КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
Толькі ні сычерць,—ні аб ей ніспакоюся Сьмерць гэта што! Гэта дар для усіх:' Прыйдзе той час і я з ей заспакоюся. Збыушыся болеу і думак сваіх. Іншае горо душу абціжарыло,— Камень цяжэйшы на сэрцы ляжыць: Дні майго росквіту мглою абдарыло, У жыцці штодзенна за мною бяжыць Доля мая,—гэта доля гаротная, Сэрцо дала мне, научыла любіць, Дый прысудзіла яна-ж, адваротная, Век у сіроцтве, у выгнанню пражыць. Што мне жыцце, хоць-бы самае краснае? — Волі ні маю! У няволі жыву. Гэтае нуднае быцце уласнае Сьмерцю страшэннаю з болям заву. O о О Сокалам вольным і с пташшай гуллівасьцю Як быздаецца. адсюль паляцеу. . Нельга і думаці,—доля без міласьці Варту паставіла Вораг абсеу. Беднасьць ні горо саусім мне безскарбнаму,— Я багацей, замажней за другіх, I ні зайздрошчр багацтвау тых марнаму, Досыць з мяне бедных злыдняу маіх. Покі варушацца рукі скарэлыя, Праца мне будзе на радасьць, на сьмех. Злотам багатыя, сэрцам знішчэлыя. Трутні ні мецімуць гэткіх уцех. Што мне багацтво? Без грошы, без золата, Быу бы магнат я, кароль, багатыр, Там, дзе пад націскам роднаго молата Жыцце куецца у глыб і у шыр. Жыцце куецца і сонцо уздымаецца, Сьвету праменні льейь з гарыні, 3 доугаго сну дзе народ прачыхаецца, Побыту шчаснаго сьвецяць агні. Там, дзе цяпер яшчэ сілы нячыстыя Жыцце карожаць, па свойму вядуць, Дзе устрапянулісь дубы густалістыя 1 на курганах німоучна гудуць,— Можа і я с сваей слабаю сілаю Там працаваці-бы крышку памог; 3 гэтаю працаю шчыраю, мілаю, Сымерці спаткау-бы спакойна парог. Можа ... А можа ні убачыці гэтаго? Можа суджона тут век мне пражыць? Дні адзіноты, сіроцтва безсьветнаго Грудай каменняу у душы валачыць. Страшна мне гэта. і усе ж ні ядынае Так навалілось, гняце у глыбіне, — о —д о о Горшая мука утрапляець, што сынам я Быць перастану сваей старане. Памяць ні доугая, любасьць ні вечная; Сірасыдь, безлюднасьць—іх трудна нясьці; Мо, пажагнаушыся с старым. на вечнае С шляху зьвярну, па другім каб ісьці. Страшна мне нават аб гэтым і згадываць Страшна і думаць, і я ні хачу Толькі-ж надзеі ні маю чым зрадаваць, Сэрцо і сьлезы ссушыць у ваччу. Вось у чым горо бадзязе безшчаснаму, Вось чаму сэрцо мае так баліць, Вось чаму хочацца к сонейку яснаму— Хоць-бы убачыць. тым цягасьць зваліць!... Цяжка мне. прауда. Ці-ж трэба мне жаліцца? Цяжка-ж другім—іх мільены усіх,— Жыцце іх рушыцца, бьецца і валіцца. Гінуць надзеі і думкі у іх Многа на сьвеці усякаго творыцца! Многа хто вершау аб гэтым злажыу. Часам паслухаеш, хто разгаворыцца, Бог яго ведае. як ешчэ жыу?! Біуся з ніпраудай з бядой і гаротаю, Сэрцо у попел нішчадна спаліу, Сілы усе страціу у бойнэ с цямнотаю, Кроу, ні рахуючы, кроу сваю ліу! Што-ж тады плакаці мне. маладзейшаму? Я-ж ні прайшоушы пуціну сваю: Сэрцо асталося. He, весялейшаму Трэба мне быць, а я плачу—пяю. о б 38 Q т Q песымяу няволі. Я. Л—ку Прауду мусім ведаць. браце: Покуль мы ні у роднай хаце. Hi на ніві покуль роднай,— Нашай думачцы ніводнай Век ні спраудзіцца, ні збыцца:— Мусім у цеснай клетцы біцца Нашых думак і жаданняу I няволі наляганняу. У гароце, у няволі. Без пасьпеху. а паволі Нешта розум у нас вымае, Смокчэ душу —выпівае I за шыю душыць больнаШто часамі мімавольна 3 болю гэтаго заплачыш, Што аж слонейка ні бачыш! Мусім ведань, што мялеем. Што паволі усё малеем, Hi