КНІГІ ОНЛАЙН
3. Карскнй, т. III, в. I21. Сперанскнй — Русская устная нар.[одная] словесность22. — Савченко. — Ю. Соколов — Очередные задачн нзучення русского фольклора („Худфожественный] фолькл.[ор]“, вып. I)23. 12 Поўнае бібліяграфічнае апісаньне: Шурц, Г. Псторня первобытной культуры. Санкт-Петербург, 1910. — 888 с. 13 Поўнае бібліяграфічнае апісаньне: Бюхер, К. Работа п рнтм. Рабочне песнн, нх пронсхожденне, эстетнческое н экономнческое значенне. Санкт-Петербург, 1899. — 207 с. 14 Поўнае бібліяграфічнае апісаньне: Веселовскнй, А. Собранне сочнненнй. Серня I. Поэтнка. Т. 1. (1870—1899). Санкт-Петербург, 1913. — 630 с. 15 Поўнае бібліяграфічнае апісаньне: Потебня, А. Ііз запнсок по теорнн словесностн. Харьков, 1905. — 647 с. 16 Поўнае бібліяграфічнае апісаньне: Потебня, А. Мысль н язык. Харьков, 1892. — 236 с. 17 Поўнае бібліяграфічнае апісаньне: Устная народная словесность. Темы. Бнблнографня. Программы для собнрання устной поэзнн / сост.: Н. Л. Бродскнй, Н. М. Мендельсон, Н. П. Сндоров. Москва — Ленннград, 1922; Русская устная словесность. Темы. Бнблпографня. Программы для собнрання пронзведеннй устной поэзіш. / сост.: Н. Л. Бродскнй, Н. А. Гусев, Н. П. Сндоров. Ленннград, 1924. 18 Поўнае бібліяграфічнае апісаньне: Карскнй, Е. Белорусы. Т. I. Введенне в нзученне языка н народной словесностн. Варшава, 1903. — 478 с. 19 Поўнае бібліяграфічнае апісаньне: Савченко, С. Русская народная сказка. Нсторня собнрання н нзучення. Кнев, 1914. — 543 с. 20 Поўнае дакладнае бібліяграфічнае апісаньне: Ігнатоўскі, У. Кароткі нарыс нацыянальна-культурнага адраджэньня Беларусі: (лекцыі, чытаныя для студэнтаў Менскага пэдагагічнага інстытуту ў г. Яраслаўлі ў 1917—1918 годзе). Менск, 1921. — 82 с. 21 Поўнае бібліяграфічнае апісаньне: Карскнй, Е. Белорусы. Т. III. Очеркн словесностн белорусского племенн. 1. Народная поэзня. Москва, 1917. — 557 с. 22 Поўнае дакладнае бібліяграфічнае апісаньне: Сперанскнй, М. Русская устная словесность. Москва, 1917. — 474 с- 23 Поўнае бібліяграфічнае апісаньне: Соколов, Ю. Очередные задачн нзучення русского фольклора // Художественный фольклор. Кн. 1. Москва, 1926. С. 5—29. Штернберг — Современная этнологня („Этнографня", т. I)24. Bystron — Z tem do ludoznawstwa polskiego25. Fiszer — Lud polski26. „Этнографнчннй вістннк“27. 4. Сперанскнй. Карскнй. Владнмнров — Веденпе в русск.[ую] нар.[одную] словесность28. Веселовскнй, т. I: „Нз нсторнн эпнтета", „Эпнч.[ескне] повторення“ і ,,Пснхологнч.[ескнй] параллелнзм"29. Раманаў, Шэйн, Сержпутоўскі. — А. Афанасьев. 5. Покровсклй — Очерк лсторлл русской культуры (М., 1918), ч. II, глава II — 32)30. Харузлн — Этнографля, ч. 431. Шурц. — Кагаров — Релнгня древнлх славян32. Сперансклй. 6. Веселовсклй — т. I, ,,Пслхологлч.[есклй] параллеллзм л его формы в отраженлл поэтлческого стлля“33. Ллпперт — йсторля культуры, с. 301,300,39334. Тэйлор — Первоб.[ытная] культ.[ура], т. I, гл. Ill—VIII35. Фрэйд — Тотэм л табу36. 737. 24 Поўнае бібліяграфічнае апісаньне: Штернберг, Л. Современная этнологня // Этнографня. 1926. № 1 (1—2). С. 15—43. 25 Поўнае дакладнае бібліяграфічнае апісаньне: Bystron, J. St. Wst^p do ludoznawstwa Polskiego. Lw6w, 1926. — 220 s. 26 Поўнае дакладанае бібліяграфічнае апісаньне: Fischer, A. Lud polski: podrecznik etnografji Polski. Lwow, 1926. — 240 s. 27 „Етнографічнйй віснйк“ — пэрыёдык Этнаграфічнай камісіі пры УУАН. Выдаваўся ў 1925—1932 гг. Агулам выйшла іо нумароў. 