Белорусско-русский паралексический словарь-справочник

Белорусско-русский паралексический словарь-справочник

Выдавец: Народная асвета
Памер: 366с.
Мінск 1985
73.88 МБ
Дзік У гэтым лесе жывуць дзікі.
Дзікарбслы, -ая, -ае
Цзіклівы, -ая, -ае Дзіклівае кацяня.
Дзікўн
Дзікўнскі, -ая, -ае
Дзіра
Дзіравіць
Дзіравы, -ая, -ае
Дзіўна Дзіўна было глядзець.
Где-нйбўдь
Кое-гдё
День Сделать всё за день. Зада­ние на день.
Деревяшка
Драть Драть лыко.
дерёте мн. 2 драл прош. драла драло драли
(Рваться> Бумага легко рвётся; изнашиваться Платья со време­нем изнашиваются;
царапаться Царапается, как кот.
[драться 'біцца, змагацца’1
Гдё-то
Десятичный, -ая, -ое
Дёсятеро
Десятиборье
Дёточка ж., дитятко ср.
Девчонка ж., девчурка ж.
Дешёвле нареч.
Дешёвле прил.
Дёйствующий, -ая, -ее
Дёйствие ср. Действие происхо­дит в прошлом столетии. Пье­са в трёх действиях. Начать военные действия.
Дёятель
Дегтярный, -ая, -ое
Дневник
Дневной, -ая, -бе
Дёрн
Дёрзость
Дёрзкий, -ая, -ое
Девясил
Дивный, -ая, -ое
(Дикий кабан^ В этом лесу жи­вут дикие кабаны.
Дикорастущий, -ая, -ее
Дикий, -ая, -ое Дикий котёнок.
Дикарь
Дикарский, -ая, -ое
Дыра
Дырявить
Дырявый, -ая, -ое
(Странно^, (Удивительно^ Странно (удивительно) было смотреть.
[дивно ’цудоўна’]
Дзіўны, -ая, -ае Дзіўны сон.
Дзіця (-ё)
дзіцем і дзіцём адз. Т
дзёцьмі мн. Т
Дзіцяня (-ё) Гаваркое дзіцяня(-ё).
Воўчае дзіцяня (-ё).
Дзіцятка
дзіцятка
дзіцятку
дзіцятка
дзіцяткам
дзіцятку
Дзіцячы, -ая, -ае і дзяціны, -ая,
-ае
Дзічка ж. Зацвіла дзічка
Дзічына
Дзічэць
Дзьмўхаць і дзьмўць Дзьмухаць на замёрзлыя рукі. Вецер дзьме.
Дзьмўхнуць
Дзьмуць гл. Дзьмўхаць
Дзюрчаць і дзюрчэць
Дзюрчэць гл. Дзюрчаць
Дзявбцкі, -ая, -ае і дзявбчы, -ая,
-ае
Дзявбцтва
Дзявбчы гл. Дзявбцкі
Дзядзечка
Дзядзькаў, -ва, -ва
Дзядўля
Дзяды адз. няма Дзяды — гэта народны абрад.
Дзядбўскі, -ая, -ае дзядбўскага дзядбўскаму дзядбўскі (-ага) дзядбўскім дзядбускім
Дзяк
Дзяліцьба ж. і дзяльба ж. Дзяліцьба (дзяльба) зямлі.
Дзялбк
Дзяльба гл. Дзяліцьба
Дзяляцкі, -ая, -ае
Дзяржаўны, -ая, -ае Дзяржаўны гімн.
“(Странный, -ая, -ое>, “(Удйвйтельный, -ая, -ое> Странный (удивительный) сон.
Дитя
дитятею ед. Т
детьми мн. Т
Дитя Говорливое дитя; детёныш м Волчий детёныш.
Дитятко
дитятка
дитятку
дитятко
дитятком
дитятке
Детский, -ая, -ое
Дичок м. Зацвёл дичок.
Дичь
Дичать
Дуть Дуть на замёрзшие руки. Ветер дует.
