Вынікі ўкаранення сістэмы мерапрыемстваў па барацьбе з драцянікамі ў калгасе імя Сталіна Дзяржынскага раёна
Памер: 61с.
Мінск 1961
ДАДАТАК
Аб новых інсектыцыдах
У калгасе імя Сталіна для барацьбы з драцянікамі выкарыстоўваўся гексахлорцыклагексан (С6Н6С16), г. зн. гексахларан і меркуран (механічная сумесь граназану з гамаізамерам гексахлорцыклагексану, талькі ці кааліну). Гексахларан, які з’яўляецца найбольш таксічным інсектыцыдам для барацьбы са шкоднікамі сельскагаспадарчых культур, таксама мае і адмоўныя ўласцівасці. Ен доўгі перыяд захоўваецца ў глебе, у выніку чаго пры ўнясенні вялікіх дозаў засвойваецца раслінамі. Пры ўжыванні прадуктаў збожжавых, вырашчаных у палях, дзе ўносіўся прэпарат, адбываецца павольнае атручванне жывёлы і чалавека Бульбе і гародніне гексахларан надае непрыемны смак. Пры гэтым у бульбе гэты гаркаваты прысмак перадаецца патомству (А. Ф. Кіпенварліц, 1957).
У Швейцарыі гексахларан у сувязі з яго адмоўнымі ўласцівасцямі не прымяняецца з 1952 года. Аб адмоўных уласцівасцях гэтага прэпарата ўказваецца ў многіх літаратурных матэрыялах як нашай краіны, так і зарубежных. У сучасны момант пастаўлена пытанне аб замене гексахларану іншым інсектыцыдам, які па сваёй таксічнасці не павінен уступаць яму, але быць менш ядавітым для жывёлы і чалавека.
Па даных аддзела інсектафунгіцыдаў Навуковадаследчага інстытута інсектафунгіцыдаў (НДНФ), гексахларан будзе заменены гептахлорам, які ўжо ў краінах Заходняй Еўропы і ў Амерыцы шырока прымяняецца на працягу апошніх шасцівасьмі гадоў.
Гептахлор (C10H5CI7) — інсектыцыд, які адносіцца да класа хларыраваных вуглевадародаў, атрымліваецца 55
пры рэакцыі дыенавага сінтэзу з гексахлорцыклопентадыена. У чыстым выглядзе гэта белае крышталізаванае рэчыва з тэмпературай плаўлення 95—96 градусаў. У тэхнічным прадукце, які быў сінтэзаваны ў НДНФ у 1953 годзе, утрымліваецца 20,2 працэнта гептахлору і 79,8 працэнта падобных злучэнняў, Па вонкаваму выгляду ён нагадвае мыла ці воск, мае камфорны пах, устойлівы да святла, вільгаці, паветра. У вадзе раствараецца. У прысутнасці моцных шчолачаў марудна разлагаецца з вылучэннем салянай кіслаты. Добра раствараецца ў тлушчах, у прыватнасці у сланечнікавым масле. Гептахлор з’яўляецца інсектыцыдам кантактнага і кішэчнага дзеяння. Лічыцца высокаэфектыўным глебавым інсектыцыдам, дае лепшыя вынікі, чым гексахларан (Е. Г. Шарына, 1958) «Нормы расхода дзеючага рэчыва гептахлору пры апрацоўцы палявых культур 2,—2,5 кілаграма на гектар» (С. А. Карумідзе, 1960).
Паводле даных зарубежных аўтараў, пры апрацоўцы насення пшаніцы супраць драцянікаў з 12 выпрабованых інсектыцыдаў лепшымі па ахоўнаму дзеянню, фітатаксічнасці і эканамічна больш выгаднымі аказаліся алдрын і гептахлор пры расходзе іх адпаведна 1,6 і 0,8—1,6 грама на кілаграм насення.
У вопытах A. М. Бабасян (1960, Іркуцкая вобласць) пры апрацоўцы насення пшаніцы ЗО’Аным ГХБ + 10%ны гептахлор і 50%ным ТМТД + 10°Аны гептахлор з разліку 2 і 3 кілаграмы на тону атрымана прыбаўка ўраджаю 19—23 і 13—26 працэнтаў у параўнанні з кантролем.
У лабараторных вопытах, якія праведзепы намі, усходжасць насення ячменю і аўса, апрацаваных 2О’/»ным дустам гептахлору з ТМТД з разліку 160 і 200 грамаў на цэнтнер пры колькасці драцянікаў 50 штук на квадратным метры, склала 95—100, аў кантролі—68—98 працэнтаў; праз 36 дзён было выяўлена ад 22 да 47 працэнтаў мёртвых драцянікаў, а ў кантролі — нуль.
