Белорусско-русский паралексический словарь-справочник
Выдавец: Народная асвета
Памер: 366с.
Мінск 1985
ні свата ні брата (гл. ’Няма блізкіх, сваякоў’)
шевелить мозгами
раскидывать умом (мозгами)
прижимать (прищемлять) хвост
кому
обломать (сломать) рога кому
ввести в оглобли кого
выбить (вышибить, выколотить) дурь [из головы] у кого
на скорую руку
через пень-колоду
во веки веков (см. ’Ніколі’)
как горох при дороге один-одинёшенек один как перст
ни роду ни племени (см. ’Няма блізкіх, сваякоў’)
’Аднолькавыя, падобныя ў ч ы м-н. адзін у адзін
аднаго балота чэрці, адзін чорт маляваў
адным лыкам плеценыя
пад адну калодку (гл. ’Быць знешне падобным да к а г о-н.’)
абое рабое
Адцягваць увагу пабочнымі размовамі'
зубы загаворваць (гл. ’Ашукваць к а г о -н. ’)
' Ашукваць к а і о-н.’ вадзіць за нос к а го зубы загаворваць каму (гл.' цягваць увагу пабочнымі разменам!’)
падвесці пад манастыр к а г о замазваць вочы каму
ману (туман) у вочы пускаць каму
сляпіць вочы каму настаўляць акуляры каму д’ябла (чорта) нараджаць абуваць у лапці к а го
’Балбатаць’
часаць зубы мазоліць язык
разводзіць гары-бары правіць блынды
’Балбатун’
лёгкі на язык
жаба на языку спячэцца
’Баяцца’
труса задаваць
’Бедны’
голы як бізун
ні хаты и» лапа ты
’Безграшоўе’
у кішэні вецер свішча сухоты кішаньковыя дух ды пятух
’Без сведак’
сам-насам
’Блізка’
крок ступіць пад самым бокам
’Быць знешне падобным да к аг о-н.’
волас у волас як дзве кроплі вады пад адну калодку (гл. ’Аднолькавыя, падобныя ў чым-н.’)
один в одного, один к одному одного поля ягоды
одним миром мазаны
на один покрой (см. ’Быць знешне падобным да каго-н.’), из одного теста
два сапога пара
зубы заговаривать (см. ’Ашукваць к а г о-н. ’)
водить за нос кого
зубы заговаривать кому (см. ’Адцягваць увагу пабочнымі размовамі ’)
подвести под монастырь кого замазывать глаза кому
пыль в глаза пускать кому
заговаривать глаза кому
очки втирать кому
арапа заправлять
наклеивать (натягивать) нос кому
чесать зубы
мозолить (чесать, трепать, бить) язык
разводить антимонии
точить лясы (балясы)
язык без костей у кого на языке реку переедет
труса праздновать
гол как сокол
ни кола ни двора
ветер свистит в карманах карманная чахотка
в кармане вошь на аркане
с глазу на глаз
рукой подать
в двух шагах
волос в волос как две капли воды на один покрой (см. ’Аднолькавыя падобныя ў чы м-н/)
пазбіраць (пабрань) крошачкі ў к а г о
'Быць пры смерці’
глядзець на паповы сані на божай пасцелі стаяць адной нагой у магіле тры чвэрці да смерці у вырай збірацца
’Быць разявай'
спаць у шапку (гл. Тультаяваць’)
’Вопытны, спрактыкаваны’ стрэляны верабей у чорта малітву дастане завяжа кату хвост ведае, дзе чорт начуе быў І на кані і пад канем
’Высакарослы'
вялікі як матавіна
Таварыць глупства’
вярзці труты (грушкі) на вярбе, глупства пароць (плесці), плесці (малоць) лухту [непадсяваную]
Таварыць красамоўна’ залівацца салаўём
Таварыць надакучліва’ Казань казаць
Таварыць прама, у вочы’
кідаць (рэзаць) праўду [у вочы] Таладаць'
зубы на паліцу класці
Таласіць’
залівацца (ліцца) слязьмі ровам раўці
Тлупства, бязглуздзіца’ грушы на вярбе лухта непадсяваная смаловы (смалены) дуб
Тультаяваць’
сабак ганяць (сцерагчы) біць брынды (лынды) ветрам таргаваць
вуглы абціраць, гуляцца па завуголлю
зводзць (церці) дні (дзянькі) лодыра спраўляць
ляжаць крыцаю
спаць у шапку (гл. ’Быць разявай’)
Тучна (крычаць, плакаць)’
ва ўсё горла
на ўсю іванаўскую
’Дагаджаць каму-н., ліслівіць п е р а д к і м-н.’
