Падручны расійска-крыўскі (беларускі) слоўнік
Вацлаў Ластоўскі
Выдавец: Навука і тэхніка
Памер: 853с.
Мінск 1990
ЗАДОХНУТСЯ, затхнуцца, затыхлецца, зотхлы,' злтха, злтхласьць.
ЗАДНІЙ, пазлдны, пазлдн/к, азлдні.
ЗАД, у чалавека і жывйлаў; азлдак, гузно гузло, гузляк, злбедры, забедрыца, злдаўка.
ЗАДОЛГО, алгадзя.
ЗАДОРМНА ж. закалубіна, склза.
ЗАД'БВАТЬ каго чым, зачаплць, чаплць.
ЗАД-БЛЫВАТЬ што, закладаць, забіваць, заладжываць, запіхаць. Залажыў, заладзіў дзіру. Гэта акно трэба забіць дошкамі.
ЗАЕДННО прысл. заадно.
ЗАЕМ м. позыч, пазычка, пазычаць, пазычуньне, пазычлівы, пазытчык, пазычковы, ўпозыч. Узяць ўпозыч; даць ў позыч. На пазычку памяць адна, на аддачу другая. He пазычай, ня будзеій мець ворагаў.
ЗАЖАРНВАТЬ што, пражыць, прагчы.
ЗАЖАТЬ што, зашчамгць, зац/снуць, Заійчаміў, заціснуў пальцы. Зашчаміла сэрца тугаю.
ЗАЖАВКАТЬ, зачвякаць.
ЗАЖЕЧЬ што, запал/ць, запаляцца, запальны, запальчывы.
ЗАЖНВЛЯТЬ, зацяі-аць рану; га/ць, гойкі, гаючы, гагцца, га, заінець. Ш а ц ь выступае пасьля крэпкіх
марозоў на дрэнах ў адлігу; і н е іі асядае ў часс марозу ад пары.
ЗАЙНТЕРЕСОВАТЬ каго чым, зацікггвіць, зацікаўленьне, зацікаўленасьць, заціклўскі.
ЗАНСКНВАТЬ у каго. забягяць, заб<ті; залашчяць, залашчяцца, з^ластка, злласгкі. >7 «(ластак нё люблю, проста ў вочы кажу. Ен залашчаецца перад старійынё'ю.
ЗАКАЗ, рэч якую даручана каму зрабіць, або купіць; зампўленьне, замоўлены замаўляць, замоўны, замовіць.
ЗАКАЛЯТЬ, надаваць сталі цьвердасьць раптоўны'і ахалоджаньнем; гартавяць, гартоўны, ™ртоўка, глрт, загартоўка.
ЗАКАМЕНІіЛЫЙ, закамглы, закамець. Зака~ мелае сэрца, сумленьне. Зака.меласьцю ў грахох: сваіх дп згубы ідзе. Хлеб чя толькі счарствеў але закамеў ужо.
ЗАКАТЫВАТЬ, што куды, заклчываць. Зак<гці панарад у павець. Закаці бочку v падклеіііьце.
ЗАКАТЫВАТЬСЯ, заклчызацца.
ЗАКАТ сонца, сутон, сутуняць, суклон. На суклонч сонца.
ЗАКАТйСТЫЙ, закоцісты, аб песьні: заголская (ад „галсчэць" даваць працяжны гул).
ЗАКВАСКА ж. закісь, злквась, заквлска.
ЗАКЛЕЙМНТЬ тто. зак.іейнавлць, кляйно, клс'йнад (?).
ЗАКЛНННТЬ шпю. заклінав<гй,ь.
ЗАКЛОХТАТЬ аб аадзе, заклыктоць, ао курыцы, заквакт<;ць, закохаць.
ЗАКЛЕПАТЬ што, запехціць, прыпехідіць, прыпетка; ніт, нітавяць.
ЗАКЛЮЧАТЬ хаго, turner, акружаць, абшімаць кругам; заключ<7ць. агартлць, абыйм.аць, завірлць; зачыняць, браць пад варту, узяць паід за-
пор, вязьн/ць; зяцызярджаць, ііастанаўляць, завяршаць, заканчаць.
ЗАКЛЮЧЕНІЕ, вывад, дакончаньне.
ЗАКОБЕННТЬ СЯ, закарэжыцца.
ЗАКОВЫКА, закалубіна.
ЗАКОВЫРНУТЬ, закалубнуць, закалубіна, закалубка.
ЗАКОВЫРНСТЫН, закалубісты, закалубчывы.
ЗАКОЖНЫЙ, заскурны.
ЗАКОЖАВІзТЬ; заскажурыцца, скажурка; заскарупнуць, скарупка.
ЗАКОЛАЧЙВАТЬ, забівяць. Трэба пазабіваць вокны, дзіры ў палюсьце.
