• Газеты, часопісы і г.д.
  • Кантакты Сіла прыцягнення Бацькаўшчыны Лявон Юрэвіч, Наталля Гардзіенка

    Кантакты

    Сіла прыцягнення Бацькаўшчыны
    Лявон Юрэвіч, Наталля Гардзіенка

    Выдавец: Кнігазбор
    Памер: 280с.
    Мінск 2016
    67.07 МБ
    Моё гімя тоже вскользь упомннается у «деятелей» белорусской культуры нз Мйнска. Впрочем, процйтйрую строчкй йз пйсьма. Для тебя, Паша, ду.маю, это будет йнтересно знать: кто есть кто? Думаю, онй u вШтаты любят сегодня ездйть, этй сегодняшнйе «патрйоты».
    «... У1982 годзе прыбыу працаеаць у Бібліятэцы (ймеется eeudy в Лондоне) Адам Маіьдзіс1''1, загадчык сэктара беларускай дакастрычніцкай літаратуры ордэна Дружбы народау Інстытуталітаратуры імяЯнкі Купалы АНБССР, член саюза пісьменьнікау СССР. Папрацаваўшы 2месяца, выбыў іў 1984 г. у газеце “Голас Радзімы ” зьмяшчаў “За Ла-Маншам сярод беларусаў” з “Англійскага дзёньніка
    1 так у ягоным дзёнызіку між іншага сказана: “...А. Надсонт дастаў з кішэні вялізны пук ключоў... Каб Вы адчувалі сябе самастойна, вось Вам запасныя ключы!”. Далей ён піша: “і я рашыў паглядзець у чытальнай залі перыёдыку. У Нью-
    171 Адам Мальдзіс (нар. 1932), літаратуразнаўца, гісторык, пісьменнік, доктар філалагічных навук, прафесар.
    172 Аляксандр Надсан (1926-2015), рэліпйны і грамадскі дзеяч, грэка-каталіцкі святар, кіраўнік Беларускай бібліятэкі імя Ф. Скарыны ў Лондане.
    Ёркскім “Беларусе ” кінулася у вочы фатаграфія: некалькі чалавек “дэманстравалі ” ля савецкага пасольства “ў абарону беларускага дысідэнта” Кукабакі». А вось / партрэт самога “дысідэнта" — барадатага і, відаць, далёкага ад інтэлектуальнасці. Хто б гэта мог быць? — не выцерпеў я і спытаў у Аляксандра Надсона, які праглядаў новы ну.мар “Літаратуры і Мастацтва Мы ў Беларусі ня ведаем такога “беларускага дзеяча Am, махнуўрукой Надсон, не звяртайцеўвагі. Трзба было выдумаць то і выдумалі! Як гэта так: іншыя маюць сваіх дысідэнтаў, а беларусы немаюць. Бо чыммы горшыя?».
    Дазвольце прывесьці і яшчэ адну цытату з «дзёньніка» за 13 лістапада 1982 г.
    "... Вось і настаў “судны дзень ” дзень, наякі прызначана маялекі(ыя. Аляксандар Надсон супакойваўмяне: усё абыдзецца добра, борассьйчаючызапрсішэнш, ёнабйінуў “экстрэлпстаў", якія здольны ўзьняць “вэрхал”. Але тыя ж "экстрэмісты" могуць прыйсьці і няпрошаныя . Апрача таго, я ведаў што на вечары будзе сам Антон Адамовічт, адзін з гапоўных антысаветчыкаў сярод беларускай эміграцыі
    Да вышэй прыведзеных “экстрэмістаў” былі Надсонам зачічаны Я. Сяўковіч™, А. РужанеіД5 і А. Зданковіч (заступнік старшыні ЗБВБ). Гэтыя нумары “Голасу Радзімы ” трапілі ў мае рукі пару месяцаў таму назад, і з гэтым выступіў на агульньш зьезьдзе ЗБВБ 30-га траўня г. году.
    ... Зачытаў на зьездзе і іншы матэрыял, дзе гаворыцца аб утварэнні спэц. сэкцыі для “апекі ” над беларусамі за межсші
    173	Антон Адамовіч (1909-1998), грамадскі дзеяч, літаратуразнавец, псторык, публіцыст, літаратар, аўтар вялікай колькасці літаратуразнаўчых прац.
    174	Янка Сяўковіч (1920-1992), грамадскі дзеяч. Пасля Другой сусветнай вайны апынуўся ў Вялікабрытанп. Быў сябрам Згуртавання беларусаўу Вялікабрытанп. У 1975-1990 гт кіраваў Лонданскім аддзелам ЗБВБ.
    173	Маецца на ўвазе Аляксандр Ражанеп (1921-2014), грамадскі дзеяч. Пасля Другой сусветнай вайны апынуўся ў Вялікабрытанп. Быў сябрам Згуртавання беларусаў у Вялікабрытанн. Жыў спачатку ў Брадфардзе, потым у Лондане.