жывем. але канаем,— Зранку долы вымераем. I надзею што-дзень губім, Хоць яе, як жыцце, любім. Нашы брацця—там, на волі, Паляглі моу-ся на полі, Чыстым полі ваявецкім, Велькім колам маладзецкім, С пасячонымі плячыма, 3 выпаленымі вачыма. Мы зьявілісь з яснай казкі, Братняй міласьйі і ласкі, о о О ; О С краю-Далі, краю-Сьвета, Дзе цяплюхна, вечне лето, — Д нас кінулі у пушчы, Ды у холад, ды й у гушчы, Дзе брат з братам вечне бьюцца. Спруцянелі, а дзяруцца. Мы хацелі даць ім сьвету. Зруйнаваці пушчу гэту. Даць ім міласьці прагненне. Дзен шчасьлівых даці менне.. Мы ішлі вялікім валам. Войскам буйным а зухвалым, 'Ды ні стало нашай мочы: Сьвет слабейшы быу ад ночы... — Што-ж? Ніхай! Ніхай так будзе, Мусіць гэтак доля судзе. Цяжка. страшна жыці, прауда, Дык цярпеці-ж нам ні науда Так на моры—акіяне Часам хваля перастане.. Можа-ж прыйдзе навальніца,— Толькі-б ветрыку з'явіцца! Будзем у небо цікавацца, Будзем зорак прыгледацца: Без пакоры у пакоры Перабудзем свае гороМо і нам аднекуль з неба Скажуць: „Чуйце, устаньце, тр;)ба!“ У узмацняць. Парвуцца путы. Будзе вольны, хто закуты Hi адны, а з грамадою. Разам з людзьмі, чарадою Пойдзем поплеч зноу у далі, Скуль прышлі і скуль паусталі. А калі-ж ні хопіць сілы Устаць на гэты вокліч мілы,— Сэрцо хоць мацней забьецца. Твар пахмуры усьміхнецца.. Можа ж быць раней загінем, Дык усе-ж мы сьлед пакінем, Бо, браток, хоць промень сьвету Прынясьлі мы у пушчу гэту! Вечнай памяці T. Г. Шэучэнко. За .тысячу верст ад радзімаго краю, У стзпу, пустэчы безлюднай, Сумуець казак па загубленым раю, Па маці-Украіне цуднай Німа яму волі, пад вартаю пільнай Начуе і днюе і ходзіць, Hi воднай ні мае людзіны прыхільнай. Самотна дзянечкі праводзіць. А думка, як віхар, імчыцца, нясецца Ад берагу мора Аралу На родну старонку, дзе вораг сьмяецца ! усіх абдзірае памалу. У душы яго ласка, каханне малююць Пакутніцы вобраз без сказы. Ах, мучаць Украйну, рабуюць ганьбуюць!. Імчацца, нясуцйа абразы: „Вее вецяр, сонцо грэе *) На сьцяпу шырокім, Што відаць здалек, чарнее. Дзе курган высокі? Сьляпы гэнам на бандуры Перабэньдзя грае Аб казацтве, аб гэтманствеСам сабе сьпявае: —„Ой лунала наша слава. „Аж у звоны білі! „Меч гэтманскі і булава „К каралям хадзілі. „Мелі славу, мелі долю. „А цяпер прапало; „Мелі шчасьце, мелі волю, ,,А цяпер ністало; *) Узлюбены абраз Т. Г. І 0 „Стогнуць, плачуць стэп і людзі „Пад чужой рукою, „Вораг цемны уссеу на грудзі. „Ні даець спакою. „Дзе Багдане, слауны Хмелю, „Дзе ты? Адгукніся! „За народ наш, за Украіну, „Браце, заступіся". Слонцо грэе, вецяр вее. Па стэпу разносіць Тыя словы залатыя,— Да касцоу даносіць, Учулі людзі прауды слово, Засьпевалі ціха, Мб тым зьдзеку паняверцэ, Панаванню ліха. Пан акоман—бочка піва,— Цівуны у злосьці: „Нуж-ма, хлопцы, жыва, жыва! Бо зьдзяром да косьці!“ Сорам, сорам! . Люд пакорны Галавой схіліуся.. Пане, пане,—гадзе чорны, Каб ты с сьвету збыуся!... Адна за аднэю праносяцца зьявы, Мігцяцца безупынна абразы, Нявольнічы побыт і сьлезы крывавы I зьдзек глузавання, уразы. . Туды, да нішчасных у думцы сягае Песьняр гэніяльны прыгону, I Богу на небі любіць прысягае Народ свой,—любіці да скону. □ □ * * * Эх, сягоння, у гэту ночку Я уцяку адгэтуль проч! Шэрым воукам па лясочку — Хай дагонінь, хто ахвоч! Хай тагды, сярод дарогі Станець хто ні будзе рад: Чорны вуж абкруціць ногі. Буду вужам, буду гад! Хай тагды, шукаюць у лесе Цемных, вузкіх, воучых троп! Як арол у паднябессе Я узлячу над земскі сгроп- У небі роуным, чыстым шляхам Яснай зоркай палячу, I скачуся напад дахам Роднай вескі і ускрычу: Гэй. хто есьць тут! Люд галодны, Люд пакутны! Да мяне! Станьма, брацця. у шых паходны — Наша горо праміне. Досыць нам з нядолі віці Ценкі жыцця свайго пас, Слухай, люд: прынес я віці, Хто за мною, брацця?