Археалогія і гістарычнае краязнаўства Беларусі ў XVI - XIX стст.
Генадзь Каханоўскі
Выдавец: Навука і тэхніка
Памер: 120с.
Мінск 1984
Краязнаўства на Магілёўшчыпе да Кастрычніцкай рэвалюцыі.— Магілёўшчына. Mari лёў, 1927, т. 1, с. 150.
27 Даніловіч Ігнат Мікалаевіч (1787—1843)—археограф, гісторык права, прафесар Віленскага, Харкаўскага, Кіеўскага і Маскоўскага універсітэтаў.
28 Борнчевскнй 14. П. Нзвестіія о древнвх памятннках, находяіцнхся в ведомстве Главного управленяя путей сообіцення п публнчных зданіій.—■ Нзвестня нмп. археологнч. о-ва, 1861, т. 3, в. 4.
29 Нарбут Юстын (1773—1845)—гісторык і ваенны дзеяч. Стрыечны брат гісторыка Т. Нарбута. Нарадзіўся пад Гроднам, жыў у Юрчышках Лідскага павета. Збіраў разнастайныя крыніцы па гісторыі старажытнай Беларусі і Літвы.
30 N[arby 11] J[ustyn], Rys pierwiastkow narodu Litewskiego. Grodno, >1818.
31 Witkowska Alina. Rowiesnicy Mickiewicza. W-wa, 1962, s. 193.
32 M a л ь д з i c A д a м. Творчае пабрацімства. Мн„ 1966, c. 21.
33 П ы п іі н A. Н. Нсторня русской этнографнп. Белорусспя н Спбнрь. СПб., 1892, т. IV, с. 144.
34 Л о й к a A. А. Адам Міцкевіч і беларуская літаратура. Мн., 1959; Jankowski W. Mickiewicz a podania ludu bialoruskiego.— Pamiytnik Literacki. Lwow, 1904. zesz. II, s. 305—306; Swirko S. Filomaci a folklor.— Ludowosc u Muckiewicza. W-wa, 1958, , s. 64—68.
35 M н ц к e в ii ч A. Coop. соч. M., 1954, t. 4, c. 84.
36 Чачот Ян (1796—1847) —беларускі паэт, фалькларыст і грамадскі дзеяч. Нарадзіўся ў в. Малюшчыцы Навагрудскага павета. Вучыўся ў Віленскім універсітэце. Адзіп з кіраўнікоў таварыства філаматаў. Быў у ссылцы на Урале.
37 Мальдзіс Адам. ГІадарожжа ў XIX стагоддзе. Мн., 1969, с. 16.
38 Ольшанскнй П. Декабрнсты п польское нацнональное освободіітельное двііженне. М., 1959, с. 117.
39 К а х а н о ў с к і Г. Ян Чачот на Урале.— Беларусь, 1979, № L с. 14.
40 Зан Тамаш (1796—1855)—паэт і фалькларыст, грамадскі дзеяч. Нарадзіўся ў в. Мясата каля Маладзсчна. Вучыўся ў Маладзечне і Вільні. Кіраваў таварыствам філаматаў.
41 Баброўскі Міхаіл Кірылавіч (1784—1848) — славіст, гісторык, археограф, археолаг. Скончыў Віленскі універсітэт і сам пазней стаў прафесарам гэтага універсітэта. Члсн Археалагічнай акадэміі ў Рыме, член многіх навуковых таварыстваў. У ,4824 г. за прагрэсіўныя погляды быў пазбаўлеііы прафссарскага звання.
42 К а р с к ц й Е. Ф. Белорусы. Варшава, 1903, т. III, с. 78.
43 Контрым Казімір Пятровіч («Пётр з-пад Крэвы», 1772—1836) —журналіст, эканаміст, грамадскі дзсяч, удзельнік паўстання 1794 г. Нарадзіўся ў Багданаве Вілейскага павета. Ініцыятар стварэння (у 1817 г.) таварыства шубраўцаўі а з 1818 г. яго кіраўнік. Памочнік рэдактара «Дзенніка Віленьскага».
