Князь-карась

Князь-карась

Для малодшага школьнага ўзросту
Выдавец: Літаратура і Мастацтва
Памер: 96с.
Мінск 2011
29.28 МБ
Я — НЕЯ
Люсі крышачку змянілі прычоску. Падышла яна да люстэрка. Стаіць, круціцца і быццам не пазнае сябе. Нарэшце падбегла да маці:
— Мама! Гэта я?
ЖАДАНАЕ АБЯЦАННЕ
— Ну, Коля, хутка ў Ясную Паляну паедзем. Там Леў Талстой жыў Ведаеш такога?
— Канешне, ведаю! — пакрыўдзіўся Коля. Праз хвіліну ён хваліўся свайму сябру:
— А мне тата на паляне таўшчэзнага льва пакажа!
ХТО ПАСЛУХАЕЦЦА ПЕРШЫ?
Насця звярнулася да мамы з нечаканым пытаннем:
— А чаму ты ў мяне такая старая?
— He ведаю. Запытайся ў бабулі.
Унучка пайшла да бабулі. Тая падумала і кажа:
— Калі ты заўсёды будзеш слухацца маму, яна абавязкова памаладзее.
— He, — топнула ножкай Насця. — Няхай спачатку мама паслухаецца мяне і памаладзее, а потым я буду слухацца маму!
СВЕДКА
Марына прыйшла з вуліцы і з жахам паведаміла:
— Ой, тата! Міліцыянеры хулігана арыштавалі!
— А што, ён абакраў ці пабіў каго?
— Ага. Як развярнецца, ды як ударыць... Аўтамабілем у слуп.
ПАСЛЯ КАНЦЭРТА
— А я ўчора на канцэрт хадзіла! — пахвалілася Верачка сваёй сяброўцы.
— Хто ж з артыстаў табе найбольш спадабаўся?
— Біс. Яго прозвішча ўся зала выкрыквала!
КРЫТЫКА ЗНІЗУ
— Тата! Ты ж казаў мне, што ў аўтобусе бачком, бачком трэба, а сам — бычком!
ДУГА I ПАДКОВА
Баечкі ў прозе
ВЫНАХОДНІЦА
Аднойчы ў парку вавёрка ўбачыла высокае кола з калыскамі. Кола вярцелася, а разам з ім і людзі ў калысках. Вавёрцы гэта штосьці нагадала... Яна пайшла ў бюро вынаходніцтва, якое ўзначальваў мядзведзь. Ён быў прызначаны на гэтую пасаду за вынаходніцтва... дугі.
— Я хачу, — сказала вавёрка, — каб мне выдалі прэмію.
— Вось загнула! — хмыкнуў мядзведзь. — А за што?
— А вунь у парку людзі карыстаюцца маім вавёрчыным колам.
— Ды ну? — здзівіўся мядзведзь. Зазірнуў у акно.
— Твая праўда, — прызнаў ён. — Прыйдзецца выдаць узнагароду... Эй, ты, барсук! Тут у мяне вавёрка з вынаходніцтвам. Выпішы ёй на арэхі!
ЯК РУБЕЛЬ 3 КАПЕЙКАЙ ПАСПРАЧАЎСЯ
Пачуў рубель: «Капейка рубель беражэ». Здзівіўся: «Як гэта — такая маленькая і мяне беражэ? Ды такіх, як яна, супраць мяне цэлых сто трэба выставіць — я ж сабе цану ведаю!»
«Добра, — думае капейка, — я ж цябе правучуе» Узяла і схавалася на дне кішэні...
Тут якраз спатрэбілася гаспадару запалкі купіць. Мацаў, мацаў — не знайшоў капейкі.
— Нічога не зробіш, давядзецца мяняць, — сказаў ён і падаў прадаўцу рубель.
ДУГА I ПАДКОВА
Ганарлівая дуга аднойчы даведалася, што падкова — яе далёкая сваячка. У іх шмат, маўляў, падабенства.
