Духоўная і філалагічная культура старабеларускай кніжнасці
канцэпцыя цэласна-іерархічнай метадалогіі. Ч. I.
Алена Галубіцкая-Яскевіч
Выдавец:
Памер: 360с.
Мінск 2007
Высокія праявы этнічнага духу ў фенаменальных дасягненнях старабеларускай культуры, што вызначыліся ў самы напружаны перыяд айчыннай гісторыі, патрабавалі асэнсавання менавіта на сваім нацыянальным матэрыяле асаблівасці праваслаўнаславянскага культурна-гістарычнага тыпу, што нават у сённяшніх яго памежна выпрабавальных абставінах не перастае заварожваць сваёй загадкай кульлуролагаў
Як вынікае з нашага рознаўзроўневага аналізу гісторыка-культурных працэсаў, «характар» праваслаўнаславянскага культурна-гістарычнагатыпу здзейсніўся на паўнаце і патрабавальнасці засваення сусветныххрысціянскіх ідэалаў і маральных законаў, успрынятых нашымі продкамі не вонкава, а як сам стэрэатып этнічных паводзін, як увекавечная «нацыянальная ідэя». Нарэшце, «характар» гэты абумоўлены звышвыпрабавальнасцю славянскага гістарычнага лёсу, чым з веку ў век падтрымліваюцца адказныя жыццеадносіны і патрабавальнасць, вартыя прызначэння Чалавека разумнага. Менавіта культурна-гістарычны тып надусімі іншымі прычынамі і варункамі з’явіўся тым нябачным фарпостам, аб які разбіліся хвалі уніяакаталічвання і паланізацыі, хоць з іх Белая Русь і выбавілася з «пасіянарным надломам», са стратай дзяржаўнасці і грамадзянскага
статуса мовы, адраджаючы свае наныянальныя правы ўсе наступныя перыяды гісторыі.
Тэорыя кулыурна-гістарычных тыпаў, літаральна выпакутаваная ўсходнеславянскай думкаю ў асобе таленавітагафілосафа гісторыіМ. Я Данілеўскага(«Расія і Еўропа», 1871) і неўзабаве парытэтна пацверджаная на заходнееўрапейскім матэрыяле О Шпенглерам («Заняпад Еўропы», 1918) набывае асаблівую актуальнасць ва ўмовах сучасных нацыянальна-адраджэнцкіх рухаў, вымагае свайго далейшага асэнсавання і канкрэтызацыі на гістарычных паводзінахтак званыхускраін, сумежных рэгіёнаў таго ці іншага культурна-гістарычнагатыпу. Насуперак канцэпцыі «нацыянальнай ідэі» як сярэднеарыфметычнаму складніку свайго і чужога, гістарычны матэрыял (Грэцыя. Балгарыя. Сербія, у нашым выпадку Беларусь, у заходнім рэгіёне Польшча і іншыя памежныя краіны) паказвае не канвергентнае размыццё «ўскраін» у культурна-гістарычнымтыпе, а на іх устойлівую гістарычную памяць, цягаценне да яго «цэнтра», імкненне з маргінальнай абачлівасцю вытрымаць гістарычнаскладзены характар, каб сцвердзіцца і самазахавацца ў сваім гістарычным развіцці |317, 318, 320, 322, 325. 326],
СПІС ВЫКАРЫСТАНАЙ ЛІТАРАТУРЫ
1. АверннцевС. С. Поэтйкаранневнзантййскойлмтерагуры. — М : Coda, 1997, —393 с.
2. Акафчстнйк / Предасл. й сост. Козлов М. М : — Нзданне СвятоУспенского Псково-Печерского монастыря й АО «Дальнве электропередачй», 1994. — 256 с.
3. Акафйстнвк: В 2-хкн. — НнжнлйНовгород: Братство йм. св. князя АлександраНевского, 1995.—Кн. 1. — С. 196.
4. Алексеев А., Лнхачева С Супрасльскнй сборннк 1507 г. // Матерналы н сообіц. по фондам отдела рукопйсной й редкой кнйгй БАН СССР — Л. —1978 —С. 54—88.
5. Алеексеев A. А. Песнь Песней в древней славянорусской Пйсьменностй. —М.: Наука, 1980 С 1—2.
6. Алексеев A. А. Песнь Песней в Острожской Бнблнн' Состав н йсгочннкйтекста// Фёдоровскле чіення —М.: Н^ка —1981. —С. 117.
7. Алпатов В. М. ІІсторня лннгвнстлческнх ученнй. — М Языкй русской культуры, 1998. — 368 с
8. Андрей, архнепнскоп Крлтскнй Велнкмй Канон. — М.: СвятоТронцкая Сергнева Лавра, 1995. —88 с.
9. Анушкнн A. Н. Первая русская «Рятормка» XVII века. Текст. Перевод. Нсследованне — М Добросвет, 1999. — 362 с.
10. Антонаў В В Цамблак Грыгорый // Рэлігія і царква на Беларусі: Энцыкп. даведнік. — Мн.: БелЭН. —2001. —С. 349.
