Кантакты
Сіла прыцягнення Бацькаўшчыны
Лявон Юрэвіч, Наталля Гардзіенка
Выдавец: Кнігазбор
Памер: 280с.
Мінск 2016
У Савецкім Саюзе права на азначэньне й выбар Радзімы таксама манаполія дзяржавы. На сваё меркаваньне ўлады адных пазбаўляюць Радзімы, другіх абвяшчаюць ейнымі зраднікамі, трэйцім адмаўляюць у праве на выезд з краю.
Фактычна і тых, / другіх караюць за спробу самастойна разьбязаць пытаньне: тто гэта мая Радзіма?
За даўнымі часамі, калі калючы дрот яшчэ чакаў на вынахад, людзей, нязгодных з воляю кіраўніка або правадыра, ахоўваў канвой зь дзідамі. Часам, дзеля большае надзейнасьці, іх закоўваліў кайданы.
Але калі чалавек усё-ткі ўцякаў ці спрабаваў гэта зрабіць, дык нікому ня прыходзіла надум вінаеаціць ягоў зрадзе Радзімы.
Інакш цяпер. Нашая дзяржава вызначае чалавеку Радзіму Указам Прэзыдыюму. «От cux u do сйх». А каб Указ быў аўтарытэтнейшы — агароджвае гэтуюрадзіму калючым дротам з сыгналізацыяй ды выстаўляе канвой у зялёных шапках з аўтаматамі і аўчаркамі.
Згодна з гэтымі ўказамі прэзыдыюму Малдаванін, да прыкладу, забавязаны ўважаць далёкія Курылы або Сахалін за большродныя мясьціны, як землі побач за Прутам. I ня важся, чалавеча, думаць інакш, a то і ў зрадзе Радзімы ня доўга цябе зьвінаваціць!
Толькі чые Радзімы?
He — жывыя людзі — не алавяныя сачдацікі, яны адеажваюцца думаць інакш. I зраджаюць Указы, не ўважаючы, што зрадлсаюць Радзіму.
Радзіма Колькі тлумачэньняўу гэтага слова. Для адных гэта геаграфія, месца, дзе нарадзіўся. Але-ж чалавек можа нарадзіцца ў няволі ці ў варожым асяродзьдзі. Тады прыста-
саваньне даўсяго. Да чужое кулыпуры, звычаяў, мовы. Духовсія й фізычная асыміляцыя.
Але ёсы]ь і тыя, хто ў лятуценыб прагістарычную Радзіму прсшосіць сваю любасьць ілятунакпразгады йпакаленьні. Адзін мой знаёмы, малады Габрэй зь Менску, неяк сказаў: «Калі-б у Ізраілі жыцьцё было нат горшае, як тут, я-б усяроўна псіехаў туды».
Але можа быць і яшчэ адно тлумачэньне Радзімы. Ня кажны, магчыма, яго прыйме, але яно ёсьць.
Бог стварыў людзей вольнымі йроўнымі. Ігэтае спачатнае імкненьне да свабоды прыроднае ўсім людзям усіх нацыяў і пераканан ьняў.
Духовая свабода, роднасьць душаў, а ня толькі супольнасьць зямлі й крыві вось, што адзіночыць гэтыхлюдзей, незалежна ад іхнае нацыянаіьнасьці. Пазбавіўшы свабоды, іх тым самым пазбаўляюць і Радзімы.
Ня толькі інтэлектуалы тыпу Герцэна^ або Пляханава52 ад ’яжджалі на Захад. Тысяча напаўпісьменных сялянаў: Расеііцы, Украінцы, Беларусы, Пачякіў шуканьні Радзімы засялячі неабжытыя землі ў далёкай Каяадзе ды іншых краёх.
Людзі дзясяткаў розных нацыянальнасьцяў і рэлігійных перакананьняў, свабодна задзіноўчыўшыся, стварылі сабе новую Радзіму — Задзіночаныя Штаты Амэрыкі. Тысячамі ймкнуць туды й цяпер. Толькі з Расеі няшмат. Качючы дрот і аўтаматы на вышках непераможная перашкода. Як і йсмат гадоў таму, Расею пакідаюць або хочуць пакінуць тыя, у каго ўкралі Радзіму ...
25 сакавіка 1978 г.
213802 г. Бабруйск
вул. Крылова, д. 11, пак. 100.
Міхась Кукабака.
(Беларус. № 255-256. Ліпень — жнівень. 1978. С. 2-3.)
51 Аляксандр Герцэн (рус. Александр Герцен, 1812-1870), рускі ггубліцыст, пісьменнік, філосаф.
52 Георгі Пляханаў (рус. Георгйй Плеханов, 1856-1912), рускі філосаф, тэарэтык і прапагандыст марксізму, дзеяч расійскага і міжнароднага сацыялістычнага руху.
