• Газеты, часопісы і г.д.
  • Турэцка-беларускі размоўнік 1836 году

    Турэцка-беларускі размоўнік 1836 году


    Памер: 66с.
    Нью Йорк 1995
    9.46 МБ
    • bildim
    
    • bilmedim
    • uldu
    3
    •	olmadi
    •	diirlii diirlii §ey satarlar
    •	ejderhar
    •	yoluylan
    4
    •	orma kideceyim
    •	odun kes
    •	varmam
    •	i§i var ж
    •	kidmem
    5
    •	bir yere
    •	bir ka? kiin sunra
    •	evde i§ var
    6
    •	boglu i§leri
    •	odun keseyim
    •	kestim
    •	hazir
    •	ba§ka yere
    7
    •	kideceyim
    •	keyfi"
    •	beygir yokdur
    •	pek savukdur
    [86]
    
    і
    •	kirn biliyir ulacak
    •	daha umudum varp
    •	kiderim
    2
    • meyva aci
    знама не знам6 стало не стало веле речай предайов змейеватйг дарога до ласўд пойедў дрова рубай не бендее ннша дзело* не пуйде3 нн на йедно мейсцо после кнлка' дней потемў удома работа йест та пружнак работа дрова ронбацл ронбалм гатовнйе за нншнм пойедў марўда1* кона немаш барздо знмно0
    хто кедй бендзе" йешче на мнслах йест₽ пўйдес
    фруктове древо
    а=пол. znam 6 =пол. піе znam в Пра -о на месцы -q: Ант., 340 гтур.‘дракон’; бел. адпаведнік няясны д =пол. do lasu е =пол. піе b^d^ ж тур. ‘справа ёсьць’
    3 =пол. піе pdjdf * =пол. кііка к =пол. prozna л =пол. rqbac м =пол. rqbatfem] " тур. keyif ‘самапачуваньне; добры настрой; асалода; жаданьне, прыхамаць’; беларускі адпаведнік няясны ° =пол. zimno п =пол. kiedy b^dzie Р тур. ‘яшчэ маё спадзяваньне ёсьць = яшчэ я спадзяюся’ с =пол. pdjd$
    • gikarmaya
    добіівац3
    • diktim el ma ‘armut
    посадзнл йаблонкн
    
    грўшкн
    з	• meyva aci
    древо фрўктове
    • izin yokdur
    позволена не мам6
    • babam salvarmayir
    оцец не пўшчав
    4	• istimem bu i§leri
    нехца тей работнг
    • vazke§tim bu §eyleri
    йа остонппл тей работір
    s	• sa tarafina
    права стронае
    • sol tarafa
    лева стронае
    6	• evde mi senin evsahabi
    ўдома твой гаспадар
    • evdedir
    ўдома
    • ne lazim
    нашто
    • var mi onda beygir
    чн йест кон
    7	• vardir
    йест
    • ben yola kitmeye
    йа в дарогў йехац
    • uzak mi
    чн далеко
    • yakindir
    блнско
    [9a]
    
    1	• pek uzak diyelildiir
    нн далеко
    • ah§ama keliris
    до ахшаму* прнйедзем
    • peki
    добре
    • ne verersinis3
    што дасн3
    2	• niy istersen
    што хочеш
    • bir altmi§lik' verirsin kiderim
    шесц злотнх' калп дасн
    
