Нёманскі фронт
15-25 ліпеня 1944 года. Баі за Гродна: аналіз падзей, данясенні, успаміны, статыстыка
Дзмітрый Люцік
Памер: 331с.
Гародня 2012
353 Маслов П. Геролческая заіцлта крепостл Загораны. //Военно-лсторлческлй журнал. 1967. №1. С.45.
354 ЦАМА. Ф.ЗЗ, воп.11458, с.368, л.З.
355 Маслов П. Геролческая заіцлта крепостл Загораны. //Военно-лсторлческлй журнал. 1967. №1. С.46.
356 ЦАМА. Ф 69 стралковага корпуса (2ф) 962, воп. 1, с. 361, л. 73.
357 Там жа. л.74.
358 Soldaten, Kampfer, Kameraden. S.40-41.
359 Баянов J4.A. Дорогамн фронтового Полесья. //Вечерннй Красноярск. 1997.8 мая. С. 4.
360 Soldaten, Kampfer, Kameraden. S.41.
361 Robert Wroblewski. Grodno 1944. Cz.l S.57.
362 3. SS Panzer Division Totenkopf. 11 Kommandostab RFSS. [Электронны рэсурс]. Рэжым доступу : http://freiwilligen.sweb.cz/DOBROVOLNICI/3divize.htm. Дата доступу : 11.08.2010.
363 Шупнк Грмгорпй Саковнч.// Герон страны. [Электронны рэсурс]. Рэжым доступу : http://www.warheroes.ru/hero/hero.asp?Hero_id=3847. Дата доступу : 18.09.2010.
364 Памяць.Гродна. С. 429-430.
365 Soldaten, Kampfer, Kameraden. S.44. У складзе яе баявой групы налічвалася 28 бронетранспарцёраў і 12 танкаў T-IV.
3“ Ослмковская Е. Пнсьма брата. II Нёман. 1980. №5. C.157.
367 Jakuszyn Iwan. Czerwony kawalerzysta. Warzsawa, 2007. S.130.
368 Журнал баявых дзеянняў 50-й арміі Ф. 50 арміі, воп. 9769, с. 323, л. 103.
369 Елнсеев Е.П. На белостокском направленнн. С. 134.
370 Журнал баявых дзеянняў 50-й арміі Ф. 50 арміі, воп. 9769, с. 323, л. 103.
371 Легкавы аўтамабіль-амфібія нямецкай арміі павышанай праходнасці.
372 Федотов Ф. С. Полк продолжает бой. C.140.
373 Soldaten, Kampfer, Kameraden. S.48.
374 Гаврплнн Д. Нмя на обелмске. Н Гродзенская праўда.1986. 9 мая.
375 ЦАМА. Ф 33, воп. 11458, с. 365, л. 4-5.
376 Гавршшн Д. Высота 166.0. II Гродзенская праўда.1992. 16 ліпеня.
377 Успаміны жыхаркі вёскі Плябанскія І.У.Пушкевіч. Аўдыёзапіс. Архіў аўтара. Успаміны жыхара вёскі Пушкары Тарасевіча С.К. Аўдыёзапіс. Архіў аўтара.
378 Soldaten, Kampfer, Kameraden. S.49.
379 Robert Wroblewski. Grodno 1944. Cz.l S.58.
380 Там жа. S.58.
381 Soldaten, Kampfer, Kameraden. S.51.
382 Памяць. Гродзенскі раён. C.127.
383 ЦАМО.ф.58, воп. 18002, с.846, л.6-8.
384 Праўда, польскі даследчык Р.Урублеўскі піша, што, адыходзячы, немцы знішчылі гэты мост. Гл.: Robert Wroblewski. Grodno 1944. Cz.l S.58.
385 Soldaten, Kampfer, Kameraden. S.48.
386 Журнал баявых дзеянняў 50-й арміі Ф. 50 арміі, воп. 9769, с. 323, л. 109-110.
387 Там жа. л. 108.
388 Па матэрыялах сайта: www.Panzer-Archiv.de. Alles fiber die stahlernen Giganten im Zweiten Weltkrieg. [Электронны рэсурс]. Рэжым доступу : http://forum.panzer-archiv. de.
389 Soldaten, Kampfer, Kameraden. S.52.
390 Там жа S.52.
391 Там жа. S.45.
392 Там жа. S.46.
393 Елнсеев Е.П. На белостокском направленнн. С. 133.
394 Гаврялнн Д. До последнего патрона.// Гродзенская праўда. 2005. 7 мая.
395 Верннков С. М. Запмскп военного переводчмка. С. 43. Менавіта ад іх была атрымана інфармацыя, што немцы адчуваюць недахоп у гаручым і боепрыпасах.
396 Елнсеев Е.П. На белостокском направленям. С. 136.
397 Ветэран кавалерыйскага корпуса Д.Вадзінскі пісаў, што корпус быў немцамі ўсё ж акружаны цалкам 21 ліпеня. Водзннскнй Д.Н. Нспытанне мужеством. В 2-х т. Т. 2. Мн. 1996, С. 58.