11. Антоній, нгумен. Жнтіе святнтеля Феодосія, архіегшскопа Чернйговского, чудотворца. — М.: Тйпографая 11. Ефммова. 1 898. — 80 с.
12. Ареопагкт Дноннснй. О небесной нерархня. — СПб.: Сатнсь, 1996 — 65 с.
13. Ахутнн A В Понятне«прнрода» в антнчностн н в Новое время. — М.:Наука, 1988,— 208 с.
14 Барановнч Лазарь. Трубы Словес, нлй Поучення на Празднмкй Господскйе, Богороднчные й разлнчных святых всего лета. — Клев: Тйпографня Кнево-Печерской Лавры, 1674. —405 лл. с гравюрамн в тексте.
15. Баркулабаўская хроніка//Беларускія летапісы і хронікі. —Мн : Беларускі кнігазбор, 1997. —С. 177 — 256.
16. Баркулабаўская хроніка // Помнікі старажытнай беларускай пісьменнасці. — Мн.: Навукаітэхніка, 1975. —208 с.
17. БахтмнаВ А. Духовный стнх славянскнх народов//Тезнсы ХН Международного Конгресса славнстов — Варшава — 1998. — С. 175.
18. Беларускі праваслаўны каляндар за 1997 г. - Мн.: Свята-ПеграПаўлаўскі сабор, Беларускае Праваслаўнае Брацтва Трох Віленскіх Мучанікаў, 1996. С 149—150:
19. Белоусов Ф A. Колыбельная нз Нрнчудья // Труды по русской н славянской фнлологнн —Тарту: йздательство ТГУ, 1975. —Т 24. — С. 265.
20. Бем А Церковь н русскнй лнтературный язык — Брюссель: Жнзнь с Богом, 1988. — 84 с.
21 Беседы на 14 посланнй св. ап. Павла / Под ред. Л. Знзання — Кнев: В обтежнтельной Лавре Печерской Кневской, 1623. Л. 4. // Москаленко A. А. Нарнс історіі украінськоі лекснкографіі. — Кнів: Науковадумка, 1961.—С. 10—63.
22 Бнблейскнй справочнмк Геллея — Торонто: World Christian Ministries, Harmony Printing Ltd., 1984. — 517c.
23 Бнблня — СПб Нзд-во Нмператорской AH 1751.Л.38.
24. Біблія' Факс узнаўленне Біблп, выд. Ф. Скарынаюў 1517 1519
гг: У 3-хт. — Мн.: БелЭ, 1991. —Т 2.— 807 с.;Т. 3 —782 с.
25 Бібліятэка РАН СПб. Аддзел рукалісаў (24 4.28. Л 47606—477)
26. Бнрнбаум X. Праславянскмйязык: достнження н проблемы в его реконструкцнн — М. Прогресс, 1987. —512 с
27 Благоверный князь Острожскнй. — Мн.: Белорусскпй Экзархат, 1998 — 128с.
28. Блок М Королн-чудотворцы: Очерк представленнй о сверхьестесг венном характере королевской властн, распространенных во Францнн н Англнн /Пер с фр. В. А. Мнльчнной. Предлсл. Ф Ле Гоффа. Науч. ред. н послесл А Я Гуреввча — М.: Школа «Языкн русской культуры», 1998. 712 с.
29. Болховнтннов Евгеннй, .мнтрополнг. Словарь (нсторнческнй) о бывшмх в Росснн пнсателяхдуховногочйнаГреко—Росснйской Церквн. М.: Руссклй Двор, Свято-Тронцкая Сергмева Лавра, 1995. — 416 с.
30. Боргцак 1. Звідомлення з дослідів в архівах Західноі Свропн // Запнскн Наукового товарнства ім. Шевченка. — Т. СХХХУ — CXXXV1. Праці історнчно-філософськоі' секціі «Про парізьку національну бібліотеку. Відді.ірукопнсів. —№26». —Львів. —1924. — С. 242.
31 БотвннннкМ Б Лавреннй Знзаннй. — Мн : Наука н технлка. 1973. — 200 с.
32. Брук Крпстофер. Возрожденне ХП века// Богословне в культуре Средневековья. — К. — 1992. — С. 121 —226.
33. Брянчанннов Нгнатай. Нзложенне учення православной церквн о Божей Матерн. —СПб. — Радонеж: ГШК ІІнформагротех, 1990. — 32 с.
34. БудаговРА. Лнтературные языкн н языковыестнлн. —М : Н^тса, 1967. С. 23—26.
35. Будагов РА. Портреты языковедов XIX—XX вв. — М ' Наука, 1988. С. 74—262.
36. БуланннД.Н. Переводынпослання МакснмаГрека. —Л.: Наука, 1984. С. 3—218.
37. Булгаков Макарнй, Мнтрополнт Московскнй й Коломенскнй. Нсторня Русской Церквн: В 8-мн кн — М.: Спасо-Преображенскнй Валаамскнй монастырь, 1996. — Кн. V.—560c.;Kh.V1 —800с.;Кн. VH —672 с.; Кн. VIII. — 4 1. — 800 с
38. Булгаков Мнханл, свяіценннк. Преосвяіценный Георгнй Коннсскнй архнеішскоп Могнлевскнй.— Мн.: Внноград, 2000. —656 с.