— Ну і сваячка! — высмейвала яна падкову. — Ды яе ж нагамі ў гразь топчуць! He тое, што я: на цёплым месцы, на шыі сяджу. Вось дзе пашана!
Непрыкметна ішоў час. Драўляная дуга патрэскалася, пачала трухлець. Праўда, згубілася і сцёртая падкова. Але дуга не бачыла, як падкову знайшоў чалавек, падняў, абцёр і панёс дахаты, каб павесіць ля дзвярэй «на шчасце».
А ганарлівую спарахнелую дугу спалілі ў печы.
ЛІХТАР I МОШКІ
На вуліцы паставілі новы ліхтар. Першымі да яго зляцеліся розныя мошкі. «Дзіва — не ліхтар: такі дальнабачны, празорлівы!» — захапляліся яны, грэючыся ў цёплых промнях. А ліхтар так і ззяў ад задавальнення і стараўся свяціць з усіх сіл... Аж пакуль не перагарэла лямпачка.
А мошкі? Пакружыліся, пакружыліся, ды і паляцелі... шукаць новае свяціла.
СВЕДКА
Калодзежнае вядро скардзілася ўсім, што яно ў нацягнутых адносінах з вяроўкай. Быццам яна жыцця яму не дае: усё тузае ды тузае.
Калаўрот жа, якому ўсё было добра бачна, сведчыў іншае. Як толькі вядро пачынала тануць, вяроўка кожны раз прыходзіла яму на дапамогу.
СПРЭЧКА Ў ХЛЯВЕ
Працавіты конь з раніцы да вечара вазіў розныя грузы. Чалавек вельмі цаніў гэту кемлівую цягавітую жывёліну. Вось толькі свіння, якая бесклапотна валялася ў хляве, лічыла каня дурнем. Аднойчы пры сустрэчы хаўроння ледзь прыўзняла сваё рыла і хрыпла запыталася:
— Кажуць, што праца дурняў любіць... Ці праўда гэта, конь?
— Наадварот, хаўроння, — сціпла адказаў той, — гэта я працу люблю, бо жыць без яе сумна.
I конь патупаў сабе далей, а свіння так і засталася сядзець з адвіслай сківіцай. He зразумела яна каня.
ЯК ЧАРАПАХА ДОЎГАЖЫХАРКАЙ СТАЛА
Адно звярынае царства аб’явіла вайну другому. Перад паходам да свайго войска звярнуўся галоўнакамандуючы — леў. Сваю прамову ён закончыў палымяным заклікам:
— Сябры! Са шчытом ці на шчыце!
Усіх ахапіў баявы запал. А чарапаха, нават не варухнуўшыся, прамармытала:
— На шчыце? Мо лепей пад шчытом? — і баязліва схавала галаву пад панцыр.
Войска рушыла наперад, адна чарапаха не спяшалася.
— Чаму адстаеш? — спытаў, абганяючы яе, калючы вожык.
— Цішэй едзеш — далей будзеш, — флегматычна адказала чарапаха.
Калі яна дабралася да месца бою, усё было скончана. Войска загінула. Чарапаха перажыла ўсіх. Толькі... He шанцуе ёй з таго часу: усюды спазняецца, не паспявае даводзіць справы да канца.
