КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
О □ □ ; □ Хочацца сэрцайку ласкі ні той.— Хочацца спогадзі панне другой. • Тэкля, Аршулька, Ганулька малжонкі, Шлюбныя носяць на палыдах пярсыденкі... Моліцца панна да уласнай патронкі: — Панна сьвятая, ты небо умалі, Вернаго друга мне у жыцці пашлі! — Потым усьміхнецца прыгожа .. Каму? Ведама,—пэуне, яму аднаму... Рожы цьвітуць на бялюсінькім твары. Што-ж тут за цуд і чые ж гэта чары? Прауду сказаць?. . — Вінаваты гусары. Ну, хонь ні усе, дык прынамсі адзін Панні прычынай маркотных гадзін. Статны, прыгожы, —праудзівы жаунер,— Гляне—як сокал! Які ж кавалер! Майстар на жарты які, на хіхоты. Як удаецца у шабунькі, у залеты, Лесткі пушчаць, — навучыся у яго ты! Як ен часамі умее глядзець; У танцу які!—ні пазволе сядзець! < Ручку як сыдісьне, на вухо шапне Слоуцо такое. што й сэрцо замрэ! Шкода, нідоуга яны пастаялі... Толькі тры дні усяго балявалі Гэтта, у дварэ, і паехалі далей. Рушылі у Вязьму, а стуль пад МасквуЧуіць паненка, мауляу, на яву. Як прад ад‘ездам ен цяжка уздыхау; Помніць —навекі аб ей прысягау, Як ад'ежджаючы, бачыць, скланіуся... Прауда-ж? Ці помніць? Ці можа забыуся? Любіць? Hi любіць?.-. У другую улюбіуся? Можа удавау закаханне на жарт? Трэба аб гэтым спытацца у карт! A : A о о Прауда, што адвэнт, і грэх варажба, Што-ж—калі гоніць у сухоты журба! Бог міласэрдны ніхай выбачае... Панна Эмілья у красэлко сядае, Талью картуе, шэсць карт выкладае, Семая карта кладзецна пад ніз. Хітры пасьянс пачынае: „Маркіз". —Любіць? ні любіць? Любіу? ні любіу?... Верным астауся?... Ці верным ні быу?— Шэпчэ паненка. Пасьянс збунтавауся. . Дзе ж той чырвовы кароль падзевауся? Мусіць ні любіць!... не, гэты ні удауся! .. іншы спрабую цяпер разлажыць—... Час памаленьку бяжыць ды бяжыць. Поунач прайшла. У дварэ пятухі Раз прапеялі с-пад цеплай страхі. Крайчыкам месяц з-за туч выглядае. Панна Эмілья варожб ні кідае, Новы, хітрэйшы пасьянс раскладае: —Любіць, ні любіць. любіу, ашукау. Верным астауся, ці ім ні бывау? Рыпнулі дзьверы... 1 вось на парог... Панначка—зірк!—гэта ж ен, далі Бог! Палец да губ прылажыу, усьміхнууся, Дзьверы прымкнуу за сабой. азірнууся —-Панн-а чакала, каб я ды-й вярнууся? Ціха на пальчыках к ей падыйшоу Дзеуча адразу ні знойдзе і слоу. Потым зьдзіуленне крыху адыйшло. --„Скуль пан узяуся.і што прывяло?—“ Гэтак пытае. Урода асанны. Сам. як ягнятко, ласкавы, рахманы. —Жыць ні магу без каханае панны! Мусіць нігдзе ні спаткаю такой... Дай ты мне шчасыде, вярні мой спакой!— о — о о n Рукі злажыу і на коленкі стау, К ножкам дзеучаці галоукай упау. Панна Эмілья, смуціушыся гэтым, Хочэ устаць, адхіснуцца, а дзе там! Ен ні пушчае і моліць усім сьветам: „Будзь гаспадыняй, царыцай маей, Сэрцо зьлячы мне, душу заспакой". Што тут рабіць? Гэта-ж могуць пачуць, Потым у вочы усе засьмяюць: Панна у ночы госьцяу прымае! Ручкай гусара с кален падымае; Просіць устаць, ні крычэць, сунімае, Сядзіць у крэсло, прыносіць вады... —Ціха, мой пане, наробіш бяды! Людзі пачуюць,—нічога табе,— Сеу дый паехау, і сам па сабе. Я-ж і на заутра тут мушу астацца; Будзе ад сораму недзе схавацца, Людзі пачнуць як навокал сьмеяцца: «У панны Эмілі есьць кавалер.»