КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Паляванне забаронена Вядуцца работы па рэакліматызацыі. За аігошнія гады выпушчана больш як 400 аленяў. Жыхар шыракалістых і змешаных лясоў. ТАБЛІЦА 47 Лань—Dama dama L Даўжыня цела да 140 см, вышыня ў карку 90— 100 см, маса да 125 кг. Ногі адносна невысокія, галава невялікая, шыя доўгая, хвост прыкметна выступае з футра, вушы вялікія. Рогі самцоў пашыраюцца ў невялікую лопасць, якая мае некалькі пальцападобных адросткаў. Летам рыжая, са светлымі плямамі. На спіне цёмная паласа. Бруха, ніз шыі і ўнутраная паверхня ног белыя. «Люстэрка» невялікае, белае, хвост белы, з падоўжнай чорнай палоскай. Зімовая афарбоўка больш цёмная, плямы вызначаюцца нярэзка. Поўсць грубая і ломкая. Зрэдку сустракаюцца зусім белыя экземпляры. Летам корміцца травяністымі раслінамі і лісцем, восенню — жалудамі, зімой — карой і маладымі парасткамі лісцевых дрэўна-куставых парод. Сустракаюцца як адзінкава, так і невялікімі статкамі. Гон у верасні—кастрычніку. Цяжарнасць да 8 месяцаў. У чэрвені самка нараджае 1—2 цялят. Цяпер лань на тэрыторыі Беларусі не сустракаецца, але ёсць усе магчымасці для рэакліматызацыі яе ў запаведніках, заказніках і паляўнічых гаспадарках. ТАБЛІЦА 48 Лось — Alces alces L Даўжыня цела дарослага самца дасягае 3 м, у карку больш за 2 м, маса 500 кг. Вялікая галава з тоўстай верхняй губой і буйнымі вушамі. Рогі маюць толькі самцы. Па знешняму выгляду нязграбная жывёліна. Hori доўгія. На спіне высокі карак нагадвае горб. Рухаецца вельмі лёгка, бясшумна і хутка. Корміцца лісцем, парасткамі дрэў, кустоў, імхамі, лішайнікамі, грыбамі. У рацыён уваходзіць больш за 250 відаў раслін (вярба, асіна, рабіна, сасна, чаромха, чарніцы, брусніцы, верас, крапіва, скрыпень, асака і інш.). Гон у верасні—кастрычніку. Цяжарнасць 225— 230 дзён. У сярэдзіне мая маладыя самкі нараджаюць аднаго, а сярэднеўзроставыя (5—9 гадоў) 2 даўганогіх нязграбных ласянят. Працягласць жыцця 18 гадоў. За апошнія 25 гадоў назіраецца прыкметнае павелічэнне пагалоўя лася. Зараз цяжка назваць раёны, дзе б ён не сустракаўся. Селіцца ў змешаных лясах, на забалочаных лугах, высечках і гарах, парослых вербалозам, рабінай, асінай. ТАБЛІЦА 49 Казуля — Capreolus capreolus L Даўжыня цела да 1,25 м, вышыня ў карку да 0,85 м, маса да 30 кг. Кароткае тулава, магутны крыж, вузкая грудзіна, тонкія і доўгія ногі. Невялікая галава, вялікія вочы, гнуткая шыя. Вушы вялікія і высока паднятыя. Часта выходзіць з лесу і корміцца на сенажацях і ў поймах рэк травяністай і дрэўна-куставой расліннасцю. Добра плавае. Зімой ахвотна есць сена. Вялікіх статкаў не ўтварае. Самцы часцей трымаюцца адзінкава, самкі з дзіцянятамі — невялікімі групамі. Mae добры нюх, слых і нядрэнны зрок. Гон у жніўні—верасні. Самцы застаюцца з