398 Па інфармацыі польскага даследчыка гісторыка Анатоля Вапа.
399 Долготовлч Б.Хронлка огненных лет.//Гродзенская праўда.1992. 16 ліпеня.
400 Там жа.
401 Успаміны ветэрана 3-га Гв. кавалерыйскага корпуса М.П. Брыкель. Рукапіс.
402 Еллсеев Е.П. На белостокском направленлл. С. 137.
403 Водзлнсклй Д.П. Лспытанле мужеством. В 2-хт. Т. 2. Мн. 1996, С. 59.
404 Там жа. С. 60.
405 Soldaten, Kampfer, Kameraden. S. 62. Для ўзмацнення пазіцый батальёна немцы перакідваюць на лінію ракі Бобр да вышынь 151.0 і 156.0 ў в. Вострава 16-ю роту 6-га палка «Эйке».
406 Па матэрыялах сайта: www.Panzer-Archiv.de. Alles uber die stahlernen Giganten im Zweiten Weltkrieg. [Электронны рэсурс]. Рэжым доступу : http://forum.panzer-archiv. de.
407 Hinze R. Das Ostfront-Drama 1944. S. 154.
408 Robert Wroblewski. Bobrujsk. Zaglada 20 DPanc latem 1944r.// Militaria XX wieku. № 16. 2007. S.65.
409 Robert Wroblewski. 19 DPanc. Pierwsze walki w Polsce latem 1944r. S.56.
410 Anatol Wap. Lipsk 1944. Maszynopis. S. 11-12.
411 Глядзі: Hinze R. Das Ostfront-Drama 1944. S. 159., i Hinze R. 19 Dywizja Pancerna Wehrmachtu. 1939 1945. Warshawa: Bellona, 2009. S. 149.
412 Robert Wroblewski. 19 DPanc. Pierwsze walki w Polsce latem 1944r. S.57.
413 Елмсеев Е.П. Ha белостокском направленлл. C. 138. Колькасць танкаў i САУ ў 3-й тд СС зноў жа выглядае проста фантастычна.
414 Soldaten, Kampfer, Kameraden. S. 54.
415 Журнал баявых дзеянняў 50-й арміі Ф. 50 арміі, воп. 9769, с. 323, л. 110.
416 Боевое распоряженле командуюгцего войскамл 2-го Белорусского фронта № 0037/оп о недочетах в работе штабов н меропрлятлях по мх устраненлю (25.7.44 г.) II Боевые действля Красной армлл в BOB. [Электронны рэсурс]. Рэжым доступу: http://bdsa.ru/ documents/html/donesiule44.html. Дата доступу: 15.08.2010.
417 Еллсеев Е.П. На белостокском направленлл. С. 139.
418 Soldaten, Kampfer, Kameraden. S.55.
419 Там жа. S.58. Лічбы страт узятыя па матэрыялах кнігі “Памяць. Гродзенскі раён” і, магчыма, з'яўляюцца няпоўнымі.
420 Успаміны ветэрана 95-й стралковай дывізіі А.Я.Німцовіча. Машынапіс.
421 Дарэчы, за некалькі дзён да гэтага выпадку, 17 ліпеня, на плацдарме адбылася падобная сітуацыя. У в. Селіванаўцы, занятай савецкімі войскамі. Мясцовая жыхарка Юзэфа Балінская, схавала ў сябе ў хаце немца, параненага ў баі. На працягу трох дзён жанчына хавала яго, а пасля таго як немцы зноў ўзялі вёску, параненага яны забралі. Варта адзначыць, што за некалькі месяцаў да гэтага Юзэфа Балінская страціла мужа яго расстралялі немцы за невыкананне загада аб прымусовых перавозках грузаў. Такім чынам ўчынак жанчыны можна расцэньваць выключна як праяву агульначалавечага гуманізму, а зусім не сімпатыямі да немцаў. Успаміны жыхаркі вёскі Селіванаўцы УП.Крышын. Аўдыёзапіс. Архіў аўтара.
422 Макслмцов М. Дорогамн мужества. С. 307.
423 ЦАМА.ф.58. воп.18002, с.698, л.4
424 Еллсеев Е.П. На белостокском направленлл. М. 1971.С. 140.
425 Макслмцов М. Дорогамл мужества. С. 307.
426 Журнал баявых дзеянняў 50-й арміі Ф. 50 арміі, воп. 9769, с. 323, л. 112. Паводле інфармацыі, атрыманай ад палоннага з 5-й роты 4 палп СС полк прыбыў пад Гродна з
раёна Львова ў складзе 2-га і 3-га батальёнаў. 1-шы батальён палка застаўся ў раёне РаваРуская. У ротах 2-га батальёна налічвалася па 90-100 чалавек пры 6-7 ручных кулямётах. (Болып поўная інфармацыя аб складзе палка прыводзіцца ў апошнім раздзеле).
427 Soldaten, Kampfer, Kameraden. S.69.
428 Па інфармацыі сайта: Авпаторы Второй мяровой. [Электронны рэсурс]. Рэжым доступу : http://allaces.ru/p/episode.php?id=634. Дата доступу : 15.08.2010.
