Удзельнікі паўстання 1830-1831 гг. на Беларусі
Вольга Гарбачова
Выдавец: Выдавецтва БДУ
Памер: 400с.
Мінск 2006
Мянькоўскі Юсцін селянін памешчыка Галко з в. Мінчакі Вілейскага пав. Мінскай губ. Знаходзіўся ў атрадзе С. Радзішэўскага прымусова. Прымаў удзел у сутыкненнях. Узяты ў палон. Па рашэнню МГСК ад 18.4.1832 атрымаў дазвол вярнуцца на месца жыхарства. НГАБ-4, арк. 97 адв.; РДВГА-11, арк. 235; Dangel S. Rok 1831. S. 151.
Мярло Ян (н. каля 1802) шляхціц з Рэчыцкага пав. Мінскай губ., сын Вінцэнта. Служыў у паўстанцаў. У маі 1831 выехаў на Валынь, адышоў у Аўстрыю, інтэрніраваны. Па рашэнню МГСК аднесены да 2 разр. зл. і адпраўлены на службу салдатам, звольнены 29.3.1843. НГАБ, ф. 295, eon. 1,
Мясаед (Менсаяд) Казімір
спр. 502; ф. 319, eon. 1, спр. 170; ф. 561, воп. 2, спр. 1; РДВГА-11, арк. 235; Dangel S. Rok 1831. S. 139; Sliwowska IV. Zeslancy polscy. S. 377.
Мясаед (Менсаяд) Казімір (п. 7.1.1857) з в. Пеліканы Браслаўскага пав. Віленскай губ. У паўстанні радавьі 6 палка конных стральцоў. Прыбыў у Францыю, быў легіянерам. Памёр у Арлеане. Bartkowski J. Spis Polakow zmarlych. S. 290.
Навасельскі Люцыян дваранін з Рэчыцкага пав. Мінскай губ., студэнт Віленскага ун-та. Пакінуў ун-т, эмігрыраваў. 3 чэрв. 1838 да 21.7.1849 атрымліваў грашовую дапамогу англійскага ўрада, 1.5.1841 жыў у Лондане. РДВГА-11, арк. 263; Paszkiewicz М. Lista emigrantow. S. 88.
Навасельскі Сільвестр з Мінскай губ., сын Антонія, адстаўны губ. сакратар, служыў у слуцкай гарадской паліцыі квартальным наглядальнікам. Прысягнуў паўстанцам у Маладзечне, застаўся на месцы жыхарства. Па канфірмацыі галоўнакамандуючага 1-й арміі ад 3.2.1832 пакінуты вольным. НГАБ-4, арк. 122; РДВГА-11, арк. 264; Dangel S. Rok 1831. S. 141, 118.
Навасельскі Феліцыян (н. 3.5.1810)-з Ашмянскага пав. Віленскай губ., н. у Вішава, сын Марціна і Рахелі. Удзельнічаў у паўстанні. Эмігрыраваў, працаваў у паперні. 3 17.5.1846 член ПДТ. Ажаніўся з францужанкай. Krawiec L. Lista czlonkow. S. 98.
Навіцкі Аляксандр з Гродзенскай губ. Дачыненне да паўстання было кароткачасовым. Па рашэнню ГГСК атрымаў дараванне. РДВГА-8, арк. 218.
Навіцкі Антоній шляхціц з Лепельскага пав. Віцебскай губ., сын Пятра. Знаходзіўся ў атрадзе I. Адахоўскага ў чыне афіцэра. З’явіўся з раскаяннем. Па рашэнню МГСК ад 15.2.1832 аднесены да 3 разр. зл. НГАБ-4, арк. 121 адв.; РДВГА-11, арк. 261; Dangel S. Rok 1831. S. 141.
Навіцкі Антоній з Гродзенскай губ. Дачыненне да паўстання было кароткачасовым. Па рашэнню ГГСК атрымаў дараванне. РДВГА-8, арк. 218.