44 Podroz Kontryma, urzgdnika danku polskiego, odbyta w roku 1829 po Polessiu. Poznan, 1839.
3. Я. ДАЛЕНГА-ХАДАКОУСКІ
1 B. Падгайпая знаходзіцца ў Карэліцкім раёне Гродзенскай вобл. Гэтуго назву падаюць польскія і некаторыя іншыя крыпіцы. Украінскія даследчыкі называюць фальварак «пад Гайнай» у сучасным Лагойскім р-не (УРЕ, т. 4, 1961, с. 283; Украінські народпі пісні в запнсах Зорпана Доленгн-Ходаковского. Кпів, 1974, с. 23). Пакуль віто пытанне аб мссцы параджэння 3. Даленгі-Хадакоўскага застаецца адкрытым. He дае канкрэтнага адказу і радаслоўная Чарноцкіх (ЦДГА БССР, ф. 299, воп. 1, спр. 422, л. 1—713; ф. 319, воп. 2, спр. 3617, л. 1—55).
2 Ф о р м о з о в A. А. Очеркп по псторші русской археолопш..., с. 60.
3 «О slowiaiiszczyznie przed chrzescjanstwem» oraz inne pisma i listy. W-wa, 1967, s. 278.
4 Там жа, c. 226.
5 Каханоўскі Г. Унікалыіы дакумент.— ЛіМ, 1964, 21 жн.; Ен жа. Открытый лпст 3. Доленгп-Ходаковского.—У кн.: Белорусскпс древностіі. Мн., 1967, с. 453— 455. Зараз гэты дакумснт захоўваецца ў абласным краязнаўчым музеі ў г. Маладзечна (а. ф. № 1675).
6 Нсторнческая снстема Ходаковского.— РНС. М., 1838, кн. 3.
7 М a s 1 a n k a J. Dolega Chodakowski. Jcgo miejsce w kultnrze polskiej i wplyw na polskie pismiennictwo romantyczne. Wroclaw, 1965.
8 «О slowiaiiszczyznie przed chrzescjanstwem» oraz inne pisma i listy. W-wa. 1967.
9 Азадовскпй M. ІІсторня русской фольклорпстнкп. M., 1958, т. 1, с. 283.
10 R a w і t a-G a w г о n s k і. Zorian Dolgga Chodakowski, jego zycie i praca. Lwow, 1898.
11 М а л а ш-А к с а м і т а в а Л. А. Доленга-Ходаковскпй (Адам Черноцкнй) п его наследне.— Lud, t. 51, s. 123—163; Яна ж. Ппонер славянской фольклорнстнкн 3. Я. Доленга-Ходаковскнй. Автореф. днс. ... канд. фплол. наук. К-, 1967.
12 Укра'інські народні пісні в запнсах Зоріана Доленгп-Ходаковского. К-, 1974.
13 Lud, t. 51, s. 124—125.
14 Мсторпческая спстема Ходаковского.— РІ4С, т. I, кн. 3, 1838.
15 Колайдовпч К. Ф. Пнсьма об археологпческпх псследованпях в Рязанской губерніш. М., 1822.
16 Мсторпческая спстема Ходаковского..., с. 5.
17 Там жа.
18 Розыскання касательно Русской нсторіш..., с. 279.
19 СпнцынА. А. Городшца дьякова тнпа.— ЗОРСА, т. V, вып. 3, СПб., 1903; Еп жа. Новые сведенпя о городніцах дьякова тппа.— ЗОРСА, т. IVII, вып. 1. СПб., 1905.
20 А л е к с е е в Л. В. Очеркн нсторнн белорусской дореволюцпонной археолоппі..., с. 149; Р ы б а к о в Б. А. Стольный город Черннгов н удельный город Вшнж.— У кн.: По следам древннх культур. М., 1953, с. 108—413; Нпкольская Т. Н. Городніце у деревнн Ннколо-Леннвец.— СА, 1962, № 1, с. 240.
