Беларускае слова ад спеву
Выдавец: Кнігазбор
Памер: 312с.
Мінск 2018
«8 верасня 2016 года на аграсядзібе "Гасціна" прайшоў фэст патрыятычнай беларускай песні, — паведамляла газета «Наша слова». — Такім чынам лідзяне адзначылі Дзень беларускай вайсковай славы. Па словах паэта Міхася Скоблы, фэст пад Лідаю стаў добрай альтэрнатывай аналагічнаму фестывалю на Крапівеньскім полі.
А пачаўся фэст з самага старажытнага беларускага ваярскага гімну "Багародзіца", які гучаў на Грунвальдскім полі ў 1410 годзе. Гімн захаваўся, таму што ён быў надрукаваны на старабеларускай мове ў шмат якіх выданнях, пачынаючы ад Статута Яна Ласкага 1506 года.
Гукі свята дабеглі да Вайцюшкоў, і на фэст завітаў без цырымоній Зміцер Вайцюшкевіч».
Тэма ваярскага духу гучыць у песне «Лісоўшчыкам», напісанай кампазітарам на вершы Міхася Чарняўскага.
Ах, якія былі пагоні, ах, якія былі баі,
Быццам птушкі ляцелі коні на чатыры бакі зямлі...
Мы Масковію дзідай мерылі, шабляй мерылі сіні Дунай...
Аднойчы, спяваючы гэту песню ля вогнішча для турыстаў. артыст узгадваў гістарычныя факты пра тое, як лісоўшчыкі праявілі сябе ў вайне 16091618 гадоў паміж Рэччу Паспалітай і Маскоўскім царствам.
Фарміраванні лёгкай кавалерыі атрымалі назву ад імя першага камандзіра — віленскага шляхціча Аляксандра Язэпа Лісоўскага. Ствараліся яны ў асноўным з самаахвотнікаўдробнай шляхты і месцічаў з ВКЛ, належалі да лёгкай кавалерыі казацка-
татарскагатыпу і валодалі мінімумам даспехаў, шабляй і пісталетамі. Падчас вайны лісоўшчыкі занялі некалькі гарадоў, прымалі актыўны ўдзел у абароне Смаленска ад маскоўскіх войскаў. Узброеныя дзідамі і мушкетонамі, лісоўшчыкі рабілі імклівыя рэйды па варожых тылах. Спяваючы песню. артыст уяўляў сябе ваяром, які шле прывітанне шляхетным пані з поля бітвы.
Эла Дзвінская
Kupalnocka w chutorze bialoruskiego piesniarza
Kobiety uczq mlode dziewczyny plesc kupalskie wianki przed rozpocz^ciem tradycyjnego pochodu ku rzece Niemen, nad кібц lezy chutor Wajciuszki. Znany bialoruski piesniarz i kompozytor Zmicier Wajciuszkiewicz zaprosil do swojego gospodarstwa wszystkich ch?tnych, by wspolnie swi^towac Noc Kupaly.
W chutorze Wajciuszki, ktory lezy na Nowogrodczyznie, po raz kolejny zebrali si? milosnicy autentycznego swi?towania Kupalla — bialoruskiej Nocy Kupaly. Inicjatorem i gospodarzem imprezy na brzegu Niemna byl znany bialoruski muzyk Zmicier Wajciuszkiewicz — multiinstrumentalista i piesniarz, czlonek zespolow Krywi i Palac, kompozytor muzyki filmowej.
Obchodom jednego z najwazniejszych bialoruskich swLp towarzyszyly warsztaty, mi?dzy innymi ze spiewu tradycyjnego. Swi?tujqcy spiewali przy akompaniamencie dudziarzy.
Atmosfer? obrz?du tworzyl Ales Los, znany bialoruski mistrz gry na tradycyjnych dudach. Ales Los akompanowal kupalskim spiewom przy ognisku nad Niemnem.
Kupalle u Wajciuszkiewicza to ludowe spiewy, pochod z pochodniami na brzeg rzeki, wyplatanie i puszczanie wiankow na wod?, zabawy, korowody
wokot ogniska i skoki przez plomienie. tance do rana i poszukiwania kwiatu paproci.
Oczyszczaj^ce kupalskie ognisko zaplon^lo na brzegu Niemca podczas swi^towania Nocy Kupaly w chutorze Wajciuszki w nocy z 6 na 7 lipca.
Uczestnicy swi?towania tanczyly w korowodzie dookola ogniska przy akompaniamende bialoruskiego dudziarza Alesia Losia.