все капельки подобрать у кого
смотреть в могилу (в гроб)
на смертном одре
стоять на краю могилы при последнем издыхании дышать на ладан
считать ворон (см. Тультаяваць ’)
стреляный воробей у чёрта блины поест на камне голову прокормит видал (видел) виды
прошёл огонь, воду и медные трубы
коломенская верста
нести (городить, пороть) околёсицу (ахинею, галиматью, чепуху, чушь), наговорить бочку арестантов
заливаться соловьём
жевать (пережевывать) жвачку
крыть правду (правду-матку)
класть зубы на полку
обливаться (умываться) слезами
ревмя реветь
турусы на колёсах
сапоги всмятку бред сивой кобылы
собак гонять
бить баклуши
глотать ветер
слонов гонять (водить, продавать)
бок 6 бок тереть
лодыря гонять (корчить), дурака валять (см. ’Займацца глупствам’) лежать на боку
считать ворон (см.’Быць разявай’)
во всё горло (всю глотку)
во всю ивановскую
віляць хвастом п е р а д к і м на цырлах хадзіць (клыпаць) п е р а д к і м
макам слацца, падаць лістам
п е р а д к і м
’’Даймаць, дапякаць каго-н.’
есці поедам к а г о
вантробы ад’ядаць, выцягваць (даставаць) жылы (жылле), духі вымаць у к а г о
’Далёка’
куды воран касцей не занясе
на край свету
у блізкі свет, у свет вочы
у віры на калу
’Даўно’
за дзедам шведам, за царом (каралём) Гарохам
не за нашым богам
’Дзейнічаць рызыкоўна’
лезці ў вяроўку
спяшацца на вісельню (шыбеніцу)
'Драмаць седзячы’
кляваць носам
акунёў вудзіць (цягаць)
дзяды (борухі) вадзіць
’Дружна (жыць)’
душа ў душў
’Дрэнны чалавек’
гад печаны
чортам падшыты
’Дурнаваты, неразумны’
салома ў галаве ў к а г о
не мае клёку ў галаве
асёл маляваны
дурны як бот (як сала без хлеба) ’Дурыць, абдурваць каго-н.’
збіваць з тропу (з панталыку, з толку)
ЗВОДЗІЦЬ 3 ПОЛЯ
’Жыць бедна’
перабівацца з бульбы на квас жыць як верабей у веніку
’Жыць заможна, у матэрыяльным дастатку’
жыць і песні пець
і хлеба і да хлеба
'Займацца глупствам’
дурня строіць
шукаць белага дня
араць дарогі
‘Запомніць’
зарубіць на носе
вилять хвостом перед кем на задних лапках ходить перед к е м
извиваться ужом перед кем (см. ’Хітраваць’), рассыпаться бисером (мелким бесом) перед кем
есть поедом (живьём) кого вытягивать (выматывать) душу (кишки) у кого
куда ворон костей не заносил куда Макар телят не гонял на край света (земли) за тридевять земель у чёрта на куличках
при царе Горохе
во время оно
лезть в петлю
лезть (идти, переть) на рожон
клевать носом
рыбу (окуней) ловить
душа в душу
злое коренье исчадие ада
голова соломой набита у кого без царя в голове
олух царя небесного
дурья (мякинная) башка (голова)
сбивать с толку
морочить (дурить) голову
перебиваться с хлеба на квас лаптем щи хлебать
на широкую (на большую) ногу черти яйца несут
дурака валять (см. Тультаяваць’)
искать вчерашний день
бить лягушек
зарубить на носу
'Засмучацца’
вешаць нос [на квінту]
'Звар’яцець’
крануцца розуму
сысці (з’ехаць) з глузду (з глуз-
Д°Ў)
ад розуму адысці
'Здаровы, румяны’
кроў з малаком
’Злы’
злосці поўныя косці
'Знік, прапаў бясследна’
след прастыў (прапаў) як (быццам) карова (вол) языком злізала (злізаў)
'Знікнуць, стань забытым’
адысці ў нябыт (у мінулае)
(гл. ’Памерці’)
'Зразумець’
узяць да галавы
’Зусім нічога няма’
ні былінкі ні пылінкі
ні пораху ні сіняга
’Імкліва пабегчы’
даць дзёру (дзерака)
даць маху (гл. ’Памыліцца’)
даць цягу (лататы, ходу)
'Лагодны, добры’
вады не замуціць
вока не запарушыць
хоць да раны прыкладай
’Лаяць, бэсціць каго-н.’
