Архівы Беларускай Народнай Рэспублікі
Том 1. Кніга 2
Памер: 851с.
Мінск, Нью Йорк, Вільня, Прага 1998
Штучнасьць і непадстаунасьць прытязаньній Польшчы на Віленшчыну зусім ясна і зразумела. Прытязаньні гэтыя груба пярэчаць даным гісторыі і этнаграфіі і груба нарушаюць нацыянальна-дзержауныя правы Літвы і Беларусі.
Дзеля гэтага пастанова Лігі Народау скарыстаць плебісцыт для вырашэньня пытаньня аб будучай прыналежнасьці Віленшчыны да Літвы чы да Польшчы зьяуляецца нечаканай і не можэ быць інакш вытлумачана, як захватнае імкненьне палякоу. Вільня ня можэ адыйсьці да палякоу — гэта горад літвіноу і беларусоу — гэта іх спадчына, іх сьвятыня.
Калі-ж не лічучыся з усімі даннымі гісторыі і этнаграфіі Ліга Народау знайдзе магчымым не прыняць пад увагу гэтых даных — і рашыць правясьці плебісцыт, то простая справядлівасьць патрэбуе, каб плебісцытная формула была пераменена і збудована згодна данным гісторыі і этнаграфіі, г. зн. каб пытаньне рашалася аб будучай прыналежнасьці Віленшчыны чы да Літвы і Беларусі з аднаго боку, чы-ж да Польшчы — з другога боку. У карысьць прыналежнасьці горада Вільні да Літвы і Беларусі — галасы павінны складацца у адну сумму.
582.1.11: 087-103 — мкбел
582.1.11: 104-113 — мкбел
582.1.19: 017-030 — шк фра
582.1.46: 073-086 — шкфра
582.2.12: 032-047 — мк рас
582.2.47:066-079 — шк фра
582.2.51: 057-070 — шкфра
582.2.52: 128-141 — шк фра
582.2.54:530-542,528 — шк фра
582.2.54: 543-555 — мкбел
2547. Суправаджальны ліст старшыні Дэлегацыі БНР у Жэнэве Вацлава Ластоўскага прэзыдэнту Лігі Нацыяў за 16.12.1920, дасланы з мэмарандумам Дэлегацыі БНР
DELEGATION
de la REPUBLIQUE DEMOCRATIQUE
de BELAROUS.
Geneve, le 16 Decembre 1920.
Monsieur le President de la Societe des Nations
GENEVE Monsieur le President,
La delegation de la Republique Democratique de Belarous (Russie (-Ruthenie)-Blanche) a 1'honneur de presenter, en votre personne, a la Societe des Nations, un memoire contenant les voeux du peuple belarussien.
La Belarous, situee entre la Lettonie, la Russie, 1'Ukraine, la Pologne et la Lithuanie, comprend un territoire de 260.000 Km. carres avec une population de 15 millions. Ce pays, ties riche en bois, lin, chanvre, tourbe et autres matieres premieres, apres avoir ete expose, pendant 5 ans, aux malheurs de la guerre dont elle etait le theatre, est epuise materialement et moralement comme aucun autre pays ne 1'est.
Le peuple belarussien, des la convocation du Congres Constituant a Minsk en 1917, lutte pour son independance politique. Il a son parlement (la Rada de la Republique — env. 200 deputes) et un Gouvernement elu par ce parlement. L'independance de la Belarous est reconnue officiellement par la Finlande, la Lithuanie et 1'Ukraine (de jure), aisi que par les autres Etats allogenes de 1'ancien Empire Russe.
La Russie et la Pologne, suivant le principe de droit des peuples de gouvemer eux-memes ont reconnu egalement l'independance de Belarous par le traite de Riga (12 Oct. 1920). Cependant le meme traite contient les clauses fixant la division du territoire de la Belarous entre la Russie et la Pologne. Le Gouvernement belarussien n'ayant pas de force pour resister a ces deux Etats fut oblige de chercher 1'abri en Lithuanie.
Le mdmoire fait savoir que:
1°. Le peuple belarussien ne consentira jamais a 1'annexion par la Pologne de la partie occidentale de son territoire (env. 100.000 Km. carres), ni aux pretentions des Polonais a la ville de Vilna et sa province. Vilna est le centre d'ancien Grand-Duche Lithuano-Belarussien avec une population belarusso-lithuanienne predominante. C'est pourquoi le plebiscite propose par la Pologne n'apparait pas necessaire. Le peuple belarussien n'admettra jamais 1'annexion ni 1'occupation de ses territoires par les Polonais.
