КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
АЛЕНА Ці маю права я караць правіны, Якім сама прычынай? Гора мне! Навошта мне прадвыракла планіда — Бянтэжыць самых годнейшых мужчын? Прымусам, зманам, хітрасцю, палонам Багі, героі, дэманы, паўбогі Мяне паўсюль вадзілі за сабой. Я ў першым твары нарабіла ліха, Пасля ў другім падвоіла бяду, Памножыла і ў трэцім, і ў чацвёртым,— He, права пакарання я не маю. Раскуй няшчаснага! Нявінны той, Каго багі раптоўна асляпілі! ФАЎСТ Я здзіўлены, царыца, >что і ён, Тваёй стралой пацэлены, упаў. Ты, пругкую напяўшы цеціву, О лучніца, пускаеш стрэлы трапна У сэрца мне. А колькі тых ахвяр, Калі ты ў замку сядзеш на прастол I хмары стрэл засвішчуць, запяюць, Тут будзе! Ты ўзбунтуеш цэлы двор, I воіны мае, што служаць мне, Непераможнай прынясуць прысягу. Што застанецца мне, як не аддаць Сябе і край мой пад тваю апеку? Дазволь і мне, твайму рабу, прасіць Цябе, каму мы ўсе цяпер належым, Быць нам царыцай і заняць прастол. ЛІНКЕЙ (са скрынкаю, на чале некалькіх мужчын з такой самай ношай) За твой спагадлівы пагляд Багач жабрачыць будзе рад, Жабрак зірне царыцы ў твар — I ўжо багаты ён, як цар. Чым быў я? Кім паспеў я стаць? Што мне рабіць? Чаго жадаць? Мой востры зрок? — Нашто мне ён,— Яго ж бо твой заслепіць трон. 3 усходу мы ў паход пайшлі На захад, аж на край зямлі. Усіх разбіла наша раць — Нідзе нам роўных не відаць. Адзін загіне ў громе сеч, Другі вымае з похваў меч, За кожным паўставала сто, Забітых не лічыў ніхто. У чадзе вогненнай жуды Знікалі вёскі, гарады — I кожны з бою браў дабро: I золата, і серабро. Дзе ўчора я здабычу браў, Другі там сёння панам стаў: Рабуе сёлы, у палон Бярэ красунь найлепшых ён. Як знаўца самых тонкіх спраў Я толькі рэдкаснае браў, I долі болыпае сабе Я не выгадваў пры дзяльбе. Угледзець скарб? — Ды што лягчэй, Нішто не ўкрыецца з вачэй! — Хай у замкнутых сундуках, Хай у глыбокіх тайніках... Найболып любіў я камяні. Адно смарагдаў прамяні Аздобяць прыгажосць тваю — Табе смарагды аддаю. Прымі, царыца ўсіх царыц, Жамчужных пару завушніц,— Рубін дык той паблякне ўміг Перад румянцам шчок тваіх. Вазьмі ж увесь багаты скарб, Што йграе тысячамі фарб — Ўраджай крывавых перамог Я да тваіх прыношу ног. Бяры каштоўныя дары; Напоўню імі ўсе куфры. Адно скажы мне слова ты — Палац збудую залаты. Як толькі ты ўзышла на трон, Дык сіла, розум і закон Адразу ў гэты светлы міг Схіліліся да ног тваіх. На хараства твайго алтар Я ўсё дабро прыношу ў дар. Раней дабро было мне ўсім, Цяпер не бачу шчасця ў ім. Усё, што дарагім было, Панікла, як у суш быллё, Але мяне за горыч страт Узнагародзіць твой пагляд. ФАЎСТ Нясі назад здабыты ў бітвах скарб, Бо ўсё, што ёсць у скарбніцах у нас,— Належыць ёй; адасабляць дары Нягожа нам; ідзі і занясі Куфры свае ў агульны склеп; няхай Ва ўсім адзін парадак будзе, каб Скляпенне ззяла, быццам неба; ты ж Рай з безжыццёвага жыцця ствары! Скрозь дываны, кілімы пасцялі I кветкамі асып, нага яе Няхай адно па мякенькім ступае, Каб акружаў царыцу бляск такі, Што не аслепіць толькі бажаство. ЛІНКЕЙ He бывае, пане, каб Твой загад не споўніў раб! Толькі ж дух і кроў сваю Ёй цяпер я аддаю. Прад красою наша раць Болып не можа устаяць. Нам адзін яе прамень, Быццам сонца ў ясны дзень, А яе прыгожы твар Даражэй за ўсякі дар. (Выходзіць.) АЛЕНА (Фаўсту) Хачу пагутарыць з табою я. Займі на троне месца ўладара,— Займі і стань апораю маёй. ФАЎСТ Спачатку на каленях, гаспадыня, Дазволь падзякаваць табе! Руку Тваю — рабу пацалаваць дазволь I суправіцелем тваёй дзяржавы Мяне прызнач; прымі ў адной асобе Твайго прыхільніка, ахоўніка, слугу! АЛЕНА Дзівотаў розных многа бачу я. Уражана! I хочацца спытацца, Чаму прамова вернага слугі Гучала так нязвыкла і так дзіўна?