Развагі
Зянон Пазьняк
Выдавец: Беларускія Ведамасьці
Памер: 315с.
Нью Йорк, Варшава, Вільня 2007
Зараз часу амаль што не засталося. Трэба тэрмінова мяняць і прэм’ера, і
астатні склад ураду. Калі Вярхоўны Савет гэтага ня зробіць, то сацыяльны выбух фактычна непазбежны, ён змяце і Вярхоўны Савет, і ўрад. Змяце самым некарысным для рэспублікі чынам.
—Але ці варта нашаму парламенту, які гэ*гак сябе дыскрэдытаваў, даваць шанц заставацца ва ўладзе? Можа, лепей адразу намагацца ягонага роспуску?
—Сутнасць у тым, што некаторыя законы, напрацаваныя Вярхоўным ■. Саветам, па сутнасці, нядрэнныя. Напрыклад, закон аб індэксацыі мы прынялі год назад, а ў Расіі яго няма дагэтуль, Шмат добрых законаў прынята пад націскам апазіцыі. Яна, трэба адзначыць» унікальная, працуе ў непрафесійным Вярхоўным Савеце і ў грамадстве, у якім знішчаны палітычныя традыцыі. Таму мы не можам быць класічнай апазіцыяй заходняга тыпу. Мы—апазіцыя канструктыўная, пра z паноўваем свае праекты законаў, свае канцэпцыі і змагаемся за іх. Хаця ў той жа час у нашых інтарэсах, каб цяперашні Вярхоўны Савет утапіўся. Але гэта не ў інтарэсах рэспублікі. Мы працуем канструктыўна, бо ў нас баліць сэрца за наш народ, за нашу Бацькаўшчыну, за нашу дзяржаву. Каб нас не было, паверце, гэты парламент і рэспубліка ўжо даўно сядзелі б у яме. Проста ніхто не задумваўся над роляй апазіцыі ў нашым Вярхоўным Савеце. I калі што добрае прынята, дык гэта дзякуючы апазіцыі. Але колькі адрынута, затаптана і. аплявана!
228
—Наколькі верагодна, што ультыматум апазіцыі будзе выкаваны Вярхоўным Саветам?
He будзе выкананы. Кебіч у адстаўку пойдзе, у гэтым можна не сумнявацца. Але адстаўка ягоная будзе праведзеная ў інтарэсах наменклатуры. Уся справа ў тым, што Вярхоўны Савет у сваёй наменклатурнай частцы куплены Саветам Йіністраў. Тут ёсць сваё саўмінаўскае лоббі. Гэта ненармальна, калі выканаўчая і заканадаўчая ўлада зрастаюцца ў мафіёзную структуру. Гэта вельмі некарысна для грамадства.
Яны ўжо самі бачаць пэўнае банкруцтва, і таму Кебіча ў адстаўку пашлюць. Але будуць памагацца паставіць на ягонае месца другога, які меней «засвяціўся».
У такі Саўмін ніхто з апазіцыі не пойдзе, гэта натуральна. Хаця мы і праводзім палітыку «малых крокаў». Калі б быў прэм’ер ад апазіцыі, прэм’ер ад народнага фронту, то ўрад мы б сфармавалі. У нас ёсць дзве кандыда туры на гэту пасаду...
—А іхнія прозвішчы не назавяце?
—Пакуль не.
Пасаду Старшыні Саўміна можа заняць і «пераходная» фігура, здольная йсці на кампраміс. Магчыма, у такім разе мы маглі б заняць некаторыя пасады. Але гэта не будзе кааліцыйны урад, проста мы, зыходзячы з інтарэсаў рэспублікі, паслалі б некалькі чалавек,
каб яны маглі ўзначаліць нейкія сферы дзейнасці.
Калі ў тым урадзе, іхнюю працу блакіруюць, мы адклічам адтуль нашых прадстаўнікоў.
Справа тут не ў палітыцы, а ў лёсе народа, у лёсе Бацькаўшчыны. Яшчэ пару месяцаў такой палітыкі, якую вядзе Вярхоўны Савет, і мы ня будзем мець ні суверэнітэту, ні хлеба, нічога... Тое, што творыцца,—злачынства. Магчымасці, якія былі ў Беларусі, згубленыя на працягу апошніх месяцаў. I цяпер вось літаральна адбываецца гэтая згуба'.