2°. Il n'admettra non plus 1'annexion par la Russie des Soviets de la partie orientale de la Belarous, ni le systeme d'administration qui y est introduit par les bolchevistes. Il luttera toujours pour son independance et son indivisibilite.
Au nom du peuple qu'il represente, le Gouvernement de la Republique de Belarous prie la Societe des Nations de faire reparer par sa mediation la violation des droits du peuple belarussien et de lui faire restituer ses territoires annexes par la Pologne et la Russie.
La reconciliation complete entre la Pologne et la Russie, ainsi que le retablissement de la vie normale en Europe Orientale ne peut etre acquis qu'apres la 984
reconnaissance de 1'independance de la Belarous et la satisfaction de ses demandes justifiees.
Veuillez agreer, Monsieur le President, 1'assurance de notre plus haute consideration.
Le President de la Delegation
President du Conseil des Ministres
(Signe). W.Lastowsky.
582.2.37:074&r — iuk
2548. Нататкі Вацлава Ластоўскага з сэсіі Лігі Нацыяў (Жэнэва) за 16.12.1920
Найман (Нач прэс-бюро ЛН) паляк
Косманоў (Старшыня Жэн. Сыоністоў)
Брандінг (лідэр Скандын. соцыалістоў) Гаварыў у нашай справе з Гімансам
Баўмайстар (Заведуе аддзелам прэссы у Міжнар. Б. Прац
Праф. Мільлё
Бутлер (нам. старш. М.Б.П.
Дені (сэкрэтар Політ. аддзелу Л.Н.
Раіў прасіць каб М.Б.П.
паслало сваю сьледчую камісыю
Сакалоў і Моцкін
582.1.25:070
2549. Візытоўка Вацлава Ластоўскаі a
Waclas Lastovsky
Ministre President de la Republique Bielarus
(Russie Blanche)
President de la Delegation a la Societe des Nations
582.1.71:002
582.1.71:008
582.1.71:009
2550. Ведамасьць на выплату пэнсіяў і сутачных вышэйшы.м урадоўцам Беларускай Народнай Рэспублікі ад ліпеня да сьнежня 1920 году
Рак-Міхалоўскі Сымон
Тэрэшчэнко Козьма
Ўласаў Александра
Іваноўскі Вацлаў Прэдст. Ураду
Смоліч Аркадзь " — " — "
Дубейкоўскі Лявон " — " — "
Трэпка Антон
Тарашкевіч Браніслаў
582.2.56:124-125
Дата невядомая.
2551. «Законь» о грабежі П Невядомая расейская газэта (Воля Россін?), перадрук зь «Беларускага Слова» (Горадня) за 17.12.1920
582.1.36:004
Пра закон аб надзяленьні зямлёй польскіх жаўнераў у беларускіх і ўкраінскіх паветах
2552. Мэмарандум аб становішчы ў Беларусі, пададзены 18.12.1920 ў Лігу Нацый у Жэнэве Дэлеі ацыяй Беларускай Народнай Рэспублікі Дэлегацыя Беларускай Дэмакратычнай Рэспублікі у Гэневе.
Гэнева, 18 сьнежня 1920 г.
Мэмуары, датыкаючыя палажэньня у Беларусі.
I. Урад Беларускай Народнай Рэспублікі.
Апавешчэньне дзержаунай незалежнасьці Беларусі адбылося у м. Менску на Усебеларускім Кангрэсе у сьнежню 1917 г., на якім былі прысутнымі больш як 1500 дэлегатау ад розных палітычных партый, земскіх, гарадзкіх самаупрауленьняу, коопэратывау і іншых устаноу. 3 усіх падобных кангрэсау, у параунаньні з другімі нацыянальнасьцямі, знаходзячыхся на тэрыторыі быушай Расейскай Імпэрыі з’яуляецца першым па сваей магутнасьці — гэта Менскі Кангрэс.
Чыннасьць гэтага Кангрэсу выявілася у арганізацыі Дзержаунай улады на дэмакратычных асновах, але была сустрэчэна воража з боку бальшавіцкага Савета заходняга фронту расейскай арміі (Обліскомзап’а), пачалася барадзьба, якая цягнулася нядоуга, бо за недастаткам часу Кангрэс ня мог сьцягнуць на помач Менску сваіх беларускіх войскау. Чыннасьць Кангрэсу была прыастаноулена аружнай сілай бальшавікоу.
