Удзельнікі паўстання 1830-1831 гг. на Беларусі
Вольга Гарбачова
Выдавец: Выдавецтва БДУ
Памер: 400с.
Мінск 2006
Каўказскі асобны корпус. НГАБ-2, арк. 12 адв.; РДВГА-8, арк. 11; SHwowska W. Zeslancy polscy. S. 43.
Бацяноўскі Ян — селянін з в. Дольняя Рута Навагрудскага пав. Гродзенскай губ. Добраахвотна далучыўся да атрада Г. Дэмбінскага, адышоў у Прусію, адкуль інтэрніраваны. Адпраўлены на месца жыхарства. РДВГА-8, арк. 28.
Бачанін Антоній (н. каля 1807) селянін памешчыка Стравінскагаз в. Фралова Дзісенскага пав. Мінскай губ., сын Уладзіслава. У маі 1831 добраахвотна далучыўся да дзісенскіх паўстанцаў. Захоплены ў палон пад мяст. Гатава. Па рашэнню МГСК 18.4.1832 адпраўлены салдатам у сібірскія лін. батальёны. НГАБ-2, арк. 21; РДВГА-11, арк. 26; LVIA, / 437, ар. 5, Ь. 128, Ір. 19; Dangel S. Rok 1831. S. 133.
Бачынскі Антоній (н. 13.6.1787) са Слуцкага пав. Мінскай губ., н. у Нясвіжы, сяржант. У паўстанні ппар., затым пар., з 6.2.1831 кап. 5.10.1831 у складзе атрада М. Рыбінскага перайшоў межы Прусіі. 10.2.1832 вярнуўся ў Варшаву, аднавіў прысягу расійск. ураду. Пазней эмігрыраваў. 12.3.1833—4.10.1840 член ПДТ. ВРР, пг 408, s. 238; Віеіесki R. Slownik biograficzny. Т. 1. S. 155; Krawiec L. Lista czlonkow. S. 43.
Бачынскі Ян з Гродзенскага пав. Гродзенскай губ. Служыў у паўстанцаў. Узяты ў палон. РДВГА, ф. 1, eon. 1, спр. 12031, ч. 5, арк. 103.
Баярскі Антоній дваранін з Дзісенскага пав. Мінскай губ. Адзін з арганізатараў паўстання ў Дзісенскім пав. Камісар па харчаванню ва ўрадавым к-це ў Лужках. Па рашэнню МГСК ад 12.11.1831 аднесены да 3 разр. зл., па канфірмацыі галоўнакамандуючага 1-й арміі ад 10.3.1832 пакінуты пад наглядам паліцыі. НГАБ-2; РДВГА-11, арк. 35; Dangel S. Rok 1831. S. 119, 121.
Бей Мікалай селянін памешчыка Карчэўскага з в. Шчарбіна Брэсцкага пав. Гродзенскай губ. У 1831 знаходзіўся на службе ў КП. Збег са службы, далучыўся да паўстанцаў. У вер. 1831 дастаўлены ў Гродна. Адпраўлены на месца жыхарства пад нагляд паліцыі. РДВГА-8, арк. 12.
Белавус Якуб (Ігнацій) селянін памешчыка I. Палубінскага з Пінскага пав. Мінскай губ. У паўстанні дзейнічаў у складзе аддзела I. Палубінскага атрада Ц. Пуслоўскага, узяты ў палон. Па рашэнню МГСК 29.2.1832 аддадзены ў рэкруты. НГАБ-2, арк. 30; РДВГА, ф. 405, eon. 2. спр. 4308, арк. 10 ade.; Dangel S. Rok 1831. S. 120.
Белакоз Антон дваранін з Гродоенскага пав. Гродзенскай губ. Дзейнічаў у складзе аддзела Т. Тышкевіча. Вярнуўся на месца жыхарства. РДВГА-8, арк. 41.