ЗМЕСТ
КНЯЗЬ-КАРАСЬ (Вершы) 	3
Князь-карась	3
Фядот і чорны кот 	3
Антонавы антоны	4
Папялушка і цялушка 	4
Закладка 	 5
Плакалі аблокі	6
Цвыркуны	7
Дзед-вязальшчык	7
Гарэзлівы маладзічок	8
Электрычка	9
Пчала чмяля праганяла з вулля	10
Загадкавы падарунак	10
Поўня-люстэрка	11
Зорны звярынец	12
Каму тчэ павук гамак	13
Балотны клоун 	13
Авадзень і чмель (Жартоўная казка) 	14
Складаная загадка 	16
Пломба з пламбіру	17
Сынок-ручаёк	18
Наследная ветлівасць	18
Чаму мышалоўку вярнулі ў кладоўку 	19
Антон-разумнік 	20
КАЛЮЧЫ ДАБРАДЗЕЙ (Загадкі)	22
Цыркач 	22
Калючы дабрадзей	22
Ручная мышка	23
Махальнік	24
«Смачная» гара	24
Цярплівы працаўнік	24
Пераўвасабленне 	25
Два ў адным 	25
Як ні чытай	27
«Соня»	27
ЗАЙЧЫКАВЫ ІМЯНІНЫ (Усмешкі-пацешкі)	28
Адкуль бяруцца бацькі?	28
Добры Рэкс	28
За што ўкарацілі люты	28
Пашкадавала	29
Начны серыял	29
Модніца	29
Дзед-бязменасмен 	30
Дзе валасы?	30
Hoc і акуляры	30
Зайчыкавы імяніны 	31
Палахлівыя бацькі 	32
Песіміст і аптыміст 	32
Пра рыжых	32
Дзве сястры	33
Бяссонніца	34
ВЕТРЫК-МАСТАК (Казкі) 	35
Цып-цып і Жоўцік 	35
Самы-самы смачны яблык	36
Ком-блін і вожык 	41
Ветрык-мастак 	43
Тапорная работа	53
Ветлівая вандроўніца (Казка-загадка)	54
СКРАЗНЯК I НАСТА (Казачныя былі)	59
Як з’явілася дарожная «зебра»	59
Скразняк і Наста	66
ЗЯЛЁНЫЯ ПАЦЕРКІ (Абразкі) 	69
Аскома	69
Казачнікі 	70
Хто каго?	71
Пазнаёміліся	71
Маруська	72
Зайцы-падарожнікі	75
Хлеб-соль 	75
Уюн на буксіры	77
Камарынае таварыства 	78
Бяздомніца 	78
Восы 	80
Смарчок	80
Пястун 	 81
Як чаромху ў яр сагналі	81
МАЛЕНЬКІЯ ХІТРУНЫ (Жартаўлінкі)	82
Даланёй Нептуна 	 82
Хто болып злосны? 	83
Слабы зрок 	84
Маленькія хітруны	84
Скарга выхавацеля	84
Складчына	85
Сама вінавата 	86
Прымадон	86
Я — не я 	86
Жаданае абяцанне 	86
Хто паслухаецца першы? 	87
Сведка	87
Пасля канцэрта	87
Крытыка знізу	87
ДУГА I ПАДКОВА (Баечкі ў прозе)	88
Вынаходніца	88
Як рубель з капсйкай паспрачаўся	89
Дуга і падкова	89
Ліхтар і мошкі 	90
Сведка 	 90
Спрэчка ў хляве 	90
Як чарапаха доўгажыхаркай стала	91
Літаратурна-мастацкае выданне
САКОВІЧ Павел Паўлавіч
КНЯЗЬ-КАРАСЬ
Вершы Загадкі Усмешкі-пацешкі Казкі Абразкі Жартаўлінкі Баечкі ў прозе
Рэдактар М. Н. Мінзер Камп’ютарная вёрстка Л. В. Касцюкевіч Стыльрэдактар К. У. Іванец
Падпісана ў друк 16.05.2011. Фармат 70x90 Vis. Папера афсетная. Гарнітура Times. Афсетны друк.
Ум. друк. арк. 7,02. Ул.-выд. арк. 6,46. Тыраж 1500 экз. Заказ1227
Рэдакцыйна-выдавецкая ўстанова «Літаратура і Мастацтва». ЛП 02330/0494044 ад 03.02.2009.
Вул. Захарава, 19, 220034, г. Мінск.
Рэспубліканскае ўнітарнае прадпрыемства «Выдавецтва «Беларускі Дом друку».
ЛП 02330/0494179 ад 03.04.2009.
Пр. Незалежнасці, 79, 220013, г. Мінск.