Касцяныя і рагавыя вырабы на паселішчах Крывінскага тарфяніку (неаліт — бронзавы век)
Максім Чарняўскі
Выдавец: Беларуская навука
Памер: 77с.
Мінск 2007
олнта Беларусн // Проблемы хронологнн й этнокультурных взанмодействнй в неолнте Евразнм. — СПб.: PAH НММК, 2004. — С. 149154.
87. Энцыклапедыя прыроды Беларусі. Т. 1. — Мінск: БелСЭ, 1983. — 574 с.
88. Янйтс Л. Ю. Поселення эпохн неолнта й раннего металла в прнустье р. Эмайыгн (Эстонская ССР). — Таллнн: РМСО № 298 АН ЭССР. 1959. — 380 с.
89. Янйтс Л. Ю. Основные тнпы костяных оруднй неолнтнческмх поселеннй Эстонші // Этнокультурные обшностн лесной н лесостепной зоны европейской частн СССР в эпоху неолмта. Матерналы н лсследовання по археологпн СССР. Прнлож. к сб.—1973. — № 172. — Табл. 58.
90. Яййтс К. Л. Рыболовство н морской промысел в каменном вске на тсррнторнн Эстонской ССР // Рыболовство н морской промысел в эпоху мезолнта — раннего металла в лесной н лесостепной зоне Восточной Европы. — Л.: Наука. 199I. — С. 25—38.
9І. Bagniewski Z. W sprawie obrobki surowce rogowego w mezolicie //ACTA universitatis wratislawiensis. № 1378. Studia Archeologicznie XXII. — Wroclaw, 1992. — C. 14—33.
92. Butrimas A. Sarnelcs neolito gyvenvietc. — Vilnius: Diemedzio, 1996. — 223 c.
93. Girininkas A. Baltu kulturos istakos. — Vilnius: Savastis, 1994. — 279 c.
94. Graudonis I. Archeologijas terminu vardnica. — Riga: Zinatne, 1994. — 453 c.
95. Grigalaviiiene E. I tukstantmedo pr. m. e. Lietuvos ріііакаіпіц kaulo dirbiniai (2. Medziokles irzvejybos jrankiai. ginklai) // Lietuvos TSR Mokslu akademijos darbai, A serija. — 1976.— I (54) t.— C. 156.
96. llkiewicz JFrom studies on cultures of the 4th millennium B. C. in the central part of the polish coastal area // Przeglad Archeologiczny. — 1989. — Vol. 36. — C. 17—55.
97. Jaanits L. Die kcnnzcichnende Ziige der Siedlung Tamula // ISKOS. — 1984. — № 4. — C. 183193.
98. Latvijas PSR Arhcologija. — Riga: Zinatne. 1957. — 391 c.
99. Latvijas PSR Arheologija. — Riga: Zinatne. 1974. — 456 c.
100. Libera J. Krzemicnne formy bifacjalne na tcrenach Polski i zachodnicj Ukraine (od srodkowego neolitu do wczesnej epoki zclaza). — Lublin: Wydawnictwo Uniwersitetu Marii CurieSkladowskiej, 2001. — 336 c.
101. Loze I. Jauni material! par agro neolitu Lubiina lidzcnuma zvidzes apmetnc // Latvijas PSR zinntnu akademijas vestis. — 1983. — N. 6 (431). — C. 89—100.
102. Naujausia Lietuvos akmens amziaus medziaga (1976—1980). Ataskaitnes parodos katalogas. — Vilnius: LTSR istorijos ir etnografijos muziejaus icidinus. 1980. — 39 c.
103. Prahistoria ziem polskich. T. II. Neolit. — Wroclaw; Warszawa; Krakow; Gdansk: Wydawnictwo Polskiej akademii nauk. 1979. — 452 c.
104. Rimantiene R. Sventoji. — Vilnius: Mokslas. 1979. — 188 c.
65
105. Rimantiene R. Sventosios 4oji radimviete // Lietuvos Archeologija. — 1996. — № 14. — C. 6579.
106. Rimantiene R. Sventosios 6oii gyvenvietc // Lietuvos Archeologija. — 1996. — № 14. — C. 83173.
107. Szmyt M. Spolccznosci kulturv amfor kulistvch na Kujawach. — Poznan: UAM. 1996. — 330 c.
108. Szmyt M. The Absolute (Radiocarbon) Chronology of the Central and Eastern Groups of the Globular Amphora Culturs // The Absolute Chronology of Central Europe 3000—2000 BC. — Poznan; Bamberg; Rahden (Westf), 2001. — C. 25—80.