Белка Касцюк селянін памешчыка А. Горвата з Мінскай губ., ямшчык каралінскай паштовай станцыі. Далучыўся да атрада Ф. Кеневіча ў Караліне, удзельнічаў у нападзенні на паштовую станцыю ў Кузьмічах і сутыкненні ў Міхалках. З’явіўся з раскаяннем. Рашэннем МГСК аддадзены ў рэкруты, аднак па хадайніцтву А. Горвата вернуты ўласніку. НГАБ-2, арк. 35; РДВГА-11, арк. 44.
Белка Юрый селянін з Лідскага пав. Гродзенскай губ. Служыў у паўстанцаў. Узяты ў палон. Па рашэнню ГГСК ад 30.5.1833 адпраўлены салдатам у Каўказскі асобны корпус, выехаў на Каўказ 27.7.1833. НГАБ-2, арк. 35; РДВГА-8, арк. 40; Sliwowska W. Zeslancy polscy. S. 53.
Бельскі Актавіян з Ашмянскага пав. Віленскай губ. Прысягнуў паўстанцам, служыў у пяхоце. РДВГА-5, арк. 306.
Бельскі Аляксандр з Гродзенскай губ. Дзейнічаў сярод паўстанцаў, адышоў у Варшаву, дзе 8.8.1831 удзельнічаў у Гродзенскім сейміку па абранню дэпутатаў на сейм. Маёмасць канфіскавана. DS. Т. 6. S. 386; Kaczkowski J. Konfiskaty.
Бельскі Дамінік (н. 4.8.1800) з Гродзенскай губ., н. у Бельску Падляскім Беластоцкай вобл., сын Францішка і Тэклі Кулеш, з 1817 на вайсковай службе. У паўстанні з 6.2.1831, пар., 21.3.1831 кап. 2 кл., дзейнічаў сярод ашмянцаў. Адышоў у Варшаву, дзе 8.8.1831 удзельнічаў у Гродзенскім сейміку па абранню дэпутатаў на сейм. 14.9.1831 адзначаны залатым крыжам, з 4.10.1831 кап. 1 кл. 5.10.1831 у складзе корпуса М. Рыбінскага перайшоў межы Прусіі. У жн. 1832 прыбыў у Францыю, у снеж. 1832 належаў да закладу ў Безансоне. 3 31.7.1833 маёр артылерыі партугальскага легіёна, у ліст. 1833 вярнуўся ў Парыж. Быў звязаны з А. Чартарыйскім. У 1843-46 член Польск. клуба, у 1853 член Гісторыка-літаратурнага т-ва. 31.12.1855 уступіў у дывізію султанскіх казакаў, кіраваў артыл. батарэяй. У 1857 атрымаў дазвол вярнуцца на сталае жыхарства ў Гродзенскую губ. РДВГА, ф. 405, eon. 2, спр. 4139, арк. 9; ВРР, пг 493, 565; Rps BUW, nr 2327; DS. Т. 6. S. 386; Ksiqga pamiqtkowa. S. 145; Zrddla do dziejow. T. 1. S. 296; Bielecki R. Slownik biograficzny. T. 1. S. 198; яго ж: Zarys rozproszenia. S. 86; Gadon L. Z zycia Polakow. S. 114.
Беляноўскі Ф. селянін з в. Аборка Ашмянскага пав. Віленскай губ. Знаходзіўся сярод паўстанцаў. На месца жыхарства не вярнуўся. РДВГА-5, арк. 310.
Беляноўскі Якуб селянін з Ашмянскага пав. Віленскай губ. Служыў у паўстанцаў кантаністаім. РДВГА-5, арк. 298.
Бенкен Уладзімір з Гродзенскай губ., юнкер Віленскага пях. палка. Актыўна ўдзельнічаў у складзе атрада Д. Хлапоўскага. Эмігрыраваў. НГАБ-2, арк. 12 адв; РДВГА-8, арк. 13.
