Архівы Беларускай Народнай Рэспублікі
Том 1. Кніга 2
Памер: 851с.
Мінск, Нью Йорк, Вільня, Прага 1998
Калісь я Вашэцю паслаў у «Крывіч» адно перакладзенае апавяданьне з чэскае мовы і адну стацьцю аб словах з пачатным о-е (алень-елень, одзін, еднн н г.п.), калі яны ня будуць друкавацца ў «Крывічы», дык зрабеце ласку, пішучы мне, адашлеце іх разам. Выбачайце, што гэтай просьбаю забіраю Вашэці крыху часу.
Прачытаў Вашэцявага слоўніка ўжо 400 бачынаў. Цікаўна, што чым балей чытаю, тым ён мне балей падабаецца; ці то Ваша пішучы вучыўся, ці я вучуся чытаючы, трэ будзе гэта скантраляваць.
На асобных лісткох адказы на словы «царква» і «панэ».
3 шчырым паважаньнем
ЯСт
7.II.1925
Аб «царква».
Праславянскае сыку перайшло ў крывіцкай мове да катэгорыі словаў гэткіх, як вада, мяжа, жана і г.п. Большасьць гэтых словаў маюць націск на канчатку. Тое, што сваім націскам гэтае слова у нас розьніцца ад тагож слова ў іншых слав. мовах, паказуе, што гэты націск у нас устанавіўся незалежна ад чужых уплываў. Ніколі ня бывае, каб тое самае слова, ўжытае ў значэньні абстрактным, розьнілася націскам ад свайго значэньня конкрэтнага. Дык значыцца у значэньні грамадзкасьці верных і ў значэньні будынку заўсёды будзе націск на канцы (царква).
Я.Станкевіч.
7.II. 1925
582.1,48:239&г-240
3666. Ліст Андрэя Бароўскага (Бэрлін) Вацлаву Ластоўскаму й Кляўдыю Душэўскаму (Коўна) за 10.02.1925
Дорогіе Вацлав Юстпновнч н Клавдій Степановнч!
Прошло уже больше двух нед^ль co временн прнступа к сей корреспонденцін. Мучптельныя болп н матерьяльныя непріятностн не далн мнЬ возможностн даже отправнть уже напіісанное. Сейчас нз экономін временн н энергіп ппшу Вам обонм вм-ЬсгЬ.
Подтверждаю просьбу нзложенную в первых пнсьмах (от 23.1) н прошу в нашнх обіцнх ннтересах не медлнть нн одного дня с отв'Ьтом. За это время н в монх лнчных дьлах н в нашпх обіднх наступнлн весьма серьезныя нзм'Ьненія, требуюіція немедленных энергнчных дьйствій. Мні> необходнмо с Вамн сейчас же повндаться, чтобы обстоятелыю переговорнть. Про-ьздом нз Данцнга в Прагу зд-Ьсь опять был тот офпцер, о котором я Вам в свое время говорнл1. В обстоятельной докладной запнск-Ь на нмя зд-Ьшняго лптовскаго посла2 он нзложнл всь перепнтін своего удаленія с лнтовской службы, а также н за время пребыванія за граннцей. Запнску я передал по назначенію. Копія нміется у меня. Но конечно важніе устная внформація. Ввнду возможностн непоправнмых шагов нашпх обезум'Ьвшнх пражскпх «дііпломатов» безусловно необходпмо попытаться предотвратать несчастье пока не поздно.
Жду немедленнаго отв-Ьта.
Всего Вам лучшаго. Горячій прнв^т.
10.2.25 Ваш АБоровскій
A.Borovsky
Berlin-Charlottenburg
Joachimsthalerstr. 4,111
b. Hillgenberg
Tel.: Bismark 2909
582.1.48:217
582.1.48:215 — канвэрт
1 В.Разумовіч. 2 Дакумэнт №3652.
3667. Тэкст Канкардату паміж Ватыканам і Полыпчаю, падпісанага ў Рыме 10.02.1925
582.1.50:016&г-021&г — д
3668. Расьпіска Аляксандра Вальковіча Вацлаву Ластоўскаму за 11.02.1925 (Коўна) у атрыманьні ад апошняга рэчаў Прадстаўніцтва БНР у Літве ў сувязі з высяленьнем Прадстаўніцтва
[...] пры высяленьні Прэдстаўніцтва Мейсцовай (Літоўскай) Уладай з памешканьня на Вітаўта пр. №30 у памешканьне па Дарбінінку gve №111 (Барак Гарадзкой Управы для бедных) [...]
1. , Канцэлярскій стол (адзін); 2., Стульляў шэсьць і 3., адну настольную электрычную лямпу [...]