Dudziarze, tancerze i spiewacy rozniecajq. muzyk^ogieri, by ten przepalit pal, na ktorym zawieszono kupalskie kolo. Dziewczyna Iub kobieta, w ktorej strong spadnie kolo, zostanie mianowana Кйраііпкф
Trzej dudziarze graly na bialoruskich dudach-tradycyjnych kupalskich instrumentach. Na Bialorusi istnial nawet kiedys zwyczaj, ze grajek w kupalskim ognisku palil swoj^star^dud?, by potem stworzyc nowq.
Bialoruski muzyk Zmicier Wajciuszkiewicz puszcza wianki na wody Niemna. Kupalskie wianki plyn^poNiemnie. Wajciuszkiewicz przeskakuje przez ognisko wraz z zonq.
Kupalle celebrowane w gospodarstwie Wajciuszkiewiczow odroznia si? od tego wspolczesnego, miejskiego. Gospodarze i goscie staraj^ si? maksymalnie zblizyc do ksztaltu i sensu, jaki nadawali mu dawni Bialorusini.
www.belsat.eu
Koncert z okazji Dnia Niepodleglosci Bialorusi
Bialoruski muzyk i bard, artysta-legenda, multiinstrumentalista, kompozytor muzyki filmowej, krol bialoruskiego
undergroundu.
Trudno sklasyfikowac jego muzyk?, bo wymyka si? ze wszystkich szablonow. Od poezji spiewanej, przez alternatywny rock, po tango i klasyczne nuty. Wajciuszkiewicz wydal 15 solowych albumow, wyst?powal z zespolami Palac, Krywi, nagrywal z Czeremszyn^. a obecnie z WZOrkiestr^. Wspoltworzyl «Narodny album», artystyczny projekt, ktory opowiada histori? Bialorusi w piosenkach.
Ma swoich wiernych sluchaczy w
Szwecji, Francji, Japonii. Przyjazni si? z najwi?kszymi wspolczesnymi bialoruskimi poetami, ktorzy z ufnosci^ powierzaj^ mu kolejne teksty. Doskonale wyczuwa potrzeby sluchaczy, dlatego ma swoim dorobku plyty o milosci i poezj? wi?zienn^. piesni patriotyczne, ale i kolysanki dla dzieci.
Wlasnie wszedl do studia, by zapisac material na nowy album, tym razem z piesniami klasyka — Jaromira Nohavicy, ale po bialorusku. To samo kilka lat temu zrobil z tworczosci^Rafala Wojaczka. Z powodzeniem nagral i w 2012 roku wydal znakomit^niepokorn^plyt?.
W Poema Cafe, Todar przedstawi swoj najnowszy projekt — piesni Jaromira Nohavicy po bialorusku, ktory doczekal si? wydania plytowego «Kameta»
www.bluenote/poznan
16. Kwiecien 2016
Фотаздымак з польскага сайта
I
Загучала шведская паэзія
Вайцюшкевіч дабраўся да шведскіх паэтаў. I не таму, што беларускія скончыліся, проста такі «скандынаўскі» альбом прасіўся даўно, каб адкрыць цікаўнаму тутэйшаму люду паэзію гэтай краіны ды на знак пашаны шведскаму амбасадару Стэфану Эрыксану за ўсё, што ён зрабіў і зробіць яшчэ на беларускай зямлі.
Ад першага трэка чу ваць, што да апявання шведскай класікі Вайцюшкевіч паставіўся звышсур’ёзна. Быда рызыка спаўзці ў малацікавую мепадэкдямацыю ці проста зрабіць шэрыя песенькі.
«Чара» выйшда містычнай, падобнай па атмасферы да аднаго з узорных альбомаў «WZOrkiestra» «Бадады» (2002). Слухаючы «Ёсць тунэдь» і «Ліст», адчуваеш, што спявак у сваёй стыхіі. Ён не імкнецца тут да эпатажу і стварэння гіта, а проста размаўляе з публікай, чаруе,
шэпча, нагаворвае, чытае.
Альбом «Чара» няпросты ў тым сэнсе, што ён не адкрываецца адразу — разлік відавочна зроблены на ўважлівае шматразовае праслухоўванне. Гэтатой выпадак, калі спачатку табе западае адна песня, пры наступным праслухоўванні —другая, а яшчэ пры адным —трэцяя і гэтак далей. Пры тым дзякуючы эмацыйнай роўнасці «Чара» можа пасаваць і ў якасці фону. Безумоўны поспех запісу «Глыбока ў маёй галаве». Пэўна, супраць ніхто б не быў, каб Аляксандры Эрыксан даверылі выканаць яшчэ два-тры трэкі.
Пры канцы Вайцюшкевіч усё ж вырашыў трошкі ўсміхнуць публіку і заспяваў у іранічна-пазнавальным рэчышчы песню пра шведскіх і, адпаведна, пра беларускіх мужчын. Мужчыны вырашаюць, факт.