— —Хай ні сьмяюцца! Бо плакаць, павер, Будуць, паненка, яны над сабой, Покуль гуляю яшчэ з галавой, Покуль ні судзіць мне доля прапасьці. Хіба сама ты захочаш напасьці, Думкі ні споуніш маеі аб шчасьці. Ведай: прыехау забраць я цябе, У разе-ж нізгоды—застрэліць сябе. Бачыш, кладу я на стол пісталет: Коркі падняты, набоі, як сьлед. Добрая гэта турэцкая штука! Дзед адабрау на вайне у мамэлюка; Можа сягоння прыдасца на унука. Воля твая: разсудзі, выбірай,— Шчасьцем дары, ці на сьмерць пакарай.— о —— —о О . Q —Пан ні даеш мне с чаго выбіраць. Я ні хачу ні судзіць, ні караць! Як-жа так раптам... ці ж можна. скажэце? To ж ні гульня, а мы с панам ні дзеці.Трэба падумаць яшчэ, паглядзеці— ... — Панна Эмілія. мне ні пярэч! Хіба ні любіш?... —Hi панская рэч! Пану да гэтаго дзела німа, Ведаю думкі свае я сама. Можа б любіла, каб гэтак ні ягліу, Так ні пужау і з адказам ні нагліу, Быу да паненак ні гэтак павадліу, Можа-б тагды і пайшла... А цяпер?! — Панна збляднела, мауляу бы папер; Хочэ сказаць і баіцца сказаць, Вочкі спусыділа, павекі дрыжаць... Той жа гусар, як смала прычапіуся, Ручку цалуе і с крэсла усхапіуся, Зноу на каленях у ног апыніуся. — Слонейко,—просіць, кажы, ні чакай: У пекло мне судзіш, ці разам у рай? Любіш ні любіш, шкадуеш, ці не,— Дай жа спакою, ні мучай мяне!— Сэрцо паненскае, ведама, з воску. Возьмем мы место, ці зьвернемся у ізеску. Толькі б агоньчык і зараз-жа сьлезку, Ясную сьлезку на вочко пашле. Хоча. ні хоча ды й скажэ «але.» Гэтак і с паннай Эмільяй было. Нешта ад сэрца к грудзям падыйшло. Потым у горле клубком перасело, Бытцам-бы выскачыць сэрцо хацело; 3 вочак сьлязінка скацілась нісьмела, Сьледам другія сьпешаюць ісьці. . —Люблю,—кажа панна:—люблю... адпусыді! -о 6 Ускочыу, падскочыу гусар малацы Так, як бы чорт ад сьвянцонай вады. Рады, сымяецца і ручкі цалуе, Пусьціць. абніме, ізноу прымілуе. Ну, ні раунуючы, моро хвалюе! Нават апомніцца ей ні дае, Рупіць зьбірацца. капоцік узьдзяе. Гасіць лаеуку, вядзець на парог, Клямку шукае. . Ды Бог засьцярог: Панна зірнула каханку у вочы,-Так як вуголлі гараць сярод ночы.Верыць баіццані верыць ні хочэ. —Хто тут?—пытае. Ен цягне, маучыць. . Панна у трывозе тады як ускрычыць: —Маці Прачыстая! У помач прыдзі! Згінь ты, шатане,— мара, прападзі! Згінь, прападзі ты, нічыстая сіла! — Правай рукою яго ахрысьціла. ' Чуе: рука, што трымала, пусьціла. Прывід той страшны прапау у цемнане: —Кінь варажыць у адвэнтовым пасьце!— Голас чужы з-за дзьвярэй прагрымеу. Панна. . прачнулась Ліхтар абгарэу, Мусіць дауно дагарэла лаеука, Смрод у сьвятліцы... балела галоука Ціха праз сені прайшла пакаеука. Стары гадзіннік паказвае пяць... —Ах, як заспалася! .. Трэба-ж так спаць! б 6 Кеінец Паулвэчоньсеі. i. Ноччу позна. па кірмашу, Ехау з места Паулючонак, Н празванне меу „Жучонак", Гаспадар быу з вескі нашай. Унучак Паула, сын Янтося, (Той быу к пану дапушчоны) Баутрамеям быу хрышчоны, Чалавек быу з мухай у носе. Едзе у страсе: цемна, ціха... У дальнім лесе хтось рагочэ... Уляпіу у цемню вочы. I здаецца... Што за ліхо? Нехта йдзець сярод гасьцінцаПэуне двое, штосьць гамоняць. „Я каго тут чэрці гоняць“ — Яж падняуся на драбінцэ. Бачыць: нейкіх аж тры цені У бок зыйшлі і разам сталі. Пад‘еджае. Усе аддалі Хвалу Божжаму іменю — „Хто тут блудзіць‘?“ запытауся Баутрамей у ліхой трывозе, Бо тагды, па той дарозе, Hi адзін гультай бадзяуся. — «Старцы, дзядзька!—Кныш, Вароба С Краснай Долі, Крук Нічыпар“... — „Я бадай-жа вас Люцыпар, Ці напасьніца хвароба! Чорт вас водзіць тут, галыткі, Добрым людзям на спатканне, о о ч о Хай вас трасца“. .. «Годзі, пане! Час пакінуць звычай брыдкі,— Кажа Кныш.