109. Typentafeln zur Urund Fruhgeschichte. — Weimar, 1972. — 168 c.
110. Lankina L. The collection of stone age bone and antler artefacts from lake Lubana. Catalogue. Riga: N.I.M.S., 1999. 290 c.
III. VolkaiteKulikauskiene R. Narkunq didzioso pilikalnio tyrinejimu rezultatai // Lietuvos Archeologia. — 1986. — № 5. — C. 5—48.
112. Wlodarczak P. The Absolute Chronology of the Corded Ware Culture in Southeastern Poland // The Absolute Chronology of Central Europe 3000—2000 BC. — Poznan; Bamberg; Rahden (Westf), 2001. C. 103—130.
113. Zagorska /. Viengabala kaula makskeresaki Latvija//Latvijas PSRzinatijuakademijasvestis. — 1977. N. 8 (361). C. 85102.
114. Zagorskis F. Jauni materTali par neolTtu latvijas austrueme da|a // Latvijas PSR zinatnu akadcmijas vcstis. — 1965. — N. 6 (215). — C. 35—50.
115. Zagorskis F. Zvejnieku akmens laikmeta kapulauks. — Riga: Zinatne, 1987. — 131 c.
Архіўныя крыніцы
(Архіў Інстытута гісторыі HAH Беларусі)
116. Прйбыткйн П. А. Дневннк за 1959 н 1960 гг. Крнвнна. — № 2125. — I960. — 86 с.
117. Прйбыткйн П. А. Коллекцнонная оппсь за 1960 г. Крпвпна. — № 2126. — I960. — 72 с.
118. Прйбыткйн П. А.. Красковская Е. Г. Дневннк раскопок стоянкп «Крнвнна». 1961, 1962 гг. № 2127. 1962. 154 с.
119. Прйбыткйн П. А. Коллекцнонная опнсь. Крнвнна — Головск. 1961 г. — № 2128.— 1961. 190 с.
120. Красковская Е. Г. Коллекцнонная опнсь. Крнвнна. 1962 г. — № 2129. — 1962. — 44 с.
121. Красковская Е. Г. Дневннк раскопок торфяннковой стоянкн Крпвпна в 1963 г. Коллекцнонная опмсь пз раскопок Крпвпны. 1963 г. — № 2130. — 72 с.
122. Зайкоўскі Э. М. Справаздача аб археалагічных даследаваннях у Паўночнай Беларусі ў 1979 г. № 647. 1980. — 89 с.
123. Зайкоўскі Э. М. Справаздачаабархеалагічныхдаследаванняху Паўночнай Беларусі. — № 693. 1981. 53 с.
124. Зайкоўскі Э. М. Справаздача аб палявых даследаваннях у 1981 г. — № 771. — 1982. — 73 с.
125. Чарняўскі М. М. Справаздача аб археалагічных даследаваннях у ПаўночнаЗаходняй Беларусі ў 1966 г. — № 285. — 1967. — 45 с.
126. Чарняўскі (Черпявскйй) М. М. Отчст об археологнческнх нсследованнях в 1967 г. — № 317. 1968. 48 с.
127. Чарняёскі (Черпявскйй) М. М. Отчет об археологнческнх нсследованпях в 1968 г. — № 325. 1969.'23 с.
128. Чарпяўскі (Чернявскйй) М. М. Отчет об археологнческнх псследоваішях Неманского неолмтнческого отряда в 1969 г. — № 342. — 1970. — 28 с.
129. Чарпяўскі (Черняаскай) kF М. Отчет об археолопіческнх нсследованпях Неманского неолнтнческого отряда за 1972 г. — № 410. — 1973. — 66 с.
130. Чарняўскі М. М. Справаздача аб археалагічных даслсдаванпях у 1973 г. — № 469. — 1974.35 с.
131. Чарпніскі М. М. Справаздача аб археалагічных даслсдавапнях \ 1976 г. — № 550. — 1977. 47 с.
132. Чарпяўскі М. М. Справаздача аб археалагічных даслсдаваннях у 1977 г. — № 930. — 1978. 33 с.
133. Чарняўскі М. М. Справаздача аб архсалагічных даследаваннях у 1978 г. — № 588. — 1979. 60 с.
66
134. Чарняі'скі М. М. Справаздача аб археалагічных даследаваннях у 1979 г. — № 633. — 1980. 73 с.
135. Чарняўскі (Чернявскйй) М. М. Отчст об археологнческнх нсследованмях Неманского неолнтнческого отряда за 1980 г. — 1981 г. — № 694. — 1981. — 57 с.
136. Чарііяўскі М. М. Справаздача неманскай неалітычнай групы аб даследаваннях археалагічных помнікаў у 1983 г. — № 849. — 1984. — 75 с.