Навіцкі Васіль (18.4.1792) з в. Валавец (Валувец ?) Гродзенскай губ., радавы вайсковай службы. У паўстанні 2 палка пешьіх стральцоў. Адышоў у Прусію, да канца 1833 утрымліваўся ў Гданьску. 27.4.1834 прыбыў у Аран на караблі ‘Траф Келлі”, у гэты ж дзень уступіў у замежны легіён на 3 г. У 1834—35 у Афрыцы, 27.7.1835 запісаўся на службу ў Іспанію. Па рашэнню ГГСК аднесены да 2 разр. зл. РДВГА-8, арк. 219; Bielecki R. Polacy w Legii. S. 267.
Навіцкі (Навінскі) Міхайла (п. 12.12.1842) дваранін з Гродзенскай губ., аканом маёнтка Бяневічы. У паўстанні радавы атрада навагрудскай конніцы фарміравання Г. Дэмбінскага. Эмігрыраваў у Францыю, член ПНК. 3 10.6.1834 да 12.1842 атрымліваў грашовую дапамогу англійскага ўрада. Рашэннем ГГСК ад 8.10.1832 аднесены да 2 разр. зл. НГАБ-4, арк. 123 адв.; РДВГА-8, арк. 219; AGAD, WCPL, пг 724, к. 76; EPP, nr 1, к. 19; Paszkiewicz М. List a emigrantow. S. 88.
Навіцкі Станіслаў з Гродзенскай губ., адстаўны унтэр-афіцэр лін. палка. Знаходзіўся сярод паўстанцаў Белавежскай пушчы, удзельнічаў у забойстве расійск. афіцэра. Па рашэнню ГГСК адпраўлены салдатам у Каўказскі асобны корпус. РДВГА-8, арк. 220.
Навіцкі Фелікс (1809-24.10.1842)-з Гродзенскай губ., з 20.2.1827 на службе ў польск. арміі. У паўстанні з 9.1.1831 ппар. 8 ул. палка, затым уваходзіў у склад атрада навагрудскай конніцы фарміравання Г. Дэмбінскага. 8.8.1831 удзельнічаў у Варшаве ў Гродзенскім сейміку па абранню дэпутатаў на сейм. 17.8.1832 прыбыў у Францыю, належаў да закладу ў Буржэ. Па рашэнню ГГСК ад 8.10.1832 аднесены да 2 разр. зл. НГАБ-4, арк. 124 ade.; AGAD, WCPL, пг 724, к. 76; DS. Т. 6. S. 386; Bielecki R. Slownik biograficzny. T. 3. S. 209; яго ж: Zarys rozproszenia. S. 123, 329.
Навіцкі Юзаф (н. каля 1816) шляхціц з в. Невяры Вілейскага пав. Мінскай губ. Удзельнічаў у атрадзе Адахоўскага. У маі 1831 вярнуўся на месца жыхарства. Арыштаваны і сасланы ў Арэнбург. Dangel S. Rok 1831. S. 131; Sliwowska W. Zeslancy polscy. S. 421.
Навіцкі Ян (?) (1807-23.6.1884?) з Мінскай губ., ппар., кіраўнік вілейскай інваліднай каманды. Прысягнуў паўстанцам, падаў I. Ада-
хоўскаму рапарт аб стане інваліднай каманды. Утрымліваўся пад арыштам каля 1 г. Рашэннем ваен. суда забаронены ўдзел у дваранскіх выбарах, пакінуты пад наглядам паліцыі. Пахаваны ў Мінску на Кальварыйскіх могілках (?). НГАБ-4, арк. 123 адв.; РДВГА-11, арк. 263; Czerniawska Т, Jaroszewicz A. Rzymsko-Katolicki Cmentarz. S. 124.
Назароўскі Вінцэнт селянін памешчыцы Сулістроўскай з Мазырскага пав. Мінскай губ. Кантаніст у атрадзе Ф. Кеневіча. Вярнуўся на месца жыхарства. Рашэннем МГСК ад 31.12.1831 вызвалены ад суда. НГАБ-4, арк. 120 адв.; РДВГА-11, арк. 255.
