Ад Чачота да Багушэвіча
Генадзь Кісялёў
Выдавец: Навука і тэхніка
Памер: 397с.
Мінск 1993
Як бачым, нягледзячы на ўсе балючыя страты, крыніцы ў нас ёсць, прычым крыніцы самыя разнастайныя. Відавочна таксама, што гэта крыніцазнаўчая база вымагае яшчэ дадатковага вывучэння. Заўсёды актуальнай застаецца і задача пошукаў новых крыніц, іх навуковага выдання.
Важна ўвязваць крыніцазнаўчую эўрыстыку з гісторыяй музейнай справы і калекцыяніравання. Так, у працэсе вывучэння крыніц выявілася, што многія беларускія літаратурныя рукапісы XIX ст., як і іншых перыядаў, захоўваліся ў свой час у А. Ельскага, Б. Эпімах-Шыпілы,
Р. Зямкевіча, у Беларускім музеі ў Вільні. Таму магчыма поўнае ўзнаўленне гісторыі гэтых калекцый мае не толькі агульнакультурнае значэнне, але надзвычай важнае для высвятлення лёсу нашых гісторыка-літаратурных матэрыялаў, для крыніцазнаўчай эўрыстыкі. Гэта справа будучага. Пакуль што нагадаем яшчэ раз, што калекцыі Ельскага часткова загінулі, часткова рассеяліся па свеце ў гады грамадзянскай вайны. Многія сляды вядуць у даным выпадку ў Польшчу. Лёс каштоўных калекцый Эпімах-Шыпілы (досыць сказаць, што ў яго знаходзіўся неацэнны рукапіс «Беларускай скрыпачкі» Ф. Багушэвіча) таксама быў драматычны. Высланы з Мінска ў Ленінград у гады сталінскіх беззаконняў вучоны апынуўся ў вельмі цяжкім становішчы і неўзабаве памёр. Частка яго матэрыялаў трапіла да Л. Бэндэ (цяпер у ЦДАМЛІМ). Калекцыі Р. Зямкевіча, які жыў у Варшаве, у галоўнай сваёй частцы загінулі пад час другой сусветнай вайны. Вельмі істотная, калі не пераважная частка рукапісных матэрыялаў былога Беларускага музея ў Вільні, расфарміраванага пасля вайны, як мы ўжо сказалі, трапіла ў Рукапісны аддзел Цэнтральнай бібліятэкі АН ЛітССР. Тут і цяпер адзін з самых значных комплексаў беларускіх літаратурных рукапісаў мінулага. Трэба паклапаціцца аб вяртанні іх у беларускія сховішчы або, прынамсі, аб поўным іх капіраванні.
Спадзяёмся, што гэта даследаванне дазволіла выявіць некаторыя іншыя прабелы ў нашых ведах, намеціць канкрэтныя напрамкі і агульныя перспектывы далейшых штудый і пошукаў. Патрабуюць свайго кваліфікаванага вырашэння, напрыклад, многія пытанні тэксталогіі, біяграфікі і бібліяграфіі, атрыбуцыі і псеўданімістыкі. Патрэбны і далейшыя спецыяльныя крыніцазнаўчыя распрацоўкі самага рознага характару — ад апісання асобных крыніц і іх комплексаў да абагульняючых прац, прасякнутых глыбокім разуменнем спецыфікі крыніцазнаўства.
Прагрэс навукі няспынны. «Маўклівае стагоддзе» павінна загаварыць на поўны голас, паўстаць перад намі ва ўсёй канкрэтнасці і прадметнасці — без «белых плям».
Перыяд станаўлення новай беларускай літаратуры займае надзвычай важнае месца ў гісторыі народа. Усебаковае асэнсаванне мінулага — неабходная перадумова сённяшняга нацыянальнага Адраджэння. У беларускай навуцы вырас цэлы атрад працаўнікоў высокай кваліфі-
кацыі, якім пад сілу вырашаць самыя сур’ёзныя задачы.