самкамі і цялятамі і блукаюць невялікімі статкамі (4—5 галоў) усю зіму. Цяжарнасць каля 9 месяцаў. У маі— чэрвені самка нараджае 1—2 плямістых цялят. Цяпер колькасць казулі не перавышае 20 тыс. галоў. Селіцца ў светлых шыракалістых і змешаных насаджэннях з развітым падлескам. маладняком і разнатраўем, якія чаргуюцца з палянамі і травяністымі балотамі, кустамі. Распаўсюджана ў заходніх абласцях. ТАБЛІЦА 50 Дзік — Sus scrofa L Даўжыня цела 2—2,5 м, вышыня ў карку 1,1 м, маса 150—300 кг. Буйная жывёліна з масіўным, даволі нязграбным на першы погляд тулавам, на кароткіх моцных нагах. Галава вялікая, выцягнутая, заканчваецца голым плоскім лычам з вялікімі ноздрамі. Вушы доўгія і шырокія. Бачыць дрэнна, таму нюх і слых адыгрываюць важную ролю ў жыцці. 3 восені да вясны апрануты ў футра з доўгім жорсткім шчаціннем бурага колеру і падшэрсткам. Летам пасля вясенняй лінькі цела пакрыта рэдкім кароткім шчаціннем. Блізкасць вадаёмаў або моцна ўвільготненых забалочаных участкаў мае для дзіка вялікае значэнне. Жыве статкам. Актыўны ноччу, а днём адпачывае. Усяедны. З’ядае карані, карэнішчы, цыбуліны, асабліва водных і балотных раслін, насенне, ягады, жалуды, грыбы, імхі, лішайнікі, насякомых і іх Лічынак, дажджавых чарвей. У рацыён уваходзіць да 120 відаў раслінных і жывёльных кармоў. Гон у лістападзе—снежні. Цяжарнасць каля 130— 140 дзён. У сакавіку—красавіку нараджае 4—6, рэдка 12—15 паласатых дзіцянят. У 1980 г. пагалоўе дзіка дасягала 30 тыс. галоў. Каштоўны паляўнічы звер. Дае народнай гаспадарцы мяса і шкуру. Сустракаецца ва ўсіх абласцях. Селіцца ў лясах, аддае перавагу дубровам і змешаным з прымессю дубу. Жыве таксама ў алешніку, забалочаных рачных поймах, зімой •— у змешаных хваёвых лясах. ТАБЛІЦА 51 г ТАБЛІЦА 52 Зубр — Bison bonasus L Даўжыня цела самца да 3,5 м. вышыня ў карку да 2 м. маса да 1000 кг. Самка значна меншая за самца. Здзіўляе неадпаведнасць буйной пярэдняй і слаба развітой задняй частак цела. Цяжкая галава з масіўнымі серпападобнымі рагамі. Шырокі лоб пакрыты кучаравай поўсцю. Пад мордай добра прыкметна барада. Летам корміцца расліннай ежай (трава, парасткі дрэў і кустоў у асноўным лісцевых парод, імхі, лішайнікі, жалуды і грыбы), зімой — карой, парасткамі дрэў і кустоў, імхамі, лішайнікамі. У суткі зубр з'ядае да 50 кг расліннага корму і выпівае каля 50 л вады. Ходзяць зубры звычайна чарадой, зімой утвараюць буйныя, у некалькі дзесяткаў галоў, статкі, якія вясной распадаюцца на больш дробныя. Старыя быкі трымаюцца адзінкава. Гон са жніўня па кастрычнік. У маі—чэрвені самка нараджае аднаго цяля масай 18—26 кг. Цяпер у Белавежскай пушчы жывуць каля 150 і ў Бярэзінскім запаведніку да 20 зуброў. У 1978 г. сусветнае пагалоўе зуброў налічвала больш за 2 тыс. галоў, прычым 63 % гэтага пагалоўя знаходзілася ў нашай краіне і Польскай Народнай Рэспубліцы. Селіцца ў шыракалістых і змешаных лясах з густым падлескам і ляснымі палянамі з багатым разнатраўем. Унесены ў міжнародную Чырвоную кнігу, у Чырвоную кнігу Савецкага Саюза і Чырвоную кнігу Беларускай ССР. ТАБЛІЦА 52 ЛІТАРАТУРА Васнльков В. В.. Голодушко Б. 3. Пушные зверн Белорусснн я мх добыча.