—Час! Устануць. рушаць: .;Проч з дарогі! „Хто нам хочэ заступіць? „Мы пайшлі, мы, люд убогі, „Усе узяць, ці усе згубіць“... Думкі, думкі звадыяшкі, Ах, ні мучайце мяне! Вам усе гульні, а мне цяжка, Мне няволя ні міне... ж □с □ -d П □ Hei сьэмергхь». . _ і Памер ты, татачка, успакоіуся на векі! На вочы сумныя насунуліся векі. Прыціснула іх сымерць мацней за чужанна. I вот. айца Hi стало. родны мой ад сьмерці тваяе. О, сычерць без літасьці. ратунак ты і кара! На што ж яму. як тая чорна хмара. Заслонай вечнаю ты стала прад вачмі? Скажы, сьлязьмі На што пасквапілась радзіны ты мае? Ах, родны, блізкі мой! Гаротны і бездольны. Жыцце свае, той шлях ніудатны і нявольны, Ты з боллю цяжкаю у сэрцы перабыу 1 свой згубіу Апошні стон, адзін, у чужжстве, у цішы. Безшчасны тата мой! Усім адна дарога... I торгання разлукі ні так катуюць строга. Як тое, любы мой. што у ноч. у апошню ноч, У цябе із воч Сьляза скацілася аб скрыуджанай душэ. Дратуе сэрцо мне, цьвікі у мазгі убівае 3 грудзей і боль. і стоны здабывае Здагадка страшная: у гадзіну усіх гадзін Ты там адзін, Мауляу безплеменнік усім чужы: сканау ... Адно бліжэйшае, адно-б хаця стварэнне. Хаця-б ні роднае. хаця бы на здарэнне, Прасіу Вялікаго к табе хутчзй паслаць, Каб з ім аддайь Сваім апошні свой, гарачы свой прывет. Hi меу Ен літасьціні дау табе спакою, У самоце, у больніцы, жалезнаю рукою, Ен сэрца кволаго спыніу нітрвалы рух 1 бедны дух Прымусіу твой пакінупь гэты сьвет. Казау: «маліся» ты. За што-ж, каму маліцца? Ці-ж можна прауду нам знайсьці, калі маніцца, У небо чорнае уляпіушыся вачмі? 3 журбой, с слязьмі Нясыді туды сваю найбольшую з надзей? Пабач, гаротны мой: ці-ж ты ні моцна верыу? Сьвятою праудаю ці-ж кожан шаг ні мерыу? Сьлязьмі крывавымі ні плакау? ні прасіу? Hi усе знасіу, Запомнены праз небо, нізнаны праз людзей? Ці-ж меу ты, родны мой, хоць дзень на адпачынак? 3 гароты, з беднасьці ці знау перапачынак За веру гэтую? Ці-ж ні балеу ты заусягды, Hi cox з бяды 3 душою прэснаю, адкрытаю да усіх? Салодкіх мала хвіль, а горкіх натт багата Памеу за жыцце ты, мой родны. бедны тата, А можа горкую табе і я хвілінку дау, Hi спагадау Табе калі... Цяпер за гэта выбачай. Ніхай пуховаю табе зямелька будзе, Ніхай спакой табе твой Пан прысудзе. Я некалі прыйду пад той убой крыж. Дзе ты ляжыш, I там наплачуся. А пакуль што—прашчай! б о * * * Думкі — дыямэнты, краскі жыцця Песьні —вас гэтак люблю, 3 вамі салодкіх гадзін забыцця Часам і я пазнаю. Жыцце-няволя у чужой старане, Працы надмернай яром Зараз зьнікаюць, бы у госьці ка мне Вы паказаліся у дом. Слухайце-ж, думкі: як прыйдзе мой скон, У хатку зьляціце ка мне Хай перадсьмертны уцішыцца стон. Сэрцо на момант спачне. Хай засьпеваю, як лебядзь, калі Прыйдзе гадзіна яму. Узьнесшыся у небо ад маці-зямлі, Рыне у адвечную цьму; Хай засьпеваю аб сьне залатым Веку людзкога радства. Роунасьці, вольнасьці, брацтва,—аб тым Веку красы хараства.