39. Бутусов К П. Золотое сеченне в Солнечной снстеме // Проблемы нсследовання Вселенной. — М.—Л. — 1978 —С. 475.
40. БэркПітэр. Рэнесанс —Мн.: Тэхналопя, 1997. С. 5—38.
41. Вереіцашн Е.М, Костомаров В Г Лннгвосграноведческая теорня слова. — М.: Русскнй язык, 1980. — 320 с.
42. Весічацкі A 1. На новы ўзровень навуковага ўзаемадзеяння // Весці Акадэмн Навук БССР. — Сер. грамад. навук. — Мн. — 1974. —№1. — С. 18.
43. Внзантня й Русь (Памятн Веры Дмнтрмевны Лнхачевой. 1937— 1981 іт)/Сосг. Т. Б. Князевская. —М.: Наука, 1989. — 336 с.
44. Внзанткйскне легенды/Нзд. подгот. С. В. Полякова. Репрннт. с йзд. 1972 г: — М.: Ладоммр, 1984. — 304 с
45. Вчноградов В.В. Очеркн по нсторнй русского лнтературного языкаХУП—XIX вв. — -М.. Государственноеучебно-педагогйческое нздательство, 1934. С. 7—20.
46. Вчтебская старнна. — Внтебск: Внтебская тнпографня. 1888. — Т 5. — Кн. I. — С. 241.
47. Воейков Н Н. Церковь, Русь, й Рйм. — Мн.: Лучм Софйй, 2000. — 656 с.
48. Воейков Н.Н. Церковь, Русь, н Рнмь: Вь двухь частяхь. — Джорданвнлль: Нзд-во Свято-Тронцкого Монастыря, 1983. — Ч. 1. — 512с.
49. Волян Андрэй. Пра дзяржаўнага мужа і яго асабістыя дабрачыннасці//Спадчына.—Мн. — 1992.—№ 1. —С. 93.
50. Вомперскнй В П. Рнторнкя в Росснн XVII—XVIII вв —М.: Наука, 1988.—180 с.
51. Воссоеднненне Укранны с Россней: Документы п матернапы: В 3-хт. — М.: йздательство AH СССР, 1954 —Т.2. —С 3—197.
52. Выгодскнй М Я. Справочннк по элементарной математнке. — М : Наука, 1969 С. 1—91.
53. Галенчанка Г Я. Мсціславец Пётр Цімафеевіч // Францыск Скарына і яго час: Энцыклапедычны даведнік. — Мн.: БелЭ, 1988. — С. 427—428
54. Галятовскяй II Казання пряданыя до кннгя «Ключ разуменяя». — Кнев: Тяпографня Кнево-Печерской Лавры, 1660 148лл.
55. Галятовскяй ГІ. Ключразумення. —Львов: Тяпографяя Мяхайла Слёзкн. — 1 -е. нзд. — 1663.2-е нзд. — 1665. — 532 л.
56. Гаіятовскяй 14. Небо Новое с новымя звездамя сотвореное. — Могнлев: Тяпографня Максяма Вашанкя, 1699. — 217 л.
57. Ганстрем Е.Э. Почему мятрополята Клямента Смолятяча называют «фнлософом»? //—М.—Л.: ТОДРЛ, 1970. —Т. 25. —С. 20— 28.
58: ГаранінС. Л.Шляхамі даўніхвандраванняў: Гіст.-тэарэт. нарыс развіцця бел. паломн. літ. XII—XVI стст. — Мн : Тэхналогія, 1999. — 203 с.
59. ГарэцкіМ. Гісторыя беларускай літаратуры.—Мн.: Мастацкая літаратура, 1992. С. 151.
60. Гарэцкі М. Кароткі агпяд беларускай мовы // Полымя. — 1990. — №5,—С. 213.
61. Гегель. Сочяненяя: В 14т.—М—Л . йздательство соцнальноэкономяческой лятературы, 1935. — Т8. — С. 60.
62. Гёгель. Сочнненяя: Лекцня по эстетнке /Пер ГІ. С. Попова. — М : Нзд-во соцмально-экономнческой лнтерагуры, 1958. —Т IV. — Кн. III. — 440 с.
63. Гісторыя Беларусі: У 2-х ч. — Ч. 1 : Ад старажытных часоў па люгы 1917/Падрэд. A. А. Новіка, Г. С. Марцупя —Мн. Універсітэцкае, 1998 —416 с
64. Гісторыя беларускай літаратуры: Старажытны перыяд. — Мн.: Вышэйшая школа 1997. — 351 с.
65. Гісторыя беларускай дакастрычніцкайлітарагуры: У 2-хт. -—Т1.: 3 старажытныхчасоў да канца XVПІ ст. — Мн.: Навука і тэхніка, 1968. -— 448 с.