Выслоўі
Выдавец: Навука і тэхніка
Памер: 520с.
Мінск 1979
649. Пра дзяцей, якія добра ядзяць: «То хлеба кусок, то яблычка, то йшчэ што». Шашолка — шашаль; шашоліць — тут: добра есці.
650. Шлакатаць — казытаць.
651. Шнарыць — шукаць.
652. Б а к а л a — рассеяны, няўважлівы чалавек.
653. Было сказана да дзіцяці. Ill в а й к a — шыла, у Шчуч. р-не \3 Нар. сл., 59) — спіца для пляцення лапцей.
654. А н ц у ю д — чалавек, які не сядзіць на адным месцы.
655. Гл. 590. Хоўра— народная форма асабовага імя Фяўронія, Хаўроння.
656. Марна шукаць тое, што знаходзіцца тут жа, пад рукамі (у даным выпадку—-у зубах). Мамов — даўняе і рэдкае асабовае імя (у царкоўным месяцаслове вядома яшчэ імя Мамант).
657. Гл. 285.
658. Гл. 340.
659. Ж а ў н a — чорны дзяцел (Dryocopus martius).
660—662. Пра балбатлівага чалавека. М я н т a — мянташка. П ы-
цел — прыстасаванне ў млыне для пытлявання, асабліва тонкага памолу жытняй мукі; цэп літоўскі — гл. 37.
663. Ц е л е — цяля, цялё.
664, 665. Вельмі падобны адно на адно.
666. Пра тлустага гуся. А п о к a — тут: тоўстае бервяно.
667. Г. зн. баліць галава ад размоў (тлум. Fed.). А ш ч э п a— вочап, бэлька.
668. Калі не хапае чаго-небудзь неабходнага.
669. Бягунка — панос.
670. В о г і р — зухаваты чалавек.
671. Пра дзіця: тоўстае, пухлае. Гамолак — кружок сыру, які высушваецца на сонцы. (У Краснап. р-не гамула— клёцкі з бульбы. Бяльк., 132; у Полацкім р-не агамёлак, гамёлак — вялікі бясформенны кавалак хлеба або сыру. Нар. сл., 195, 197; у гаворках Заходняй Браншчыны гамула — няўдала спечаны бохан хлсба. Раст., 76.)
672. Пра нешта вялікае.
673. Г. зн. штодзень, пастаянна.
674. Пра ўпацелага чалавека.
675, 676. Такі самы, так падобны.
677. Г. зн. жылі спакойна, забяспечана.
678, 679. За сценку, за сцяну — тут, відаць: за мяжу свайго яадзелу, загону, сваёй сядзібы. Параўн.: Засценак — ворныя і сенакосныя землі, якія апынуліся па-за межамі сялянскіх надзелаў пасля «Уставы на .валокі» 1557 г. (БелСЭ, т. 4, с. 521). Fed. тлумачыць: «Немач напала». Такі пераносны сэнс зусім дапушчальны ў даным выпадку.
680. Г. зн. не хочацца есці.
681. Пра чалавека, які пачырванеў.
682. Пра малое дзіця.
683. Г. зн. чалавек «ускормлены, але моцны і не тлусты» (Нар. лекс., 15).
684. Курдупіль — нізкарослы чалавек.
685. Пра непаваротлівага чалавека. М л ё н — палка, якой круцяць жорны.
686. М о м с a — чалавек, які многа есць.
687. Агазлівы — надакучлівы.
688. Г. зн. непарадак, усе хватаюць, «урываюць», хто што хоча.
689. Пра чалавека, які мае гнеўны або пакрыўджаны выгляд.
690. Г. эн. жывецца добра, у поўным дастатку.
691. Вельмі стаміліся.
692. Пра бесталкоўшчыну.
693. Гл. 1 14—116.
694. ГІра крэпкае, здаровае дзіця.
695. Пра тоўсценькае дзіця.
696. Пра блытаную гаворку.
