Беларускі габелен. Белорусский гобелен. Tapestry in Belarus.
Выдавец: Беларусь
Памер: 163с.
Мінск 2015
Abstract tapestry is characteristic mainly to the creative work of M. Schemeleva with elegant design and colour nuances, of A. Gurschenkova and her delicate weaving as if drawn in the sky that is formally flat but seems threedimensional, of G. Gorkunov with dense, airless and deep colour-saturated compositions, of A. Nepochelovich and her sharp contrast minimalist design (“Self Portrait”), of O. Rednikina with elegiac tapestries of delicate design fine tone nuances, of G. Falei and his picturesque, dynamic and dancing-like spots.
A peculiar monumentality marks handmade designer tapestries, including some compositions of A. Lukina and the majority of works of N. Pilyuzina. Notably, the monumentality in the works of the latter artist is often determined not by the content significance and a large format but by a unique monu-mental figurative thinking that sometimes extends even to mini-tapestries.
It should be mentioned that already in the 1980s, tapestry began to leave walls. A budding
B. i Г. Стасевічамі, філасофскія роздумы Г. Гаркунова, супрэматычныя матывы Т. Белавусавай-Пятроўскай, экспрэсіўныя — Г. Обухава, поп-артаўскія — С. Цярэнцьевай, лірычныя — В. Грыдзінай, тонкі каларызм якой часам даходзіць да грызайлю, і стрыманыя манахромныя кампазіцыі Л. Скрыпнічэнка, габеленавая мазаіка Л. Густавай.
Для другога віду габелена характэрны выразны дэкаратыўны пачатак. Гэта габелены, створаныя на адвольныя тэмы, з разнастайнай пластычнай мовай, складанай вобразнай структурай, метафарамі, алегорыямі, асаблівай рытмікай, а часам і выразнай арытміяй лініі, плямы, сілуэта. Дэкаратыўны габелен таксама магчыма паспрабаваць дыферэнцыраваць на дзве галіны: кампазіцыі арнаментальнага (арнаментальна-графічнага) характару з пераасэнсаваннем традыцыйных форм і матываў і кампазіцыі абстрактнага (вобразна-плямавага) характару.
Першая галіна дэкаратыўнага аўтарскага габелена ўзыходзіць сваімі каранямі да вытокаў — народнага ткацтва і народнага арнаменту. Гэта невычэрпная крыніца натхнення і вельмі моцная правакацыя да сучаснага пераасэнсавання, стварэння своеасаблівай мадэрнізаванай архаікі. У гэтым напрамку побач з іншымі працуюць шмат мастакоў, у тым ліку Л. Густава, Л. Пятруль, А. Обадава і інш. Цікавыя мастацкія выказванні ў галіне інтэрпрэтацыі арнаменту Л. Русавай, структурна-пластычныя пошукі В. Маркавец-Бартлавай з выключна-крэатыўным прачытаннем традыцыйных арнаментаў подсцілаў і абрусаў, колеравым напаўненнем рытму, кантрастам малюнка і «фону»...
всех поколений. Это историкопатриотические искания А. Бельтюковой, поэтизация народного быта и создание пластических эквивалентов большой отечественной литературы Л. Петруль, воплощение образов природы В. и Г. Стасевичами, философские раздумья Г. Горкунова, супрематические мотивы Т. Белоусовой-Петровской, экспрессивные — Г. Обухова, поп-артовские — С. Терентьевой, лирические — О. Гридиной, тонкий колоризм которой порой доходит до гризайля, и сдержанные монохромные композиции Л. Скрипниченко, гобеленовая мозаика Л. Густовой.
Для второго вида гобелена характерно выраженное декоративное начало. Это гобелены, созданные на свободные темы, с многообразным пластическим языком, сложной образной структурой, метафорами, аллегориями, особой ритмикой, а подчас и выразительной аритмией линии, пятна, силуэта. Декоративный гобелен также можно попытаться дифференцировать на две ветви: композиции орнаментального (орнаментально-графического) характера с переосмыслением традиционных форм и мотивов и композиции абстрактного (образно-пятнового) характера.
