Выслоўі
Выдавец: Навука і тэхніка
Памер: 520с.
Мінск 1979
Абкешкаўся (выкачаўся) як свіння [у гразі].3 Касп., 3, Езяр.; Янк., Пар., 29.
Аблае як цюцьку. Шатэрнік, 4, Сміл.
Аблезлы як рудая мыш. А. Царанкоў, 1960, Рэч. 13.9.2.
Аблезлы як сабака. Fed., 2, Гродз. п.
Абленавалася (аблілася, ахлапалася; разумная) як ле'йзерава карова. Г. Барташэвіч, 1975, Уздз. 8.75.96; Сержп., 60; Fed., 2, Ваўк. п.; I. Саламевіч, 1973, Слон. 13.10.69.
Аблізваецца як кот (сабака) на сала. Янк., 395; Шатэрнік, 4, Сміл.; Ройзен., 67.
Аблупежылі як белку. 4 Добр., Слов., 502.
Аблупіў (абакраў, абабраў) як ліпку. 5 Сержп., 395; Мін.-Мал., 1970, 157, Пух.; Раст., 101; А. Русіновіч, 1954, Светл. 13.3.29. Вар.: Ройзен, 80.
Абмараўся як свінчо. Шатэрнік, 4, Сміл.
Абмок як масла'к.8 Fed., 2, Гродз. п.
Абмок як сабака. Там жа. Ваўк. п.
Аброс (зарос) як воўк. Бяльк., 423, Краснап.; I. Саламевіч, 1973, Слон.
Аброс як мядзведзь. Fed., 3, Ваўк. п.
Аброс як нырка ў сала. Там жа, Сак. п.; I. Саламевіч, 1973, Слон. 13.10.69.
Аброс як non. 1. Курбека, 1960, Докш. 13.9.7.
Абрыд як рыба гнілая. Fed., 3, Сак. п.
Абсеўся дзецьмі як у жука вокала лапак. Добр., Слов., 513.
Абставілі як ваўка ў логаве. М. Грынблат, 1978, Кар.
Абходзіцца як з веліконным яйцом. Fed.. 1, Слон. п.
Абшмындалась як старчоўка. 7 Добр., Слов., 516.
Аглядаецца як воўк каля вуглоў ць/ндаючы. 8 Fed., Ваўк. п.
Аглядваецца як парася ўкраўшы. М. Грынблат, 1978, Кар.
Аголеная галава як гарбуз. Касп., 10, Вій.
Агонь грыміць як маладня блішчыць. 9 Добр., Слов., 415.
Аграмні'сты (велькі) як гумно (адрына, хата). Fed., 7, 332; Слон., Ваўк. п.; I. Саламевіч, 1974, Слон. 13.10.69.
Ад пажару не ўцячэш як ад ваўкоў. 3 нар. сл., 105, М. Бірыла, Краснаслаб.
Адбілі як авечку ад стада. М. Грынблат, 1956, Маладз.
Адбу'чылі як бондараву карову. 10 Ром., Бел., 305.
Аддрэнчылі як ката'.11 Шатэрнік, 10, Сміл.
Адзелася як вь/лупка якая.12 Касп., 64, Езяр.
Адзін, піто вароты ў полі. Сах.
Адзін, што вярста ў полі. 13 Там жа.
Адзін (анно) як вока [у лобе, у ілбе]. Fed., 6, Слон. п.; Мяц., 19, Стаўб.; А, Царанкоў, 1960, Крыч. 13.9.2; Нар. сл., 143, Н. Аявончык, Віл.; I. Саламевіч, 1973, Слон. 13.10.69; Мін.Мал., 1977, 141, Уздз.
Адзін (сам адзін, адзінокі) як калок [у полі, у плоце]. Fed., 6, 280
212, Ваўк., Сак. п.; Янк., 395; I. Саламееіч, 1974, Слон. 13.10.69.
Адзін як кол [пры дарозе]. Касп., 7, Чаш.; Сержп., 6; I. Цішчанка, 1969, Слаўг. 8.2.21.
Адзін як колас М. Грынблат, 1965, Кар., 1976, Стаўб. Вар.: Мяй,., 19, Стаўб.
