КНІГІ ОНЛАЙН
56 Карл Бюхер (1847—1930), нямецкі эканаміст, гісторык народнай гаспадаркі, статыстык. 57 Поўнае дакладнае бібліяграфічнае апісаньне: Bucher, К. Arbeit und Rhythmus. Leipzig, 1899. — 412 p. 58 Аляксандар Весялоўскі (1838—1906), расейскі гісторык літаратуры. 59 Так у рукапісе. Мунга Парк (1771—1806), ангельскі падарожнік, дасьледнік Афрыкі. Кнігі: Travels in the Interior Districts of Africa: Performed in the Years 1795,1796, and 1797.2 vol. London: John Murray, 1816; The Journal of a Mission to the Interior of Africa, in the Year 1805. London, 1815. — 219 p. 60 Рычард Джэймс (1532—1638), ангельскі падорожнік, пастар, вучоны й паэт. 61 Павал Рыбнікаў (1831—1885), расейскі этнограф. 62 Аляксандар Патабня (1835—1891), расейскі й украінскі мовазнаўца, літаратуразнаўца, філёзаф. поэзіі — аднавіць першададзеную вобразнасьць з) слова і думка (слова — абуджальнік, а ня перадатчык думкі) (2) адн.[аўленьне] элемэнтаў. 3) ролі) Слова — спосаб згушчэньня думкі, тое-ж і поэтычны твор. Практычныя высновы: а) сувязь літаратуразнаўства з лінгвістыкаю. б) сувязь мэтодычная. Адзнакі мастацкасьыі фольклёру. — 1) эпітэт — Весялоўскі — „Гісторыя эпітэту = гіст.[орыя] поэт.[ычнага] стылю“. Сталыя акамянелыя. Гукапіс (дасьл.[еднік] Сакалоў63) — падтрымлівае эпіт[эт]. Дысыміляцыйныя эпітэты64. Federowski 15/Х. Сэмінар. Грынькова — Сказнтелн, ,,Х.[удожественный] ф.[ольклор] “вып. I65. Дух.Гоўныя] вершы — Раманаў, в. V66, Бяссонаў — „Калнкн перехожне“67. Клясыфікацыя. Карскі. Мочульскнй — Стнх о Голубнной кннге68. Адрнанов — Жнтне Ал.[ексня] в пнсьменностн69. Эсхаталёгічныя. Батлейка — Внноградов70 — Схема дасьледаваньня. I. Аналіз твору або творчасьці (іманэнтны) зьмест форма (сюжэт, тэмы, мотывы) (композыцыя, стыль, рытміка) 63 Юры Сакалоў (1889—1941), расейскі савецкі фальклярыст, літаратуразнаўца. 64 Далей колькі старанна зарысаваных слоў і маргіналія Federowski. 65 Поўнае дакладнае бібліяграфічнае апісаньне: Грннкова, Н. Сказкн Купрняннхн // Художественный фольклор. Кн. 1. Москва, 1926. С. 81—98. 66 Поўнае бібліяграфічнае апісаньне: Романов, Е. Белорусскнй сборннк. Вып. 5: Заговоры, апокрнфы н духовные стнхн. Внтебск, 1891. — 450 с. 67 Поўнае бібліяграфічнае апісаньне: Бессонов, П. Калнкн перехожне. Ч. 1—2. Вып. 1—6. Москва, 1861—1863. 68 Поўнае дакладнае бібліяграфічнае апісаньне: [Мочульскнй, В.] йсторнколнтературный аналнз стнха о Голубнной кннге. Нсследованне В. Мочульского. Варшава, 1887. — 256 с. 69 Поўнае дакладнае бібліяграфічнае апісаньне: Адрнанова, В. Жнтне Алексня человека Божня в древней русской лнтературе н народной словесностн. Петроград., 1917. — 518 с. 70 Поўнаедакладнаебібліяграфічнаеапісаньне: Внноградов, Н. Белорусскнй вертеп // Нзвестня Отделення русского языка н словесностн нмператорской Академнн наук. Т. 13. Кн. 2. Санкт-Петербург, 1908. С. 45—82. II. Псыхолёгічны сынтэз (псыхоідэялёгія, эмоцыянальнасьць, ас.[абліва] увабражэньня) III. Соцыялёгічны сынтэз (соцыяльна-экономічныя фактары, політычныя, гіст.[арычна]культурныя і г. д.) 2О/Х. Традыцыя і індывідуальнасьць. — Старадаўнасьць фольклёру (К. Тураўскі), Сл.[ова] а п.[аходзе] І.[гаравым], Ф. Кміта71 — родавы быт, гетэрызм, людаездтва — забабоны, фэтышызм. Адзнакі першабытнай сьвядомасьці і мысьленьня. Клясычная школа (Спэнсэр, Тэйлор72) — рацыяналістычны падыход, сябры — Люі Брюй73 — „Разум.