Дунуть
Журчать
Девичий, -ья, -ье, девический, -ая, -ое
Девичество
Дяденька
Дядин, -а, -о
Дедушка
“(Поминание мёртвых)» Помина­ние мёртвых — это народный обряд.
[деды ’дзяды, старыя, продкі’]
Дедовский, -ая, -ое
дедовского дедовскому дедовский (-ого) дедовским дедовском
Дьяк
Делёж м., делёжка ж. Делёж (де­лёжка) земли.
Делец
Деляческий, -ая, -ое
“(Государственный, -ая, -ое> Го­сударственный гимн.
[державный ’уладарны, які мае вярхоўную ўладу’]
Дзясна
дзясны мн. Н
дзяснаў Р
Дзятва Смех вясёлай дзятвы.
Дзяўбаць і дзяўбці
Дзяўбці гл. Дзяўбаць
Дзяўкаць Шчаня дзяукае.
Дзяўчаты
Дзяўчына
Дзяўчынка
Дзяцінства
Дзяціны гл. Д з і ц я ч ы
Дзяячка
Дно дны мн. дноў днам дны днамі днах
Днямі Днчмі адбыўся сход.
Дббраахвбтнік
Дббраахвбтны, -ая, -ае
Дббрасардэчнаснь ж. Добрасардэчнасць упрыгожвае чалавека.
Дббрасардэчны, -ая, -ае
Дббрасумлённы, -ая -ае
Дождж
Дбказ ж. У яго няма доказу.
Дбказны, -ая, -ае Доказныя фак­ты. Доказны аргумент.
Дбктарха *л. Д а к і о р к а Дбктараў, -ва, -ва Доктараі/ ха­
лат
Дблата
дблата дблату дблата дблатам дблаце дблаты мн. дблатаў долатам дблаты дблата мі дблатах
Долевы, -ая, -ае Долевы разлік.
Дом Ліст з дому. Задание на дом.
дамы мн. И
Десна десна мн. И дёсен Р
Детвора Смех весёлой детворы. Долбить
Тявкать Щенок тявкает.
Девушки Девушка Девочка Детство
Деятельница Дно донья мн. доньев доньям донья доньями доньях
(На днях> На днях состоялось собрание.
Доброволец Добровольный, -ая, -ое Добросердечие ср. Добросердечие украшает человека.
Добросердечный, -ая, -ое Добросовестный, -ая, -ое Дождь
Доказательство ср. У него нет доказательств.
Доказуемый, -ая, -ое прич. Дока­зуемые факты; доказательный, -ая, -ое прил. Доказательный аргумент.
Докторский, -ая, -ое; доктора (Р от доктор) Докторский халат. Халат доктора.
Долото
долота долоту долото долотом долоте долота мн. долот долотам долота долотам і долотах
Долевой, -ая, -бе Долевой расчёт. Дом Письмо из дому. Задание нй дом дома мн. И
Домаўладальнік і домаўласнік Домаўласнік гл. Д о м а ў ла­да л ь н і к Дораны, -ая, -ае
Дбсвета і дбсвіткам Выйсці в до­му досвета (досвіткам).
Дбсвітак гл. Дасвёцце
Дбсвіткавы, -ая, -ае і дбсвітны •ая, -ае Досвіткавая (досвітная) цішыня.
Дбсвіткам гл. Дбсвета Дбсвітны гл. Д б с в і т к а в ы Дбсвіцце гл. Дасвёцце Дбслед м. Весці геалагічныя доследы.
Доўгажыхар
Доўгачаканы, -ая, -ае
Дбўжыцца Сустрэча доўжылася амаль гадзіну.
Дбшка
дбшкі дбшцы дбшку дбшкай дбшцы дбшкі мн. дбшак дбшкам дбшкі дбшкамі дбшках
Дбшчачка
Драбіны адз. няма Дзяцей пасадзілі на сена ў драбіны. Узлезці па драбінах (драбіне) на дах.
Драбна лёссе
Драбніць
дрббнены, -ая, -ае
Дравяністы, -ая, -ае Дравяністыя расліны.