Адзін як корч на пасецы. Янк., 395.
Адзін як месячык у небе. Там жа.
Адзін як палец (перст). Сержп., 6; Мяц., 19, Стаўб.; Нар. сл., 103, М. Крыўко, Міёр.; I. Саламевіч, 1973, Слон. 13.10.69; Добр., 106; Юрч., 1972, 27. Вар.: Нйкйф., 202.
Адзін як пень. Fed., 6, Слон. п.; У. Іваноў, 1958, Мн.
Адзінокая як таполя сярод. поля. Янк., 396.
Адкавяліў лусту як рэшата. 14 Нар. сл., 25, М. Бірыла, Дзярж.
Адказ як шыла. Hoc., 121; Fed., 4, Ваўк. п.
Адказаў як па мордзе даў. Fed., 4, Аід. п.
[Адна толькі саха і] стаіць як свечка.15 Бяльк., 116, Мсцісл.
Адна як былінка (быліна) у полі. А. Царанкоў, 1960, Рэч. 13.9.2. Вар.: Янк., 443; А. Русіновіч, 1954, Светл. 13.3.29.
Адна як верабей. Мяц., 232, Слуцк.
Адна як зязюлька. Горленка, 248. Нар.
Адна як макаў квет. Сах.
Адпа лчу я цябе як каня. Нар. лекс., 40, I. Аепешаў, Шчуч.
Адскочыў [ад бабы] бы ўжалены. Сержп., 16.
Адточаны як кот на смятане. Яўсееў, 15.
Адчыніла горла як вароты ў заезднай карчме. Fed., 112.
Ажаніўся як нагу ў бот уставіў. А. Салавей, 1971, Мядз.
Азіраецца як сабака на кірмашу, згубіўшы гаспадара. Fed., 11, Гродз. п.
Але есць, як валоў шэсць. Там жа, 129, Сак. п.
Але ўложыць, як у яшчык. 16 А. Салавей, 1971, Мядз.
Але ж і нарваўся, як немцы на засаду. М. Гушчынскі, 1965, Аід. 13.10.4.
Але ж вочы! Як у патарочы.17 Fed., 224, Сак. п.
[Але ж ты] цяжкі, як цяльпук. Касп., 340, Сен.
Але ж язык лятае, як камень у млыне. Fed., 126, Сак. п.
Аны на ёй выязджаюць усё роўна як на серым кані. М. Г рынблат, 1974, Шкл.
Апіўся (напіўся) як бонк конскай крыві.18 Fed., 9, 230, Ваўк., Сак. п.
Аплятае як тыждзень не еўшы. Нар. лекс., 95, П. Міхайлаў, Кобр.
Апры'крыйь як горкая цыбуліна. Янк., 396.
Апух нос як сліва. Fed., 404, Ваўк. п.
Арэ як піша. Pietk., 355.
Арэ як чорт балотам. Ройзен., 67.
Асеўся як язык праглаціў. Юрч., 1977, 162.
Аскыляецца як сабака на чужую працу. Fed., 10, Слон. п.
[Астаўся я адзін-аднесенькі], жыву як верабей. Мяц., 17, Ваўк.
Астаўся як стой. М. Грынблат, 1973, Круп.
Астаўся як шпак.19 Там жа, 1967, Шкл. 8.1.106.
Асунуўся як мех. Сержп., 31.
Асцярожна як з агнём. Fed., 10, Ваўк. n.; I. Саламевіч, 1973, Слон. 13.10.69.
Асцярожна як з яйцом. Fed., 10, Слон. п. Вар.: Янк., 396.
Асцярожна як са шклом. I. Саламевіч, 1974, Слон. 13.10.69.
Асцярожна як стронга. Янк., 396.
[Ах, як] сцеле, як ліс хвастом. Fed., 281.
Ашарпалісь, ходзім як старцы.Добр., Слов., 569. Вар.: Бяльк., 490, Крыч.
Баба гладзь як бочка. Нар. сл., 305, А. Крывіцкі, Г. Цыхун, I. Яшкін, Тур.