ЗАКОЛДОВАТЬ што, каго; зачараваць, зачаравяны.
ЗАКОНОйАТйТЬ аадаплаў, сьцянч; запакляваць.
ЗАКОН м. У старой нашай літэратуры сьцісла разрожнівалі закон і права: пад тэрмінам закон разумелі аткрыцьце звышы, якое становіць істоту веры. Закону рымскага; закону грэцкага. Пад тэрмінам права—агранічэньні пастаўленыя свабодзе волі і дчейнасьці вышэйшай дзяржаўнай ўладай.
ЗАКОННО, пряўна
ЗАКОНОВ"ЬД, правав<лд
ЗАКОНОДАТЕЛЬ, правадлтнік, правадяўства.
ЗАКОНОПОЛОЖНЙК, праваасноўнік.
ЗАКОНОПОЛОЖЕНІЕ, правааснавдньне.
ЗАКОНОПРЕСТУПНЙК, правапраступнік.
ЗАКОНОУЧЕНІЕ, прававуцтва. прававучыце ль.
ЗАКОРЯЧііТЬСЯ. закарзжыцца.
SAKOPEHbTb, закаран;цца, закаранець.
ЗАКОРТОЧКН, кукярэчкі, Сідзяць каля вагня на кукярэчках. Скукярэчыўся ў куточку.
ЗАКОСТ"ЬНЕН1Е ср. закастыраньне, закастырыць, кастырнік.
ЗАКОУЛОК м. завўлак. Глухая вулка, якая ня мае ў другім канцы праходу.
ЗАКОЧЕВРЯЖНТСЯ, закачар/джыцца.
ЗАКОЧЕН'ЬТЬ, засьцгрпнуць, задзярвгць, адзярвець; закрзпнуць, закалець.
ЗАКРОЙШ.ПК —ЦА, хто займаецца кройкаіі, выкрайкай вопраткі; закройчы, закройчыца.
ЗАКРНВЛЕНІЕ, закрыўлгньне, закрывуліна.
ЗАКРОМ -н. загародка ў клеці да зсыпаньня збожжа; аруд, засек, сус^к.
ЗАКРЮЧНННТЬСЯ, прыгарусьціцца.
ЗАКРЫВАТЬ шіпо, закрывлць, прыкрывлць нечым зверху; аб дзьвярох, зачыняць.
ЗАКРЫІЛЯТЬ што. замацовываць.
ЗАКРЫІА ж. ніт, нітавяць. Зьнітаваў абруч.
ЗАКУПАТЬ што, закупляць, закупшчык, закуп.
ЗАКУПОРМВАТЬ бутэльку, закарковываць, каркавоць,
ЗАКУСКА ж. перакуска. Перакусі.й на па^ пасе.
ЗАКУТНТЬ, замат/яжыць, заматыга, заматыжлівы (Смал: нск).
ЗАКУТЫВАТЬ tumo чым у шіпо, завівйць, спавіваць, загартдць, захутываць Завіні дзіця ў кажух. Туга не спавівай дзіцяці ў полкі. Загарні куплі у паперу.
ЗАЛА ж, ЗАЛ .1/. абілырны пакой для прыйма гасьцей, сабраньняў, забаваў; з«ля. Здаецца гэтае чужаземнае слова можна заступіць сгаракрыўскім грыдня.
ЗАЛАВОК .if., доўгі глухі стол у краме; лг/ўнік, стойка. С.наленск:. залавень.
ЗАЛЕБЕЗНТЬ, заласчыцца, заляшчыванца, зал^сьціць.
ЗАЛЕЖ, м. стан ляжачага; залгж, адлог, папар, паклад.
ЗАЛЕДЕННТЬ што, залядовіць, залядоўлены.
ЗАЛЕПЕТАТЬ, запальпатяць, залепяняць, залапатяць.
ЗАЛНВ м. вада якая ўдалася ў сушу, заліла; затока, затон.
ЗАЛМХВАТ м. хвот, хвацкі Хвацка пяе дзеўка. Хвацкі конь, язда.
ЗАЛНЦОВЫВАТЬ што, паднаўляць старое, закрываць падфарбоўкай, падмалёўкай псаванае; заліхтовываць, заліхтаваць, заліхтоўка. Заліхтоўваць дзіры ў скуры. Заліхтаваў, выліхтаваў старыя мэблі.
ЗАЛОГ м. зарука, закляд. Аддаў у заклад гадзіннік. Узяў ў заклад ад яго рэчы. Гэта будзе нам зарука сямейнага шчасьця. Зарука лепшай будучыны.
ЗАЛП м. адначасовы выстрэл многіх гармат, стрэльбаў; рлптуг, раптугом.