— Да гука гук прыстройваўся суладна, Сугучна слова клалася да слова, Лагодна, трапна, песціла мой слых. ФАЎСТ Калі ты нашу мову ўпадабала. To з радасцю і нашу песню прымеш, Здаволіш слых і розум наталіш. Я вельмі рады. Лепш, аднак, калі Табе я мовы ўрок практычна дам, Бо слова складнае чаруе, вабіць. АЛЕНА Мне складнасці научыцца памажы. ФАЎСТ He цяжка, толькі б словы йшлі з душы. Калі ад страсці ные сэрца наша, Шукаем... АЛЕНА . ...хто ўзаемнасцю адкажа. ФАЎСТ Што будзе, што было — не бачыць дух, Бо толькі ж у сучасным... АЛЕНА ...шчасце двух. ФАЎСТ У ім цяпер жывём і ты, і я; Зарукай лучнасці... АЛЕНА ...рука мая! ХОР Хто царыцу папракне, Што зычліва так прымае Ўладцу крэпасці яна! Мы палонніцы — I ўжо не ўпершыню,— 3 часу пагібелі ганебнай Іліёна; з пачатку нашых Страшэнных бадзянняў па свеце. Звыклыя да кахання жанчыны Ведаюць, хто чаго варты, Ды права на выбар не маюць. I пастушок кучаравы, I чорнашчаціністы фаўн,— Кожны, хто выпадак зловіць,— На цела крамянае Права аднолькава маюць. Садзяода бліжэй, Адно аднаму Плячо да пляча, Калена ў калена, Рука ў руку I песцяцца замілавана На тронных падушках, На мяккіх і пышных. Манарх не адмовіцца ад Радасцей тайных Нават пры ўсіх, На віду. АЛЕНА Далёка я і блізка — нейкі цуд! Ды лёгка я скажу табе: я тут! ФАЎСТ Я сёння, нібы ў сне, я стаў нямы, Ці я жыву, ці не,— дзе ж гэта мы? АЛЕНА Ты абнавіў мяне, ўваскрэсла я, Я ўся ў любві цяпер, я ўся твая. ФАЎСТ 3 любві вазьмі, што толькі можаш ты,— Жыццё ёсць міг — яно наш доўг святы. ФАРКІЯДА (энергічна ўмешваецца) На абдымкі, гулі, ласкі, На любоўныя папаскі, На ўсе казані і казкі — Мушу вам сказаць — не час! He ўзварушаць гэтай пары Нават трубы і фанфары. Ды ўжо рушыла на нас У паход ліхая зграя Ваўкарэзаў Менелая — Зараз будзе тут якраз! Пераможа — вам няволя. Дэіфоба злая доля, Я мяркую — не для вас. Годзе цешыцца; а зрэшты, Мне ўсё роўна, як памрэш ты — Толькі ж ён тапор прыпас. ФАЎСТ Зноў непрыемнасці і перашкоды зноў! Я ў небяспецы не люблю гарачнасці. Благая вестка брыдзіць і прыгожага, А ты — ганец-брыда, ды дрэннай весткаю He ўдасца сапсаваць мне самы лепшы дзень — Пустое кажаш ты, няма пагрозы нам, Калі ж і ёсць яна,— зусім не страшна мне. Сігналы, стрэлы з веж, барабаны, гукі рога, ваенная музыка; чуецца набліжэнне вялікага войска. На бітву, слаўныя дружыны, Герояў непахісных раць! Бо варты толькі той жанчыны, Хто йдзе яе абараняць! (Да военачальнікаў, якія выходзяць з каланады і набліжаюцца да яго.) Вы — поўначы і ўсходу сіла! Вымайце ж вострыя мячы; На тое вас зямля ўскарміла, Каб ворага перамагчы. Сябры, і воіны, і слугі — Раскаты чуюцца грымот. Настаў наш час надзець кальчугі I рушыць у святы паход. Чый, як не ваш, імпэт геройскі, Нам дапамог скарыць Пілос? I ці не доблесныя войскі Звалілі элінскі калос? Цяпер адкіньце Менелая Ад нашых сцен да мора прэч — Хай там удачы ён шукае, Аматар рабаўнічых сеч. Вам, герцагі, царыцу Спарты Даверу я і ўсе правы Даю на землі, калі варты Іх у баі