Напярэймы жаданьням
Уладзімер Дудзіцкі
Памер: 355с.
Нью Йорк 1994
рафічнакрытычны нарыс Лявона Юрэвіча..................................................................Vin
Коратка аб сабе................................................................XXVm
Вершы. Паэмы
«Стынуць хвалі і цяжэюць быццам...»............................................2
«Дарэмна прамяняў я сон начы...»...............................................3
I мала слоў... («I мала слоў, каб выказаць настрой...»)........................4
А я — наадварот... («Вы кажаце, што не?..»)....................................5
«1 так яно ад веку і да веку...»...............................................7
«Я пазнаў і Эўропу і Азііо...».................................................8
Песьні няволі
Горкія ўспаміны («Цяжка ўспамінаецца зіма 1933 году...»)........................9
1. Крокі і вёрсты («Сотні вёрстаў прайшоў...»)..............................10
2. На парозе турмы («Ня украў, не зьнявечыў нікога...»)....................11
3. А ратунку ня было й няма («Колер неба хмары ўслалі густа...»)...........12
4. Пакуль песьня яшчэ ня сьпета («Ня пытайся, мой ліобы дружа...»).........13 Жывое праўдзівае слова
Скупыя заўвагі («Масква сьпявала...»)...........................................14
1. Жывое праўдзівае слова («Песьціў доўга цябе, шанаваў і сьцярог...»)......15
2. Навальніца («На сьцежках крыжавых сустрэлі навальніцу...»)..............16
3. Маем сілу і край свой («Праўду кажуць...»)..............................18
4. На парозе пары («Не багацьце і слава, а гонар душы...»).................20
5. Панад кручай («Стаю панад кручай...»).................................22
Жыву і ня жыву («Чым акрыліо і ўсьцешу чым душу?..»)...........................23
Каб хоць раз усьміхнулася шчасьце («Каб ня рукі, а крылы магутныя меў...»)... 24
«Ня першы раз і не апошні, мусіць...»..........................................25
Hi маністаў, ні зораў («Я адзін ля вакна у суворай сяджу камяніцы...»).........26
«У жаўталістуіо, рудуіо восень...».............................................28
Жывой крыві жывыя цельцы («Гулі вятры...»)..................................... 29
«Мая родная, любая, кволая...»................................................. 30
«На небе зоры й месяц...»...................................................31
Зь першых вершаў («Камуж паскарджуся і напішу...»)............................32
Маўклівасьць дум («Бывае так, што думаеш адно...»).............................33
Гады крылатыя («Гады крылатыя, юнацкія гады...»)...............................34
309
На папялішчы руж («Пачаў ды хутка змоўк...»)......................................35
«Красою майскаю сады...»..........................................................36
Шлях зусім вузкі («Пасьля лета гаспадарыць восень...»)............................37
Маладзіца («Як каралі і калечылі...»).............................................38
Кідаў я сеці ў глыб рачнуіо («За хваляй хваля ўсё шпарчэй...»)....................40
Напярэймы жаданьням («Штож, снуіоцца няхай сьмерці чорныя здані...»).............41
Балючым накіпам свае крыві («Адчуў на скрыўджаным парой пагосьце...»).............42
He прадам я ніколі вясны («Неяк рана прыйшла вясна...»)...........................43
He шкадую яго і ня плачу («Лета выскубла жмук асакі...»)..........................45
Пела мне маці («Помню, у час вечаровы...»)........................................47
Хутчэй, хутчэй... («3пад сьнегу першы ’шчэ храсток...»)..........................48
He зракуся («Хіба шмат такіх вось нашых раніц...»)................................49
1 думы, і словы, і сны («Былі яны, словы і думы...»)........................... 50
Упаў блакіт. 3 настрояў ля Нёману («Упаў блакіт на шкло ракі...»).................51
П’ю сок вясны («Мой родны брат, сясгрыца мая, маці...»)...........................52
Беларускай моладаі («Дарма, што сплямлены наш сад...»)............................53
Верш («Падышла і сказала...»).....................................................54
Ізноў я тут («Ізноў я тут, каля цябе...»).........................................55
Я зь песьняй упоруч пайду («Прамчаўся, расьцяты маланкаю час...»).................56
Насустрач будучыні нашай («Я ўспамінаю дні "вясны"...»)...........................58
Была восень («Бяз прычын ня бывае гора...»).......................................59
Блакіт вачэй («Усьмешкай сэрца мне параніў...»)...................................60
Жыві... («Час кароткі мне векам здаўся...»).......................................61
Хай пеніцца віно («Стаіць пітва нявыпітага кубак...»).............................62
Блізкі і такі знаёмы («Часта чуіо сьлёзнашчыры, ліобы голас...»).................63
Былое трупам мусіць пасьці («Я дружбы з радасьцяй ня меў...»).....................65
Плача кроплямі золата дзень («Сінь дзівосная неба, рассып...»)....................67
Над сьлядамі шляхоў аджытых («Рассыпайся драбнюткім макам...»)....................69
Дваццаць пяты («Ні сіла наймітаў, ні блуд, ні звады змоў...»).....................70