Первая ветвь декоративного авторского гобелена восходит своими корнями к истокам — народному ткачеству и народному орнаменту. Это неисчерпаемый кладезь вдохновения и сильнейшая провокация к современному переосмыслению, созданию своего рода модернизированной архаики. В этом направлении наряду с другими работают многие художники, в том числе Л. Густова, Л. Петруль, Е. Ободова и др. Интересны художественные высказывания в области
tendency of voluminous “round” tapestry or, virtually, of textile sculpture was seen in free decorative weaving, transfer through relief and volume to space. Works of L. Skripnichenko and the spatial composition “Existence” by L. Rusova, “Doll” by T. Belousova-Petrovskaya and “Requiem. Trostenets” by G. Krivoblotskaya are marked by it. However, in the late 1980s, sculptural tapestry quietly left the stage. And only in a decade, in the 1990s, it flowered with a new bright and unstoppable force, conquered its place and shared it with sculpture in metal, stone and ceramics. There are many names of young artists in the sphere but let’s confine to those who initially worked in it and consistently create woven sculpture by the language of tapestry. They are A. Klimenko “Red Funnel”, Kh. Vysotskaya (“Lines of Fate”), V. Eremich (“Wind Whisper”), K. Rolinskaya (“Chords”) and M. Borisenko (“Fir Tree”). There is evident in the works of M. Borisenko a special musicality born by jazz and blues rhythms of LED inclusions in the cloth woven with classical hand weft. The work demonstrates an absolute unity of content and plastic motifs, emotions and technical skills. In the 2000s, this phenomenon was already a tradition... However, it is another story, the story of modern times.
The immense planet Tapestry houses a small country, in which every artist stops once or twice to take a breath, look into the hidden corners of the soul of the authors “I” and say something in a whisper to himself and to a responsive audience... The country is called Mini-tapestry. Famous monumental artists,
Да другой галіны — абстрактнага габелена — належыць пераважна творчасць мастакоў М. Шчамялёвай, з вытанчаным малюнкам і тонкімі каларыстычнымі нюансамі, А. Гуршчанкавай, з ажурным, адвольным, як быццам бы на небе намаляваным ткацтвам, фармальна-плоскім, а па адчуванні — выключна прасторавым, Г. Гаркунова, са шчыльнымі, беспаветранымі, глыбока колеранасычанымі кампазіцыямі, Л. Пуцейка, з мяккімі, гладкімі, цёплымі кампазіцыямі, дзе адзін колер паступова перацякае ў другі, А. Непачаловіч, з вострым мінімалісцкім кантрастным малюнкам («Аўтапартрэт»), В. Рэднікінай, з тонка нюансаванымі па тону далікатнага малюнка элегічнымі габеленамі, Г. Фалея, з жывапіснымі, дынамічнымі плямамі, якія нібы танчаць.
Асаблівая манументальнасць уласцівая выключна рукатворным аўтарскім габеленам — некаторым кампазіцыям Г. Лукіной і болыпасці кампазіцый Н. Пілюзінай. Пры гэтым у працах апошняй такая манументальнасць часцей за ўсё абумоўлена не значнасцю зместу і вялікім фарматам, а своеасаблівым манументальным пластычным мысленнем, якое іншы раз распаўсюджваецца нават на міні-габелен.
Неабходна адзначыць, што ўжо ў 1980-я гг. мінулага стагоддзя габелен стаў адрывацца ад сцяны — вызначалася тэндэнцыя аб’ёмнага, «круглага» габелена, на сутнасці тэкстыльнай скульптуры. Гэта відаць у дэкаратыўным адвольным ткацтве, у выхадзе праз рэльеф і аб’ём у прастору. Гэтым адзначаны і працы Л. Скрыпнічэнка, і прасторавая кампазіцыя «Быццё» Л. Русавай. Гэта і «Ляль-
интерпретации орнамента Л. Русовой, структурно-пластические поиски В. Марковец-Бартловой с абсолютно креативным прочтением традиционных орнаментов постилок и скатертей, цветовым наполнением ритма, контрастом рисунка и «фона»...