697. Г. зн. вельмі многа.
698. Пурхаць — вельмі злосна, адрывіста бурчаць.
699. Г. зн. зусім не адчувальна.
700. Гл. 114—116.
701. Г. зп. аслабла (тлум. Fed.).
702. He хочацца.
703. Г. зн. усё ведае, мяркуе.
704. Г. зн. ведае, як адбылося, хоць сам і не бачыў
705. Каланіца — калёсная мазь.
32. Зак. 324.
497
706. Коўлак — звяглівы чалавек.
707. Г. зн. моцна загарэў.
708. Вельмі дакладная вага.
709. Г. зн. загадзя здагадаўся.
710. Маецца на ўвазе прыгажосць і чысціня ў памяшканні.
711. Пра вельмі раззлаванага чалавека.
712. Г. зн. зусім мала, драбочак. У шчопці — колькасць чаго-небудзь, якую можна ўзяць трыма складзенымі пальцамі. У Нав. р-не — шчопсці (3 нар. сл., 63). Параўн. рус. шепоть.
713. Пра нешта знікшае, прапаўшае.
714. Г. зн. так лёгка.
715. Пра таго, хто ўвесь час маўчыць.
716. Шамак — неразумны чалавек з ветрам у галаве (Юрч., 1966, 221).
717. Жыла — тут: жыццё.
7 18. Г. зн. не да ладу.
ПАКАЗАЛЬНІК ЗБІРАЛЬНІКАУ*
Абабурка М. 109, 128, 132, 154, 242, 255, 256,259,260,263,264, 267, 295, 308, 339, 345, 372, 379.
Аляксейчык Г. 245, 246, 248, 250, 251, 253, 257, 260, 268, 273, 307, 344, 346, 355, 425
Аляхновіч М. 66, 409
Альхімовіч П. 147
Анімеле М. 38, 153—155, 293, 325, 407
Анісавец Т. 190
Арашонкава Г. 27, 352, 386
Асташэвіч С. 224
Атрошанка Б. 200, 213, 216, 218, 219, 222, 223, 225, 227, 228, 232, 235, 424
Аўгусціновіч Р. 184
Афанасьева Р. 421
Ахрыменка П. 48, 111, 148, 157, 310, 340
Бабарыкіна М. 184
Багдановіч А. 160, 195—197, 209, 211, 213, 219, 220, 223, 227, 234, 235, 320
Багдзевіч Т. 61, 320, 348
Байко I. 34, 301
Баляснікаў А. 29, 40, 42, 47, 51, 60, 63, 69, 72, 83, 88. 108, 126, 133, 149, 160, 185, 214, 238,
253. 279, 282, 285—287, 293,
295, 296, 298. 301, 302, 305,
306, 313—315, 321, 324, 326,
327, 329, 330, 336, 338, 342,
343, 346, 350, 353, 360, 361,
363, 365, 367, 369, 370.371,375, 377, 379, 384, 388, 390, 391,
393, 395, 400, 401, 404, 408— 411, 416, 420, 421, 424, 425, 428—432
Бандарэнка М. 77, 103, 147, 152, 157, 300, 301, 325, 329, 334, 337, 340, 346, 362, 378, 388, 399, 401, 405, 407
Бароўская М. 338, 362, 411
Барташэвіч Г. 43, 55, 71, 100, 161, 183, 229, 236, 241, 265, 279. 376, 412, 432
Баханькоў А. 188, 189, 318
Бахмет С. 40, 83, 93, 103, 165, 174, 191, 306, 333, 338, 353, 357, 374, 385, 389, 391, 422
Бекіш В. 57, 187, 246, 255, 258, 259, 316, 431, 432
Бізук А. 368
Бірыла М. 27, 223, 229—231, 238, 243—245, 247, 249, 250, 254, 257, 258, 260, 265, 272, 280, 281, 289, 301, 317, 326, 348, 350, 354, 373, 389, 395, 409, 410
Боган Т. 361, 391
Бондар В. 151, 294, 408
Ботвін Ю. 131
Брыкачоў Б. 362
Брычакоў В. 118, 327, 367
Бруй В. 41, 118
Брыль Я. 49, 81, 135, 159, 329, 409
Буднік 3. 399
Буйка Н. 53, 99, 199, 304, 366, 380, 416
Булгакоўскі Д. 155
Булыка А. 152, 244, 256, 276, 365, 411
Буцько М. 48, 111, 148, 157, 310, 340
* Паказальнік склаў В. I. Скідан. Лічбы азначаюць старонкі.