знімаць стружку з к а го
задаваць фаеру
даваць прачуханца (пытлю, чопаласу)
’Легкадумны’
ветрам падшыты
’Мала (аб адлегласці)’
на жабін скок
’Малая колькасць чаго-н.’
кот наплакаў
і голаму за пазуху
’Маларослы’
аршын з шапкаю
з вузел ростам
кату па пяту
’Марна траціць час’
вешать нос [на квинту]
тронуться умом
сойти (спятить, свихнуться) с ума
потерять рассудок
кровь с молоком
как волк на привязи
след простыл (пропал)
как корова языком слизала
как сквозь землю провалился
как в воду канул
кануть в небытиё (в Лету) (см.
’Памерці’)
взять в толк
хоть шаром покати ни синь пороха
дать (задать) дёру (см. ’Фізічна
пакараць, пабіць’)
дать (задать) лататы (стрекача, стречка)
воды не замутит мухи не обидит
снимать стружку с кого, разделывать под орех кого задавать фёферу (пфёферу)
давать (задавать) духу (жизни, жару, перцу)
подбитый ветром (ветерком) (см. ’Які не засцерагае ад холаду (пра адзенне)’)
на воробьиный шаг
кот наплакал
с гулькин (с воробьиный) нос
от горшка два вершка
ваду таўчы ў ступе калаціць зялёны мак ’Мерзнуць’
званіць зубамі
’Меркаваць пра каго-н., што-н, толькі па-свойму’ мераць на свой капыл
’Многа (аб людзях)’ ліку няма страх глядзець
’Многа есці'
есці на два бакі (на поўны жывот)
’Многа (аб рэчах)’
хоць гаць гаці
хоць граблямі грабі
’Многа (аб прасторы)’ канца-берагу не відаць вокам не акінуць
Набыць добрыя навыкі ў ч ы м-н.’ зубы з’есці ў ч ы м
’Навучаць, настаўляць каго-н.’ настаўляць на дарогу каго
’Надакучваць'
сляпіцаю (сляпцом) лезці (скакаць) у вочы к а м у азаляць галаву к а м у
’Насміхацца з каго-н., чаго-н.’ зубы лупіць з к а г о
’Неабдумана, неразважліва (зрабіць ш т о-н.)’ проста з моста
'Непатрэбны, няварты’ ад [пустой| бочкі затычка з пустота хлява пустое цяля
’Непаслядоўны, які часта мяняе свае погляды’ і нашым і вашым
'Нечакана, знянацку’ як (нібы) снег на галаву
’Ніколі’
век-вяком (гл. ’Адвечна, заўсёды’)
на святыя ніколі
’Нічога не відаць’
хоць вока выкалі (калі)
’Ніякіх звестак ад каго-н.’
ні слуху ні духу ні чуткі ні почуткі
’Няма блізкіх, сваякоў’
толочь воду в ступе
переливать из пустого в порожнее
дрбганцы (дрожжи) продавать
мерять на свой аршин
нет (несть) числа, имя им легион как сельдей в бочке
яблоку негде упасть
набивать за обе щеки
хоть пруд пруди хоть косой коси
конца-краю не видно
зубы проесть на чём, собаку съесть на чём (в чём)
наставлять на дорогу кого
мозолить глаза кому набивать оскомину кому поднимать на смех кого
с бўхты барахты, наобум лазаря
отставной козы барабанщик пришей кобыле хвост
и нашим и вашим, куда ветер дунет
как (будто, точно, словно) снег на голову
во веки веков (си. ’Адвечна, заўсёды’)
на морковкино заговенье
хоть глаза (глаз) выколи (коли)
ни слуху ни вести
ни ответа ни привета
ні свата ні брата (гл. ’Адзінокі’) 'Няўмека, няздатны’
ні да танца ні да ружанца
ні к Сідару ні к Хведару
ні ў пір ні ў вір
ні пашые ні папора
’Пажаданне ўдачы, поспеху к ам у-н.’
ні пуха ні пер’я
'Памерці'
богу душу аддаць
даць дуба (дубара)
адысці ў нябыг (гл. 'Знікнуць, стань забытым’) заснуць навекі ногі выпруціць
КНІГІ ОНЛАЙН