Ко второй ветви — абстрактному гобелену — относится преимущественно творчество художников М. Щемелевой, с изысканным рисунком и тонкими колористическими нюансами, А. Гурщенковой, с ажурным, свободным, словно на небе нарисованным ткачеством, формально плоским, а по ощущению — абсолютно пространственным, Г. Горкунова, с плотными, безвоздушными, глубоко цветонасыщенными композициями, Л. Путейко, с мягкими, гладкими, теплыми, с перетекающим цветом композициями, А. Непочелович, с острым минималистским контрастным рисунком («Автопортрет»), О. Редникиной, с тонко нюансированными по тону деликатного рисунка элегическими гобеленами, Г. Фалея, с живописными, динамичными, словно танцующими пятнами.
Особая монументальность присуща абсолютно рукотворным авторским гобеленам — некоторым композициям А. Лукиной и большинству композиций Н. Пилюзиной. Причем в работах последней такая монументальность зачастую обусловлена не значимостью содержания и большим форматом, а своеобразным монументальным пластическим мышлением, которое подчас распространяется даже на мини-гобелен.
Необходимо отметить, что уже в 1980-е гг. прошлого века гобелен стал отрываться от стены — намечалась тенденция объемного, «круглого» гобелена, по сути текстильной скульптуры.
interior designers, masters of depictive and decorative tapestry, of abstract and figurative tapestry speak there in a quiet and trustful voice of their souls. Sometimes pearls of tapestry art are born there. All of a sudden, they bear their own unintentional monumentality, a solid composition, depiction with no background, daring reaching out from the plane frames and unexpected stretching of a relief right onto the audience, colour choices unusual for a certain author... The given type of tapestry is also characteristic of small formats with deep personal experiences, intrigue and incompleteness. A. YuzeevaShablovskaya, A. Solokhina, L. Skripnichenko, N. Pilyuzina, V. Krivosheeva, T. BelousovaPetrovskaya, S. Svistunovich, N. Sukhoverkhova, L. Petrul and others created works in this type of tapestry.
In this introduction, the author endeavoured to mention principal milestones and certain twists in the development of Belarusian tapestry of the late 1960s — early 2000s without pretending to be fully informed. For a variety of reasons, some quite worthy works of highly respected authors could not be represented here. However, the author hopes that readers still will be able to create for themselves a general image of a deeply national type of decorative and applied art — tapestry that at least for twenty years was the hallmark of Belarusian plastic art.
L.D. Finkelstein
ка» T. Белавусавай-Пятроўскай, i «Рэквіем. Трасцянец» Г. Крываблоцкай. Праўда, тады ж, у канцы 1980-х, габелен-скульптура ціха сышоў са сцэны. I толькі праз дзесяцігоддзе, у канцы 1990-х, ён з новай ciлай, ярка і нястрымна заквітнеў, заваёўваючы прастору і на роўных дзелячы яе са скульптурай у метале, камені, кераміцы і інш. Тут можна назваць шмат імёнаў маладых, але абмяжуемся тымі, хто з гэтым увайшоў у мастацтва і паслядоўна менавіта мовай габелена стварае тканую скульптуру. Гэта і Г. Кліменка («Чырвоны вір»), і X. Высоцкая («Лінія лёсу»), і В. Ярэміч («Шэпт ветру»), і К. Ралінская («Акорды»), і М. Барысенка («Ёлка»). У апошняй відавочна асаблівая музыкальнасць, народжаная джазавымі і блюзавымі рытмамі святлодыёдных уключэнняў у аснову, затканую
КНІГІ ОНЛАЙН