Беразун (Веразун) Гардзей селянін памешчыка А. Горвата з Рэчыцкага пав. Мінскай губ. Служыў ямшчыком на каралінскай паштовай станцыі. Добраахвотна далучыўся да атрада Ф. Кеневіча ў Караліне, удзельнічаў у нападзенні на паштовую станцыю ў Кузьмічах, ездзіў да паўстанцаў у Мазыр. Узяты ў палон пад Міхалкамі. Рашэннем МГСК ад 31.12.1831 аддадзены ў рэкруты, аднак па хадайніцтву А. Горвата палявым аўдытарыятам вернуты ўласніку. НГАБ-2, арк. 20; РДВГА-11, арк. 56; Dangel S. Rok 1831. S. 119.
Бергель Аляксандр (11.10.1805-12.7.1891) — з Ваўкавыскага пав. Гродзенскай губ., н. у Ясколтах (каля Свіслачы). У паўстанні ппар. Пасля заканчэння дзеянняў хаваўся ў Кракаве. У 1836 эмігрыраваў у Францыю. У 1840-42 вучыўся ў аграрнай школе ў Грыньёне, дыплома не атрымаў. У ліп. 1843 далучыўся да суполкі А. Тавянскага, сябар А. Міцкевіча. У 1848 дзейнічаў у складзе польск. легіёна ў Ламбардзіі. Пасля вяртання ў Францыю жыў у Парыжы, пакінуў успаміны. Mickiewicz IV. Pami^tniki. Т. 1. S. 44; Bartkowski J. Spis Polakow zmarfych. S. 68; BieleckiR. Slownik biograficzny. T. 1. S. 201; Konarska B. Polskie drogi. S. 227; PSB. T 2. S. 74.
Бергель Войцэх (22.11.1813-15.2.1887)-з Гродзенскайгуб., н. у в. Навасады, студэнт Віленскага ун-та. У паўстанні ппар. 7 палка лін. пяхоты. 13.7.1831 у складзе корпуса А. Гелгуда перайшоў межы Прусіі. У пачатку 1832 прыбыў у Францыю, належаў да закладу ў Безансоне, дзе далучыўся да ПНК, з 25.4.1832 член АПЭ. У жн. 1833 перабраўся ў заклад дэп. Манш. 27.7.1833-12.7.1837 член ПДТ. Памёр у Парыжы. AGAD, EPP, nr 1, к. 17; Bartkowski J. Spis Polakow zmarfych. S. 69; Bielecki R. Slownik biograficzny. T 1. S. 202; яго ж: Zarys rozproszenia. S. 158, 303; Krawiec L. Lista czlonkow. S. 46; Tyrowicz M. Towarzystwo Demokratyczne. S. 40.
Бергель Жыгімонт (6.2.1812-21.3.1865) з Гродзенскай губ., н. у в. Пацкі Вілейскага пав., студэнт маральна-палітычнага ф-та Віленскага
ун-та. У паўстанні пхар. 4 палка пешых стральцоў, затым ппар. Дзейнічаў у бітве пад Вільняй. 15.7.1831 з Ф. Роландам апынуўся ў Прусіі. У лют. 1832 прыбыў у Францыю, належаў да закладу ў Безансоне. У 1832 член ПНК. У жн. 1833 перабраўся ў заклад дэп. Манш. 30.7.1833-1.8.1837 член ПДТ. 3 вер. 1835 у Пуацье, дзе вывучаў права, 5.5.1838 атрымаў дыплом, працаваў настаўнікам і рэпетытарам у ліцэях Ля-Рашэля і Пуацье. 3 1837 член АПЭ. Па рашэнню ГГСК прызнаны выгнаннікам. РДВГА-8, арк. 13; Bartkowski J. Spis Polakow zmarlych. S. 69; Bielecki R. Zarys rozproszenia. S. 158, 303; яго ж: Slownik biograficzny. T. 1. S. 202; Konarska B. Polskie drogi. S. 228; Krawiec L. Lista czlonkow. S. 46; Tyrowicz M. Towarzystwo Demokratyczne. S 40.
Беркавіч Абрам з Ашмянскага пав. Віленскай губ., яўрэй. Прысягнуў паўстанцам. РДВГА-5, арк. 9.