[овыя] функцыі ніжэйшых народаў“74 — вывеў зусім процілежнае — далёгічнае мысьленьне — прынцып суўдзелу. Віталізм і дынамізм у першабыт.[ным] мысьленьні, мэтаморфізм (пераходзіны). Увесь сьвет — кругазварот усіх рэчаў і сіл. Тотэмізм. Тотэм — кляса матарыяльных об’ектаў, да якое першаб.[ытны] чалавек дачыняўся з пашанай, ведаючы, што паміж ім і кожным элемэн.[там] гэтае клясы існуе пэўная сувязь. Магізм — Фрэзэр „Залатая галіна"75 — прынцып падобнасьці і дачыненьня („падобнае выклікаець падобнае“ — імітатыўныя дзеяньні [сэмільная] 2) парсунальная магія (— тэрмін Нікольскага76 — сьлед і варажба над ім, над портрэтам). — Залом, хрэсьбіны, выган жывёлы. 28/ Х. інстынкт тэатральнасьці ў магіі становіць яе існасьць (паводле Данцыга77). Еврэінов78 даводзіць на ўсеўласьцівасьць тэатр.[альнага] інстынкту і, магчыма, што ў ім адвечная чалавечая колізія „быць — здавацца". 71 Філон Кміта-Чарнабыльскі (каля 1530 — да 1587), вяліка-літоўскі дзяржаўны й ваенны дзеяч, пісьменьнік. 72 Эдуард Бэрнэт Тайлар (1832—1917), ангельскі этнограф, культуроляг. 73 Так у рукапісе. Люсьен Леві-Бруль (1857—1939), францускі філёзаф і антраполяг. 74 Маецца наўвеце праца: Levy-Bruhl, Lucien. Les fonctions mentales dans les societes inferieures. Paris, 1910. — 464 p. 75 Поўнае бібліяграфічнае апісаньне: Frazer, J. G. The Golden Bough. Vol. 1—12. London, 1906—1915; Фрезер, Дж. Золотая ветвь. Вып. 1—4. Москва, 1928 (скарочаны расейскп пераклад). 76 Мікалай Нікольскі (1877—1959), гісторык, усходазнаўца. 77 Асоба ня высьветленая. 78 Мікалай Яўрэінаў (1879—1953), расейскі й францускі рэжысэр, драматург, гісторык тэатру, філёзаф, музыкант, мастак і псыхоляг. Рэлігія старад.Гаўніх! славян. 1) Эмоцыянальныя карэньні рэлігіі: а) страх перад прыродаю б) страх [нябожчыка] сьмерці (Пакроўскі79) — ушанаваньне нябожчыкаў — прадстаўленьне пра душу (< сон, эпілепсія, летаргія, сомнамбулізм) — культ прадзедаў; аніматыз.[м] 2) ступені — а) аніматызм (ажыўл.[еньне]) < віталізм і дынамізм > фэтышызм, б) анамізм — адухаўл.[еньне] > зооморфізм ці в) антропоморфізм, з) крыніцы сьведчаньня — а) слфавянскія] летапісы, Сл.[ова] а п.[аходзе] І.[гаравым], казаньні б) чужаземныя крыніцы — грэцкія, арабскія, в) назіраньні над суч.[асным] славянскім фольклёрам — сербы, беларусы. Слав.[янская] рэлігія спынілася на ступені анімізму. Сл.[авянская] рэлфігія] на наст.[упныя] групы: а) культ продк.[аў], б) культушанав.[аньня] прыроды, в) профэсыйны, г) паталёгічны мітолёгізм — : а) ушанав.[аньне] хатніка б) духі прыроды — русалкі — dies rosae — rosalia. Афанасьеў80 з прыроды. Благой ангел (— ?пхуЬлйб) — зьменены вобраз. Вадзянік, лясун в) палявік (у паўд.[нёвых] слфавян]), палудніцы, жыцень, зялезная баба ў украінцаў, душа нівы г) ваўкалакі; псыхопаталфёгічная] тэорыя — монотропія. Рэлігфійная] тэорыя, комбінаванае паходжаньне, вупыры. < Ніжэйшая славянская мітолёгія. Вышэйшая — Пярун, Сварог, Дажбог, Хорс, Стрыбог. Ніжэйшая мітолёгія — факт культурных перажываньняў і перажыткаў, вышэйшая загінула. Тэорыя, што ніжэйшая — дэмократычная, вышэйшая — арыстократычная, занесеная. — Пакроўскі азмысьлівае ўсё гэта соцыялёгічна. 27/Х. Зьбіраньне фольклёру. Карскі81, Любецкі82, Ігнатоўскі83. Зьбіраньне пачалося, вядома, не адразу — дзякуючы хрысьціянства (як паганства). У суч.[аснай] Грэцыі індывід.[уальная] твфорчасьць] вырасла беспасярэдне на народнай. У нас — разрыў, дзякуючы сярэднявеч- 79 Мікалай Пакроўскі (1868—1932), гісторык-марксісты, савецкі палітычны дзеч, акадэмік БАН (1928). 