28 Поўнае дакладнае бібліяграфічнае апісаньне: Владнмнров, П. Введенне в нсторню русской словесностіі: йз лекцнй н нсследованнй П. В. Владнмнрова. Кнев, 1896. — 278 с. 29 Гл. зноску 14. 30 Поўнае бібліяграфічнае апісаньне: Покровскнй, М. Очерк нсторнн русской культуры. Ч. 2. Москва, 1918. — 232 с. 31 Поўнае бібліяграфічнае апісаньне: Харузпн, Н. Этнографня. Лекцнн, чнтанные в ймператорском Московском уннверснтете. Вып. 4. Санкт-Петербург, 1905. 530 с. 32 Поўнае бібліяграфічнае апісаньне: Кагаров, Е. Релнгня древннх славян. Москва, 1918. — 73 с. 33 Гл. зноску 14. 34 Поўнае бібліяграфічнае апісаньне: Лнпперт, Ю. йсторня культуры. СанктПетербург, 1899. — 396 с. 35 Поўнае бібліяграфічнае апісаньне: Тейлор, Э. Первобытная культура. Санкт-Петербург, 1872. — 381, 72 с. 36 Поўнае бібліяграфічнае апісаньне: Фрейд, 3. Тотем н табу. Москва — Петроград, 1923. — 170 с. 37 Пропуск у рукапісе. 4/Х.2838. „Фольклёр“ — 1846 г. Томас Вільям39 (ням. Folkskunde40). Ф.[ольклёр] пашыраецца да мэдыцыны, рэлігіі, малярства, орнамэнту, юрысдыкцыі (звычайнае права). 1) У соцыялёг.[ічным] разрэзе поэзія працоўных мас, вёскі, сялянства — „Поэзня деревнн“ — браты Соколовы41 2) форма 3) гіст.[арычна]-культ.[урны] лёс — пагарда сярэднявечн.[ае] арыстократыі (XVIII ст. — „подлая“ творчасьць) 4) спосаб перадачы продукту — вусны. Фольклёрыстыка — мэтодыка дасьледваньня фольклёру. Шпэт42 зазначыў, што фольклёрыстыка — частка этнографіі, не датычная да літаратуразнаўства. Цяпер фольклёрыстыка ўважаецца за асобную дысцыпліну. Сумежныя дысцыпліны: літаратуразнаўства (пункты думаньня — поэтыка, іменьні выдатных дасьледчыкаў), этнографія (мат.[арыяльная] і дух.[оўная] культура), лінгвістыка (асфабліва] дыялектолёгія), чужаземны фольклёр (вандр.[оўныя] [мо]тывы), гісторыя культуры і рэлігіі. Жанры з войстрым соц.[ыяльным] зьместам не запісваліся і губляліся. Келтуяла43, нямецкая навука. Наўман44 — „народ нічога не вытвараець, адно пераймаець“. Гістарычнае значэньне фольклёру — культурныя перажываньні — сям’я45. Тэорыя Ростафінскага46. Пішучы пра прабацькаўшчыну славян ён разважаець на аснове вывучэньня номэнклятуры фаўны і флёры бел.[арускага] Палесься. Мастацкае значэньне фольклёру. 38 Тут жа Адамовічавы маргіналіі, якія ня маюць беспасярэдняга дачыненьня да тэксту лекцый: Казкі пра канец сьвету — кулацкія. Лекцыі Пантомімы да поэззі? Тонічны? 39 Так у рукапісе. Уільям Томс (1803—1885), ангельскі пісьменьнік, калекцыянэр. 40 Так у рукапісе. Mae быць: Volkskunde. 41 Поўнае бібліяграфічнае апісаньне: Соколов Б. М., Соколов Ю.; Поэзня деревнн: Руководство для собнрання пронзведеннй устной словесностн. Москва, 1926. — 166 с. 42 Густаў Шпэт (1879—1937), расейскі філёзаф, псыхоляг, тэарэтык мастацтва, перакладнік. 43 Васіль Келтуяла (1867—1942), літаратуразнаўца, пэдагог. 44 Ганс Наўман (1886—1951), нямецкі гісторык літаратуры, фальклярысты. 45 Над радком — маргіналія, якая ня мае беспасярэднага дачыненьня да тэксту лекцый: Каганец, марксыскаю рукою. 46 Юзаф Растафінскі (1850—1928), польскі батанік. 6/Х. Погляд на профэсыянальнасьць тварцоў фольклёру. У пэўнай меры гэта так. Адзнакі творчай індывідуальнасьці ў фольклёры таксама наяўны. Выкарыстоўваньне фольклёру маець вялікае значэньне ас.