Бернатовіч Антоній з Гродзенскай губ. Член к-та Літ.-Вал. легіёна, кап. 8.8.1831 удзельнічаў у Гродзенскім сейміку па абранню дэпутатаў на сейм. Эмігрыраваў у Францыю. AGAD, WCPL, пг 261, к. 3, 10, 131; ВРР, пг 565; DS. Т. 6. S. 386; Zdanie sprawy Rzqdowi Narodowemu. S. 3—4; Gadon L. Emigracja polska. T. 2. S. 139.
Біёлт Ігнацій (н. 3.5.1798) з Гродзенскай губ., сын Уладзіслава, ппар. польск. войскаў. 26.3.1831 nap., 1.7.1831 кап. 4 палка пешых стральцоў, належаў да корпуса А. Гелгуда, затым Ф. Роланда, з якім 15.7.1831 перайшоў межы Прусіі. НГАБ, ф. 295, eon. 1, спр. 407; AGAD, PFR, пг 6, 15; Віеіескі R. Slownik biograficzny. Т. 1. S. 206.
Біёлт Юзаф дваранін з Навагрудскага пав. Гродзенскай губ. У паўстанні радавы атрада навагрудскай конніцы фарміравання Г. Дэмбінскага, адышоў у Варшаву, дзе 8.8.1831 удзельнічаў у Гродзенскім сейміку па абранню дэпутатаў на сейм. Прасіў літасці, атрымаў дараванне. РДВГА-8, арк. 15; AGAD, WCPL, nr 724, к. 78; DS. Т. 6. S. 386.
Біёлт Юльян дваранін з Гродзенскай губ., адвакат. Удзельнічаў у паўстанні ў складзе атрада Ю. Кашыца, затым радавы атрада навагрудскай конніцы фарміравання Г. Дэмбінскага, у складзе якога адышоў у Варшаву, дзе 8.8.1831 удзельнічаў у Гродзенскім сейміку па абранню дэпутатаў на сейм. Эмігрыраваў. Прасіў літасці, атрымаў дараванне. НГАБ у г. Гродна, ф. 4, eon. 1, спр. 49, арк. 16; РДВГА-8, арк. 15; AGAD, WCPL, nr 724, k. 76; DS. T. 6. S. 385.
Білгарайскі Францішак шляхціц з Віленскай губ., бельскі маршалак. Уваходзіў у склад тайнага гродзенскага к-та. Дзейнічаў у Белавежскай пушчы, затым пхар. 23 палка лін. пяхоты. 17.9.1831 адзначаны сярэбраным крыжам. Маёмасць канфіскавана. Ksfyga pamicgkowa. S 155; Смйт Ф. Мсторйя польского восстанйя. Т. 2. С. 402; KaczkowskiJ. Konfiskaty.
Білевіч Альбін дваранін з Ашмянскага пав. Віленскай губ. У паўстанні падафіцэр 12 ул. палка. Адышоў у Прусію, затым эмігрыраваў у ГІаўночную Амерыку (?). НГАБ, ф. 333, eon. 1, спр, 699; РДВГА-5, арк. 143; Bartkowski J. Spis Polakow zmarfych. S. 67.
Білевіч (Бялевіч, Булевіч) Амброзій (1810-7.4.1843) дваранін з Вілейскага пав. Мінскай губ. У паўстанні падафіцэр 12 ул. палка. Адышоў у Прусію, затым эмігрыраваў у Паўночную Амерыку (?). Bartkowski J. Spis Polakow zmarfych. S. 67.
Білевіч Францішак Юзаф (1783-8.1861) з Гродзенскай губ. Кіраваў паўстанцамі Вількамірскага пав., маёр. 14.9.1831 адзначаны кавалерскім крыжам Па заканчэнні дзеянняў хаваўся ў Кракаве. 6.8.1836 выехаў у Францыю. 11.11.1852 у Парыжы падпісаў адрас да Напалеона III. НГАБ, ф. 333, eon. 1, спр. 699; Rps BUW, nr 2327; Ksfygapamiqtkowa. S. 146; Bielecki R. Slownik biograficzny. T. 1. S. 207.