    пойеду
    • peki
    добре
    з	• ko§ beykiri arabaya
    в вос кана запрагай
    • eylen azacik
    зачекай трохо
    • ben keyderim evine
    йа пайдў дадому
    4	• §eyleri alirim
    речп заберў'
    • keldin miK
    чй прпшовк
    • hazir mi
    чн гатов
    а ‘здабываць’ 6 =пол. pozwolenia піе тат в =пол. ojciec піе puszcza г =пол. піе chef tej roboty д =пол. odstqp4[em] tej roboty е=пол.Нгопа ж <тур. alifam ‘вячэрняя малітва’ 3 тур. 2 рі * тур. altmi^hk ‘60 пара’ к тур. 2 sg
    •	hazir
    •	utur arabaya
    5	• yola kit
    •	$abuk kit
    •	kov beygiri
    •	dur
    •	ben inenm arabadan
    6	• sualederim
    •	iyi yol
    •	sorsana
    •	hayda kit
    •	o semte kit
    7	• yaya§ yayag gimdi kit
    •	yakindir
    •	kiiriiniiyur6
    •	bu mi yen odir
    [96]
    1	• odir budur
    •	bu eve kelr
    •	gak buraya avluya
    •	dur bunda
    2	• lazim inmeye
    •	veryim bana ahga
    •	al camm
    •	hayda kit
    3	• evine kit
    •	allaha smarladik
    •	safa keldi hog keldi
    4	• allah selametler
    • salagaklarlan
    5	• gimdi bagka diirlii
    siilemesi vardur
    гатов
    садай на вўса на дарогу йец прендко6 йец паганай кана стой
    йа злезў з воза зашітайўсе чн добре дарога сшітай
    йец
    в гетуйу старану паволн паволн цшіер йец блнско
    вже тойо мейсцо вндацв цн гето тойо мейсцо
    тойо гето
    под гетн домг
    на гетн двор стой гетад треба злесцн дайце мне грошн вазмн дўшае йец сабе назад дадому йец бўвай здаров йец здаров шчеслнва дарога здаров сабе йец терасж ннша гатўнек мова йест
    а =пол. woz 6 =пол. pr^dko в тур. ‘відно’ г тур. ‘пад гэты дом едзь’ Д гэтта ‘вось тут’ (Станкевіч, 208) е тур ‘душа мая; даражэнькі’ (афэктыўны зварот) ж =пол. ter az
    6
    • ауі
    медзвец
    
    • kurt
    внлка
    
    • tilki
    лнс
    
    • tav§an
    зайонц6
    
    • canavarlan
    зверй
    7
    • orman ku§lar
    лесннйе пташкн
    
    • yaban ku§lar
    дзнкев пташкн
    
    • ufak ku§lar
    малег пташкн
    [Юа]
    
    
    і
    • yaban iirdek
    дзпка качка
    
    • yaban tavuk
    дзнка кўра
    
    • yaban kurka
    дзпка іінднчка
    
    • kaz
    гўс
    2
    • di§i
    самнца
    
    • buldum
    нашовд
    
    • tepeledim
    пабнв
    
    • yavru
    дзецн
    
    • yavrular deri tuttum
    дзецей жнвнх полапал
    3
    • inci dm edim
    не загабале
    