Назароўскі Мацвей селянін памешчыцы Сулістроўскай з Мазырскага пав. Мінскай губ. Кантаніст у атрадзе Ф. Кеневіча. Вярнуўся на месца жыхарства. Рашэннем МГСК ад 31.12.1831 вызвалены ад суда. НГАБ-4, арк. 120 аде.; РДВГА-11, арк. 255.
Намніцкі Юзаф з Браслаўскага пав. Віленскай губ. Дзейнічаў сярод паўстанцаў, з якімі адышоў у Варшаву, дзе 9.8.1831 удзельнічаў у Віленскім сейміку па абранню дэпутатаў на сейм. DS. Т. 6. S. 440.
Наркевіч Міхал з Мінскай губ. Маёнтак пасля паўстання канфіскаваны. Dangel S. Rok 1831. S. 157.
Нарэйка Пётр са Свянцянскага пав. Віленскай губ. Удзельнічаў у паўстанні. НГ4Б-4, арк. 125 адв.; Bielinski К. Rok 1831. S. 125.
Невяровіч Алаізій Легенза (1802-1888) скончыў Мінскую гімназію. Пад час вучобы заснаваў сярод вучняў тайнае т-ва. У паўстанні ппар. 1 кракаўскага коннага палка, дайшоў да Варшавы. Эмігрыраваў у Прусію. У 1873 вярнуўся ў Кракаў. Пакінуў успаміны пра А. Міцкевіча і падзеі 1831. Niewiarowicz A.L. Ze wspomn. S. 448-480; Rps BN, II. 7861; Bielecki R. Slownik biograficzny. T. 3. S. 201.
Невяровіч Аляксандр шляхціц з маёнтка Выгаленіты Свянцянскага пав. Віленскай губ. Удзельнічаў у паўстанні. НГАБ-4, арк. 118; Bielinski К. Rok 1831. S. 125.
Невяровіч Міхайла з Гродзенскай губ. Дзейнічаў сярод паўстанцаў. Эмігрыраваў. Па рашэнню ГГСК ад 8.10.1832 аднесены да 2 разр. зл. НГАБ-4, арк. 118 адв.; РДВГА-8, арк. 212.
Невяровіч Міхал (27.2.1808-6.4.1885) шляхціц са Свянцянскага пав. Віленскай губ., н. у Свянцянах. Удзельнічаў у паўстанні.
Эмігрыраваў у Францыю, у 1840 вывучаў фармацэўтыку ў Пуацье, затым у Манпелье, 2.6.1846 атрымаў дыплом, працаваў у аптэцы ў Ле Пюі. 3 29.11.1834 да 14.9.1837 член ПДТ. НГАБ-4, арк. 118; Віеііпski К. Rok 1831. S. 125; Konarska В. Polskie drogi. S. 352; Krawiec L. Lista czlonkow. S. 57.
Невяровіч Уладзіслаў (н. 1814) дваранін з Вілейскага пав. Мінскай губ., сын Яўхіма, скончыў Мінскую гімназію, студэнт Віленскага ун-та. У час паўстання захоўваў супрацьурадавыя паперы. Быў прыгавораны да аддачы ў салдаты, аднак у Вілейцы збег. Эмігрыраваў. НБАБ-4, арк. 118; РДВГА-11, арк. 255; Janowski L. Slownik bio-bibliograficzny. S. 301.
Невяровіч Якуб шляхціц з Вілейскага пав. Мінскай губ., сын Францішка. Прысягнуў паўстанцам у Маладзечне. Застаўся на месцы жыхарства. Па рашэнню МГСК ад 21.12.1831 аднесены да 3 разр. зл. НГАБ-4, арк. 122; РДВГА-11, арк. 256; Dangel S. Rok 1831. S. 118.
