Беларускі габелен. Белорусский гобелен. Tapestry in Belarus.
Выдавец: Беларусь
Памер: 163с.
Мінск 2015
Applied Arts Institute. Some consider painter and art historian, Peoples Artist of Belarus P. Maslenikov their godfather in art, others attribute it to textile specialist I. Vtorushin. Obviously, first students together with their teachers moved by touch in various aspects, they searched and found their ways in the profession as, for instance, V. Krivosheeva and N. Pilyuzina, who visited studios of graduates of the textile universities in Lithuania, Latvia, Saint-Petersburg, Moscow. Now it is clear that first BSTAI graduates who made tapestry a hallmark of Belarusian art in the 1970s have become the pride of domestic textile art. It was the beginning of designer exhibition tapestry. However, some artists turned to monumental interior tapestry from the start as it was a popular trend at the time. A. Yuzeeva-Shablovskaya and A. Solokhina created the tapestry “My Belarus”. They made it at Borisov Decorative and Applied Art Works. Tapestry was still connected with easel and monumental painting by a certain narrative character, light declaration of monumentality and a theme history twist. Painting dictated to tapestry a language that let comprehend in a more detailed way slightly generalized but always figuratively made forms. It was principally smooth weaving.
In 1971, A. Kischenko, G. Gorkunov and A. Beltyukova created the first monumental tapestry “Person Who Learns the World” (5,5 x 4,5). In 1972, A. Kischenko and A. Beltyukova made “Morning. The Awakening” (now, with the help of weavers from art studios of the Ukrainian town of Reshetylivka). At the same time, author tapestry produced first experiments in unsmooth
пачатак аўтарскага выставачнага габелена. Але нехта ўжо ў пачатку шляху ў рэчышчы папулярнай тады тэндэнцыі адразу звярнуўся да манументальнага інтэр’ернага габелена. Так, Г. Юзеева-Шаблоўская і А. Салохіна стварылі габелен «Белая Русь ты мая». Яны выконвалі яго на Барысаўскім камбінаце дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва. Пэўная апавядальнасць, некаторая дэкларацыя манументальнасці, гістарычнасць тэматыкі па-ранейшаму звязвалі габелен са станковым і манументальным жывапісам, дыктавалі мову, якая дазваляла найбольш падрабязна прачытаць няхай і крыху абагульненыя, але заўсёды фігуратыўнавырашаныя вобразы. Гэта было прынцыпова гладкае ткацтва.
У 1971 г. А. Кішчанка, Г. Гаркуноў і А. Бельцюкова ствараюць першы манументальны габелен «Чалавек, які пазнае свет» (5,5 х 4,5), у 1972 г. А. Кішчанка і А. Бельцюкова — «Раніца. Абуджэнне» (ужо з дапамогай запрошаных з мастацкіх майстэрняў украінскай Рашацілаўкі ткачых-выканаўцаў). У тэты ж час у аўтарскім габелене пачынаюцца першыя практыкі нягладкага ткацтва: выкарыстанне фактур, уключэнняў у адных (Н. Пілюзіна, Т. Белавусава-Пятроўская, Л. Пятруль) і манументальны інтэр’ерны габелен у іншых...
У канцы 1970-х гг. кафедра мадэлявання адзення і мастацкага ткацтва ў БДТМІ была зачынена, а спецыялізацыя ў 1975 г. перанесена ў Віцебскі тэхналагічны інстытут. «Перанос» габелена на новую віцебскую глебу надаў яму і новы подых. Вызваліўшыся ад путаў класічнай адукацыі, сфарміраванай Мінскай школай беларускага габелена, ён набыў зусім новае
ники БГТХИ, которые вывели гобелен в 1970-е гг. на высокий уровень, сегодня составляют славу отечественного текстиля. Это было начало авторского выставочного гобелена. Но кто-то уже в начале пути в русле популярной тогда тенденции сразу обратился к монументальному интерьерному гобелену. Так, А. Юзеева-Шабловская и А. Солохина создали гобелен «Белая Русь ты моя». Они выполняли его на Борисовском комбинате декоративно-прикладного искусства. Определенная повествовательность, некоторая декларация монументальности, историчность тематики по-прежнему связывали гобелен со станковой и монументальной живописью, диктовали язык, который позволял наиболее подробно прочесть пусть и несколько обобщенные, но всегда фигуративно решенные образы. Это было принципиально гладкое ткачество.
В 1971 г. А. Кищенко, Г. Горкунов и А. Бельтюкова создают первый монументальный гобелен «Человек, познающий мир» (5,5 х 4,5), в 1972 г. А. Кищенко и А. Бельтюкова — «Утро. Пробуждение» (уже с помощью приглашенных из художественных мастерских украинской Решети ловки ткачих-исполнительниц). В это же время в авторском гобелене начинаются первые опыты негладкого ткачества: использование фактур, включений у одних (Н. Пилюзина, Т. БелоусоваПетровская, Л. Петруль) и монументальный интерьерный гобелен у других...
В конце 1970-х гг. кафедра моделирования одежды и художественного ткачества в БГТХИ была закрыта, а специализация в 1975 г. перенесена в Витебский технологический институт. «Перенос» гобелена на новую витебскую почву придал ему
weaving: the use of textures, inclusions (N. Pilyuzina, T. Belousova-Petrovskaya, L. Petrul) and monumental interior tapestry. ..