    • ‘atmaca ku§*
    велкн птахж
    
    • kara ku§3
    чарнй птах3
    
    • karga
    врона'
    4
    • hacacik
    йескулкак
    
    • yari beyas yan siyah bu da kargan
    то йест срогал
    
    • iirdek
    качка
    
    • kever^in
    голўб
    5
    • sinek
    мўха
    
    • biigek
    кўзакам
    
    • yihn
    вўж
    а =пол. wilk 6 =пол. zajqc в =пол. dzikie г =пол. male Д Дзеясловы ў радкох 2-3 — у 1 sg е =пол. піе zagabatfem] ‘не зачапіў, не пакрыўдзіў’ ж тур. ‘ястраб, малы шуляк’ (даслоўна ‘ястраб птушка1) 3 тур. ‘назоў чорных птушак з пароды арлоў’ (TS, 793)	1 =пол. wrona к =пол. jaskdtka л =пол. sroka, sraga; тур.
    ‘палова белая, палова чорная — гэткая варона’; беларускі адпаведнік “падсумоўвае” турэцкае тлумачэньне або адказвае на яго як на пытаньне, між тым сарока па-турэцку будзе saksagan м кузака ‘кузурка’ (СПЗБ. 2, 558; ЛА №365)
    •	kurt
    •	kezeyir
    •	^ekerdek
    6	• mahluk $okdurB
    •	kiigiik orman
    •	?uha
    •	alacar
    •	bez
    •	benbeyas beyas bez
    •	kaba bez
    •	ince bez
    •	kiilmek
    8	• don
    •	dektim
    •	dikmedim
    •	yabtim
    •	yabmadim
    •	olmadi
    [106]
    1	• nasli biyiik §em§ek
    • bistun* aydmlik kiindiiz kibi
    2	• ol zaman onlari kordum
    kiderken ol zaman yeti§tim
    3	• nasli pek kok kiirleyer
    •	biyiik sesi
    •	nasli
    4	• kok kiirletti
    •	ol zaman ben korktum
    •	kok kiirleyer
    5	• kiirletti kok
    •	ol kadar yamur
    •	yaymi§
    робака ходзй6
    коннкн
    летайе веле створенев малй лес
    сўкно матеріійаг плўтно5
    барздо бело плўтно просте плўтне ценке плўтно кашўла гацне
    пашпв
    не ішів робвл не робвл не стало
    йакайа веліікайа маланка всўдн стало вйдно йак в дзен
    тагдй йвх обачнв йак йанй ншлн тагдй дагнав йак моцно грвмнц велнкн голас йак
    загрвмело
    тагдй йа сбалохавсе3
    грнмнц
    гркмело такн дошч
    ншов
    а =пол. robak 6 =пол. chodzi в Слову летайе ў турэцкім тэксьце няма адпаведніка г тур. ‘шаўковая тканіна ў каляровыя пасачкі’ д =пол. ptdtno е ст.бел. гаці (< пол.) ‘порткі’ ж Слова няяснае 3 [-п-]
    6	• hemena yolda su oldu 90k
    ke^meye imkam yok
    •	basti yamur
    •	daha ya^ak6
    •	amma biyiik
    •	su 90k
    [Ha]
    1	• sofra
    •	duruyur
    •	kursana sofra8
    •	utur sofraya
    2	• yemek yelim
    •	etmek ver
    •	kagik ver
    •	yoktur kagik
    •	bulsana
    3	• ara^aim
    •	vardir
    •	var
    •	yokdur
    4	• ?orba-ver
    •	gimdi veriyim
    •	hazirdir
    •	gabuk yesana
    5	• tamam etlim mi
    •	tamam ettim
    •	giikiir barinin кегетіпед
    •	allaha giikiir
    6	• hayda kitin igine
    •	beri kel
    •	hayda kitsin
    7	• skemle
    неможноа на дарозе вадн стало много не прайехац прайцн неможно
    залнв дошч
    йешче бўдзе6 але велнкн
    вадн много
    стол стайнц пастав стол® садай за стол бўдзем йесцн хлеба дай лошкў дай немаш лошкн шўкай бўдў шўкац чн йест йест
    немаш крупннк дай зараз дам гатово прендзейг йеш цн падйев падйев
    хвала богу бог дав йедзено” хвала богу йдзй до работм ехадзн сўдае йдзн сабе
    зеделж
    а тур. hemen ‘зараз жа’; гл. 2а7 6 Гл. 1б4 в тур. ‘накрый на стол’ г =пол. рг$dzej Д тур. ‘дзякуй шчодрасьці Творцы’ е Запісана рукою 3-га пісара ж ст.бел. зэдаль ‘услон, лава’ 1583 (СПЗБ. 2, 333; Булыка, 101)
    •	duruyur
    • yatiyir
    •	kaldir
    •	bana ketiir
    •	ver eline
    стайпц лежнц падннмн мне прпнесн дай мне в рўкн
    8
    • ben ketiireyim sana ahirdir
    йа панасў' табе цашко
    
    • sizleri ahirdir
    вам цашко
    
    • bana ver
    дайце мне
    
    • ben kuvvetliyim
    йа дўшшн
    9
    [116]
    • alsana
    везмн
    1
    • gomlek
    гарнека
    