80 Аляксандар Афанасьеў (1826—1871), расейскі зьбіральнік фальклёру, дасьледнік духовае культуры славянскіх народаў, гісторык і літаратуразнаўца. 81 Яўхім Карскі (1860—1931), філёляг-славіст, заснавальнік беларускага навуковага мовазнаўства й літаратуразнаўства, этнограф, фальклярыст, палеограф. 82 Павал Любецкі (запр. Павал Каравайчык, 1896—1937), крытык, публіцыст, паэт, мэдык. 83 Усевалад Ігнатоўскі (1881—1931), грамадзкі й палітычны дзеяч, гісторык. чу, у якім падобную, але эпізадычную спробу зрабіў пясьняр Сл.[ова] а п.[аходзе] І.[гаравым]. Арыстократызм XVII—XVIII вв. таксама. Пералом на мяжы XVIII—XIX. У нас у 30—40 гг. XIX в. Пэрыяды: 1) романтычны — 30—60 гг. XIX 2) народніцкі — 6о—8о гг. 3) навуковы — 8о— 90-тыя. 1) Экономічная цікавасьць да „Крэсаў“. Романтыкі — ідэялізм Шэлінга84, Гегеля85 — абсолют — душа народу. Фантастыка — фольклёр. Рысінскі86. Баршчэўскі87. Баршчэўскі — выяўленьне беларускага гуманізму (паводле Падбярэскага88). 2) Гільдэбрандт89, Бяссонаў90, Насовіч91, 3. Радчанка92, Дабравольскі93 > Нікіфароўскі94, Шэйн95, Раманаў96. 3) Federowski97 — на мяжы > філёзофская клясыфікацыя Карловіча98. Сержпутоўскі", Шлюбскі100. Патрэба карты зьбіраньня. Максім 84 Фрыдрых Шэлінг (1775—1854), філёзаф, заступнік аб’ектыўнага ідэалізму ў нямецкай клясычнай філязофіі. 85 Георг Гегель (1770—1831), філёзаф, адзін з стваральнікаў нямецкае клясычнае філязофіі й філязофіі рамантызму. 86 Салямон Рысінскі (каля 1560 — 1625), вяліка-літоўскі паэт-лацініст, філёляг, фальклярыст-парэміёляг. 87 Ян Баршчэўскі (1794 (1790,1796) — 1851), пісьменьнік, выдавец, адзін з пачынальнікаў новай беларускай літаратуры. 88 Рамуальд Падбярэскі (1812 (1813) — 1856), выдавец, літаратуразнаўца, публіцыст, фальклярыст. 89 Пётар Гільдэбрант (1840—1905), расейскі археограф, этнограф, фальклярыст і гісторык. 90 Пётар Бяссонаў (1828—1898), філёляг-славіст, фальклярыст. 91 Іван Насовіч (1788—1877), мовазнаўца-лексыкограф, фальклярыст і этнограф. 92 Зінаіда Радчанка (1839—1916), украінская й беларуская зьбіральніца фальклёру, этнографка. 93 Уладзімер Дабравольскі (1856—1920), этнограф, краязнаўца, фальклярыст, дасьледнік звычаяў і мовы смаленскіх, арлоўскіх, калускіх сялян. 94 Мікалай Нікіфароўскі (1845—1910), этнограф, фальклярыст, краязнаўца. 95 Павал Шэйн (1826—1900), пэдагог, этнограф, фальклярыст. 96 Еўдакім Раманаў (1855—1922), этнограф, архэоляг, фальклярыст. 97 Міхал Федароўскі (1853—1923), фальклярыст, этнограф, архэоляг. 98 Ян Карловіч (1836—1903), лінгвіст, этнограф, фальклярыст, музыказнаўца. 99 Аляксандар Сержпутоўскі (1864—1940), этнограф, фальклярыст, мовазнаўца, літаратар. 100 Аляксандар Шлюбскі (1897—1941?), этнограф, фальклярыст і бібліёграф. Гарэцкі101. Масавае зьбіраньне; саматужніцкі характар яго. 1/ХІ. Мэтодыка зьбіраньня — агульная і прыватная. Мэтод стацыёнарны і экспэдыцыйны. Атэставаньне корэспондэнтаў для першага. У першым — небясьпека апушчэньня да саматужніцтва, у другім — небясьпека неразуменьня і дрэннай стрэчы жыхарствам. Прынцыпы запісу: 1) об’ектыўнасьць 2) дакладнасьць — фонэтычны прынцып, — знаёмства з дыялекталёгіяю, фонограф, этнографія 3) Дробныя: з) патуральная абстаноўка — перапынкі; пытаньні, паўторныя запісы. Навуковы пашпарт твору, — дзе, калі, ад каго, кім запісаны (топографія, хронолёгія, характарыстыка казальніка).