    Рэспублікі (чытай, “апекі ” над іх кішэнямі) і там сказача, што ўжоў 1990 годзе Урад БССР узаконіў, штоўсе мы, эмігранты, падлягаем Таварыству Беларускай Мовыт, якое ў спалучэнні з Таварыствам Радзіма разгарнула сусьветную дзейнасць, і тм якраз дзеяч Адам Мальдзіс, які прыслаў ліст Управы ТБМ, звяртаючыся да суайчыннікаў аб Фондзе — яны задумалі выдаць 130тамовуюэнцыклстедычную “Памяць”. Намойпогляд, то будуць перапісваць хіба ўсё тое савецкае, што пісалась дагэтуль. Немагчыма! Школы не маюць кніжак, брак паперы, грошы, а партакраты вядуць сябе так, як і раней!».
    Я полностью разделяю тревогу Алеся. / J
    Ну вот й все мой скромные новостй. Еслйу тебя вознйкнет необходймость послать мне что-то, мйнуя цензуру, то это можно сделать через Герхйльду в Австрйй. Она знает как.
    Впрочем, сегодня это уже не столь важно. Ну, желаю Вам доброго здоровья! Прйвет от меня Бартулям, Яну й Вере Запруднйкам й другйм землякам, кто меня знает.
    Будыпе здоровы!
    МК.
    15. VIII. 1993 г.
    Здравствуй, дорогой Янка!
    Давно я тебе не пйсал. Случайно от кого-то узнал, что ты был в Мйнске в йюле на собранйй белорусов йз разных дальнйх краёв^1. Мне тоже хотелось посмотреть й послушать, о чём там говорят, но после некоторых колебанйй не решйлся поехать е Мйнск. Вйдймо, там былй no прйглашетіям. Мпотом, органйзатором был опять господйн Мальдзйс (какмне позже сказалй), а я хорошо помню его едва скрытое раздраженйе мойм прйсутствйем в проййом году в Молодечно. Р1 еслй бы не
    176 Таварыства беларускай мовы імя Ф. Скарыны — грамадская арганізацыя, заснаваная ў 1989 г з мэтай адраджэння беларускай мовы.
    177 Маецца на ўвазе Першы з’езд беларусаў свету, што праходзіў у Мінску 8-10 лшеня 1993 г.
    ты, томеня попросшй бы выйтн вон, пусть даже формально вежлйво, под какйм-то предлогом.
    Может показаться, что я обйжен за прошлое й поэтому преувелйчйваю? He совсем так. Хотя бы потому, что до сйх пор мне не выплатнлй (й не начйслнлй) матерйальную йлй денежную компенсацйю no «закону о реабйлйтацйй». Н это несмотря на.мой неоднократные напомйнанйя. Н это несмотря, что па протяженйй 20 лет (а может й больше) я едва лй не едйнственный человекв Белоруссйй, осуждённый no формально полйтйческому обвйненйю. Н отсйдел no белорусскн.п судам свыше 7 лет.
    В Россйй такнх, как я, сотнй (еслй не тысячй), н всем йм выплатнлй (мпе тоже — за 3 года, а за 6 лет пока не хотят). Так что у меня есть основанйя думать, что я в Белоруссйй «персона non грата», й кое-кому там хочется обо мне просто забыть, как будтоменя такого нет й не было в прйроде. Нсторйя с неудачей в полученйй жйлья в Могйлёее тоже не случайность. Скорее случайность, что в Москве удалось «выкрутйть» однокомнатную квартйру. Хотя в одной Москве такйх, как я, многйе десяткй, a mo й сотнй.
    Белоруссксія правяіцая верхушка всё больше «братается» с Россййской правяіцей верхушкой й втягйвает Республйку е разные сомнптельные союзы под флагом славянйна й т. п.
    Вряд лй этйугроза незавйсймостй — одно дело быть «наместіком» Москвы в Мйнске й совсем другое быть презйдентай «ішравных» с Клгштоном™ йлйМйттераном — но страдання народа продлятся. Потому что прйвязка к россййскому ВНП, к россййскйм. полйтйческйм амбйцйям замедлйт укрепленйе белорусской экономйкй, замедлйт разоруженйе-конверсйю. А это главный балласт, от которого сумела освободйться Прйбалтйка, й йтогйуже вйдны. Эстотіярезкоулучшйла всю свою фйнансовую сйстему. He намного отстают й Латвйя с Лйтвой. Нэто несмотря на огромную завйсймость от Россйй, е
    178 Біл Клінтан (анг. Bill Clinton, нар. 1946), амерыканскі палітычны дзеяч-дэмакрат, 42-і прэзідэнт ЗША (1993-2001).