21 Ппсьмо Ходаковского к 3. Я. Корнееву.— КС, 1891, т. XXXIII, с. 473.
22 йсторпческая снстема Ходаковского..., с. 12.
23 Там жа.
24 Рукапіс захоўваецца ў Дзяржаўнай бібліятэцы СССР імя У. I. Леніна, ф. 255, к. 18, адз. зах. 30 I Публічнай бібліятэцы імя М. Я. Салтыкова-Шчадрына ў Ленінградзе, ф. 488. Часткова слоўнік быў апублікаваны ў РЙС, 1844, т. VII, с. 41—367.
25 М о н г а й т А. Л. Археологня Западной Европы. Каменный век. М., 1973, с. 49—50.
26 Bronowski Fr. Wawrzyniec Surowiecki jako badacz dawnej Slowianszczyzny.— Zeszyty naukowe Uniwersytetu Lodzskiego. Seria I, 1956, z. 3, s. 73—100.
27 M a j e w s k i W. O slowianach i ich pobratymcach. W-wa, 1816.
28 Цыт. па: M a s 1 a n k a J. Zorian Dolgga Chodakowski..., s. 64—65.
29 Д o л e н г a-X одаковскпй 3. Розысканпя касательно Русской нсторнн.., с. 290.
30 Там жа, с. 293.
31 Завнтневнч В. 3. Формы погребального обряда в могпльных курганах Мннской губерннп.— Тр. IV AC. М., 1895, т. 1; Ен жа. Область дреговпчей как предмет археологнческого нсследовання.— Тр. Кневск. духовн. академнн, 1886, кн. 8, с. 580.
32 «О slowianszczyznie przed chrzescjanstwem»..., s. 53.
33 Athenaeum. Wilno, 1842, od. 2, z. 1, s. 228—229.
34 «О slowianszczyznie przed chrzescjanstwem»..., s. 51.
35 Л ы c e н к o П. Ф. Города Туровой землп. Мн., 1974, с. 34.
36 Путн сообіцення в древней Росспн.— PI4Q М., 1837, т. 1, кн. 1, с. 37.
37 Карамзнн Н. М. Нсторня государства Росснйского, т. II, с. 7Ц заўвага 117; т. III, с. 216.
38 Жучкевнч В. А. Дорогн н водные путп Белорусспп. Мн., 1977, с. 17—49.
39 Цяпер мясцовыя жыхары называюць «Перавалачня».
40 Путн сообшення в древней Росснн, с. 36.
41 Там жа, с. 38.
42 Athenaeum, 1842, od. 2, z. 1, s. 228—229.
43 Там жа, с. 230.
44 Цыт. па: М а л а ш-А к с а м н т о в а Л. А. Доленга-Ходаковскпй..., с. 130—131.
45 Listy Zoriana Chodakowskiego do J. S. Bandkiego.— Pamieinik naukowy, 11837, t. Ill, s. 12—25.
46 «О slowianszczyznie przed chrzescjanstwem», s. 361.
47 Цыт. па: Аляксееў Леанід. Вяртаючы пароду мінулыя стагоддзі,—Полымя, 1969, № 12, с. 190.
48 MaslankaJ. Наз. твор, с. 81; Ленінградская публічная бібліятэка імя М. Я. Салтыкова-Шчадрына, рук. аддзел, сігн. 2018/1.
49 Погоднн М. Древняя русская нсторня до монгольского нга. М., 1871.
50 Путевые заметкп Ходаковского —ЖМНП, 1838, № XI, с. 279—527.
51 Biblioteka Warszawska, 1889, t. 1, s. 378.
52 Путевые заметкн Ходаковского..., с. 523.
53 Durczewski Z. Stary zamek w Grodnie w swietle wykopalisk dokonanych w latach 1937—1838,—Niemen, 1939, N 1, s. 4.
54 Вороннн H. H. Древнее Гродно, c. 32.
