Белорусско-русский паралексический словарь-справочник

Белорусско-русский паралексический словарь-справочник

Выдавец: Народная асвета
Памер: 366с.
Мінск 1985
73.88 МБ
Вырождаться
Вырождение
Вырез Вырез цветных рисунков; выражение ср. Доверчивое выра­жение глаз.
Прорезаться, прорезываться У ре­бёнка уже прорезаются (проре­зываются) зубы.
Вырезать
Выразительно Выразительно гово­рить.
Выразйтельность
Выразитель
Выразительный, -ая, -ое Вырази­тельное чтение.
Отречение ср. Отречение от пре­стола.
Выракацца Выракацца сваіх слоў.
Выракаць Выракаць ісціну.
Выраніць Выраніць слязу. Вырасціць Вырасціць сыноў. Выраўнаваць Выраўнаваць градку. Вырачыся Вырачыся сваіх пераканакняў.
Вырачэнне
Вырашаць Гэта наступление вырашае поспех бою. Вырашаць про­блему. Вырашаць спрэчку.
Вырбшчваць
Вырэзвацца гл. В ы раза ица Вырэзваць гл. Выразаць Вь'ісадзіць Высадзіць сцяжынку дэкаратыўнымі кустамі.
Высакаствблы, -ая, -ае
Высахлы. -ая, -ае прым. Высохлая трава. Высахлая бялізна-
Высахнуць Лісты высахлі і пажаўцелі. Бялізна высахла.
Высачэзны, -ая, -ае Высватаць Высватваць
Высветліць Высветліць умовы рашэння задачы.
Высёджваць
Выседзець
Высёйваць Высейваць смецце.
Высекчы і высечы Высекчы (высе­чы) хмызняк.
Высечы гл. Высекчы
Высеяць Высеяць прымешкі ад зерня.
Выскал
Выскаліць
Выскачьшь На шчацэ выскачыў прышч.
Выскрабці
Выскрабкі
Выслаўлённе
Выслаўляцца
Выслізгаць Дэеці выслізгалі даро гу.
Выслі'згваць Талерка выслізгвае з рук. Здабыча ўвесь час выслізг-
Отрекаться Отрекаться от своих слов.
Изрекать Изрекать истину.
Уронить Уронить слезу.
Взрастить Взрастить сыновей.
Выровнять Выровнять грядку.
Отрёчься Отречься от своих убеждений.
Отречёние
Решать Это наступление решает успех боя; разрешать Разрешать проблему. Разрешать спор.
Выращивать, взращивать
Обсадить Обсадить тропинку де­коративным кустарником.
Высокоствольный, -ая, -ое
Высохший, -ая, -ее, иссохший,
-ая, -ее прич. Высохшая (иссох­шая) трава; просохший, -ая, -ее. прич. Просохшее бельё.
Иссохнуть Листья иссохли и по­желтели; просохнуть Белье про­сохло.
Высочённый, -ая, -ое
Сосватать
Сватать
<Выяснить> Выяснить условия ре­шения задачи.
[высветлить ’зрабіць светлым, бліскучым’]
Высиживать
Высидеть
Отсёивать Отсеивать сор.
<СВырубить > Вырубить кустарник. [высечь ’выразаць з каменю ui на камяні’]
Отсёять Отсеять примеси от зер­на.
Оскал
Оскалить
Вскочить На щеке вскочил прыщ.
Выскрести
Оскрёбки
Прославлёние
Слыть, славиться
< Сделать скользким)» Ребята сде­лали скользкой дорогу.
Выскальзывать Тарелка выскаль­зывает из рук; ускальзывать,
вала з рук паляўнічага. Выслізгваць дарожку каля хаты.
Выслізнуць Шчупак выслізнуў з рук рыбака. Хлопчык непрыкметна выслізнуў на вуліцу.
Выслухаць Выслухаць расказ да конца. Урач выслухаў лёгкія.
Выслўхваць і выслухбўваць
Уважліва выслухваць (выслухоўваць) чалавека. Выслухваць (выслухоўваць) грудную клет­ку. Выслухваць (выслухоўваць) чужую размову
Выслухбўваць гл. Выслухваць Высмбльваць
Выснавань Выстбйваць Выстрбйваць Вь'істругаць Вь'істрыгчы Выступаць Скрозь туманную за­
слону выступалі абрысы дрэў.
Вь'іступіць Снег яшчэ ляжаў на полі, але сям-там ужо выступа­ла зямля.
Вытачыць Вытачыць нож. Вытбк Ля вытоку ракі. Вытбпліваць Вытопліваць сала. Вытбптваць
Вытбчваць Выточваць дэталі на станку. Выточваць сякеру.
Вытупіць Вытупіць пілу. Вытхнуцца Адэкалон вытхнуўся. Выхбджваць Выходжваць хворага.
Выхбдзіць Выходзіць з дому. Выходзіць з прадпасылкі. Выходзіць, мы дарэмна стараліся.