Сэнатар Б. Доўл53 у вабарону М. Кукабакі
Выступіўшы ў Сэпаце ЗША 2 7 сакавіка 1979 г. з йагоды 61-х угодкаў абвешчаньня незалежнасыў БНР, сэнатар Боб Доўл (сябра амэрыканскае дэлегацыі на Мадрыдзкую канфэрэнцыю 1980году5\ наякой будзе разглядацца пытаньне ўжыцьцяўленьня Гэльсынкаўскага пагадненьня55) падаў пра свае захады ў вабаронебеларускагаіншадумцаМіхачаКукабакі. «Я, сказаў сп. Доўл, — напісаў савецкаму паслу Дабрынічу56 ды начальніку турмы, дзе Кукабаку трымаюць цяпер (г. зн. у Бабруйску — рэд. «Б»), настойліва просячы іх выпусьціць Кукабаку безадкладна на волю» («Конагрэшэнал РэкордД1, 27.III. 79, б. С 3542).
Сэнатар Доўл дадаў:
«3 мужнымі змагарамі, гэткімі, як М. Кукабака z А. Бузіньнікаў, ідэя свабоды — як мітычны кліч сырэны, супраць якога не ўстаяць. Цяга да свабоды можа быць прыпыненая, але яе чельга задушыць».
(Беларус. № 264. Красавік 1979. С. 2.)
Новыя матарыялы да справы М. Кукабакі
У выдаваныхрадыям «Свабода» «Матерйалах самйздата» ў выпуску М 8/79 за 9 сакавіка сёлета зьмешчаныя пяць матарыялаў да справы арыштаванага беларускага іншадумца Міхала Кукабакі. Гэта: Кукабакава «Скарга» старшыні КДБ
53 Боб Доўл (анг Robert Joseph «Bob» Dole, нар. 1923), амерыканскі палітык-рэспубліканец, дэпутат Палаты прадстаўнікоў Кангрэса ЗША ў 1961-1969 гг., сенатар ад штатаКанзасу 1969-1996 гг.
54 Маецца на ўвазе Мадрыдская канферэнцыя Арганізацыі па бяспецы і супрацоўнштве ў Еўропе (АБСЕ), што адбывалася ў 1980-1983 гт.
55 Хельсінкскае пагадненне — Заключны акт Нарады па бяспецы і супрацоўніцтве ў Еўропе, падпісаны прадстаўнікамі 35 дзяржаў (у тым ліку іСССРдыЗІПА)уХельсінкі(Фінляндыя)ЗОлшеня — 1 жніўня 1975 г. Дакумент прадугледжваў, сярод іншага, узгадненне абавязацельстваў па пытаннях правоў чалавека і асноўных свабод.
56 Анатоль Дабрынін (рус. АнатолййДобрыніш, 1919-2010), савецкі дыпламат, пасол у ЗША ў 1962-1986 гг.
57 «Congressional Record» («Кангрэсавыя запісы») — афіцыйнае выданне абмеркаванняў і дэбатаў, што адбываюцца на сесіях у Кангрэсе ЗША.
Ю. Андропаву™ з дамаганьнем змусіць бабруйскіх працаўнікоў КДБ «трымаць сябе ў рамках прыстойнасьці» й вярнуць забраную маёмасьць (напісаная ў Бабруйску 2.ХІІ.76); «Заява» М. Кукабакі Старшыні Прэзыдыюму Вярхоўнага Caeemy СССР М. Падгорнаму59 з просьбай вызваліць яго ад савецкага падданства й дазволіць выехаць з СССР (напісаная ў Бабруйску 16.IV.77); «Заява» Кукабакі пракурору Магілёўскае вобласыу аб працягваньні псыхіятрычных перасьледаў яго (напісана ў Бабруйску 21. VI. 77); «Адкрыты ліст Міністру аховы здароўя СССР» Б. Пятроўскаму аб практыцы псыхіатрычных перасьледаў (напісаны ў Бабруйску 27. VI. 77) ды артыкул «На сустрэчу з маленствам», улучна з ананімнай даведкай пра аўтара (бязь месца нстісаньня, 1977).
У Архіве Самвыдавецтва радыя «Свабода» дакумэнты гэтыя знаходзяцца пад нумарамі: 3491-3495.
УКшіітэце Абароны Вязьняў Сумленьня на Беларусі, створаным нядаўна ў Нью Ёрку, робіцца цяпер пераклад гэтых дакумэнтаў у ачгельскую мову з мэтай іхнага пашырэньня на Захадзе, каб змабілізаваць грамадзкую думкуў вабарону Міхала Кукабакі.
(Беларус. № 264. Красавік 1979. С. 2.)
Ліст сэнатара Робэрта Доўла у справе Міхала Кукабакі
19-га чырвеня сёлета сэнатар-рэспубліканец Боб Доўл выслаў ліст генэрсыьнаму пракурору СССР Раману Рудэнкўй ў справе беларускага іншадумца Міхала Кукабакі.