Бялькевіч I. 35, 37, 38, 40, 51, 54
56, 60, 62, 73, 74, 80, 82, 84
89. 90. 94. 96. 97. 100. 102. 104
106, 109, 118, 148, 152, 155, 180, 181. 187, 198—202, 204, 214, 220, 225234, 238, 239, 250. 252, 256, 264—267, 269280—282, 284291, 293, 297311-316, 319, 332, 334, 338, 347. 350—353, 363, 367, 369, 381, 384—387, 396, 398, 400, 413. 416—418, 424, 428, 429
122, 138, 146, 58, 169, 170, 177, 188, 190, 191, 205, 209, 211, -228, 231, 232, 243, 244. 246— 257, 260-262, ■273, 275, 276, -287, 289, 290, -299, 302—305, 324, 325. 327, 339, 341-344, 355—358, 360— 370, 373, 376— 389, 391, 394— 404, 406, 411, 420, 421, 423,
Вайгяніца I. 184, 284, 301, 308. 321, 338, 342, 350, 378, 387, 405, 407
Вайтовіч Н. 112, 120, 227, 247, 258
Вайтушка Д. 186
Валяк Р. 414
Варава Г. 69, 109, 190, 216, 236, 245. 255, 258. 262, 263, 267, 270, 339, 356, 428
Варажбіцкі Ф. 66, 113, 122, 320, 362
Варфаламеева Т. 152
Васілевіч У. 134—137, 139, 146, 181. 403
Васілеўская Е. 383, 397
Васільеў В. 94, 110, 295, 364, 428
Ваўчок Д. 176, 300, 402
Вештарт Г. 219, 351, 379
Вяль Т. 153, 299, 320, 373, 374, 405
Гайдукевіч I. 200, 225, 243, 251, 255, 256, 260, 261, 267, 269, 272, 273, 338, 417, 432
Ганчаронак В. 63, 124, 148, 361, 377, 385, 411
Гваздэёў М. 158, 428
Гілевіч Н. 52, 61, 81, 161, 212
Гільтэбрандт П. 48, 66, 135, 149, 161
Гімпель Л. 41, 87, 90, 127, 135, 163, 189, 190—192, 213, 264,
268 274, 309, 318, 329, 332,
337, 387, 410
Голікава Г. 144, 332
Горленка В. 136, 281, 292, 298,
325, 353. 360, 371, 380. 383,
390, 396, 401, 407, 411, 412, 432 .