582.1.48:238
3669. Ліст В.Шэбедзева (Коўна) Вацлаву Ластоўскаму (Коўна) за 12.02.1925
582.1.48:206
3 просьбай пазычыць 120 літаў. Прыпіска Ластоўскага:
«12.11. Пазычыў 12 доляраў «на тыдзень», спусціўшы два тыдні на ліст не атрымаў я адповедзі і п. Шэбедзеў саўсім перастаў да нас заходзіць.
ВЛаст...
16.ІП.25.»
3670. Паштоўка Міколы Чарвякова (Рэвэль) Вацлаву Ластоўскаму (Коўна) за 12.02.1925 з прапановай купіць кнігі пра Беларусь
582.1.48:235
3671. Ліст Яна Ермачэнкі (Прага) Вацлаву Ластоўскаму (Коўна) за 12.02.1925 Zbraslav u Prahy;
Vaclavova ul. c.92.
12/11 1925. Вельміпаважаны Пане Ластоўскі!
Вельмі дзякую Вам за прысланые мне 2 нумэра часопісі Крывіч — вельмі добра выйшла што я атрымаў іх 2 бо адзін я аддаў, старасьце Чэхаславацкага Сакольства якій вельмі цікавіцца нашым рухам.
3 яго падмогай маніліся выдаць на Чэскай мове пераклад з кнігі «La Ruthenie-Blanche» якую Вы пэўна ведаеце. Зьвертаюсь да Вас з гэткай рэч’ю.
Я маю напісаны і гатовы для друку найважнейшыя рэчы аб Сакольству! Ці не знайшлі-бы Вы магчымым і патрэбным зь’месьціць гэты матэрыал у Крывічы?
Матэрыалу будзе на друкаваны аркуш — акром таго я-б Вам паслаў ці патрэбные клішэ, ці альбомы і рысы якія належалі-б да тэксту — каб гэты агляд сучаснага Сакольства быў паўнейшы.
Чакаю Вашага адказу.
Ад жонкі і ад мяне іцыра вітаем Вашу супругу і Вас і жадаем усяго найлепшага.
3 пашанай
Ян Ермачэнка
P.S. Ці не маглі-б Вы падпісаць мне мой пашпарт, які я хацеў-бы працягнуць на некаторы тэрмін. У гэтым леце я хацеў-бы яшчэ даведацца у Турэччыню каб ліквідаваць там справы. Я добра ведаю што Вы выйшлі з саставу Ураду — але я думаю што толькі таму што ён быў у гэтым складзе — і таму я зьвертаюсь да Вас прызнаючы толькі Вас за старшыню Беларускага Ураду аб гэтай справе!
Ян Ерм...
582.1.48:236-237
3672. Ліст Уладзімера Пігулеўскага (Рыга) Вацлаву Ластоўскаму (Коўна) за 13.02.1925 з просьбай даслаць грошай на адваката Езавітаву
582.1.48:234&г
3673. Ліст Вацлава Ластоўскага (Коўна) Ігнасу Янінасу (Коўна) за 18.02.1925
Вельміпаважаны Пане Іонінас.
Я хацеў-бы зьездзіць у Кенігсбэрг да окулісты. Калі Вы не маеце нічога проціў, то прасіў-бы звольніць мяне дзеля гэтай паездкі і даць пазваленьне на завізаваньне пашпарту. Воліў-бы я паехаць пасьля пераезду на новую кватэру, выбраўшы больш свабодны час, дык каб мець заўсёды на пагатове візу, прасіў-бы паставіць мне візу на месяц.
Пакуль будзе новая кватэра, ці не далі-б Вы пазваленьня адкрыць дзьверы ў суседні пакой вольнай кватэры, бо проста душымся без паветра.
3 глыбокай пашанай ВЛаст...
18.11.25.
582.1.48:220
3674. Ліст Вацлава Ластоўскага (Коўна) Ігнасу Янінасу (Коўна) за 18.02.1925
Вельміпаважаны Пане Іонінас.
Я хацеў-бы зьездзіць у Кенігсбэрг да окулісты. Калі Вы не маеце нічога проціў гэтага, то прасіў-бы звольніць мяне дзеля гэтай паездкі на 34 дні і даць пазваленьне на завізаваньне пашпарту. Воліў-бы я паехаць па пераезьдзе на новую кватэру, выбраўшы больш свабодны час, дык каб мець заўсёды на пагатове візу, прасіў-бы паставіць на месяц.
Пакуль будзе новая кватэра, ці не далі-б Вы пазваленьня адкрыць дзьверы ў суседні пакой вольнай кватэры, бо проста душымся без паветра.
3 глыбокай пашанай ВЛаст...