Дражджавы, -ая, -бе Дражлівы, -ая, -ае Дражніцца Дражніць Драматызаваць Драматызацыя Драматичны, -ая, -ае Драпаць Голле драпала рукі.
Домовладелец
Дарёный, -ая, -ое
<До рассвета)» Выйти из дома до рассвета.
Рассветный, -ая, -ое; предрассвет­ный, -ая, -ое Рассветная (пред­рассветная) тишина.
Исследование ср. Вести геологи­ческие исследования.
Долгожитель
Долгожданный, -ая, -ое
Длиться, продолжаться Встреча длилась (продолжалась) почти час.
Доска
доски
доске доску доской доске доски мн. досок доскам доски досками досках [дошка 'маленькая доха']
Дощечка
<Телёга)> Детей посадили на сено в телегу; <лёстница> ж. За­лезть по лестнице на крышу. [дробина ’шраціна’]
Мелколесье
Дробйть
дроблённый, -ая, -ое
Деревянистый, -ая, -ое Деревяни­стые растения.
[дровяной ’дрывяны’)
Дрожжевой, -ая, бе
Дразнящий, -ая, -ее
Дразниться
Дразнить
Драматизировать
Драматизация
Драматический, -ая, -ое
^Царапать > Ветви царапали ру­ки.
[драпать ’уцякаць, драпаць’]
Драпіраваць
драпіраваны, -ая, -ае
Драўляны, -ая, -ае
Драўніна
Драўнінавы, -ая, -ае і драўнінны,
-ая, -ае Драўнінавая (драўнінная) частка дуба.
Драўнінны гл. Д р а ў н і н а в ы
Драўняны, -ая, -ае Драўняная маса.
Драцца гл. Д з ё р ц і с я
Драць гл. Д з ё р ц і
Драчка Драчка — гэта цяслярская прылада.
Дроб м. Дзесятковы дроб.
Дробавы, -ая, -ае Дробавыя велічыні.
Дрббка Дробка солі.
Дроблены, -ая, -ае Дробленая цэгла.
Дробнабуржуазны, -ая, -ае
Дрббнасць Дробнасць цукру.
Дробны, -ая, -ае Дробныя чарніцы.
Дрбвы адз. няма
дроў
дрывам
дрбвы
дрывамі
дрывах
Дрбгацца
Дрбжджавы гл. Дражджавы
Дрбжджы
Дрбцік м. Стальны дроцік.
Друг мн. няма
сябры
сябрбў
сябрам
сябрбў
сябрамі сябрах
Другагбднік
Другаразрадны, -ая, -ае.
Другі, -ая, -бе Я прыходжу да цябе другі раз.
Драпировать драпированный, -ая, -ое
Деревянный, -ая, -ое
Древесйна
Древесинный, -ая, -ое Древесин­ная часть дуба.
Древесный, -ая, -ое Древесная масса.
<Царапка> Царапка—это плот­ничий инструмент.
|драчка бойка’]
Дробь ж. Десятичная дробь.
Дробный, -ая, -ое Дробные вели­чины.
(Крупйнка> Крупинка соли.
[дробь ’шрот’]
Дроблёный, -ая, -ое Дроблёный кирпич.
Мелкобуржуазный, -ая, -ое
<Мёлкость> Мелкость сахара.
[подробность ’падрабязнасць’]
(Мелкий, -ая, -ое> Мелкая черни­ка.
[дробный дробавы’]
Дрова ед. нет
дров
дровам
дрова
дровами
дровах
Содрогаться
Дрожжи
(Проволочка^ ж. Стальная про­волочка.
[дротик ’старадаўняе кап’ё, дроцік]
Друг
друзья
друзей
друзьям
друзёй
друзьями
друзьях
Второгодник
Второразрядный, -ая, -ое
(Второй, -ая, -6е> Д прихожу н тебе второй раз.
[другбй ’іншы’]
Друшляк
Дрывасёк
Дрывбтнік л». і дрывбтня ж. У дрывотніку (дрывотні) брат калоі) дровы.