— I дзе выйсце з крызісу?
— Выйсце толькі ў адным: незалежная дзяржава павінна праводзіць незалежнуй палітыку. Выйсце толькі ў незалежнасці і ў свабодзе.
—Я ўзгадваю ідэю «цевевага» кабінету. Наколькі суадносіцца яна з ультыматумам, выстаўлевым апазіцыяй?
—Ультыматум прадыктаваны не палітычнай воляй, а ацэнкай сітуацыі, якая складваецца.
I ў гэткай сітуацыі народны фронт здольны ўзяць на свае плечы адказнасць за будучыню Беларусі, гэта значыць—здольны браць уладу.
Раз мы змагаліся з камуністычнай навалай, то проста абавязаныя веспі сваю барацьбу да канца...
Гутарку вёў Алесь ЛІПАЙ, агенцтва «БелаПАН».
Д14. („Выбар”, 1991, 20 лістапада).
Сапраўднае мастацтва нараджаецца тады, калі мастак расчыняе сваю душу свету, адчувае гармонію жыцця I космасу. Але натхненне нараджаецца I падчас служэння сваёй зямлі I народу — у змрочныя часіны таталітарызму I нацыянальнага забыцця ці ў гады магутных гістарычных разломаў, калі вырашаецца лёс нацыі. Тады творца абавязкова звернеццада светлых вобразаў папярэднікаў — тых, хто пранёс скрозь стагоддзі адданасць народу, зрабіў для яго ўсё магчымае. Ефрасіння Полацкаг, Рагнеда, ВІтаўт ВялІкІ, Сімяон Полацкі, Максім Багдановіч, Іван Луцкевіч — да іх 1 многіх Іншых звяртаўся ў розныя часы MacTax Аляксей Марачкін. Звяртаўся — I ўкладаў у сваю працу глыбіню сённяшняга нашага асэнсавання Іх подзвігу, Іх шчырага служэння роднай зямлі.
Да гэтага шэрагу сыноў I дачок нашай Бацькаўшчыны належыць I Зянон Пазьняк, якому прысвячаецца адна з апошніх работ Марачкіна.
В.Б.
Д15. („Культура”,1991,14 20 лістапада).
229
ЛНДЕР 5Чф БЕЛОРУССКМХ МА ЦНОБА Л фА Ш IP CTOE
Роднлся В /^4^ ГОДУ
8 М. СУБОТААКН ЙВЬВВСКОГО р~М Гродвввсхой &влмсгм. Бго ОТЕЦ РУЛА ^/ 77РМ ЛЕЛ7ДА X — '
ПОЛНДЕЙЕК^Л ВМЕСТЕ С ;
НЕМДАМН /<АЗНМЛ ВРДРОЛЬДМХ^В М у^лугмх Н
Л/ЛДЕЙ С & КГБ ЕЕТР РАБАЯ фЕТОГРАфМЯ^ . (|
ЯТЕЦ БЕУВАЛ QT КрАСРОЙ ДрмМ ^С фАВ/ЛерАЛ^М £ /Зўр ГОДу. /ПЛТЬ лз ПАНСХОЙ еЕмвм.
/уйй — ^ЛМ ^ ЛМД&РОВ Х/^БХРМ^ЕМАРУУО ІІІ ^Е/ХОХРАТЛУЕСРОРО СФЛАЗА M АГЕА7 ТУОЛЬСХОЙ I РХРАЛХЛ «/^ВУЙКЛ^ . ^Ь//^АЕАЛ ЛЕУ7ОРУССКМХ ! ЛАЕРМОТОЕ ОХРАНКЕ }. ЙЬ/СТУЛАЛ ЗА OTPblS ЙЕЛОРУССММ Q 7 ЙО О CM М.