ЗАЛУЖНТЬ ральлю, даць ей задзірвангць; зак/нуць, запусьціць.
ЗАЛУПА анат, залупіна, чапец.
ЗАЛУЧНТЬ каго куды, застаць. Як бы мне яго застаць дома.
ЗАЛ (гл.—„Зала*).
ЗАЛЬНУТЬ чым., зал/пнуць, заглгпнуць, загліпень. Заліп нос. Загліплі вушы.
ЗАМАКУШННА ж. удар па запатылку; запатыльня, запатыльнік.
ЗАМАЗКА ж. цеста з крэйды і пакосту да залепліваньня вакон; кіт, кітаваць, кітаваньне.
ЗАМАННВАТЬ каго куды, заманіваць, прывабліваць, прындджываць.
ЗАМАРЯТЬ, што, запзцкаць, загвазграць. Запэцкаў сабе кашулю. Загвазграў чарнілам пареру.
ЗАМАРЬЯЖйТЬСЯ жартл. бьшь у сужывецтве бяз шлюбу; адружыца, адружыніцца.
ЗАМАСКЙРОВЫВАТЬ каго. што. замасковываць.
ЗАМАСЛЙВАТЬ што. замлзгрываць, замязграны. Замазгараў паперу рукавом. Ходзіць замазганы, забруджаны.
ЗАМАРЯХА ж. мурзацік, мурзы, замурзлны.
ЗАМАТЕР-БТЬ або ЗАМАТОРЬТЬ, застарзць, закастырыць. Закастырала дзсўка дзявуючы.
ЗАМЕДЛЯТЬ што або чым, спаволіваць, спаволіць; прыбярываць, прыбарны; амар^джаваць, амарудлівы, замінаць, зам/нка.
ЗАМЕЛЬКАТЬ, saMirueub, Замігцаў у начы аганёк.
ЗАМЕРЕІЦНТЬСЯ што, замярзсьціцца.
ЗАМЕРТВ'ЬТЬ, замярцвець, задзярвець.
ЗАМЕРТВО прысл. замерцьва.
ЗАМОК м. замок, замыкаць, замчысты, замкну/ць, замкнугасьць.
ЗАМОК м. будынак умацаваны валам і байніцамі: злмак, замковы, замкі.
ЗАМОЛВЛЯТЬ слова за каго; замаўляць, замоўлены.
ЗАМОЛКАТЬ, замаўкаць, замоўклы, замоўкласьць.
ЗАМОЛЧЙ. змоўні! Змоўкні ты дрдка, змоўкні галубка. Замоўкні, ты. сэрца маё!
ЗАМУХРНГА, замурзай, замурзацік, мурзацік.
ЗАМША ж. скура мяккога аксамістага вырабу; ірха, ірховы. Ірховыя рукавіцы, куртка, торба, ЗАМ'ЬСТНТЕЛЬ, заступнік, намесьнік.
ЗАМ"БЧАТЬ што, заўважаць, заўваіа. Вучыцель зрабіў заўвагу. Якжа я маю не заўважыць твайго шпількаваньня.
ЗАМ'БЧАТЕЛЬНЫЙ знам^нны, вызнлчлівы.
ЗАМ'ЬТНЫЙ, вызначны, відочны, Вучань зрпбіў вызначны поступ у навуках.
ЗАМ"ЬШАТЕЛЬСТВО, замяшлньне, замгшка.
3AM"bLLI,ATb што чым, заступоць.
ЗАНАВ-ЬСКА ж., запавеска. Белыя запавесачкі на вокнах. Атола, атолка, запавеска над калыскай.
ЗАНАВ"ВС м. запавгса. Запавесаю разьдзялілі хату на двое.
ЗАНАДОБМТЬСЯ, запатрзбіцца.
ЗАНОСЧНВОСТЬ, задорлівасьць, задорысты; заўзятасьць.
ЗАНОЗА ж. злскамка, заскабгць. злстрамка, закол. Ад заколу палец разбрак. Заскамка ўлезла ў палец.
ЗАНОС сьнегавы, задзьма, зав«?я. Зав nit гурбы сьнегу панавява.іа. Задзьма такая. што сьвепіу не відаць.
ЗАНУЗДАТЬ каня, забрытлць.
ЗАНЯТІЕ ср. занятак, заняцьце. Вез ніякага занятку лындае па вёсцы.
ЗАПАД м. старана дзе заходзіць сонца; захад, сутон.
ЗАПАЗДЫВАТЬ дзе, спазьняцца, позьніцца. Ты не спазьняйся дамоў.
ЗАПАЯТЬ што, злютавлць, залютавдць. Залютуіі бзірку ў самаеары. Зялеза зварываюць пры помачы пяску або медзі, медзь-жа, цыну, бляху лютуюць.
КНІГІ ОНЛАЙН