Сяргей Будкін www.tuzinFM.by
Упершыню гэтую праграму давялося пачуць у канцэртным варыянце, што дало магчымасць загадзя, да праслухоўвання альбома. скласці пэўнае пра яе ўяўленне. Праслухоўванне студыйнага варыянтатолькі ўмацавала пачутае ў «жывым» увасабленні.
Пачну з таго, што з пункту гледжання музыкі гэтая праграма ў даробку Вайцюшкевіча — найбольш складаная і, я сказаў бы, — найбольш актуальная, сучасная. Цалкам магчыма, што абраць менавіта такую
музычную стылістыку Змітра якраз і змусіла шведская паэзія, якая па ўнутранаму ладу, рытміцы адрозніваецца ад славянскіх паэтычных узораў. I тады Вайцюшкевіч ступіў на амаль што цалкам новы для яго музычны шлях, дзе рэй вядуць ламаныя рытмы, дзе фолку куды менш, чым этнікі, дзе поўна таго, на чым стаіць цяперашні больш-менш свабодны (free) джаз. Але, варта прызнаць, тое выпрабаванне Зміцер вытрымаў у цэлым годна, бо ў альбоме практычна няма слабых месцаў.
Сапраўды, альбом атрымаўся вельмі злітны, стыльны, але пры гэтым — зусім не аднастайны. Агульны настрой пэўнага чарадзейства (не паганства!), настрой музычнае варажбы задае першы ж загалоўны трэк. А пасля ідуць вельмі ладна скампанаваныя «Ліст», «Ёсць тунэль», «Першая». I нават удзел у запісе Аляксандры Эрыксан з ладным. чыстым голасам не дае падставаў казаць пра нейкую спекуляцыю: удзел шведскай спявачкі якраз абсалютна пасуе да агульнай канцэпцыі і дадае праграме яшчэ адзін плюс.
Зміцер Падбярэзскі
2011 год
Гісторыя чалавека ў цяжкіх жыццёвых абставінах
Ты чакай мяне былога.
Я такім, ягога помніш ты, прыйду.
Г. Бураўкін
Прэзентацыю свайго новага альбома «Варанок» Зміцер Вайцюшкевіч вырашыў зрабіць у адной з мінскіх саўнаў. Каб падкрэсліць задушэўнасць сваёй працы.
Апрануты ў белы гарнітур Вайцюшкевіч сустракае журналістаў з шырачэзнай усмешкай на вуснах. «Шчыра казаць, хвалююся, бо даўно прэс-канфэрэнцыяў не даваў, — сцішаным голасам прызнаецца спявак ды тут жа голасна запрашае ўсіх частавацца. — Заўважце, усё без спонсараў!»
Новая праграма «Варанок» вырашана ў жанры шансону і запісана разам з музыкамі «WZOrkiestra» ды «Apple Tea». «Ідэя альбома належыць Генадзю Бураўкіну. Хацелася зрабіць беларускамоўны альбом у такім жанры, раней ніхто не верыў, што такое магчыма», — распавядае выканаўца.
Праграма ўжо прагучала ў Берліне, рыхтуюцца канцэрты ў Маскве, Піцеры, Варшаве, Гданьску, Беластоку і Вільні. Частку песень з альбома «Вара-
нок» Вайцюшкевіч прадставіў раней у выглядзе самотніка «Шо-шо», выдадзеным пад творчым псеўданімам Хведар Шчавель. У тым ліку і загалоўную.
— Спадар Зміцер, якая гісторыя стварэння альбо.ма «Варанок»?
— Ідэя цалкам належыць Генадзю Бураўкіну. Два гады таму ён мне яе агучыў. Я, праўда, быў моцна здзіўлены, таму што тады ўвогуле не ўяўляў сябе ў ролі песняра беларускага шансону. Але час дае Mar-
чымасць падумаць, і маё меркаванне змянілася. Мы запісалі 12 песень, адна з іх — на словы Уладзіміра Някляева, астатнія 11 — на словы Генадзя Бураўкіна.
— Слова «шансон» мае даволі розныя значэнні. Калі ў расейскай культуры гэта турэмная песня, дык у традыцыі заходняй, найперш французскай, шансон абазначае гарадскі раманс. «Варанок» бліжэй да якоіі традыцыі?
— У гэтых 12 песнях прасочваецца гісторыя чалавека ў цяжкіх жыццёвых абставінах. Гэта можа быць турма, a можа быць і абмежаванне волі ў цэнтры горада. Я раблю выснову, што панятак «турма» стаў значна шырэйшы.
КНІГІ ОНЛАЙН