Баба меле як гарох сыпле. Аяцкйй, 3.
Баба старая як шацёр. Fed., 11, Слон. п.
Баба [тоўстая] як гром. Шатэрнік, 278, Сміл.; Янк., Пар., 12.
Баба што ігуменша [тоўстая]. Мат. Гом., IV, 186, Гом.
Баба як гвозд. П. Палякоў, 1960, Маг. 13.10.8.
Баба як заткала да коміна. Fed., 11, Ваўк. п.
Баба як кадушка. Добр., Слов., 304.
Баба як мяцёлка. 20 М. Грынблат, 1977, Стаўб.
Бабы як авечкі бягуць. Т ам жа, 1960, Сір. 8.1.47.
Багата як гразі. Янк., 396; Янк. М., 43.
Багата як зорак на небе. Янк., Пар., 12.
Багата як ігліцы ў eapb/. Т ам жа.
Багата як расы. Янк., 396.
Багата як травы (лісця). Янк., Пар., 12.
Багаты як зямля [святая]. Fed., 19, Аід., Вілен. п.
Багаты як чорт рагаты. Ром., Зап., Ill, 223.
Багацця як у пагарэльца. Янк., 396.
Базар як вір. Янк., Пар., 13.
Баіцца як астрогу. Там жа.
Баіцца як воўк казы. Hoc., 7.
Баіцца як воўк сабакі. Fed., 20, Ваўк. п. Вар.: А. Царанкой, 1960, Мн. 13.9.2.
Баіцца як воўк ягняці (авечкі). Fed., 20, Слуцк. п.; Сержп., 68; Янк., Пар., 13, Вар.: Шейн, 473, Слуцк. n.; I. Саламевіч, 1973, Слон. 13.10.69.
Баіцца як воўка. Fed., 20, Ваўк. п.
Баіцца як гадзюкі. Янк., Пар., 13.
Баіцца як заразы. Там жа.
Баіцца як злога духа (чорта). Fed., 20, Ваўк. п.
Баіцца як кот сабакі. Янк., Пар., 13.
Баіцца як ліхога шэлега. 21 Fed., 20, Ваўк. п.
Баіцца як ліхой шапкі. 22 Там жа, Аід. п.
Баіцца як [шалёны] сабака вады. Там жа, Ваўк. п.; Янк., Пар., 14.
Баіцца як сабака мух. Fed., 20, Нав. п.
Баіцца як смерці. Там жа.
Баіцца як халеры. Янк., Пар., 14.
Баіцца [работы] як чорт крыжа. 23 Fed. 20, Лід. п.; Шырма, 205; I. Вайгяній,а, 1965, Іў. 13.10.1; В. Калюк, 1965, Дзятл. 13.10.6.
Баіцца як чорт ладану. 24 Hoc., 7; Добр., 132.
Баіцца як чорт папа'. 25 Ром., Ban., I, 215.
Баіцца як чорт (д’ябал) свянцонай вады. 26 Fed., 20, Гродз. п.; Ляцкйй, 3.
Баіцца як чорт Хрыста (храста).27 Аяцкйй, 3; Pietk., 356; М. Грынблат, 1946, Староб. 8.1.8.
Баіцца як шалёнага (кру'чанага) сабакі. Янк., Пар., 14.
Балбоча як індык. I. Саламевіч, 1974, Слон. 13.10.69.
Балбоча як пацеры гаворыць. Янк., Пар., 14.
Балбоча як п’яны. Шатэрнік, 28, Сміл.
Балбоча як удод. Fed. 21, Ваўк. п.
Балбоча як цецярук. Там жа, Слон., Лід. п.
Балбочыць як завадная. Юрч., 1977, 27.
Баліць усё маё цела, як псюк пад каленкамі кусаець. Добр., Слов., 747.
Бальшыя вочы як горла. Fed., 335, Ваўк. п.
Барабаніць як пустая бочка. Янк., 397.
Барада белая што снег. I. Саламевіч, 1973, Слон. 13.10.69.
Барада як лапата. Шат., 19, Бяроз.
Барада як памяло. I. Саламевіч, 1975, Слон. 13.10.69.