429 ЦАМА. Ф. 58, воп. 18003, с. 764, л.7.
430 Гаврплйн Д. Высота 166.0. II Гродзенская праўда. 1992. 16 ліпеня.
431 Soldaten, Kampfer, Kameraden. S.70.
432 Там жа. S.72. Па нямецкай інфармацыі, пры набліжэнні да пераправаў, яны адразу ж былі задымлены, для маскіроўкі.
433 Журнал баявых дзеянняў 50-й арміі Ф. 50 арміі, воп. 9769, с. 323, л. 115.
434 Максммцов М. Дорогамй мужества. С. 308.
435 Елпсеев Е.П. На белостокском направленйй. С. 143.
436 Турченко В.К. Дорогамп Велякой Отечественной войны (воспомйнанйя). С. 78.
437 Soldaten, Kampfer, Kameraden. S.75.
438 Там жа. S.75.
439 Турченко В.К. Дорогамй Велйкой Отечественной войны (воспомйнанпя). С. 78.
440 Федотов Ф. С. Полк продолжает бой. С. 140-141.
441 Там жа. S.76.
442 Памяць. Гродна. С. 424.
443 Елпсеев Е.П. На белостокском направленйй. С. 144.
444 Турченко В.К. Дорогамй Велпкой Отечественной войны (воспомпнанйя). С. 79.
445 Robert Wroblewski. 19 DPanc. Pierwsze walki w Polsce latem 1944r. S. 57.
446 Soldaten, Kampfer, Kameraden. S.77.
447 Турченко B.K. Дорогамй Велйкой Отечественной войны (воспомпнанйя). С. 78.
448 Там жа. S.77.
449 Robert Wroblewski. Grodno 1944. Cz.2 S.61.
450 Турченко B.K. Дорогамп Велйкой Отечественной войны (воспомпнанйя). С. 79.
451 Елпсеев Е.П. На белостокском направленйй. С. 144.
452 Боевое распоряженйе командуюіцего войскамл 2-го Белорусского фронта № 0037/оп о недочетах в работе штабов й меропрйятпях по йх устраненпю (25.7.44 г.) II Боевые действпя Красной армйй в BOB. [Электронны рэсурс]. Рэжым доступу: http://bdsa.ru/ documents/html/donesiule44.html. Дата доступу: 15.08.2010.
453 Быков М.Ю. Асы Велпкой Отечественной. Самые результатпвные летчнкй 1941-1945 гг. С. 584.
454 Soldaten, Kampfer, Kameraden. S.81. На гэтым участку займалі абарону рэшткі 17-га паліцэйскага палка СС, часткі 4-га паліцэйскага палка СС і III / “Т”.
455 Памяць.Гродзенскі раен. Мн., 1993. С. 189.
456 Soldaten, Kampfer, Kameraden. S.83.
457 Там жа. S.86.
458 Robert Wroblewski. Grodno 1944. Cz.2 S.62.
459 ЦАМА.ф.58, воп.18002, c. 846, л. 6-8
460 Soldaten, Kampfer, Kameraden. S.87.
461 Федотов Ф. C. Полк продолжает бой. C. 142.
462 Robert Wroblewski. Grodno 1944. Cz.2 C. 60.
463 Елйсеев Е.П. Ha белостокском направленйй. C. 145.
464 Soldaten, Kampfer, Kameraden. S. 94.
465 Там жа. S.97.
466 Там жа. S.92-93.
467 Журнал баявых дзеянняў 50-й арміі Ф. 50 арміі, воп. 9769, с. 323, л. 117.
468 Soldaten, Kampfer, Kameraden. S.93. Хутчэй за ўсё, батальён дзейнічаў не ў поўным складзе, бо нейкія роты, па меншай меры, 10-я, заставаліся ў в. Навумавічы.
469 Журнал баявых дзеянняў 50-й арміі Ф. 50 арміі, воп. 9769, с. 323, л. 118.
470 Soldaten, Kampfer, Kameraden. S.102.
471 Журнал баявых дзеянняў 50-й арміі Ф. 50 арміі, воп. 9769, с. 323, л. 119.
472 Памяць. Гродна. С. 424
473 Хомуло М.Г. Полк к бою. С 213.
474 Soldaten, Kampfer, Kameraden. S.112.
475 Robert Wroblewski. Grodno 1944. Cz.2 S.62.
476 Турченко B.K. Дорогамм Велнкой Отечественной войны (воспомннання). С. 80.
477 Федотов Ф. С. Полк продолжает бой. С. 142.
478 Ефпмов А.Н. Боем жнвет штурмовмк. П Военно-мсторнческпй форум 2. [Электронны рэсурс]. Рэжым доступу : http://www.vif2.ru/.
479 ЦАМА. Ф. 56, воп. 18002, с. 764, л. 5.
480 Успаміны жыхара горада Скідзель І.А.Ліцвіна. Машынапіс. Архіў аўтара..
КНІГІ ОНЛАЙН