    первую очередь, no энергоносйтелям. Белоруссйя в более лучшем положенйй обгьектйвно йз-за многопрофйльностй экономйкй, её моіцностй. Всё дело в полйтйке, вуправленйй страной. Конечно, мне неудобно упрекать оппозйцйю во главе с 3. Позняком1™ й другймй лйдерамй групп хотя бы потому, что я сам жйву в Москве. Н всё такй онй делают гораздо .меньше, чеммоглй бы. Для этого надо чуть меньше лйчных амбйцйй, меньше честолюбйвой борьбы залйдерство как самоцель. Но, повторяю, мне такйеупрёкй делать публйчно не очень тактйчно йз-за своего двусмыслетого положетія, йз-за того, что жйву в Москве й оторван от практйческого участйя в событйях в Белорусй, от её жйзнй. Но, повторяю, я там многйм неудобен: бывшйм партаппаратчйкам как жйвой свйдетель й жертва йх преступленйй, так ймолодым, честолюбйвым деятелям оппозйцйй. Потому что есть опасенне конкуренцйй ші. Ведь вглазахрядового обывателя-йзбйрателя мой «теоретйческйе»убежденйя, мой аргументы опйраютсяуже на практйку прошлой бйографйй, онй подкреплены ею. A поведенйе моё в прошлом безупречное.
    Но у меня нйкогда не было й нет амбйцйй в этом плане. Отсюда я н не могу быть конкурентом кому бы то нй было. Но кто об этом знает, кроме меня самого йлй Бога? На Украйне почтй все бывшйе полйтзаключенные стачй депутатамй разныхуровней йлй вошлй вуправленческйе структуры. Н это аргумеюп правоты мойх рассужденйй. Поэтому й дорога в Белоруссйю мне была no суіцеству «закрыта» после многолетнего заключенйя. Конечно, еслй бы я был фанатйком, мог бы прйехать й жйть там на положенйй бомжа, скйтаться no обіцежйтйям (еслй кто-то пустйт человекамоего возраста в обіцежйтйе). Но я не фанатйк, а обычный человек, которому за 50лет, не ймевшйй ннкакого ішуіцества, нй денег й выгодной профессйй в том чйсле. А хотелось чуть-чутьустройть как-то свою жйзнь. Н как-бубто наудйвленйе вМоскве, столйце самой
    179 Зянон Пазняк (нар. 1944), палітык і грамадскі дзеяч, археолаг, мастацтвазнаўца, пісьменнік. Адзін з заснавальнікаў і кіраўнік у 19891999 гт. Беларускага народнага фронту «Адраджэнне». Ад 1996 г. жыве на эміграцыі, атрымаў палітычны прытулак у ЗША.
    Нмперйй, это оказалось несравтыо легче, чем в «родііой» Белоруссйй. Так что, Янка, чдея моего старого очерка «Украденая Родйна» не потеряла сеоей актуальностй й сегодня. Сместйлйсь лйшь отдельные акценты. Кстатй, нйгде й нйкто 6 Белорусй не захотел опублйковать этот мой очерк, как й другйе мон матерйалы, хотя бы в назйданйе современнйкам за что человек может провестй добрую часть своей жйзнй зарешёткамй. Кому-то это невыгодно. Подозреваю, й «тем», н «другйм». Однйм словом, забыть прошлое, не напомйнать обо мне.
    [... ]Ый В обгцем, настроенне Все страхйу .меня давно позадн. самого себя.
    Публікацыя, прысвечаная М. Кукабаку, у амерыканскі.м часопісе «U.S. News and World
    Report». 1996
    •лое u xopomee одновременно. Еслй кого u боюсь, mo скорее
    Всего тебе доброго, Янка! Успехов в делах!
    МК.
    180 Купюра датычыцца падрабязнасцяў у лісце пра расійскую нутраную палітьжу і дэталі прыватнага жыцця М. Кукабакі.
    АЛЯКСАНДР ГІДОНІ, РАСІЙСКІ ДЫСІДЭНТ
    Праваабаронцтва — справа надзвычай далікатная і тонкая. Г эта толькі для старонніх, незаганжаваных яна выглядае маналітным фронтам аднадумцаў. Насамрэч тое настолькі ж далёка ад рэальнасці, як, прыкладам, міф пра еднасць эміграцыі. Любой эміграцыі.
    Вельмі няпростыя адносіны праваабаронцтва з нацыянальным пытаннем. Дастаткова згадаць толькі два імя — расійскіх інтэлігентаў, пісьменнікаў, лаўрэатаўНобелеўскай прэміі Аляксандра Салжаніцына і Іосіфа Бродскага ды іх творы «Як нам уладкавайь Расію» і «На незалежнасць Украіны» адпаведна, каб пераканацца ў тым. Для іх тэма правоў чалавека заканчвалася, калі заходзіла аб праве нацыі на мову, гісторыю, незалежнасць урэшце. Мо праз гэта практычна і не было кантактаў паміж беларускай эміграцыяй і расійскімі праваабаронцамі наЗахадзе?