адстойваць вы. Карынфа берагі, затокі Германец сцеражэ няхай, А готу аддаю шырокі Ахеі вольнай горны край. Хай возьме франк сабе Эліду, Месенію сакс возьме ў лен, Дару нарману Аргаліду, Я ж над усімі — сюзерэн. Як толькі вораг пакарыцца, Уводзьце кожны свой закон,— Але адная ў вас царыца, Адзін у вас — Лакедэмон. Дапамагчы яна вам рада, Вам сілы дасць для перамог. А трэба рада ці спагада — Вы да яе ўпадзіце ног. (Фаўст сыходзіць з трона.) Князі абступаюць яго, каб лепш пачуць яго загады і распараджэнні. ХОР Хто хоча прыгожую мець, Хай за зброю бярэцца. Калі ён узяў прыгажосць, Роўнай якой на свеце няма,— Ёю спакойна валодаць не будзе: Бо хітры праныра ўкрасці гатовы яе, А дзёрзкі разбойнік вырваць сілаю з рук,— Гэтым замахам рыхтуй адпор! Князя за гэта хвалю я. Князя за гэта шаную — Смела, разумна паводзіць сябе, Нават моцныя перад ім, Схіліўшы галовы, пакорна стаяць, Ловячы кожны загад на паўслове. I хай сабе за мізэрную плату, Але славу князю здабудуць I сілу памножаць яго. Хто ж яе адбярэ У магутнага ўладцы, Хто з рук яго вырве царыцу? Дык хай жа валодае ёю адзін,— Мы ўдвайне яго ўладу шануем, Бо ён абароніць і нас Мурам высокім і войскам магутным. ФАЎСТ Для ўлады нашае — не страта Такія шчодрыя дары: Хай войска йдзе на супастата, А мы застанемся ў шатры. Яны ўбароняць ад захопу Умацаваны царскі двор, I гэты край, і ўсю Еўропу, Спалучаныя стужкай гор. Шчаслівы край! Усе плямёны Тут у раі жывуць здаўна! Алены край багаславёны, Тут нарадзілася яна. Сястру, братоў і ўсіх у родзе Красой яна пераўзышла, Калі ў чароце на Эўроце, Як лебядзёўна, ў свет пайшла. I краю ў яркім пышным цвеце, Табе пакорліваму зноў, Адзінаму на белым свеце Ты аддавай сваю любоў. Няхай праменне і не вельмі грэе Крутой гары сівую галаву, Але сям-там на схілах зелянее,— I козачка паскубвае траву. Ніжэй — цурчаць крыніцы, стужкі рэчак Іскрацца ў зелені густой травы, I тысячагаловы гурт авечак Спяшаецца на выпас лугавы. Пасуцца быдла свойскага атары Над прорвамі на кручах вольных гор — Хлявы ім не патрэбны і кашары, Калі навокал тысячы пячор. Тут храм прыродны Пана, тут раздолле Гарэзам-німфам ў дзікім гушчары, Дзе дрэваў векавых густое голле Калышацца шумліва на вятры. Адвечны дрэмле лес сівы, дрымучы! Лагодзіць сэрца мяккі халадок Дубровы водарнай на дзікай кручы; Зямных крыніц бруіць гаючы сок. Плыве пад шатамі лясной дрымоты Малочных ручаінак сырадой... Ніжэй — сады цяністыя, гароды Мядзвянаю прапахлі смакатой. Народ здаровы т. , на белым свеце Няма нідзе такіх румяных шчок, Нібы ашчасціла само бяссмерце Усіх сыноў тутэйшых і дачок. Тут чалавек, як бацька клапатлівы, Заўсёды ў дзецях вечніць сваю кроў, I я не ведаю, ці на зямлі вы, Ці, можа, вы сышлі пад райскі схоў. I Апалон тут пасвіў коз чароды, Сам — дасканаласць ён і прыгажосць; У харастве і чысціні прыроды Заўсёды лучнасць чыстых сэрцаў ёсць. (Садзіцца поруч з Аленай.) Багі ў адзнаку ўзнагароды Табе прывабнасць аддалі, Каб ты няшчасці і нягоды Магла нам скрашваць на зямлі. Ганебна ў замкавым палоне Няволіць гордую газель! Табе — Аркадзіі улонне! Табе — нектарная купель! Нас клічуць вольныя паляны У край бясхмарнай пекнаты, Там у лясны шацёр лісцвяны Царыцай шчасця ўвойдзеш тыі СЦЭНА ЗУСІМ МЯНЯЕЦЦА Да чарады гротаў і пячор туляцца закрытыя альтанкі. Цяністы гай прасціраецца аж да навакольных стромых скал. Фаўста і Алены не відаць.