Кантакты
Сіла прыцягнення Бацькаўшчыны
Лявон Юрэвіч, Наталля Гардзіенка
Выдавец: Кнігазбор
Памер: 280с.
Мінск 2016
14 Запруднік, Янка Інакодумство в Білорусі // Сучасність. Ч. 7-8. Munchen, 1979. С. 158-161. Тут пададзены пераклад з украінскай, зроблены Лявонам Юрэвічам.
фотографйй памятнйка к делу Суд (wiu прокурор) заявйл, что на памятнйке, стало быть, ошйбка (!), (т. к. “преступленйе” Тараховйча основывается на этом памятнйке, араз памятпнк протйворечнт этой версйн, то тем хуже памяттчку). Срок 15 лет. Настояіцйе военные преступнйкй тічего не говорятп о “преступленйях ” Тараховйча, хотя, еслйхоть в чем-то человек вйноват, всегда это подчеркйвают друг про друга й раздувают. Работал на заводе, с мая 1985 г. переведен сатітаром в больнйцу ЛТУ-36 (насйльно). Постоянно пытается отказатыся от этойработы как неподобакяцей порядочному человеку. Вйднмо, все же выполняет мелкне порученйя адмйнйстрацйн (й КГБ?). но в целом честен. Прежде всего отлйчается умелым й тіцательным выполненйем сеойх обязанностей cauumapa, за что й ценйтся в йзвестной мере как ад.мйнйстрацйей, так й з/к» (Матерпалы саммздата. № 19. 1987. С 4-5).
Часопіс «Smoloskyp15: a quarterly dealing with human rights affairs in Ukraine and Eastern Europe» таксама змяшчаў інфармацыю пра беларусаў: «Vilchinskaya, Zinaida. Bom June 26, 1931. Baptist, member of Council of Baptist Prisoner's Relatives; sentenced October 3, 1986 in Nalchik, to 2 years imprisonment for Christian activity» (Smoloskyp. Spring 1987. P. 3).
Як слушна адзначыў Янка Запруднік, на Захад інфармацыя пра пераследы вернікаў даходзіла лепей, спраўней, як пра палітычных ці нацыянальных іншадумцаў: «А report has reached Keston College that 61 year old Russian Orthodox priest Father losefVasilievich Rinkevich16 is in a poor state of health in Mogilyov
15 «Smoloskyp» (укр. «С.молоскіт», y перакладзе — Паходня) — украінскае выдавецтва, заснаванае ў Балтымары (ЗША) у 1967 г., якое спецыялізавалася на друку разнастайнай самвыдатаўскай і праваабарончай літаратуры. У тым ліку выдавала і англамоўны бюлетэнь «Smoloskyp: a quarterly dealing with human rights affairs in Ukraine and Eastern Europe». Ад 1992 r дзейнічае ў Кіеве.
16 Іосіф Рынкевіч (1925-2008), праваслаўны святар. Паходзіў з Іванаўскага раена Брэсцкай вобласці. Вучыўся ў Маскоўскай духоўнай семінарыі. У 1957 г. быў рукапакладзены ў святарства і скіраваны настаяцелем у Свята-Пакроўскі малітоўны дом у Хойніках Гомельскай вобласці. Меў вялікую падтрымку прыхаджанаў але ўвайшоў у канфлікт з свецкімі і царкоўнымі ўладамі. Быў адлучаньі ад святарства, але пра-
Special Psychhiatric Hospital in Belorussia. Nothing had been heard of Fr losef (who has served six sentences previously, the first for «parasitism») since 1973, when it was presumed he was no longer imprisoned.
It now transpires that, after his six sentences, he lived in bidding in a dug-out under the home of one of his former parishoners, a layreader by the name of Mariya. Easter 1973, he was betrayed by a neighbour to the authorities and was arrested once more. This time, he was declared not responsible for his actions and was sent (with no professional examination) to a Special Psychiatric Hospital in the region of Gomel, Belorussia, known for its severe regulations. Mariya was also arrested and sentenced to three years ’deprivation of liberty and forcibly placed into a psychiatric hospital where she died eight months later.
Fr. losef went on hunger-strike as a protest against not being able to observe rules of fasting. In response, the hospital officials started him on a «special course » of weekly injections which left him constantly fretful and restless. He was subjected to this «treatment» for the next three years, by the end of which he came close to death.
Despite the extremely poor conditions of his health and his terrible situation, it is reported that Fr. losef’s faith is still firm and has not been shaken» (Keston News Service17. № 281. August 6, 1987).