Гэтыя даныя паказваюць, што для перадпасяўной апрацоўкі насення збожжавых (жыта, пшаніца, ячмень, авёс) можна выкарыстаць дуст гептахлору.
У зарубежнай літаратуры ўказваецца, што ўнясенне ў глебу гептахлору ў выглядзе дусту ці ў грануляваным выглядзе не ўплывае на смакавыя якасці караняплодаў і добра ахоўвае расліны ад драцянікаў.
57
У сельскай гаспадарцы звыш 50 гадоў пр.анягваюцца спробы адначасовага прымянення інсектыцыдаў і ўгнаенняў. За гэты час, паводле амерыканскіх і брытанскіх даных, выданы 31 працэнт на прыгатаванне такіх сумесей. Амаль усе арганічныя інсектыцыды (ДДТ, ГХЦГ, хлордан, гептахлор, алдрын, таксафен і інш.) былі выпрабаваны ў сумесі з угнаеннямі. На драцянікаў гептахлор дзейнічаў мацней, чым хлордан, таксафен (KulashW. М,, 1955).
Нашымі даследаваннямі ў 1960 годзе на пасевах кукурузы на суглінкавых глебах эксперыментальнай базы «Усце» ўстаноўлена:
1) Па таксічнасці на драцянікаў грануляваны суперфасфат з адна і двухпрацэнтным гептахлорам не ўступае грануляванаму суперфасфату з адна і двухпрацэнтпым гексахларанам. Гібель драцянікаў у гнёздах кукурузы пры ўнясенні ўгнаенняў з інсектыцыдамі (30 кг/га) была: па гептахлору 77,8—100, па гексахларану 88,8—100 працэнтаў.
2) Унясенне ж грануляванага суперфасфату з гептахлорам на развіццё кукурузы дзейнічае станоўча. Ураджай зялёнай масы з пачаткамі ў параўнанні з кантролем быў вышэйшым па гептахлору на 25,3—37,4 і па гексахларану на 16,2—20,1 працэнта. Пры ўнясенні гептахлору назіраецца тэндэнцыя да павышэння вагі пачаткаў.
3) Пры аднаразовым апырскванні ўсходаў ячменю ў лабараторных умовах 6О':,/»ным канцэнтратам гептахлору (8—17 кг/га на 1000 л вады) назіралася ЮО’Аная гібель драцянікаў Limonius aeruginosas 01 чвцвёртага ўзросту.
53
ЛІТАРЛТУРА
Б a б а с я н A. М. Протравнтелн семян пшеннцы. «Зашііта растеннй», 1960, № 3.
Балюр В. 14. Чсму учнт опыт возделывання кукурузы в нечерноземной полосе. «Земледелне», 1955, № 12.
Б е л я е в 14. М. Основы снстемы меропрнятнй протнв главнейшнх вреднтелей зерновых культур нечерноземной полосы. Автореферат днссертацнн на сонсканне ученой степенп доктора сельскохозяйственных наук. М., 1958.
Булгаков Н. П. Почвы колхоза вм. Сталнна Дзержннского района Мннской областн БССР н прпемы повышенпя нх плодородмя (на правах рукопнсн), 1953.
Г п л я р о в М. С. О прнчннах повышення чнсленностн проволочннков на клевернтах. «Вестннк техннческнх культур», 1940, № 3.
Г р іі г о р ь е в a Т. Г. Дннамнка проволочннков на фоне ротацнн культур. «Вестнпк затнты растеннй», 1940, № 4.
3 а ф р е н С. Я., М е д в е д е в a В. Т. Об оценке способов посевов кукурузы на снлос. «Кукуруза», 1958, № 2.
Карумндзе С. А. Основы хнмнческой заіцнты растеннй ГЙСХЛ. М., 1960.
Кнпенварлнц А. Ф. К вопросу о плотностн проволочннков в травопольных севооборотах на торфяных почвах. Сб. научных трудов йнстнтута бнологнн АН БССР. 1951, № 2.
К н п е н в а р л н ц А. Ф. 06 нзмененнн почвенной фауны болот под влняннем мелнорацнн. «Зоологнческнй журнал», т. XXXII, вып. 3, 1953.
Кнпенварлнц А. Ф. Меры борьбы с проволочннкамн в условнях БССР. Мвнск, 1957.
Лагазндзе Г. Предпосевная обработка семян кукурузы протнв проволочннков. «Соцналнстнческое сельское хозяйство Азербайджана», 1958, № 5.
М а р к н н А. Посевам кукурузы — больше вннмання. «Заіцнта растеннй», 1956, № 1.
М е р ж е е в с к а я О. й. Матерналы к нзученню энтомовреднтелей зерновых культур Полесья. «Йзвестня АН БССР», 1955, № 3.