ЗялОМ СЙЕЛУСЬ J УРР/ЛСЛ ^ СУЕОТУЛХАХ В /<УЛЬ7У7Р&СЕЕ7УЦЛЛЛ&^ Р/З ВУЗА ВСРЛ/УУА ЛСУ, J<4РЕРР/СГ ЛЕУу^А УРРХ / В6 /СЮКОМЕРБ//, СХА Р^А ЛНСГ ; ЗЛА^Е/У /Г ДЕНЗ ГАЛУ ' /уОРРРРЛВоЛ/Р/^ Р/ онлай ^ЛЛГЕЛРУОСТ^ ОВУУАЛСЛ у ллг&лсжогр f(C А р^флСА f ЗрА^ДЕ^ЛАУ АЗ^ Е^^В^СГЬ БНф л Бго ф/ррррр ЛАЗЬВРРА ЛРРРРГЛ ЙЕРУ^ЛВ/ОГО Со^ЕРА л ЛрАВЛГЕЛР^ЕА ОЛЛАУЛВАЕ'РСЛ A A РУВЕЛ<БЬ/МЛ СБЕ^СЛУуРЕА Р7Р/ , фгО ГЛАВНАЯ Х^БЛЬ ССЦД^ ^ 35 РЕСПУБЛЛХБ ЭЮЛ&Л'/МЧЕСКнЗ ХАОС^ СВЕРГНУТА СУІЦ.ЕСТВУРОІДУ^ ЕЛАСТ^ }^уреДНТ£> ДЛРТАТУРУ ШМПРСДОРСАОЙ Б\УАЛ<УАЗМІР/ Л^ДуРЛЛРЬ БЕ/МРУССРЮ ЗЛ/МДНОМУ /<А /7Л7'АЛУ.
Г7АЗЬНЛЕЯРРІЙ ВРАГ ЗЛАДЯНСКНХ НАРОДОЕ, ПРЛЗЬ/ВАЕГ 7< УЗГБАНРН) M3 РЕСЛУбУ/МРМ РУ<ЛКМХ/ ЗАРРЕРУ 77РУ7РУМУЕСКМХ' 77АРГМЙ М Г/АТ'РЛОТ'ЛУВЗ^Х ^РЕААРЗАЦМЙ z РАСПРАВЕ БАЛ ННАКОМЬ/СЛМ^РМ^. j3y 7/7ХР ,ДР^М<ЕЛМ^ 77ОС7А&ЛВ776/Х /^ЕЛЕЙ ГО 703 PA ЗВМЗА ТЬ ГРАЖДА 7ргкУЮ ВОЙМ У.
ОТБРОСМ/Н ПрОрЬ НОВОВ&ЛЕНВОГР фОРЕРЛ БЕф/ ЗаіЦПТМ/М ^ЕЛ/УВЛМКУ, /7А7ЬЕ БУ^УЦЕЕ / О ВВСПЕЧПМ МНРВЬ/Й ЕЕРЕУОД^ ВЛАСТМ К ТРУДОВОМУ НАРОДУ f Ссветам J
Д16. Прыюіад тыповаіі камуністычнай лістоўкі, падрыхтаванай КГБ пад выглядам „галасоў зь нізу” (19901991).
230
1992
&«йж. 'ёгх^’чо^ 2,1 ^н^у^^У^Ят. №35" Cd*'®)
Пачынаецца збор подлкаў лад патрабаваннем правесці ўсебеларусйі рэферэндум.
Фармулвўка выносімага на яго пытання такая: «Ці лічыцв аы неабходным правядзенне ўво<вмь 1992 года выбараў у вышхйшы орган дзкржаўнай упады Распублікі Беларусь на падстаае «Закокв аб выбарах народных двлутвтаў БеларусІ», праект якога ўнесены алазіцыяй
БНФ у Вярхоўным Саваце, і ў «увязі з гатым двтзрміновы роспуск цяпарвшняга Вярхоўнага Саветаія Больш падрабязна пра м>ты рэферзндуму I магчымыя настулствы гзтай акцыі карзспмдхнт БелвПАНа гутарыць са ствршынёй Сойма БНФ, лідзрам парламенцкай апазіцыі Зянонам ПАЗЬНЯКОМ.
Зянон ПАЗЬНЯК:
«ВЫРАШЗННЕ ЗКАНАМІЧНЫХ ПРАБЛЕМ НА БЕЛАРУСІ ШЧЫМА ЗАРАЗ ТОЛЬКІ ПАЛІТЫЧНЫМІ СРОДКАМІ»
— Першае лытанме, бадай, падасца бамальным, але без яго не абмсціся... Навошта латрэбны рэферзндум?