Натуральна, i газета «Беларус» па магчымасці інфармавала чытачоў і свет:
Справа Аўгена Бузіньнікава1*. Яшчэ адзін беларускі ітйадумец. Паводля выдаваных радыям «Свабода» «Матарыялаў
цягваў святарскую дзейнасць, у тым ліку і падпольна. За гэта ад пачатку 1960-х гг. неаднаразова арыштоўваўся і асуджаўся савецкімі ўладамі, пакуль у 1973 г. не быў змешчаны на прымусовае псіхіятрычнае лячэнне, на якім знаходзіўся цягам 15 гадоў. Па вызваленні працягнуў рэліпйную дзейнасць на Гомелыпчыне.
17 Keston News Service — перыёдык, прысвечаны пытанням рэлігійнага ўціску ў СССР і Усходняй Еўропе. Выдаваўся заснаваным у 1969 г. у Ёрку (Вялікабрытанія) Інстытутам Кестана (Keston Institute), што першапачаткова меў назву «Цэнтр па вывучэнш рэлігіі і камунізму».
18 Аўген Бузіннікаў (1938-2010), жыхар Светлагорска, які быў у 1978 г. арыштаваны за антысавецкую дзейнасць, якая выяўлялася ў канта-
Самвыдавецтва» (выпуск 36-78 з 27 кастрычніка 1978 г.), сёлета 18 травеня ў г. Сьветлагорску Гомельскае вобласьці быў арыштаваны Аўген Бузіньнікаў, 1938 году нараджэньня, работнік трэсту Запхімбудмантаж. Пра гэта падаеццаў ананімным дакумэньце пад загаюўкам «Справа Аўгена Бузіньнікава».
На кватэры Бузіньнікава паліцыя зрабіла ператрус і забрала ягоныя асабістыя нататкі, лісты, запісныя кніжкі. Справу Бузіньнікава вядзе Гомельская абласная пракуратура. Улады абвінавачвалі Бузіньнікава спачаткуў антысабегікай агітацыі, а пасьля перакваліфікавапі абвінавачваньне на «пашырэньне выяўна хлусьлівых выдумак, што кампрамітуюць савецкі дзяржаўны й грамадзкі лад». Бузічьчікава пгрымаюць у абласчой сьледчай турме Гамеля. Ад 20 да 30 чырвечя сёлета ёч быў ча псыхіятрыччай экспэртызе ў Гомельскай псыхіятрычнаіі бальніцы, але, як відаць, яго прызчалі за здаровага.
У справе Бузічьчікава дапытвалі ягоных саслужыўцаў, работнікаў Брачэпю й Майсеева, а таксама цётку ягоную 3. Манкевіч. Бузіньнікаву cmaeiijifa ў віну: а. ліставаньне зь шшадумцамі й падаваньче ў лістох да іх вестак, што зьнеслаўляюць савецкі лад; б. слуханьне зсшежныхрадыёперадачаў і пашырэньче іхнага зьместу; в. ягоная, быццай-бы, просьба перадрукаваць працу ўкрашскага іншадумца Міколы Рудэнкію, паэты, заснаваньчікаўкраінскага камітэту судзеяньняўжыцьцяўленьню Гэльсынкаўскага пагадненьня, засуджанага сёлета на сем гадоў ктгріягеру й пяць гадоў ссылкі.
Аўген Бузіньнікаў быў суджаны ўжо дваразы. Першыраз — у 1956годзе, у 18-гадовым веку, за спробу перайсьці дзяржаўную
ктах з іншадумцамі, слуханні замежных радыёстанцый, распаўсюджанні звестак, што хлусліва паказваюць савецкі лад. Дагэтуль ён быў двойчы асуджаны, меў кантакты з Андрэем Сахаравым, Аляксандрам Гінзбургам, Віктарам Некшелавым.
19 Мікола Рудэнка (укр. Мйкола Руденко, 1920—2004), украінскі філосаф, пісьменнік, грамадскі дзеяч, адзін з заснавальнікаў і першы кіраўнік Украінскай Хельсінгскай групы. Быў асуджаны ў 1977 г. за «антысавецкую прапаганду і аптацыю». У1987 г. пад ціскам грамадскасці вызвалены і з’ехаў за мяжу (у Нямеччыну, ЗША), дзе працаваў на Радыё «Свабода» і «Голас Амерыкі», У 1990 г. вярнуўся ва Украіну
мяжу ў раёне г. Батумі ў Грузіі. Быў ён засуджаны тады на тры гады. Па звальненьні жыў у г. Навачаркаску, працаваў грузчыкам.