Груца А.»265
Грынблат М. 27—33, 35, 38—59, 61—67, 69, 71, 73. 74, 78, 80— 83, 85—89, 91, 95-98, 100, 102—104, 106—109. 111, 113—
124, 127, 129—133, 134—136,
139, 140, 143—164, 166, 169
171, 173-175. 178, 179, 181—
183, 186-199, 201, 203—205, 208. 209, 211—213, 216—219, 221, 223, 225—242, 245. 246— 249, 251, 253, 254, 257, 258, 261-270, 272—276, 279—289, 292—294, 296 297, 300, 305, 306, 308, 310—317, 319, 321 — 323, 325—329, 331, 333—336, 339—341, 343—347, 349. 351— 353, 355—363, 365—367, 369, 371—384, 386—398, 400—403, 405—407, 409—411, 413, 414, 416—421, 423, 425—427, 429, 430, 432
Гуліцкі М. 262. 377, 405
Гуляй Т. 40, 91
Гурскі А. 33—35. 374. 376 гурыновіч А. 118. 123. 340 Гутараў I. 73. 187, 410 Гушчынскі М. 281
Дабравольскі У. 30—34, 36—39, 42, 44, 46, 50—52, 56—60, 62, 63, 65-69, 71-76, 78, 81— 84, 86, 88, 91, 92, 94, 95, 97— 100, 103, 105, 107, 111, 113— 117, 119—121, 125, 128, 129, 132, 134, 136, 138, 144, 150— 152, 154—159, 169—174. 176, 178—183, 187—190, 198, 201, 202—207, 213, 229—235, 237,. 238, 240—270, 272—275, 279— 286, 290—293, 295-297, 299—
302, 306, 308, 312, 314, 317— 327, 331—336, 338—344, 346, 347, 350-353, 355—357, 361, 362, 365, 369—371, 373, 374, 376, 379, 381, 382, 385—387, 390, 392, 394—397, 399, 403, 404, 410—414, 416, 418—420, 423—432
Даль У. 40, 225
Дашкоўская В. 38, 108
Дзешчыц А. 158
Драздовіч Я. 57, 324
Дубовік А. 120, 342, 372, 424
Дуброўская Е. 213
Дуброўскі М. 148, 310
Дубяйкоўскі Л. 28, 31, 39, 42, 45, 46, 48, 49, 52, 53, 57—60, 62— 66, 68—73, 75, 79. 80, 83—85, 90, 92, 94—105, 107, 109, 110, 113, 115—121. 123, 125, 126, 128, 131, 143, 145—149, 151, 153—157, 159—161, 163, 166, 173, 174, 177, 178, 183, 184, 186, 187, 203—205, 212, 213, 218, 220. 225. 229, 231. 233— 235, 243, 255, 267, 268, 271,
274-276, 285, 288, 292, 295,
297, 301. 303—306, 313, 321,
322, 324, 329, 330, 338, 343, 346, 359, 361—363, 370, 377,
378. 381, 383, 391, 393—397, 403, 404. 406, 413, 421
Жлукцік А. 107, 176, 370
Жук А. 316
Жукоўская Л. 363
Зальцэвіч Д. 59
Захарава В. 36, 57
Зінгер М. 138
Зублевіч Г. 358
Зубоыцкі С. 202, 224, 245, 246, 258—260, 262, 356, 372
Іваноў У. 34. 44, 47, 52, 61, 71, 75, 103. 120. 121, 132. 182. 281, 304, 306, 308. 325, 334, 338, 342. 396, 398, 407
Іваноўская В. 43, 163, 211, 285, 289, 383. 396, 399. 405
Ігнатовіч Б. 105, 118, 126, 133, 151
Кабашнікаў К. 30, 93, 122, 290, 301, 310, 370, 377, 381
Кавалёва Е. 244, 245, 266, 297, 413
Кавалёва Т. 122, 375
Кажура Н. 201, 246, 260—262, 265, 269, 316, 399
Казачонак В. 58
Калоша Н. 64, 90, 224, 242, 248, 249, 268, 270, 274, 409
Калюк В. 67, 284, 300, 301
Каляда С. 148
Камароўскі Я. 29, 33, 36, 37, 58, 75. 76. 80, 82, 84, 131, 182, 185, 187, 188. 199,200,202,206,207, 215, 222, 229, 232, 235—237, 243, 257, 258, 266, 280—282, 286, 289, 293, 294, 296—300, 302, 305, 307, 308, 313—316, 319-321, 323, 324, 326, 334, 337, 338, 340, 342, 343, 346, 349—351, 353, 354, 359, 362, 363, 372, 374, 375, 377, 382, 387, 389, 391—395, 399, 409, 410, 414, 421, 422, 427, 428