Дрывбтня гл. Д р ы в 6 т н і к
Дрыгавічь'і
Дрыгнуць Дрыгнуць нагой. Сэрца дрыгнула.
Дрыгбткі, -ая, -ае прым. і дрыжачы, -ая, -ае дзеепрым. Дрыготкі (дрыжачы) гук.
Дрыжанне н. і дрыжэнне н.
3 дрыжаннем (дрыжэннем) сэр­ца.
Дрыжаць і дрыжэць дрыжыпё мн. 2
Дрыжачы гл. Д р ы г б т к і
Дрыжыкі адз. няма У дрыжыкі кідае.
Дрыжэнне гл. Д рыжа нв с
Дрыжэць гл. Д р ы ж а и г
Дрызіна
Дрыль лі. Пракруціць дзірку дрылем.
Дрымбта і дрэма
Дрымбтнасць
Дрымўчы, -ая, -ае
Дрэва
Дрэваапрацбўка Дрэваапрацбўшчык Дрэванасаджэнне Дрэма гл. Д р ы м б т а
Дрэнны, -ая, -ае Дрэнная дарога.
Дрэсіраваць
дрэсіраваны, -ая, -ае
Дрэўца
Дўбам Заласы дубам.
Дубка Коні станавіліся ад стра­ху дубка.
Дўблены, -ая, -ае Дублены кажух.
Дуброва
Дўжка Квадратныя дужкі.
Дўжы, -ая, -ае Дужыя рукі.
Дўмка Сабрацца з думкамі.
Дуршлаг
Дровосек
Дровяник л/. В дровянике брат колол дрова.
Дреговичи
Дрыгнуть Дрыгнуть ногой; дрог нуть Сердце дрогнуло.
[дрогнуть сов. 'уздрыгнуць’, здрыгануцца’; несов. ’зябнуць, мерзнуць’
Дрожащий, -ая, -ее прич. Дро­жащий звук.
Дрожь ж. С дрожью в сердце.
Дрожать дрожйте мн. 2
Дрожь ж. В дрожь бросает.
Дрезина
Дрель ж. Просверлить дырку дрелью.
Дремота, дрема, дрёма
Дремота
Дремўчйй, -ая, -ее
Дерево
Деревообработка Деревообделочник Деревонасаждёние
Дрянной, -ая, -бе. Дрянная доро­га.
Дрессировать
дрессированный, -ая, -ое
Дёревме, деревцо
Дыбом Волосы дыбом.
Дыбом Кони становились от испу га дыбом.
Дублёный, -ая, -ое Дублёный ту­луп.
Дубрава
(Скобка) Квадратные скобки.
[дўжка 'маленькая дуга’ | ^Сильный, -ая, -ое, крепкий, -ая
-ое) Сильные (крепкие) руки.
[дюжий Мажны’]
(Мысль) Собраться с мыслями.
[дўмка ’роздум, разважанне’;
ясік]
Дуплаваты, -ая, -ае
Дур м. Цяпер дур гэты ў яго прашйоў.
Дураслівы, -ая, -ае Дураслівая выхадка.
Дурманлівы, -ая, -ае прым.
Дурната і дурнота Зрабіў гэта па дурнаце (дурноце).
Дуплистый, -ая, -ое
Дурь ж. Теперь дурь эта у негопрошла.
Дурашливый, -ая, -ое Дурашливая выходка.
Одуряющий, -ая, -ее прич.
<Глупость)> Сделать это по глу­пости.
[дурнота млосць, моташнасць’]
Дурнёць Дурнець ад шанцавання.
<СГлупёть> Глупеть от везения. [дурнёть ’блажэць, брыдчэць’]
Дурны, -ая, -бе Дурное шчанё.
СГлўпый, -ая, -ое> Глупый щенок. [дурной ’дрэнны, кепскі, брыдК І ’ 1
Дурыць Лясныя пахі дураць голо­ву. Кінь мяне дурыць.
‘‘‘ J,
Дурманить Лесные запахи дурма­нят голову; дурачить Пере­стань меня дурачить.