55 Нсторнческая спстема Ходаковского, с. 47.
56 Ппсьмо Ходаковского к 3. Я. Корнееву.— КС, 1891, т. XXXIII, с. 470.
57 Спнцын A. А. Сопкп п жальннкп,— ЗРАО, т. XI, вып. 1—2, новая серня, 1899, с. 149.
58 Пушкнн A. С. Соч., т. V, с. 100, 418; Формозов A. А. Пуіпкнн п Ходаков-
скпй.— Прометей. М., 197-1, т X, с. 100 — 105; Формозов A. А. Пушкнн н древностп. М., 1979, с. 69—78.
Т. Я. НАРБУТ
1 Narbutt Т. Dzieje starozytne niirodu Litewskiego. Wilno, 1835—1841, t. I—IX.
3 Каханоўскі 1. Тодар Нарбут — археолаг і крыніцазнаўца,—Беларусь, 1976, № 6, с. 29.'
3 Narbutt Т. О kurhanach. Badanie starozytnosci Litewskich.— Tyg. Wil., 1818, t. VII, N 123, s. 163.
4 Там жа, c. 161.
5 O kurhanach..., s. 164.
6 Narbutt T. Dzieje starozytne narodu Litewskiego, t. I. s. 361.
7 N a r b u 11 T. Pomniejsze pisma historyezne. Wilno, 1856, s. 4—5.
8 Там жа, c. 21—25.
9 Narbutt T. Dzieje starozytne narodu Litewskiego, t. II, s. 121.
10 Очеркн no археологнн Белорусспп, ч. II, c. 42—47.
11 Narbutt T. Dzieje starozytne, t. V. Dodatek 1. s. 1.
12 T к a ч o ў M. A. Лідскі замак,— ПГКБ, 1971, № 2, c. 14: Г p ы ц к e в i ч A. П. Калі заснавана Ліда? — ПГКБ, 1972, № 3, с. 29—30; Гісторыя Беларускай ССР, т. 1, с. 88.
13 Narbutt Т. Dzieje starozytne..., t. V. Dodatek 1, s. 3.
14 Там жа, т. 8, с. 477.
15 Там жа, т. V.
16 Ткачоў М. А. Абарончыя збудаванні заходніх зямель Беларусі XIII—XVIII стст. Мн„ 1978, с. 31.
17 N a r b u 11 Т. Pomniki do dziejow Litewskich. Wilno, 1846.
СТАНАУЛЕННЕ АРХЕАЛОГІІ I ГІСТАРЫЧНАГА КРАЯЗНАУСТВА У ДАРЭФОРМЕННЫ ПЕРЫЯД
1 Гісторыя Беларускай CCP, т. 1, c. 579.
2 Там жа, c. 534.
3 Дело петрашевцев. М.— Л., 1937, т. 1, с. 336.
4 Ч е п к о В. В. Классовая борьба в белорусской деревне в первой половнне XIX в, Мн„ 1972, с. 164.
5 АлександровічС. Гісторыя і сучаснасць. Мн., 1968, с. 205.
6 Nadolski A. lachim Lelewel naklad do archeologii.— Kw. H., RLXXVIII z 4 1961, s. 931.
7 Tomsen Ch. J. Ledetraad til Nordisk Oldkyndighend. Kopenhavn, 1836; Moura йт A. Л. Археолопія Западной Европы. Каменный век, е. 16—17.
8 Гісторыя Беларускай ССР, т. 1. с. 517.
9 Нарысы гісторыі народнай асветы і педагагічнай думкі ў Беларусі. Мп.к 1968' с, 157.
10 Дыплом ганаровага члена Навуковага таварыства ў Даніі захоўваўся ў праўнучкі I. Р. Кулакоўскага — пісьменніцы Людвікі Войцік (Зоські Верас).
КНІГІ ОНЛАЙН