выхбджу адз. 1 выхбдзіў прошл. выхбдзіла ж. выхбдзіла н. выхбдзілі выхбдзь заг. выхбдзьце
Выцвілы, -ая, -ае прым.
Выцвісйі
ускользать Добыча постоянно ускальзывала (ускользала) из рук охотника; Сделать скользким^ Делать скольз ой дорожку воз­ле дома.
Выскользнуть Щука выскользнула из рук рыбака; ускользнуть Мальчик незаметно ускользнул на улицу.
Выслушать Выслушать рассказ до конца; прослўшать Врач прослу­шал лёгкие.
Выслўшнвать Внимательно выслу­шивать человека; прослўшнвать Прослушивать грудную клетку; подслўшйвать Подслушивать чу­жой разговор.
Высмаливать
Основать, обосновать
Выстаивать
Выстраивать
Выстрогать, отстрогать
Выстричь
Проступать Сквозь туманную за­весу проступали очертания де­ревьев.
Проступить Снег ещё лежал на поле, но кое-где уже проступи­ла земля.
Наточить Наточить нож.
Исток У истока реки.
Вытапливать Вытапливать сало.
Вытаптывать
Вытачивать Вытачивать детали на станке; натачивать Натачи­вать топор.
Иступить Иступить пилу.
Выдохнуться Одеколон выдохся.
Выхаживать Выхаживать больно­го.
Выходить Выходить из дому; ис­ходить Исходить из предпосыл­ки; выходит Выходит, мы зря старались.
выхожу ед. 1
выходил прош.
выходила
выходило
выходили
выходи пов.
выходйте
Выцветший, -ая, -ее прич.
Выцвести
Выцеліцца
Выцерці
Выціснуць Гэта ўражанне выціснула ў яго ўсе іншыя.
Выць
выю
выеш
вые
выем
выеце
выюць вый заг. выйце
Выцягнуць Выцягнуць рукі.
Вычарпальна
Вычарпальны, -ая, -ае прым.
Вычарпаць Запасы вычарпаны.
Вычасаць Вычасаць пілавінне з валасоў. Вычасаць Сошку.
Вычварны, -ая, -ае
Вычэсваць Вычэсваць перхаць з валасоў. Вычэсваць тапарышча
Вышываць Вышываць тканіну.
Вышынны, -ая, -ае Вышынны будынак.
Вышыня Горы зелізарнай вышыні. Нябесная вышыня
Вышыўка ж. Мундзір Э вышыўкай.
Вышыць Вышыць кашулю кветкамі.
Вышэй прысл. Падымацца ўсё. вышэй і вышэй.
Вышэйшы, -ая, -ае прым. Гэта дрэва вышэйшае ад іншых. Byчыцца ў вышэйшай школе. Вышэйшая інстанцыя
Выязджаць Выязджаць за горад. Выязджаць на фронт.
Выясніцца Неба выяснілася.
Вядзёрца
Вядомы, -ая, -ае Вядомы вучоны.
Вязень
Вязка Вязка галля. Вязка ключоў.
Вязніца
Отелйться
Вытереть
Вытеснить Это впечатление вытес­нило у него все другие.
Выть
вою
воешь
воет
воем
воете
воют вой пов. войте
Вытянуть, протянуть Вытянуть (протянуть) руки.
Исчерпывающе
Исчерпывающий, -ая, -ее прич.
Исчерпать Запасы исчерпаны.
Вычесать Вычесать опилки из во­лос; вытесать Вытесать доску.
Вычурный, -ая, -ое
Вычёсывать Вычёсывать перхоть из волос; вытёсывать Вытёсы­вать топорище.
Расшивать Расшивать ткань.
Высотный, -ая, -ое Высотное зда­ние.
Высота, вышина Горы огромной высоты (вышины); высь Небес­ная высь.
Шитьё ср. Мундир с шитьём.
Расшить Расшить рубашку цве­тами.
Выше нареч. Подниматься всё вы­ше и выше.
Выше, повыше прил. Это дерево выше (повыше) других; высший, -ая, -ееприл. Учиться в высшей школе. Высшая инстанция.
Выезжать Выезжать за город; уезжать Уезжать на фронт.
Проясниться, прояснеть Небо про­яснилось (прояснело).
[выясниться ’высветліцца’І
Ведёрко
(Известный, -ая, -ое)> Известный учёный.
[ведомый ’вядзёны; якога вядуць’)
Узник
Вязанка Вязанка хвороста; связка Связка ключей.
Узница
Вялікасны, ая, -ае Вялікасны noзірк. Вялікасная праграма камуністычнага будаўніцтва.
Вялікасць ж. Вялікасць народнага подзвігу. Яго вялікасць ко­роль.
Вянбчак Матылёк сеў на сяночак ружы.