—Ці ты маленькі, Што на нас дарма злорэчыш? —Нам хады ні запярэчыш Па гасыдінцу. Можа усенькі!" —„Нас ні лай—Вароба прэціць Бачыш ночка: допуст Боскі; Хоць ні многа верст да вескі.— A усяго здалееш стрэціць. Лепш зрабі ты па хрысьцьянску, Падвязі, памей к нам ласку, Змардаваліся мы цяжка— Чым-ся лаяць па-паганску“. —„Вох, разумны дзе знайшоуся! Хочаш езьдзіць на дурніцу? Маеш дулю, пане Грыцу! Hi з такім, браток, зыйшоуся!“ Сьвіснуу пужкай па канечку, Мэрам бічык, а ні пуга. „Но, Буланы! Но, шаулюга! Марнаваць ні сьлед нам ночку". —„Гэй, суседзе, Кныш зноу крачэ,— Дай прысесьці-ж на драбінку! А у цяжкую гадзінку Мы заплацім па жабраччу“. — «Ну, ну, як-жа,—маеш збыткі! Так Баутрук у адказ рагочэ,— Ходзіць у латах, яшчэ хочэ Заплаціць; а чым, галыткі'?» Тут Нічыпар рыкнуу басам, Моуся той мядзьведзь з дубровы, (Голас надта меу здаровы) „Падвязі да карчмы, васан!" —«Што дасьце?»—Баутрук на гэта. —„Што-ж у нас? Кіі, ружанцы".... 6 — „Дык прасіце, абадранцы, Хай лазаты дасыдь карэту!" Ударыу лейцам. Конь падскочыу. Як падстрэлена казуля. —„Лепі чорта падвязу я!“ Баутрамей пад нос мурмочэ.. II. Мрок запау яшчэ цямнейшы, Хоць калі ты шылам у вочы. У каляіне гразь хлюпочэ, А Баутрук цяпер сьмялейшы: —«Хутка будзем, коню, у хаці, Скончым нашу райтараду. Гаспадыня будзець рада. Выйдзе с хаты спатыкаціД Аж цыганскую гаворку Чуе раптам прад сабою. Бытцам йдуць яны гурбою 1 вядуць аб нечым спорку. — „От яшчэ ні меу хваробы — С цыганамі мець спаткання: Сядзець сам без запытання,-Зьвесны норау цыгановы!“ Як ні хочэ ззаду быці, Конік цягне дробным трусам. • Даганяе, хоць і мусам, Зраунавауся,— што рабіці! — Што за дзіво?—Паулючонку Падкальнуло у сэрцо нешта. Толькі трое, а дзе рэшта? Два цыганы йдуць і жонка. — «Здрастуй, бацьку!» гыркнуу з боку Цыган доугі, чорнатвары I другі за ім да пары о о I цыганка.—„Скуль, здалеку?“ — „Еду с торгу“—„ А, вяльможны! Падвязі да карчмы хоця, Бо па гэтакай хлюпоце Пехатой ісьці ні можна.” „Рад-бы я, ды сам ты бачыш, Што на колах, братка, цесна, Hi усядземся сумесна"... —«Эй, аб чым ты, бацьку, плачыш! Цыган. пане. як вужака: Хоць у шасьцех здалелі-б сесьці! А ля карчмы хочым зьлесьці,— Hi замучыцца каняка.» Hi пасьпеу Баутрук поуслова Адказаць па просьбу гэту. А мужчыны і кабета Шась на колы баутруковы! —«Н-но! Гані сваю шаулюжку!» «Дадай ходу!» I рагочуць Штосьць па свойму там стракочуць, Адабралі лейцы, пужку... Буркнуу быу на тыя рэчы Баутрамей, дык—д‘ябла дзеці! — Ледзьвя здолеу усядзеці,— Так заштурхалі у плечы. — «Сядзь спакойна, ты, зрэбніна! Кінь плявудзгаць гэтта лішку: Выпьеш у карчме тры кілішкі 1 заплацім што павінна > Што ты зробіш? Німа волі. Іх-жа сіла, перамога. Дзякуй толькі Пану Богу, Hi спаткалося іх болі. Праз гадзіну,—час кароткі Баутрамею доугім здауся,— Сьвет з ваконца паказауся о ■■ о У корчомцэ пана Ноткі. — «Ну, вот, бацьку, гаварыу ты! Зараз зьлезем, купім гары I заплацім тры таляры Мы ні любім жаднай крыуды.» III. Цесна у карчме—у бочцэ мэрам Селядцоу, людзей набіта. Дымам лямпачка спавіта Тутуневым, едкім, шэрым. Гоман, грукат, сьмех і спрэчка... Гэнам граюць, гэтта скокі Вырабляюць, узяушысь у бокі, Мж трасуцца сьцены, печка. Баутрамей спацеу, чырвоны С цыганамі пьець гарэлку, Скінуу сьвіту і мяргелку Выглядае моу шалены.