У заключэнне хацелася б яшчэ раз падкрэсліць асаблівую важнасць дакументальных даследаванняў, сур’ёзнай шукальніцкай працы, у першую чаргу архіўнай. У сувязі з гэтым дарэчы будзе працытаваць радкі з нядаўняй крыніцазнаўчай работы, прысвечанай супастаўленню мемуарных і архіўных матэрыялаў: «Архіўны акеан заўсёды заадно з ісцінай, трэба толькі жадаць яе знайсці... Таму і патрэбная праца даследчыкаў-«аратых», якія ў поце чала абрабляюць гісторыка-літаратурную ніву» 3.
3 Петрова М. Г. Мемуарная версня прн свете архнвных документов: Чехов, Мнхайловскнй н другве // Йзв. AH СССР. Сер. лнт. н яз. 1987. Т. 46, № 3. С. 275.
Паказальнік імёнаў
А. Д. гл. Багушэвіч Ф.
Абрамавічус У. 14, 49, 64, 65, 108, 313, 323, 336
Абрамовіч I. 288
Абрамовіч М. 321
Абрампальскі 166
Абуховіч А. 7, 18, 40, 68—71, 85, 105, 131, 134, 136, 143, 144, 154, 174, 183, 185, 188, 203—205, 208, 212, 215, 216, 264, 265, 322—332, 378—381
Абуховіч Ю. (I.) 264, 328, 329
Абуховічы 213
Адамовіч Антон 369, 371—374
Адынец А. 86, 160
Адэля з Устроні 212, 382
Ажэшка Э. 59, 64, 73, 105, 106, 108, 131, 146, 147, 153, 248, 249, 255, ' 256, 309, 310, 381, 382 Азгур 3. 138, 171 Айхенвальд Ю. 181
Аколаў К. 69, 70, 265
Акялайціс М. 45, 103—105, , 382
Александровіч В. С. 8, 9. 16, 124, 128—130, 132, 208, 209, 248, 249, 258 259
Александровіч С. X. 8, 9, 14, 16—18, 106—108, 124, 127—130, 132, 135, 138, 148, 155, 161, 166, 167, 170, 171, 190, 203, 204, 208, 223, 239, 240, 246—250, 255, 258, 259, 285, 294, 295, 303, 304, 306, 307, 310, 321, 367, 379
Альдона (Раецкая) 110, 111
Альхімовіч С. К. 150
Аляксандр II 298, 324, 326, 327
Аляксандр III Бандзінелі 329 Аляксандр з Замосця гл. Ельскі А. Аляхновіч Ф. 50
Андрыёлі М. Э. 64, 144
Аненкаў П. 325
Аношка Я. 184, 293
Антановіч А. 66
Анцыпа 185
Анцыпа I. 184
Анчыц У. 303, 305, 314, 315
Арасімовіч I. 146, 147
Аргельбранд М. 55
Аргельбранд С. 197
Асадаў К. 170
Аскерка (Давідсон) М. 333
Аскеркі 115, 333
Астоя гл. Сталь
Астрога гл. Парадоўскі
Асьмоў Я. 263
Атрашкевіч I. 259
Аўчыннікаў М. П. 191, 192
Ахаровіч Ю. 115, 337
Ахматава Г. 211
Ахрыменка П. 16, 17
Бабіч 165
Багдановіч А. 262, 263, 281
Багдановіч М. 7, 10, 181, 182, 187.