Вяпрўк
Вярба
вярбы вярбё БЯрбў вярббй вярбё вёрбаў мн. Р
Вярбіна Над ракой стаіць самотная вярбіна.
Вярблюджы, -ая, -ае
Вяргіня ж Куст чырвоных вяргінь заглядваў у акно.
Вярнўць
вярнў вёрнеш вёрне вёрнем вёрнеце вёрнуць
Вяртанне
Вяртань
Вяршаліна гл. Be рша л і на Вяршбк м. Вяршок дрэва.
Вяршыня
Вярэдзіць
вярэджу вярэдзіш вярэдзіць вярэдзім вярэдзіце вярэдзяць вярэдзіў прошл. вярэдзіла ж. вярэдзіла н.
вярэдзілі вярэдзь заг. вярэдзьце
Вясёлле н. Згуляць вяселле.
Вясновы гл. Вес навй
Вяснўшкаваты, -ая, -ае
Вясняны гл. В е с н а в ы
Величавый, -ая, -ое Величавый взгляд; величественный, -ая, -ое Величественная программа ком­мунистического строительства.
Величие ср. Величие народногоподвига; велйчество Его вели­чество король.
Венчик Бабочка села на венчик ро­зы.
Вепрь
Верба
вёрбы вёрбе вёрбу вёрбой вёрбе верб мн. Р
Верба Над рекой стоит одинокая верба.
Верблюжий, -ья, -ье
Георгин м. Куст красных георги­нов заглядывал в окно.
Вернўть
вернў
вернёшь
вернёт вернём вернёте вернут
Возвращение
Возвращать
Верхўшка ж. Верхушка дерева. Вершина
Бередить
бережў бе редйшь бередит бередим бередите бередят бередил прот. бередила
бередило бередйли
береди пов.
бередите
<Свадьба> ж. Сыграть свадьбу, [веселье ’весялосць’І
Becнўщaтый, -ая, -ое
Вястўн Ластаўкі — вестуны вясны.
Вястўнка
Вятрак м. У канцы вёскі стаяу вятрак.
Вятрыска
Вяха
вяхі
вясё
вяхў
вяхбй
вясё
Вяцісты, -ая, -ае Вяцістая бяроза.
Вяшчўнка
Вестник, провозвестник Ласточки— вестники весны.
Вестница, провозвестница
^Ветряная мёльница^ ж. В кон­це деревни стояла ветряная мельница.
Ветрище
Веха
вёхи
вёхе
вёху
вёхой вёхе
Ветвистый, -ая, -ое Ветвистая бе рёза.
Веіцўнья
Гаваркі, -ая, -бе Гаваркі ручэй. Гаваркі дзед.
Гаварыць
гаварў
гавбрыш
гавбрыць гавбрым гавбрыце гавбраць
Гавбрка ж. Палескія гаворкі. Гаворка была доугай.
Гагарины, -ая, -ае Гагарыны пух.
Гадавіна Гадавіна Вялікага Кастрычніка.
Гадавы, -ая, -бе Гадавая справаздача.
Гадзіна ж. Прыйсці у тры еадзіны.
Газа ж. У каністры была газа.
Газіфікаваць Газіраваць
газірўю газірўеш газірўе газірўем газірўеце газірўюць газіраваў газіравала ж. газіравала н. газіравалі газіраваны, -ая, -ае
Говорливый, -ая, -ое Говорливый ручей; разговорчивый, -ая, -ое Разговорчивый старик.
Говорить
говорю
говоришь
говорит говорим говорите говорят
Говор м. Полесские говоры; раз­говор м. Разговор был долгим.
Гагарий, -ья, -ье Гагарий пух.
Годовщина Годовщина Великого Ок­тября.
Годйчный, -ая, -ое Годичный от­чёт.
<Час> м. Прийти в три часа.
[гадина ’гадзіна’]
<Керосйн> м. В канистре был керосин.
(газ ’газ’]
Газифицировать
Газировать
газирую газируешь газирует газируем газируете газируют газировал газировала газировало газировали газированный, -ая, ое
Гайда Гайда, хлопцы, у лес!
Галава На сваю галаву. Выбіраць гарадскога галаву. Галава сям'І.
галаву адз. В галовы мн. галбў галбвам галовы галбвамі галбвах
Галёш м. і галош м. Згубіць га­лёш (галош).
Галош гл. Галёш
Галінасты, -ая, -ае Галінастая яблыня.
Гал белы, -ая, -ае Галосны гук. Галбуны, -ая, -ае Галўбачка Галубяня (-ё) н.
Галчаня (-ё) н.
Галчын, -a, -a І галчыны, -ая, -ае Галчыны гл. Галчын Гальванізаваць
Гальштук
Гамана ж. Гучная гамана чулася за сцяной.
Гамаш м. Адрамантаваць гамаш.
Гаманінь Жанчыны ціха гаманілі
Ганчак м. Побач з паляўнічым бег ганчак.