Да зброі, да чыну («Прыслухайся, зноў, як калісьці, нас кліча...»)................72
Крывёю купленае права («Сягоньня бачыўся ў сьне...»)..............................75
Вільні («Упершыню сустрэў твае муры...»)..........................................77
Нечакана зусім і проста («Нечакана зусім і проста...»)............................78
«Пачатак быў толькі такі...»......................................................79
Замест разьвітаньня («Нашу радасьць — буйное калосьсе...»)........................80
Ля роднай бацькаўскай мяжы («Ля роднай бацькаўскай мяжы...»)..................... 81
Нараджаецца сьвет неапеты («Словы думак ня зловяць ніяк...»)......................82
Надпіс да фотаздымку («Зірні, мая радасьць...»)...................................83
«Шкада. гавораць, працы нашай, поту...»...........................................84
«На схіле гор сгаіць мой новы дом...»............................................ 85
Птушка («Слова птушка, любая, павер мне...»)...................................86
Просьба («Я стаміўся ідучы...»)...................................................87
3 паэмы «Цені сьмерці» («Ты наровіш, пазнаў я, употай паўзьці...»)..............88
Клятва духу. Паэма................................................................89
Вііоцца чорныя дарог брыжы («...I дзе ні стань...»)...............................99
На станцыі начы. Зь дзёньніка («Куды імчыш мяне, цягнік?..»).....................100
«Матуля любая, даруй...».........................................................101
«Да вас, суродзічы, да блізкіх і далёкіх...»...................................102
310
Ліст да маці («Ліст гэты, матуля, ад меншага сына...»)............................103
«Перада мной прастор нябёс...».................................................105
«Пяскі дарог і лісьцяў медзь...»..................................................106
Жалобная струна («Нялёгка сяньня пішушіа лісты...»)...............................107
Ліст да сястры («Сястрыца родная, паклон ад брата...»)............................108
0 родны край («Са мною ты на яву і у сьне...»)................................... 110
Апошняя малітва («Яшчэ раз кленчу я ля сьценаў Храма...»)......................... 111
«Адцьвіла маіх надзеяў ружа...»...................................................112
Вялікія шэльмы («У маленстве чужыя казалі...»)................................... 113
«Веру я ў сілу сілаў...»..........................................................114
Зьвер двухногі. Паэма.............................................................115
Маіх уяў ружовых ранак. Паэма.................................................135
Песьня («Хтож ня чуў Цябе і ня жыў Табой...»)....................................138
«Каля вакна равесьнікклён...»................................................... 140
Зь дзёньніка ДП’і («...1 дзень ня спляміцца "заветны"...»)........................141
Адменная ода («Твая слава ня мной расьпечана...»).................................143
Пякельны дар («У новы край, далёкі і нязнаны...»).................................144
Сьвітанак («Сьвяжуткі зары сьвітанак...»).........................................145
«Цяпер усё. Уласнымі вачыма пабачыў сьвет...»)................................... 146
«Дарма, што на чужой зямлі жыву...».............................................. 147
Ня сыходзяцца горы з горамі («Ня сыходзяцца горы з горамі...»)....................148
Сьцені. Лірапаэма................................................................149
Ня было і няма... («Ня было і няма весялосьці...»)................................153
«Усё ня так, як думаеш...»........................................................154
Зрада («Сярод чужых палёў расьціў свой агародчык...»).............................155
Прыйдзі («3 блакітнай вышыні прыйдзі, малю, хутчэй...»).......................... 156
Восень («Хто сказаў, што цяпер нявесела?..»)......................................157
Залатая зямлі мяцеліца («Хто сказаў, што цяпер нявесела?..»)......................158
«Найпрасьцей яно зусім папросту...»............................................159
«Я шукаў цябе не знайшоў...»...................................................160
Даты і іксы («Пакідаючы попел, узялі адно...»)....................................161
Спрытныя жарты («Сонца, важкое і вельмі чырвонае...»).............................162
Жалоба («Было ды з вадою сплыло...»)............................................. 163
Жылачка («Пад кашуляй зь беларускага радна...»)...................................164
Я ня ведаю, дзе ты... («Я ня ведаю, дзе ты...»)...................................165
Чорная карта («Як той колас у полі, адзін...»)....................................167
Да родных, блізкіх і далёкіх. Лісты:
1. «Ня крыўдуй, дарагая Мама...»............................................. 168
2. «Ці мала мелюць чутакбаек...»............................................169
3. «Радасьць якая, мой ліобы сыне...»........................................170
Да пары, да часу... («Пад Менскам, на могільніку...»).............................171
Глухія шчасьця кро