137. Чарняўскі М. М. Справаздача аб археалагічных даследаваннях нёманскага неалітычнага атрада ў 1986 г. — № 963. — 1987. — 70 с.
138. Чарняўскі М. М. Справаздача аб археалагічных работах, праведзсных нёманскім неалітычным атрадам у 1987 г. — № 1100. — 1988. — 71 с.
139. Чарняўскі М. М. Справаздача аб архсалагічных даследаваннях у 1988 г. — № 1162,— 1989. 67 с.
140. Чарняўскі М. М. Справаздача аб археалагічных даследаваннях у 1991 г. — № 1401.— 1992. 48 с.
141. ЧарпяЎскі М. М. Справаздача аб палявых археалагічных работах у 1992 г. — № 1429. — 1993. — 59 с.
142. Чарняўскі М. М. Справаздача аб палявых археалагічных работах нёманскай археалагічнай групы ў чэрвені—жніўні 1995 г. — № 1591. — 1996. — 56 с.
143. Чарняўскі М. М. Справаздача аб палявых даследаваннях у 1996 г. (Слонімскі рн Гродзенскай вобл., Баранавіцкі рн Брэсцкай вобл., Бешанковінкі рн Віцебскай вобл., Мядзельскі рн Мінскай вобл.). — № 1641. — 1997. — 65 с.
144. Чарняўскі М. М. Справаздача аб палявых археалагічных работах у 1999 г. — № 1819. — 2000. 59 с.
145. Чарняўскі М. М. Справаздача аб палявых археалагічных даследаваннях v 2000 г. — № 1869. 2001. 59 с.
146. Чарняўскі М. М. Справаздача аб палявых археалагічных даследаваннях у 2001 г. — № 1930. — 2002. — 59 с.
147. Чарняўскі М. М. Справаздача аб палявых археалагічных даслсдаваннях v 2002 г. — № 2011. 2003. 89 с.
148. Чарняўскі М. М. Справаздача аб археалагічных даследаваннях у ПаўночнаЗаходняй Беларусі ў 2003 г. — № 2091. — 2004. — 66 с.
149. Чарняўскі М. М. Справаздача аб палявых археалагічных даследаваннях у 2004 г. — № 2199. — 2005. 96 с.
150. Чарняўскі М. М. Справаздача аб палявых археалагічных даследаваннях у басейнах Нёмана. Віліі і Дзвіны ў 2005 г. — № 2270. — 2006 г. — 67 с.
151. Чарняўскі Макс. М. Справаздача аб палявых даследаваннях у 2000 г. — № 1871. — 2001. 34 с.
152. Чарняўскі Макс. М. Справаздача аб палявых даследаваннях на Крывінскім тарфяніку ў 2001 г. — № 1931. — 2002. — 46 с.
153. Чарняўскі Макс. М. Справаздача аб палявых даследаваннях на Крывінскім тарфяніку ў 2002 г. № 2009. 2003. — 55 с.
154. Чарняўскі Макс. М. Справаздача аб палявых даследаваннях на Крывінскім тарфяніку ў 2003 г. № 2092. 2004. 95 с.
РЕЗЮМЕ
Костяные н роговые мзделня на поселеннях
Крнвннского торфянвка
(неолмт — бронзовый век)
За время мсследованмя памятнмков Крмвмнского торфянмка (1934—2005 гг.) выявлено 999 костяных м роговых мзделмй м мх фрагментов. Это самая большая коллекцмя данного вмда на террмтормм Беларусм м одна нз намболее богатых по своему составу на террмтормм всей Восточной Европы. Основной прмчмной традмцмонно массового мспользованмя мзделмй данного внда в регмоне являлась нехватка кремня, мзза чего местное населенме мскало альтернатнвные вмды сырья. Такое положенме на террмтормм Белорусского Поозерья сохранялось вплоть до железного века включмтельно.
В данной работе проаналмзмрованы две категормм костяных м роговых мзделмй, обнаруженных на стоянках Крмвмнского торфянмка (категормя художественных м культовых мзделмй, музыкальных мнструментов оставлена за рамкамм мсследованмя): I) орудмя охоты м рыболовства; 2) орудмя труда п быта. Средм нмх намм выделено 25 классов мзделмй. Для орудмй охоты м рыболовства это: наконечнмкм стрел (159 экземпляров12), наконечнмкм копмй (12), кмнжалы (40), наконечнмкм гарпунов (35), крючкм рыболовные (25), «крюкм» рыболовные (9), жерлмцы — мгловмдные мзделмя небольшого размера (6 экземпляров). Для орудмй труда м быта это: топоры (83), тесла (9), долота (25), лопата (I), проколкм (160), отжммнмкм (33), ретушеры (8), шп
КНІГІ ОНЛАЙН