[абліва] у школьным выкладаньні ў сувязі з праблемаю когнітыўных мэтодаў. Небясьпека аморалізму ў фольклёры ня так дужа вялікая. Фольклёр лёгка ўвязуецца ў комплекс. Мэтодолёгічнае значэньне фольклёру — на матэрыяле фольклёру дасьледваліся мэтоды літаратуразнаўства. Соц.[ыялёгічны] мэтод на фольклёрным матарыяле прыстасоўваецца карацейшым шляхам, чымся на індывідуальнай творчасьці47. Увязка соцфыяльнага] і формфальнага] мэтоду таксама праводзіцца лягчэй на фольклёры. Фольклёр прыводзіць да вытокаў самое поэзіі. Перавод прадметаў з об’ектыўнай сфэры ў суб’ектыўную — вобраз. Функцыі поэзіі: 1) мастацтва — аздоба 2) пазнаньне жыцьця з) мастацтва — жыцьцябудаўніцтва — эмоцыянальнае заражэньне. Сэмінар. ІІ/Х. Проблема паходжаньня поэзіі. — Тэорыі ідэялістычныя і матэрыялістычныя. Паводле першай групы (погляд Гастона Парыса48) — рэлігія — калыска поэзіі, у Расіі — Анічкаў49 (веснавы час, як стымул і кондэнсатар рэлігійных абрадкаў, вясьнянкі — эмбрыон поэзіі). Погляд Плятона50 — адлюстраваньне пэўных ідэй, бытаваньне якіх у звышнатуральным. Тэорыі другое групы льга падзяліць на 1) біялёгічнага і 2) соцыялёгічнага парадку. 1) — тэорыя Дарвінага51 (сэксуальныя перажываньні, з аналёгіі між жывёлінамі). Цяпер яна аджываець у фрэйдызьме. Паводле яе, сьвядомасьць паўстае на аснове бессьвядомага, a не [з]ьвязана з сэксуальнасьцю. У мастацкай творчасьці — сублімацыя сэксуальнасьці. Другі пункт гледжаньня — Шыльлера52 (Спэнсэра53, 47 Над радком — Адамовічава маргіналія, якая ня мае беспасярэднага дачыненьня да тэксту лекцый: цяжкі зной, сьпякеча. 48 Гастон Парыс (1839—1903), францускі дасьледнік сярэднявечнае літаратуры. 49 Яўген Анічкаў (1866—1937), расейскі гісторык літаратуры, крытык, фальклярыст, празаік. 50 Плятон (428 або 427—348 або 347 да н. э.), старажытна-грэцкі філёзаф. 51 Чарлз Дарвін (1809—1882), ангельскі натураліст і падарожнік, аўтар сучаснай тэорыі эвалюцыі. 52 Фрыдрых Шылер (1759—1805), нямецкі паэт, філёзаф, гісторык і драматург. 53 Гэрбэрт Спэнсар (1820—1903), ангельскі філёзаф і сацыёляг. Гросэ54). Паводле іх мастацтва — гульня, мэтаю якое — разрад псыхофізычнай энэргіі (як другі, пасьля працы, шлях яго). I тут адыгрывае вялікую ролю аналёгія з жывёлінай. Кожны чалавек — потэнцыяльны мастак. 2) — тэорыя Пляханавага55. — Потэнцыяльнасьць раскрываецца пад уплывам соцыяльных фактараў. — Тэорыя Бюхера56. — Der Arbeit und Rithmus57. Рытым i ягонае значэньне ў працы. Раскрыцьцё рытыму на соцыяльным грунце — вокліч, прыпеўкі, работніцкая песьня. Першабытная поэзія ў жанравым дачыненьні. Тэорыя сынкрэтызму Ал. М. Весялоўскага58. „Першабытная песьня скакалася“. Песьнягульня. Расказы падарожніка Мунапарка59 пра нэгрыцянскія песьні. Беларускае вясельле. Перш пачаў сьцірацца драматызм — ліро-эпічная кантылена, адалей сьціраецца лірызм. Наведаньне Масквы Джэмсам60 — песьні пачатку XVII ст. У XIX ст. Рыбнікаў61 і інш. натрапілі на той-жа сюжэт — лірызм сьцёрся. Паходжаньне мастацтва потэнцыяльна зьвязана з біялёгічнымі формамі, якія расчыняюцца толькі соцыяльна. Эмбрыон — песьнягульня, кантылена, эпос. Крышку асобна стаіць лінгвістычная тэорыя Потэбні62: 1) аналіз элемэнтаў чалавечага слова — гук, вы- 13/Х. раз (унутр.[аная] форма), зьмест (ідэя, паняцьце) — (месяц — mensis — вымяральнік 2) мова і поэзія — мова, як крыніца. Мэта 54 Эрнст Гросэ (1862—1927), нямецкі этнограф і мастацтвазнаўца. 55 Георгі Пляханаў (1856—1918), дзеяч расейскага й міжнароднага дэмакратычнага руху, філёзаф, прапагандыст марксізму.