260, 263, 376
Багдзевіч А. 238
Багрым (Шышлоўская) К. 225
Багрым М. 224
Багрым П. 7, 13, 45, 92, 124, 125, 136, 138, 154, 161, 162, 183, 187, 212, 214, 215, 219—225, 287, 288, 294, 380, 382
Багрым Ю. 224
Багушэвіч, нарадаволец 191, 192
Багушэвіч Анастас 167
Багушэвіч Апалінар 150, 167, 237, 244, 245
Багушэвіч В. 149, 167, 237
Багушэвіч (Шклеііі і Габрыеля 170, 241, 244, 245
Багушэвіч Ганна 61, 150, 167, 244, 245
Багушэвіч Казімір 170, 237, 244, 245
Багушэвіч (Мніховіч) Канстанцыя 61, 66, 144, 147—149, 241, 245, 305
Багушэвіч Н. 167
Багушэвіч Т. 61, 62, 145, 150, 170, 241, 244, 245
Багушэвіч У. 170
Багушэвіч Ф . 7, 9, 12—19, 22, 59—67, 71, 73, 83, 84, 88, 90, 92, 93, 105— 109, 112, 116, 118, 119, 127—131, 134, 136, 137, 144—154, 166—173, 179, 182, 185, 188, 190—192, 203, 204, 207, 208, 211, 212, 214—216, 235—258, 269, 272, 273, 285, 303— 311, 313, 319, 321, 330, 334, 339, 342, 378, 380—383
Багушэвічы 213
Бадзянскі О. 344—348, 350, 353
Байран Дж. 313
Балашэвіч-Патоцкі 230
Балінскі М. 86
Банвіль Т. 317
Бандарчык В. К. 111, 129
Бандзінелі Бачо 329
Бандынэлі (Бандзінелі) гл. Абуховіч А.
Барадулін Р. 174, 301
Баренблят М. 165
Баркоўскі С. А. 56, 229, 230, 366
Барташэвіч 1О. 122, 196, 197
Барташэвічы 70
Бартэльс А. 309
Баршчэўскі Я. 4, 5, 10, 13, 14, 18, 44, 82, 96, 97, 100, 120—123, 138, 139, 156, 157, 189, 196—198, 212, 213, 221, 222, 286—289, 294, 339, 344, 378, 380—382
Барысенка В. В. 14, 15, 246
Бас 1. 16, 29, 157, 187, 221, 222, 224, 255, 258, 261, 277, 278, 287, 288, 349, 350
Бацяноўская С. 143
Бачанскі Р. 152
Безьязычный В. 20
Белаконь С. 30, 34, 37, 38
Беларуская Дуда гл. Вярыга-Дарэўскі А.
Беліновіч С. 94, 95
Бельчыкаў М. Ф. 23, 25—30, 36, 38, 40, 83, 95, 279
Беляжэнка Б. 40
Беранжэ П. 127, 172
Беркаў П. Н. 23, 24, 25, 29, 35 -39, 234
Бёрнс Р. 125
Бібікаў Д. Г. 326—328
Бібіла Ю. 312
Бікуліч В. (У.) 237
Блок М. 21, 378
Блус Ф. 380
Бобровскнй П. 189
Богуш-Сестранцэвіч С. 232
Борель 152
Бравер Я. 198, 257
Бранштэйн М. 142, 245
Бржастоўскі П. 104
Брыль Я. 99, 170
Бужынскія 178
Буйло К. 195
Буйніцкі К. 133
Буйніцкія 52
Буковскяй A. А. 229
Букчын С. 78, 362, 376
Булгарын Ф. 10, 355—358,365, 367, 370, 372
Булыгнн Н. А. 31
Бурачок М. гл. Багушэвіч Ф.
Бурсаў Б. 181
Бусловіч 147
Бутоўскі П. 269
Бушканец Е. Г. 81
Быкаў В. 216
Бэндэ Л. А. 13, 14, 54, 88, 110, 115, 257, 283, 335, 383
Бядуля 3. 91, 342
Бялецкі А. 33, 124
Бялінскі В. Р. 36, 94, 177, 356, 365
Бялькевіч I. 360
Бястужаў-Марлінскі А. 78
Вайнаральскі П. I. 191, 192
Вайніловіч Э. 235
Вайсангоф Ю. 271
Валіцкі А. 55, 68, 109, 111, 311—314
Валка А. гл. Каханоўскі Г.
Варава А. 175
Васілеўскі Д. М. 13, 44, 96, 164, 226, 357, 358, 360, 366
Васільеў А. 234
Васільеў К. В. гл. Вераніцын К. В.