— Мн., 1969. Козло П. Г. Днкнй кабан.— Мн., 1975. Кузякмн А. П. Летучне мышн. — М., 1950. Курсков A. Н. Рукокрылые охотнякя. — М., 1978. Курсков A. Н. Рукокрылые Белоруссмм.— Мн., 1981. Курсков A. Н. Лось.— Мн., 1978. Сержанмн J4. Н. Млекопятаюіцне Белоруссмм. — Мн., 1961. Сержанмн Ю. Н. Географнческое распространенме н состоянме естественных запасов охотнмчье-промысловых млекопмтаюіцмх в Белоруссмя. — Мн., 1970. Флннт В. Е., Чугунов Ю. Д., Смнрнн В. М. Млекопнтаюодме СССР. — М.. 1965. ПРАДМЕТНЫ ПАКАЗАЛЬНІК Алень высакародны 98 Андатра 90 Бабёр 74 Барсук 60 Белазубка белабрухая 16 — малая — Буразубка звычайная 12 — малая — — сярэдняя — Вавёрка звычайная 68 Вожык звычайны 6 Воўк 40 Вушан 24 Выдра 62 Вячэрніца гіганцкая 28 — малая — — рыжая 30 Гарнастай 56 Дзік 106 Заяц-бяляк 96 русак — Зубр 108 Кажан двухкаляровы 34 — позні 36 Кажанок паўночны 34 Казуля 104 Кот лясны 66 Крот 8 Куніца каменная, або беладушка 48 — лясная 46 Кутора звычайная 14 — малая — Лань 100 Ласка 58 Лісіца 42 Лось 102 Мыш жаўтагорлая 84 — дамавая 82 — лясная 84 малютка 82 — палявая — Мышоўка лясная 84 Мядзведзь 38 Начніца вадзяная 20 — вялікая 18 — вусатая 22 — натэрэра — — сажалкавая 20 Нетапыр-карлік 32 — лясны — Норка амерыканская 54 — еўрапейская 52 Нутрыя, або бабёр балотны 76 Палёўка вадзяная 88 — звычайная 92 — земляная. або куставая 94 — рыжая 88 — цёмная 94 эканомка 92 Палятуха 72 Пацук чорны 80 — шэры, або пасюк — Рысь 66 Сабака янотападобны 44 Соня арэшнікавая 78 — вялікая — — лясная — — садовая — Суслік рабы 70 Тхор лясны, або чорны 50 Хамяк звычайны 86 Хахуля звычайная 10 Шыракавушка еўрапейская 26 Янот-паласкун 64 Серня «НЗша прярода» Александр Нйкйтйч Курсков МЛЕКОПНТАЮІЦНЕ Мннск, нздательство «Народная асвета» На белорусском языке Рэдактар Г. С. Уваравэ Мастак -A. I. I н к і н Мастацкі рэдактар A. I. Раманцоў Тэхнічны рэдактар В Н. Жу к Карэктары 3. М. Грышэлі, М. Г. Вінаградава ІБ № 1220 Здадзена ў набор 19.03.81. Падпісана ў друк 12.05.83. Фармат 70X 100'/32. Пап. афсетн. № 2. Гарнітура журнал ьная. Афсетны друк. Умоўн. друк. арк. 4,52. Умоўн. фарба-адбіт. 18,54. Ул.-выд. арк. 3,88. Тыраж 18 000 экз. Заказ 1460. Цана 50 к. Выдавецтва «Народная асвета« Дзяржаўнага камітэта БССР па справах выдавецтваў, паліграфіі і кніжнага гандлю. 220600 Мінск. праспект Машэрава, 11. Мінскі ордэна Працоўнага Чырвонага Сцяга паліграфкамбінат МВПА імя Я. Коласа. 220005 Мінск, Чырвоная. 23.