У лютым 1966 году на кватэру Бузіньнікава зьявілася міліцыя, шукаючы, быццам-бы, крадзеных рэчаў. Паколькі ў іх ня быў аформлены ордэр на ператрус, Бузіньнікаў пачаў пратэставаць. Тады мілігріяперы накінуліся на яго й пачалі біць. Бузіньнікаў, баронячыся, схапіў паляўнічы тапорык ды выгнаў іх з хаты, лёгка параніўшы пры гэтым трох міліцыянераў. Ён быў засуджаны йзноў на 12 гадоў суровага лягернага рэжыму. На судзе адчуваўся палітычны ўхіл працэсу, паколькі пракурор трымаўувагу на выявах у Бузіньнікава буржуазнае ідэялёгіі.
У зьняволеньні Бузіньнікаў прабыў 9 гадоў, яго звольнілі 21 лютага 1976 году на просьбу аб дараваньні, пададзеную сваякамі. Апошнім часам ён жыў у Сьветлагорску працуючы сьл ёсарам-мант ажн і кам.
У студзені 1977 году Бузіньнікаў наведаў у Маскве Андрэя Сахарава20, ліставаўшыся зь ім раней. Пасьля гэтага органы КДБ наладзілі сачэньне за Бузіньнікавым, спынілі даваньне камандыроваку справах працы, ціраз выклікалі на абсьледваньне да псыхіятра.
Бузіньнікаў пісаў таксамалісты А. Гінзбургў1 (цяпер зьняволенаму), В. Някіпелавў2 (зь якім ліставаўся й Міхал Кукабака)
2(1 Андрэй Сахараў (рус. Айдрей Сахаров, 1921-1989), савецкі фізік, праваабаронца, грамадскі дзеяч. Лаўрэат Нобелеўскай прэмп міру 1975 г. У 1980—1986 гг. знаходзіўся ў высылцы ў Горкім.
21 Аляксандр Гінзбург (рус Александр Гйнзбург, 1936-2002), журналіст, выдавец, удзельнік праваабарончагаруху ў СССР, стваральнік аднаго з першых альманахаў самвыдату «Сннтакснс». Адзін з заснавальнікаў Маскоўскай Хельсінкскай групы. Некалькі разоў быў асуджаны за антысавецкую прапаганду. У 1979 г вызвалены ў выніку перамоваў кіраўніцтва СССР і ЗША і адпраўлены разам з некалькімі ініпымі палітзняволенымі на Захад па абмене. Жыў у ЗТТТА потым у Францыі. Супрацоўнічаў з газетай «Русская мысль».
22 Віктар Некіпелаў (1928-1989), паэт, праваабаронца, удзельнік дысідэнцкагаруху. Сябра Маскоўскай Хельсінкскай групы. У 1979 г. быў друп раз арыштаваны і асуджаны да 7 гадоў пазбаўлення волі і 5 гадоў высылкі. У 1987 г. быў памілаваны і выехаў у Францьпо, дзе і памёр.
ды іншым. Відаг/ь, гэтае ліставаньне, перахопленае КДБ, і ставіцца цяперу вінуАўгену Бузіньнікаву. (Беларус. № 259-260. Лістапад — сьнежань 1978. С. 2.)
Заява беларускага іншадумца Івана Карэйшы.
Ад рэдакцыі: Ніжэй падаём у нашылі перакладзе зьмешчаны ў выдаваных Радыястанцыяй «Свабода» «Матерйалах Самнздата» (выпуск Ns 33-79, 14 верасьня 1979 г.) матарыял самвыдавецтва № 3717—заяваІванаКарэйшы, калгасьніка ізь сяла Высокае Талачынскагараёну на ВіцебшчынеўПрэзыдыюм Вярхоўнага Caeemy СССР.
У гэтай заяве-жальбе, як нідзе лепш, адлюстраваўся лябірынт савецкае бюракрацыі й бязвыходнасьць чалавека, калі ён трапляеў канфлікт зуладаю. Заява Івана Карэйшы, датаваная 10 чырвенем 1979 году, трапіла на Захад з Масквы.
У жніўні 1974 годуя быў выключаны з калгасу незаконна, з прычыны самаволі старшыні калгасу Грыгаровіча. У той-жа час ён звольніў мяне із займанайу калгасе пасады пажарніка. Я застаўся бяз працы. 3 гэнага часу я бяз выніку дабіваюся паваротуў калгас. Яхачу жыцьуроднай вёсцы. Хачу працаваць.