У лісьце сэн. Доўл зьвярнуў увагу Рудэнкі на тое, што М. Кукабаку даўгі час трымалі ў псыхіятрычных бальніцах,
58 Юры Андропаў (рус. Юрйй Андропов, 1914-1984), савецкі дзяржаўны і партыйны дзеяч. У 1967—1982 гг. бьіў старшынёй Камітэта дзяржаУнай бяспекі СССР, у 1982-1984 гг. — Генеральны сакратар ЦК кпсс'
59 Мікалай Падгорны (рус. НйколайПодгорный, 1903—1983), савецкі палітычны дзеяч. У 1965-1977 гг. быў старшынёй Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР
60 Раман Рудэнка (рус. Ро.ман Руденко, 1907-1981), савецкі дзяржаўны дзеяч. У 1953-1981 гг. —Генеральны ггракурор СССР.
хоць тыя, хто сустракаў Кукабаку, як і тыя, што чыталі ягоныя артыкулы й нарысы, ведалі яго як чалавека здаровага. За здаровага ён быў нядаўна прызнаны і экспэртамі Інстытуту крымінальнае псыхіятрыі ў Маскве61.
Спасылаючыся на гуманітарныя пункты Гэльсынкаўскага пагаднейьня, а таксама на дух міжнароднага адпружаньня62, у вышку чаго сталася ліагчымым падпісаньне ў Вене ўмовы аб абмежаваньні стратэгічнае зброі63, сэнатар Доўл зьвярнуўся да генэраньнага пракурора Рудэнкі з просьбай зволызіць М. Кукабаку ды даць яму магчымасьць выэміграваць.
Таго-ж самага дня сэнатар Доўл выслаў таксамаліст савецкаму паслу ў Вашынгтоне Анатолю Дабрыніну, далучыўшы тэкст свайго ліста да Рудэнкі. Сэн. Доўл папрасіў Дабрышча дапамагчы абладзіць справу Кукабакі. «Я спадзяюся, — напісаў ён, — што гуманітарныя думкі, выказаныя прэзыдэнтам Брэжневамму часе падпісаньняўВенеўмовы абабмежаваный стратэгічнае зброі, знойдуць сваё адлюстраваньне прыразглядзе справы Міхала Кукабакі».
У вабодвых лістах сэнатар БобДоўл выказаў спадзяваньне на пісьмовы адказ на свае лісты. Адказу тымчасам няма.
Я. 3.
(Беларус. № 267. Ліпень 1979. С. 1.)
Міхал Кукабака засуджаны ўзноў
Як падалі зМасквы 22 чырвеня сёлета заходнія карэспандэнты, беларускі іншадумец Міхаіл Кукабака засуджаны йзноў
61 Маеццанаўвазе Навукова-даследчы інсгы іл і судовай псіхіатрыі імя У. П. Сербскага, дзе дысідэнты праходзілі псіхіятрычную экспертызу
62 Маецца на ўвазе палігыка «разрадкі» (фр. detente), што запанавала ў міжнародных дачыненнях у 1970-я гг. і складалася са спробаў наладжваць супрацоўніцтва паміж краінамі Захаду і СССР.
63 Маецца на ўвазе падпісанае 18 чэрвеня 1979 г. у Вене пагадненне паміж СССР і ЗША аб абмежаванні стратэгічных узбраенняў (гэтак званае АСВ-ІІ).
64 Леанід Брэжнеў (рус. Леонйд Брежнев, 1906(07)—1982), савецкі партыйны і дзяржаўны дзеяч. У 1966-1982 гг займаў пасаду Генеральнага сакратара ЦК КПСС, г зн. быў фактычным кіраўніком СССР
на тры гады зьняволеньня за «анты-савецкія паклёпы». Пра гэта паведаміў заходнім карэспандэнтам савецкі акадэмікіншадумец Андрэй Сахараў. Ён сказаў, што суд над Кукабакам адбыўся ў Магілёве ды што Кукабаку засудзілі за ягоны чарыс «Жыцьцё ў Бабруйску» (у Бабруйску М. Кукабака жыў да ягонага арыштуў кастрычніку летась).
У нарысе «Жыцьцё ў Бабруйску», паводля словаў Сахарава, аўтсір крытычна апісвае жыцьцёработнікаў. Нарыс перадаваўся ў Савецкі Саюз заходня-нямецкагірадыястанцыяй «Дойчэ Вэльле»^.
(Беларус. № 267. Ліпень 1979 . С. 1.)
У вабарону Міхала Кукабакі
Газэта «Беларус», да якое зьвярнуўся ў вадкрытым лісьце Віктар Някіпелаў (гл. «Беларус», № 271-272) з просьбай «падтрымаць Міхала Кукабаку сваёй увагай, лістамі да яго з-за мяжы», выдала паштоўку, прысьвечаную М. Кукабаку. Мэта паштоўкі — спрыяць вызваленьню М. Кукабакі з турмы ды ягонаму выезду з Савецкага Саюзу, дзе яго нерасьледуюць
за пачітычныя йрэлігійныя перакананьні. Дзеля гэтага вельмі важна пашыраць у' заходнім грамадзтве ймя М. Кукабакі, інфармаваць пра зьдзек над ім, пра патаптачьне ягоных прыродных людзкіх правоў.
КНІГІ ОНЛАЙН