Тым не менш сябры Кангрэсу пасьпелі выдзеліць са свайго складу выпауняючы орган — Раду Кангрэса лікам з 50 дэпутатау, выбраных усімі фракцыямі. Рада атрымала ад Кангрэсу усю поунату улады да дзержаунай арганізацыі Беларусі. Рада Кангрэсу была хутка папоунена прэдстаунікамі нацыянальных меньшасьцяу (жыды, палякі, велікарусы і г. д.) a так сама прэдстаунікамі прафэсыянальных арганізацый і коопэратывау.
У канцы 1918 году прэдстаунікі заходней часьці Беларусі (занятай з 1915 году нямецкай арміяй) былі так сама у складзе Рады. Дзеля таго, што беларускае дзержаунае самаупрауленьне пачалося у межах Расеі і арганізавалася на дэмакратычных асновах нямецкае камандаваньне адняслося да гэтага надта варожа. Праз некаторы час нямецкія войскі занялі горад Менск. Гэта варожасьць распалівалася польскімі «магнатамі», якія жадалі уберагчы свае маенткі пры помачы рэакцыйнай нямецкай улады. Крупныя польскія землеуласьнікі (памешчыкі) не астанауліваліся нават перад правакацыяй, гаворачы і запэуняючы, што народна-нацыянальны беларускі рух носіць бальшавіцкі характэр.
25-га сакавіка (марца) 1918 году Рада Кангрэсу аб’явіла асобным актам разрыу Беларусі з бальшавіцкай Расеяй і пасьля прэабразавалася у «Раду Беларускай Народнай Рэспублікі». Рада гэта істнуе і да гэтага часу,
як заканадаучая установа Беларусі і складаецца прыблізна са 180 дэлегатау. Найбольш важнымі канстытуцыйнымі пастановамі зьяуляюцца:
а) прызнаньне незалежнасьці Беларусі у яе этнаграфічных граніцах;
б) пастанова, якая адносіцца да сазыву беларускага Устаноучага Збору па прынцыпу агульнага галасаваньня;
в) прэдстауленьне нацыянальна-пэрсанальнай аутаноміі усім нацыянальным меншасьцям Беларусі;
г) разрашэньне зямельнай праблемы, аснаванай на прынцыпах раздзелу зямельнай крупнай уласнасьці паміж трудавым селянствам; парадак гэтага раздзелу прэдастауляецца Устаноучаму Сойму.
Астатняя сэсыя Рады мела мейсца у Менску у сьнежню 1919 г. пад польскай акупацыей. Але дзеля варожых адносін акупацыйнай улады агранічылася толькі выбарам ураду цяперашняга складу і зьвярнулася з пратэстам проціу польскай акупацыйнай палітыкі на Беларусі і проціу плянау польскага Ураду прылучыць беларускую тэрыторыю да Польшчы. Вот спіс членау Ураду Беларускай Народнай Рэспублікі астатняга складу:
Старшыня Рады гр. Ластоускі.
Унутраных Спрау гр. Грыб.
Міжнарадовых Спрау гр. Ладноу.
Юстыцыі гр. Цьвікевіч.
Фінансау гр. Белевіч.
Дзержауны Сэкрэтар гр. Душэускі.
Дзержауны Кантралер гр. Заяц.
Большасьць членау прауленьня прыналежыць да партыі сац.-рэвалюцыанэрау. Дзеля таго што Рада Рэспублікі распушчэна на неакрэсьлены час яна прапанавала свае палнамоцтва Прэзыдыуму, які працуе разам з Урадам. У склад Прэзыдыуму уваходзяць:
1. Прэзыдэнт гр. Крэчэускі.
2. Віцэ-Прэзыдэнт гр.гр. Захарка і Бадунова.
3. Сэкрэтары гр.гр. Мамонько і Козіч.
He гледзячы на безупынную вайну паміж Расеяй і Польшчай, якая не дазваляе Беларускаму Народнаму Ураду умацавацца на сваей тэрыторыі сувязь яго з насяленьнем не толькі не спынілася, але наадварот умацовываецца з кожным днем. Гэта сувязь падтрымліваецца:
КНІГІ ОНЛАЙН