— Рэферзндум неабходны найперш для таго, каб правесці дэмакратычныя выб&ры ў парламент, бо зараз ніякімі Ышымі спосабамі іх правесці немагчыма. Гэты Вярхоўны Саает, свбраны ў часы БССР эусім для іншых функцый, няздольмы ажыццяўляць дэяржаўную палітыму, як і няздольмы аывесці рэспубліку з «pktstay і — дадам — не хоча гэтага рабіць. Дэпутаты цялерайжяга Вярхоўнага Смета ўяўляюць сабой былых нам&нклатурных работнікаў, інтарэсы якіх разыходзяцца з інтарэсамі большасці грамадства. I трэцяе пытанне, якое вынікае з двух палярэдніх: «А навошта наогул мяняць Вярхоўны Саввт?» Гэта трэба таму, што міякія эканамічныя лытанні, нія'кія рэформы і ніякае паляпшзнне не адбудзецца пры гэтай уладзе.
Вырашэнне экамамічных праблем на Беларусі магчыма зараз толькі лалітычкымі сродкамі, зменай улады. Трэба даць магчымасць народу выбраць той парламент, якому ён будзе дааяраць і які будэе адлюстроўваць ягоныя інтврэсы.
Вось чаму адзіны — паўтаруся — адзіны аыхад для Беларусі — толькі нояыя выбары новага парламента.
БНФ ставіць так пытамне — ласлядоўна — яшчэ з 1990 года, калі лідзрам апазіцыі было сказана аб роспуску гэтага Вярхоўнага Савета. Дзякуючы нашым намаганням, быў лрыняты Закон аб рэфврэндуме, які пачаў дзейнічаць з 1 студзеня 1992 года, — і адразу ж мы падалі дакументы на арганізацыю рэферзндуму.
— Зараз у беларускай прэсе •ельмі шырока абмяркоўваецца стварэжне блока «Новая Беларусь». I хаця лідэры БНФ і Грамады сцаярджаюць, што ніякага расколу няма, мяогія
231
думаюць ніадцрот.., Д пасляховасць жа рэферэндуму шмаі залежыць ад таго, наколькі аб'яднанымі прыйдуць да яго дэмакратычныя сілы.
— Усё, што аы чытаеце ў лрэсе пра так званы раскол,— гэта мыльныя бурбалкі, выпушчаныя часткова прэсай, а часткава — наменхлатурай, якая за ёй стаіць. Ніякага рааколу няма. бо няма з кім расколчвацца. Палітычны рух на Беларусі даўно ўжо вызначыўся, заняты асноўныя лалітычныя нішы, але партыі, якія іх запоўнілі, вельмі кволыя. Фронт фактычна Wцыіраваў стяарэнне сацыялдзмакратычнай Грамады—трэба было запоўніць гэтую палітычную нішу, бо інакш туды абавязкава залезлі б камуніеты. як гэта здарылася ў кран нах Усходняй Еўропы. БНФ усяляк падтрымліваў стварэнне беларускай сацыял дэмакратыі: 70 працэктаў БСДГ — сябры БНФ.
Стварэнне блока мы характарызавалі як палІтычную памылку, я нават скажу больш жорстка — гэта палітычнае дылетанцтяа, заснаванае на амбіцыях некаторых партыййых кіраўнікоў. Нельга аб'ядноўваць неаб'ядноўваймае, у розных партый — розныя метады. Ну, ці не дзіва: э'яўляецца ініцыятыва стварыць блок, які будзе прапаноўваць нейкія лраг» оамы Вярхоўнаму Савету і адначасопа яыступаць за ягоны роспуск — тут злементарная палітычная маніпуляцыя.
— У сувязі з рэферэндумам ужо пачаліся палітычныя хады. Ці не маюць рацыю тыя, хто сцяярджае, што ён дэстабілізуе абстаноўку на Беларусі і адштурхне ад нас магчымых эманамічных эамежных партнёР«Ў?
— Заходнія краіны даўно ўжо яыпрацавалі палітыку адносш да былых рэспублік СССР, вызначыўшы аоноўныя Дзае ўмоаы, пры якіх, напрыклад, Беларусь, можа аярнуцца ў Еўролу. Першаа — павжха здбыцца змена ўлады, замесг
КНІГІ ОНЛАЙН