Барбаціць як ржавая ліскатуха. 28 Мат. Гом., V, 113, Чач.
Басцяецца як латруга. 29 Бяльк., 247, Краснап.
Ба'ццэ з прывязі сарваўся. 30 Сержп., 134.
Бачыў як у сне. I. Саламевіч, 1973, Слон. 13.10.69.
Бачыў як у тумане. Там жа.
Бачыць як птушка (арол, сакол). Янк., 397.
Баюся [яго, цябе] як леташняга (прошлага) снега. Добр., Слов., 388; А. Фядосік, 1959, Капатк. 8.1.76; В. Iваноўская, 1962, Светл. 9.1.74. Bap.: Hoc., 196; Янк., 396.
Баюся [я цябе] як стары конь сваёй маткі. М. Грынблат, 1926, Мн.
Баюся яго як майго. Аяцкйй, 4.
Баяцпа Гягоі як чорта Гякога]. Раст., 188; I. Саламевіч, 1974, Слон. 13.10.69.
Баяцца як мух узімку (у лютым). Янк., 396.
Баяцца [холаду] як прусак. Там жа.
Б’е горш як каршун курыцу. А. Царанкоў, 1960, Мн. 13.9.2.
Бегае за дзеўкамі як кнур. Fed., 95, Ваўк. п.
Бегае (лятае) як апантаны (шалёны). Шатэрнік, 19, Сміл.; Бяльк., 56, Мсцісл., Fed., 160, Ваўк. п.
Бегае як ачумелы. I. Саламевіч, 1973, Слон. 13.10.69.
Бегае як блёкату аб’еўшыся. Янк., Пар., 15.
Бегае як дурны. Ройзен., 67.
Бегае як з вуглямі (жарам) у нагавіцах. I. Саламевіч, 1974, Слон. 13.10.69.
Бегае як з ланцуга сарваўшыся. Янк., Пар., 15.
Бегае як мыш абсмаленая. Hoc.. 11; Дуб., 6; Сержп., 140.
Бегае як непрытомны. Шатэрнік, 180, Сміл.
Бегае (бяжыць) як падсмалены. Fed., 30, 31, Ваўк. п.
Бегае як рыцы'ны глынуўшы. Янк., Пар., 15.
Бегае як што жывое. Fed., 30, Слон. п.
Бегаець позна як жу'ржа. 31 Бяльк., 168, Касц.
Бегаець як гайда/чка. 32 Добр., Слов., 117.
Бегаець як жэўжык. Там жа, 221.
Без клопату як дзіця. Янк., Пар., 15.
Без люлькі як без жонкі. Fed., 168, Ваўк. п.
Без солі як трава. Там жа, 285.
Без усоў, без барады, так як чорт малады. Там жа, 342.
Бела як ліпіначка.33 Добр., Слов., 375.
Бела як свіное цела (як свіння). Fed., 30, Ваўк. п.; М. Грынблат, 1978, Кар.
Белабокі як сарока. Янк., Пар., 16.
Белая што яблына. Юрч., 1977, 251.
Белая як слонца. Мяц., 66, Стаўб.
Белы (гэтат) свет як макаў (макавы) цвет. Добр., 4; Mien., 395.
Белы як засланка. Fed., 31, Ваўк. п.
Белы як кроў з малаком. Там жа, 30.
Белы як лебедзь. Там жа.
Белы як малако. Там жа.
Белы як мельнік. I. Саламевіч, 1975, Слон. 13.10.69.
Белы як мука. Там жа.
Белы як наметка. Янк. М., 111.
Белы як палатно. Fed., 30, Ваўк. п.
Белы як папера. Там жа.
Белы як печ. Ройзен., 67.
Белы як смерць. Fed., 30, Ваўк. п.
Белы як смятана. I. Саламевіч, 1974, Слон. 13.10.69.
Белы як снег [за градамі]. Fed., 30, Слон. п.; Янк. М., 12.
Белы як сцяна. Fed., 30, Ваўк. п.
Белы як сыр (сырчык). Янк. М., 12; I. Саламевіч, 1973, Слон. 13.10.69.