Незабітоўскі (Незабытоўскі) Геранім Томаш Ежы (7.3.18071.3.1880) памешчык з Навагрудскага і Слонімскага пав. Гродзенскай губ., н. у маёнтку Горка (Слонімскі пав.), сын Стэфана і Крысціны Бузгак, брат Калікста. У паўстанні член тайнага паўст. гродзенскага к-та, затым ппар. 1 ул. палка. У маі 1832 прыбыў у Францыю, належаў да закладаў у Авіньёне, Люнэлі, Ле Пюі. 1.4.1833 выехаў у Дзіжон для заняткаў правам. 3 чэрв. 1838 да 9.7.1839 атрымліваў грашовую дапамогу англійскага ўрада. У 1842 вучыўся ў Горнай школе ў Парыжы. 3 1852 у Бельгіі. Ажаніўся з францужанкай, меў сына Оскара Гераніма (4.4.1850-1925). 3 1859 жыў у Парыжы, дзе і памёр, пахаваны на Манмартры. Па рашэнню ГГСК ад 8.10.1832 аднесены да 2 разр. зл., маёмасць канфіскавана. НГАБ-4, арк. 118 адв.; РДВГА-8, арк. 213; Bartkowski J. Spis Polakow zmartych. S. 307; Bielecki R. Zarys rozproszenia. S. 189, 200, 308; яго ж: Slownik biograficzny. T. 3. S. 202; яго ж: Polacy w Legii. S. 265; Kaczkowski J. Konfiskaty; Konarska B. Polskie drogi. S. 353; Paszkiewicz M. Lista emigrantow. S. 87; Polacypochowani. S. 115.
Незабітоўскі (Незабытоўскі) Калікст (н. 1808) памешчык з Навагрудскага і Слонімскага пав. Гродзенскай губ., н. у маёнтку Горка Слонімскага пав., сын Стэфана і Крысціны Бузгак, брат Гераніма. Вывучаў матэматыку ў Віленскім ун-це. У паўстанні радавы атрада навагрудскай конніцы ў фарміраванні Г. Дэмбінскага. 21.9.1833 прыбыў у Фран-
цыю, пачаткова знаходзіўся ў Ам’ене. У 1837 41 вучыўся ў аграрнай школе ў Грыньёне. У лют. 1842 прыбыў у Парыж. У 1848 вярнуўся па амністыі на радзіму. Па рашэнню ГГСК ад 8.10.1832 аднесены да 2 разр. зл., частка маёнтка канфіскавана. НГАБ-4, арк. 118 адв.; РДВГА-8, арк. 214; AGAD, WCPL, пг 724, к. 77; Bielecki R. Zarys rozproszenia. S. 200, 308; яго ж: Slownikbiograficzny. Т. 3. S. 202; KaczkowskiJ. Konfiskaty; Konarska B. Polskie drogi. S. 353.
Незабітоўскі (Незабытоўскі) Стэфан (15.12.1783-15.6.1849) памешчык з Навагрудскага і Слонімскага пав. Гродзенскай губ., сын Яна і Барбары Завішы, афіцэр польск. войскаў. Удзельнічаў у кампаніі 1812. Арганізаваў у Слонімскім пав. асобны атрад, які пазней далучыўся да фарміравання Г. Дэмбінскага, кап. 13 ул. палка, у складзе якога адышоў у Варшаву, дзе 8.8.1831 удзельнічаў у Гродзенскім сейміку па абранню дэпутатаў на сейм. 14.9.1831 атрымаў залаты крыж. 5.10.1831 з М. Рыбінскім перайшоў межы Прусіі, інтэрніраваны. У 1833 прыбыў у Францыю. У 1834 працаваў коміваяжорам, перабраўся ў Парыж. У 1838 член Гісторыка-літаратурнага т-ва. 22.5.1841 падпісаў акт аб стварэнні Баціньёльскай школы. Памёр у Парыжы, пахаваны на Манмартры. Па рашэнню ГГСК ад 8.10.1832 аднесены да 1 разр. зл., маёнтак канфіскаваны. НГАБ-4, арк. 119; РДВГА-8, арк. 214; AGAD, AOU, пг 189, к. 1-4; WCPL, пг 724, к. 64; DS. Т. 6. S. 385; Ksiqga pamiatkowa. S. 146; Bartkowski J. Spis Polakow zmarlych. S. 308; Bielecki R. Slownik biograficzny. T. 3. S. 202; Gadon L. Z zycia Polakow. S. 122; Kaczkowski J. Konfiskaty; Polacy pochowani. S. 116.