаяў бы, можа, год. Была ў гасцях у школе 3 дзетсада ляля Оля. Сама не знаючы таго, Яна і адказала: О! Адкрыла лялечка Маленькі, роўненькі кружок. I насарог адкрыў свайго — Жахнуўся клас увесь: — Ого! П — Навошта пеўню парасон, Чаго стаіць на плоце ён Якраз ля нашых жа акон? — Схаваўся, дзеці, я ў цянёк, Каб добра вывучыць урок. — Скажы нам літару сваю! — He, дзеці, лепей я спяю. Хоць з граматаю не ў ладах, Але спяваю па складах. Ніхто так на маім вяку Яшчэ не пеў: Ку-ка-рэ-ку! — Ты ўмеў бы значна Калі б вучыўся ў школе. Прыходзьце, пеўні, ўсе вы Да нас у клас на спевы. — Паслухайце, здаецца, Хтось ля дзвярэй шкрабецца. Чакайце, сам праверу. Зірнуў Васіль на дзверы: — Дык гэта ж рак. Адкуль, бядак? Чаго такі распараны, Як кіпенем абвараны? Падняўшы стрэльбу ў клюшні, Рак адказаў: — Мне душна. — Нашто ты стрэльбу ў клас валок? Яшчэ націснеш на курок. — Так,— адказаў ён горда,— так, Я — лепшы паляўнічы... Нічога дзіўнага, што рак У школу не залічан. Калі не верыш, дык правер, Пакуль у рэчцы мелка. С — А хто ў нас на чарзе цяпер? Сказалі дзеці: — Стрэлка! — А дзе яна ў нас, дзеці? — У космасе, ў ракеце! Абкружыць Сонца сорак раз I прыляціць ізноў у клас. Т — Я добра бачу па ўсіх вас, Ваш пазнаю характар — Нам тэхнікай заняцца час, Прыйшоў якраз і трактар. А гэта вось механік сам, Славуты на ўсім свеце, Пакажа ўсе машыны вам, Пракаціць на ракеце. Наўрад ці ёсць яму раўня Паважны і вусаты... Падняла лапку кацяня: — Дык гэта мой жа тата! Механік тут сынка абняў: — Як вучышся, дзіцятка? I адказаў сыночак: — М-мяў А я — выдатнік, татка... I загадала татку Кацяня загадку: У — У галаве У доўгае, Кароткае ў хвасце. Выкручваецца, поўзае На тоўстым жываце. Уміг жывога зайца Глыне — і не падавіцца. Ну, што? He адгадаў? Я падкажу — удаў. Такая ўродзіна удаў, Убачыш — зойме дух. Каб ты, пачварына, прапаў, Так напалохаў — ух! Яго не пусцім мы ў свой клас, Бо праглыне ўсіх нас зараз, I СТОЛ, i школьны глобус, I новы наш аўтобус. На чым жа мы, татуся, Паедзем на экскурсію? I вось ужо завёў матор Механік дзядзя Коця. Ён вельмі строгі быў шафёр, Суровы на рабоце. I да сябе ў кабіну He ўзяў ён нават сына: — Мне на машыне не радня Hi сват, ні брат, ні кацяня. Ф Сказаў Вясёлкін Вася: — Хвалю за дысцыпліну. Мой клас увесь сабраўся. Гані, шафёр, машыну... Ляціць аўтобус па шашы. Глядзяць з акенца малышы. Мігцяць фіранкі, як флажкі, I шоўкавыя фартушкі, I новыя фуражкі. Лагодна і пакорна, Адзетыя па форме, Сядзяць індык з барашкам. А за машынай пеша Услед жырафа чэша, А за жырафай — ох-ох-ох — Цялёпкаецца насарог, Ажно дрыжыць пад імі дол. — А вы куды? — Мы на футбол. — А хіба ў нас сягоння матч? — Спытаў шафёр з кабіны. сЖ А вы — балельшчык, Кот Вусач? Дык самі знаць павінны, Што ў нас на стадыёне Выдатны дзень сягоння: Аслам забілі гол зайцы. Вось малайцы дык малайцы! Як усхапіўся тут асёл: — Шафёр, вязі нас на футбол! Хутчэй, хутчэй на стадыён! Зароў ад горкай крыўды ён.