Васільеў Я. А. 234
Васнльківскнй Г. П. 240
Верддіцьш К. В. 89, 183, 186, 212. 214/27973365^373'' 375, 37Б"379 381
Верашчака (Путкамер) М. 47, 48 97, 98
Весялоўскі А. 28
Вецік М. 144
Вікторыя, каралева 163
Вільчынскі Р. 140
Вільчыньскі У. 185, 263, 301
Вінаградаў В. 29
Віскаватаў А. 346
Вітан К. 210
Вітан-Дубейкаўскі Л. 187, 210, 380
Вітаўт 290
Власт гл. Ластоўскі В.
Вольскі В. 176, 255
Вольскі М. 243, 244
Вострасаблін 264
Вуйціцкі К. 102
Вуль Я. П. 7, 45, 51, 87, 138, 183. 188, 212, 214, 215, 226, 231, 232, 302, 303, 381. 382
Вэнцкі Ю. 97
Вяжбоўскі Т. 102
Вянгераў С. 351
Вяржбоўская Ю. 97
Вяржбоўскі А. 97
Вярыга (Станкевічова) 52
Вярыга Г. 52, 53, 228
Вярыга С. 298
Вярыга У. 51
Вярыга-Дароўскі А. 52, 184. 297
Вярыга-Дарэўскі А. 6, 10, 13, 15, 50—59, 82, 86, 87, 100, 101, 113, 118, 123, 125, 126, 141, 142, 160, 164—166, 184, 213—215, 225-229, 231, 285, 293—299, 302, 357, 366, 379 382
Вярыга-Дарэўскі А.-І. 54, 226, 296
Г.Г. гл. Генадзі Р.
Г Эдвард '87
Гагарын 280
Гадлеўскі Л. 57
Галавінскі М. 120
Галомбак Ю. 6, 14, 189, 202, 232
Гальмакоў Д. 17
Галяеўская Г. 150
Гамер 317
Ганка В. 102, 103
Гапава В. 45
Гарайн Ю. 235
Гардзей В. 158
Гардзіцкі А. 195
Гартны Ц. 191
Гарун А. 84
Гаршын У. 9, 84
Гарыбальдзі Дж. 134
Гарэцкі I. 63, 148
ГарэцкіМ. 11,85, 142, 147, 153, 182, '92, 266, 267, 277, 286, 289, 293, '94, 313, 365, 376
Г< йнэ Г. 317
Гельгег гл. Савіч Ф.
Гембажэўскі М. 230
Генадзі Р. 5, 82
Герасімаў М. 40
Герцэн А. 326, 330
Гётэ І.-В. 39
Гжэгажэўскі 115
Гласка С. 88
Глебка Н. 150
Глебка П. 150
Глінка М. 353
Глінскі 118
Глінскі Ф. 100
Глогер 3. 8, 336
Гогаль М. В. 36, 277, 355—358, 360, 361, 363, 372
Гольц-Мілер 1. I. 184.
Горкі М. 95, 260—263, 315
Грабніцкі О. 266
Грабоўскі М. 120
Грабоўскі Т. С. 96
Градусаў Д. 364
Грншунян А. Л. 30
Грыбаедаў A. С. 194
Грыгаровіч Я. 55
Грыневіч Г. гл. Неслухоўская Г.
Грынкевіч В. 155, 202, 203
Грынчык М. 16, 17
Грыцкевіч А. П. 350
Грыцкевіч В. П. 184, 185
Грэч М. 355, 358, 370
Гудас А. гл. Мальдзіс А.
Гулевіч Я. 323
ГульманР. I. 14, 15,71, 112, 203, 205, 209, 268
Гумнлев Л. Н. 22
Гурскі A. 1. 203
Гурыновіч А. 14, 15, 17, 71—76, 85, 105, 112—114, 131, 152, 153, 177, 178, 203, 205, 209, 212, 214, 215, 266—270, 273, 274, 318—322, 339, 379—381
КНІГІ ОНЛАЙН