НенароКов М. Местное внесенне дуста гексахлорана. «Затнта растеннй», 1956, № 3.
59
Нейштадт М. II. Определптель растенпй среднеіі полосы Европейской частн УССР. Учпедгііз, М., 1954.
О б о л е н с к п й С. 14. Влнянне травопольной снстемы земледелня на фауну. Жнвотный мнр СССР, т. 3, 1950.
П р іі н ц Я. Й., Бобннская С. Г. Влнянне влажностн почвы на передвпженне н пнтанне проволочннков. ІІтогн научнопсследовательскнх работ ВПЗРа за 1935 г.
С е м е н о в А. Л., Б е с м а н Н. II. О прнчпнах гвбелн посевов красного клевера в летннй пернод в условнях БССР. Сб. научных трудов ІІнстнтута соцналпстнческого сельского хозяйства АН БССР. вып. 1, 1951.
С к о р о п а н о в С. Г., Шабуннна М. М. Агротехннческая роль многолетннх трав на торфяноболотных почвах. 14зд. АН БССР, 1957.
С ю л ь д В. Э. Прнмененне меркурана в борьбе с проволочннком. Ннформацвонный бюллетень Государственной комвсснн по сортонспытанню сельскохозяйственных культур прн МСХ СССР. 1956, № 1.
Чнжевскнй М. Г., А б р а м ч у к А. П. Агротехннческне меры борьбы с пыреем ползучнм н осотом желтым в БССР. Сб. научных трудов йнстнтута соцііалпстнческого сельского хозяйства АН БССР, вып. 1, 1951.
Шарнна Е. Г. Гнгненнческая характернстнка ннсектнцнда гептахлора н клубнеплодов, выраіценных на почве, обработанной данным ядохнмнкатом. Автореферат днссертацнн кандндата мед. наук. 1й Москов. мед. ннт. М.
Ш а іі н С. С. Влнянне фауны в бноценозе на развнтне многолетннх трав в чнстом ввде н в травосмесях. Вопросы кормодобывання, вып. 3, 1951.
Э г л н т іі с В. К. Почвенная фауна Латвнйской ССР. ІІзд. АН ЛССР, 1954.
ЯрославцевГ. М. Влнянне клеверного клнна в севообороте на размноженне вреднтелей. «Нзвестня по прнкладной энтомологнн», т. IV, 1930, № 2.
Kulash Walter М., Monroe R. L. Tield tests for control of wireworms. L. Econ. Entomol, 48, № 1, 1955.
60
3 М Е С Т Стар.
Уводзіны .................................................3
Матэрыял і методыка ......................................8
Характарыстыка глебы севазваротаў.........................9
Віды і біялогія шчаўкуноў..................................12
Колькасць драцянікаў у палях севазварогаў .... 19
Глыбіня знаходжання драцянікаў у глебе . . . .24
Роля механічнай апрацоўкі глебы ў барацьбе з драцянікамі 25
Эфектыўнасць перадпасяўной апрацоўкі насення збожжавых культур................................................30
Шкоднасць драцянікаў на пасевах кукурузы і эфектыўнасць гнездавога ўнясення гексахларану ..................... 38
Аб новых інсектыцыдах ........ 56
Літаратура................................' ... 59
Кйпенварлйц Александра Федоровна Запольская Телйна Нвановна Нванова Галйна Васйльевна Бабйцкйй Александр Бронйславовйч
РЕЗУЛЬТАТЫ ВНЕДРЕНЙЯ СЙСТЕМЫ МЕРОПРЙЯТЙЙ ПО БОРЬБЕ С ПРОВОЛОЧННКАМН В КОЛХОЗЕ нм. СТАЛННА ДЗЕРЖйНСКОГО РАЙОНА
(На белорусском языке)
Рэдактар A. I. Савянкова Тэхрэдактар В. М. Я р м і л а ў Карэктар А. Ф. Ф і л і п е н к а.
AT 11982. Здадзена ў набор 8/V 1961 г. Падпісана да друку 15/VI 1961 г. Фармат 84Х108‘/32. Друк. арк. 2. Ум. друк. арк. 3,28.
Вуч. выд. арк. 2,67. Тыраж 2000. Заказ 2485. Цана 7 кап.
Дзяржаўнае выдавецтва сельскагаспадарчай літаратуры БССР Друк. «Чырвоны друкар», Мінск, Рэвалюцыйная, 12.
НАСУСТРАЧ XXII 3‘ЕЗДУ КПСС
новыя кніп, ВЫПУШЧАНЫЯ ДЗЯРЖАУНЫМ ВЬ/ДАВЕЦТВАМ СЕЛЬСКАГАСПАДАРЧАД ЛІТАРАТУРЫ БССР
КНІГІ ОНЛАЙН