582.1.48:221
3675. Квіток аб уплаце Вацлавам Ластоўскім 4,літаў за 25 патронаў для рэвальвэра 6.35 калібра за 21.02.1925
582.1.48:241
3676. Ліст Андрэя Бароўскага (Бэрлін) Вацлаву Ластоўскаму й Кляўдыю Душэўскаму (Коўна) за 23.02.1925
Дорогіе Вацлав Юстнновнч н Клавдій Степановнч,
He получая от Вас отв^та на свон піісьма, посланныя десятаго с. місяца, р^шаюсь отправнть Вам копію докладной запнскн, поданной зд!>шнему лнт<овскому> представіітелю1. По моему весьма важно было бы предпрннять хотябы попытку отговорнть нашнх «днпломатов» в ПрагЬ от нх безрассудных нам^реній. Я охотно взял бы на себя посредннческую роль н думаю, что мн-Ь удалось бы нх уговорнть не д'Ьлать новых непоправнмых н непростнтельных глупостей. Необходнмо для этого немедленно сь'Ьздііть в Прагу, нбо конечно только устно возможно вестн такіе переговоры с разсчетом на ycnix. Ho для по-Ьздкн прежде всего нужны денег, нужны деньгн н для другнх безотлагательных расходов. 06 этом
я пнсал в прошлых пнсьмах, но к сожал^нію до сего временн не нмТ>ю от Вас ннкакого отвіта. Это, положнм, тоже отв-Ьт, но я почему то думал, что заслужнваю лучшаго.
Нтак, бывайте здоровы н напншнте хоть нісколько слов. Жму рукн.
23 февраля 1925 г. Ваш АБоровскій
582.1.48:216
1 Дакумэнт №3652.
3677. Ліст Аляксандра Цьвікевіча (Коўна) Краёваму Цэнтру (Вільня) за 28.02.1925
28.2.25 г. Дарагія Таварышы.
Дасылаю Вам сваей адмены «дэклярацыю» народных сялян1 па нашай справе. Можа скарыстаеце у прэссе. Як бачыце — тон у стасунку да нас (урад БНР — «безработные», увесь беларускі народ — «несчастный») — вялікадзяржауны. Ласкавы. Абецаюць, што нешта будзе, але сеньня, калі усе-ж такі нешта могуць зрабіць, — ня робяць абсолютна нічога. Трэба Вам ведаць, што гэткая пазіцыя «сялян» выклікаецца іхняй оппозіцыяй да хрышчоных2. Для іх мы, і нашая справа наогул, — адзін з захадау унутраннай барацьбы з «хрышчонымі». Трудна думаць, што «калі-б да яны прыйшлі, дык» і г.д. Обьектыуна, стасунак літоуска-беларускі ня можа быць цяпер, пасьля банкруцтва ідэі супольнай дзяржавы, такім, якім хацела-б яго бачыць «літоуская дэмакрацыя». Пытаньня, — чыя есьць Вільня — павінна быць вырашана ею згодна нашым нацыянальным і дзяржауным інтэрасам. А гэта — у свой чарод пакуль што (гл. заданьні сучаснай беларускай палітыкі да Літвы) ложыць крэс паміж намі а імі. Пакуль што, кажу я, — бо раней ці пазьней але яны усе перэканаюцца, што новы наш лезунг есьць справядлівы і для іх адзіна магчымы. — Сеньня даведауся, што конкордат з Ватыканам у Польшчы падпісан у гэткім выглядзе, што адкідаецца уселякая надзея літвіноу на Вільню. Аб гэтым тут абс. нічога не гавараць, скрываюць, — мне казау адзін з загранічных прэдстаунікоу. Яшчэ адзін лішні крыж на літ. імкн. да Вільні. Трэба выпростуваць лінію.
Пішу я Вам (у каторы раз.), — але ізноу ня маю надзеі на то каб атрымаць адказ. Сумна гэта і абразьліва, для мяне. Аднак справа майго адьезду у Менск нагэтулькі сур’езна для агульнай нашай лініі, што мне здаецца, што на мая цяперашняе паведамленьне Вы павінны адгукнуцца. Вы напэуна больш дэтальна ведаеце аб апошніх арыштах бел. камуністау у Менску і аб прычынах гэтых арыштау. Я даведауся аб гэтым з адпаведных літоускіх крыніц, з якімі устанауліваю сувязь. Заутра між іншым буду шмат што ведаць аб варунках менскай працы наогул. Падчорківаю яшчэ раз паутараю, — што сваю падарож я хацеу бы зьвязаць з «заходнім фронтам» і на гэтым грунце дабівацца уступак у сэнсе беларусізацыі тамтэйшага жыцьця. Усе залежыць ад Вас. Паведамьце мяне. — Вестка аб радыкальна-сэпаратыстычным зьмесьце нова-прынятай констытуцыі3
КНІГІ ОНЛАЙН