    • duruyur
    стайнц
    
    • kinlmi§
    разбнвсе
    
    • dii§tu
    впав
    
    • daha kinlmadi
    йешче не резбнвсе
    2
    • teste
    збан
    
    • sen ne ketiiriiyur
    што тй несеш
    
    • bal doldurdum6
    мод несў16
    
    • ver bana
    дай мне
    
    • tatlimmi
    цн салоткіі
    3
    • al bicak
    вазмн нош
    
    • nash keskin
    йакп острн
    
    • keskin diildir
    не вострй
    
    • biletsene
    навастрй
    4
    • ya§B yoktur
    камена немаш
    
    • bulsana
    найдзн
    5
    • kisrak
    кабнлег
    
    • yavrusi vardir
    дзнца йест
    
    • kobeli
    жеребнайа
    
    • ahirdir
    цашкайа
    6
    • kir at
    спвй огерд
    
    • beyas
    белй
    а =пол. garnek 6 тур. ‘я мёдам напоўніў’ Е уа§ замест tag: памылка (ч замест -;) г Гл. Ант., 286 д =пол. ogier
    siyah
    чорнй
    kirmizi
    чнрвонй
    kiizel kuyruk
    харошн хвост
    peki kuyruk
    добрй хвост
    ba§mda beyas
    на галаве бело
    beyas yildiz
    белейа гваздеа
    biyuk kuyruk
    велнкн хвост
    kuruksiz
    бес хваста
    fena kuyruk
    благн хвост
    beyas
    белй
    kirmizi
    чнрвонй
    [12a]
    і
    • ilkiyas oldu
    весна стала
    
    • ba§ladi ot ?ikmaya yerden
    зачела6 трава з земнв ВНХОДЗІПІ
    
    • yamur
    дошч
    2
    • kitdi
    пашов
    
    • ?amur oldu
    балото стало
    
    • ot biyemi§r
    трава велкаг
    
    • hi? gikmaya
    не внходзнц трава
    3
    • kuru taprak
    сўха земед
    
    • yoktur yamur
    нема дашджў
    
    • allah yamur vermeye
    бог дешчуе не дайе
    4
    • in§a allah
    воле божейа
    
    • allah verir
    бог дасц
    
    • bulutlu hava
    хмўрнойо небо
    
    • o semte ktine§ davdu
    в той старане гдзе слонце
    5
    yamur yayir
    дошч йдзе
    
    • bunrada yakindir
    тўт блнско
    
    • yayagak
    ЙЦІІ
    
    • biyuk yamur
    велнкн дошч
    6
    • geliyir
    йдзе
    
    • kii?uk yamur
    малй допіч
    
    • bunda kehnes
    сўда не пойдзе
    a =пол. gwiazda; пра -eзамест -a-: Aht., 285	6 =пол. zacz^ta в =пол. z ziemi
    г =пол. wielka\ тур. ‘трава вырасла’ д =пол. sucha ziemia е =пол. deszczu
    1
    •	semtlen kitdi
    •	onda var mi yamur
    •	bize slatmadi
    •	azagik serbti
    бокам пашов там цн бнв дошч нас не намачнв трохо пакрапнв
    [126]
    
    
    і
    • bize pek slatti
    нас барзо памачіів
    
    • biz kormedik yamuru
    мй не бачнлн дажджў'
    
    • bizi zahre slatti
    нам збожо памачнв
    2
    • size
    вам
    
    • bizim kurudur
    нашо сўхойо
    
    • yamurdan ?Uriimi§
    од дашджу пагннло
    3
    • kaskati kalmi§
    нам йано препало
    
    • brak §unu
    пакнн гето
    
    • kalsin
    нехай застайеце
    
    • yaziktir
    шкода
    
    • bize lazim diyildir
    нам не треба
    4
    • nasli gabuk diiv§iinuyur
    йак прендко3 збнрайўц
    
    •adam 90k
    лўдзей много
    5
    • gabuk
    прендзей6
    
    • yamur keliyir
    дошдж находзнц
    
    • tirmik yoktur
    грабел нема
    
    • onda araba yakin
    он там кале воза блнско
    6
    yatiyir
    лежац
    
    • araba iizerinde yatiyir
    на возе наверхў лежац
    
    • ip var mi
    веровка цн йест
    7
    • vardir
    йест
    
    • unuttum almaya
    запомнавв взац
    [13a]
    • nasli sen delisin
    йакн тй дўрнй
    і
    • var kit gabuk
    йдзіі прендзейг
    
    • kab
    вхапн
    
    • eylenme
    не бавсед