In the late 1970s, the Clothes Modelling and Artistic Weaving Department in the BSTAI was closed and in 1975, the specialization was transferred to Vitebsk Technological Institute. The “transfer” to a new Vitebsk ground gave tapestry a new lease of life. Having extricated itself from the bondage of classical education formed by Minsk school of Belarusian tapestry it found a totally new look. Vitebsk school of tapestry began to form rather rapidly. Its first and arguably the brightest feature appeared to be the handmade nature (far from machines and works); the second feature resulting from the first one was free delicate weaving; the third was the predominance of lyrical and poetical low-key subjects (far from state orders); the fourth was an easy plastic fantasy, a bold use of alien material inclusions and often a masterful use of light and openings.
Despite avoiding a still popular and tempting three-dimensional form, such Vitebsk artists as N. Lisovskaya, I. Kirillova, N. Mantsevich, T. Kozik and others do not concentrate on walls and explore open space with twosided flat tapestries. Free threads, loops, lumps of sisal as if broken through tapestry and set free create a life relief texture (works of S. Vrublevskaya, V Nekrasova, N. Bugaeva, T. Makletsova, N. Kimstach, etc). A lot of Vitebsk school artists are true to traditional smooth weaving: S. Oksin and her “suprematic” motifs; C. Barankovskaya and T. Lisitsa with alternatively pure pictorial motifs; T. and Yu. Rudenko
аблічча. Даволі хутка пачалася фарміравацца Віцебская школа габелена. Яе першай і, бадай, самай выразнай рысай з’явілася рукатворнасць (з прычыны аддаленасці ад машын і вытворчых камбінатаў); другой рысай, якая выцякала з першай, было адвольнае ажурнае ткацтва; трэцяй — пераважанне лірыка-паэтычнай камернай тэматыкі (у выніку аддаленасці ад дзяржаўных замоў); чацвёртай была адвольная пластычная фантазія, смелае выкарыстанне ўключэнняў іншародных матэрыялаў і часта майстэрскае выкарыстанне святла і прасветаў.
Пазбягаючы моднай, прывабнай і сёння аб’ёмнай формы, віцебскія мастакі плоскімі двухбаковымі габеленамі тым не менш адыходзяць ад сцяны і асвойваюць прастору. Гэта Н. Лісоўская, I. Кірылава, Н. Манцэвіч, Т. Козік і інш. Тут жа адвольныя ніткі, петлі, згусткі сізалі, якія быццам прабілі плоскасць габелена і вырваліся на волю, ствараюць жывую рэльефную фактуру (работы С. Урублеўскай, В. Някрасавай, Н. Бугаёвай, Т. Макляцовай, Н. Кімстач і інш.). Шмат аўтараў віцебскай школы адданыя традыцыйнаму гладкаму ткацтву: С. Оксінь — з яе «супрэматычнымі» матывамі; С. Баранкоўская і Т. Лісіца — наадварот, з выключив выяўленчымі; Т. і Ю. Рудэнка — з своеасаблівым эпічным лірызмам. Адсюль і эксклюзіўная практыка У Лісавенкі з «джынсовым утком».
Вялікую ролю ў станаўленні беларускага прафесійнага габелена адыграла адкрыццё габеленавага цэха на Барысаўскім камбінаце дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва Мастацкага фонда Саюза мастакоў БССР. Ініцыятарамі гэтага былі вядомыя беларускія мастакі Г. Гар-
и новое дыхание. Освободившись от пут классического образования, сформированного Минской школой белорусского гобелена, он обрел совершенно новый облик. Довольно быстро стала формироваться Витебская школа гобелена. Ее первой и, пожалуй, самой яркой чертой оказалась рукотворность (вдали от машин и производственных комбинатов); второй чертой, вытекающей из первой, было свободное ажурное ткачество; третьей — преобладание лирико-поэтической камерной тематики (вдали от государственных заказов); четвертой была вольная пластическая фантазия, смелое использование включений инородных материалов и часто мастерское использование света и просветов.
Избегая модной, заманчивой и сегодня объемной формы, витебские художники плоскими двусторонними гобеленами тем не менее уходят от стены и осваивают пространство. Это Н. Лисовская, И. Кириллова, Н. Манцевич, Т. Козик и др. Здесь же свободные нити, петли, сгустки сизали, словно пробившие плоскость гобелена и вырвавшиеся на волю, создают живую рельефную фактуру (работы С. Врублевской, В. Некрасовой, Н. Бугаевой, Т. Маклецовой, Н. Кимстач и др.). Многие авторы витебской школы верны традиционному гладкому ткачеству: С. Оксинь — с ее «супрематическими» мотивами; С. Баранковская и Т. Лисица — наоборот, с сугубо изобразительными; Т. и Ю. Руденко — со своеобразным эпическим лиризмом. Отсюда и эксклюзивный опыт В. Лисовенко с «джинсовым утком».
Большую роль в становлении белорусского профессионального гобелена сыграло открытие гобеленового цеха на Борисовском комбинате деко-
and their specific epic lyricism. Hence, an exclusive experience of V. Lisovenko with the “denim warp”.
The opening of the tapestry section at Borisov Decorative and Applied Art Works under the Artistic Fund of the BSSR Artists’ Union played an important role in the development of Belarusian professional tapestry. The opening was initiated by famous Belarusian artists G. Gorkunov and A. Kischenko; the idea was also supported by ceramics artist F. Zilbert and Peoples Artist of the USSR M. Savitsky. Kischenko immediately invited Ukrainian weavers to work there. G. Gorkunov who had given green light to tapestry production became art director of the works. Thanks to the mastery of weavers, peaks of smooth tapestry weaving have been reached there.
КНІГІ ОНЛАЙН
