Практыкум па жывёлагадоўлі
Выдавец: Ураджай
Памер: 259с.
Мінск 1998
эфект селекцыі (ЭСГ) вызначаецца па формуле
дзе ЭСП — эфект селекцыі на пакаленне; 1 — інтэрвал паміж пакаленнямі, г.
Помніце, што неабходнай умовай найбольш поўнай рэалізацыі плануемага эфекту селекцыі з’яўляецца адпаведнасць умоў кармлення, утрымання і выкарыстання жывёлы яе генетычнаму патэнцыялу.
Самастойная падрыхтоўка да заняткаў. Пазнаёмцеся з асноўнымі селекцыйна-генетычнымі параметрамі; усведаміце методыку разлікаў эфекту селекцыі па ўдою.
Заданні для самастойнай работы.
Заданне 1. Разлічыце мяркуемы эфект селекцыі па ўдою
на пакаленне і ў сярэднім на год на аснове наступных дадзеных.
Сярэдні ўдой на карову па статку складае 4250 кг малака, удой кароў племянного ядра — 6170 кг. Селекцыйны дыферэнцыял быка, які не ацэнены па якасці патомства, роўны 2415 кг малака. Каэфіцыент наследавання ўдою па статку 0,28; інтэрвал паміж пакаленнямі 4,5 г.
Заняток 21.ПЛАНАВАННЕ ПЛЕМЯННОЙ РАБОТЫ 3 БУЙНОЙ РАГАТАЙ ЖЫВЁЛАЙ
Мэта заняткаў. Вывучыць методыку планавання племянной работы, пазнаёміцца за зместам некаторых планаў селекцыйна-племянной работы, складзеных для племянных гаспадарак.
Дапаможнікі і абсталяванне. Рэкамендацыі паскладанню перспектыўнага плана племянной работы з малочнай жывёлай у племянной гаспадарцы; планы племянной работы з буйной рагатай жывёлай, складзеныя для племянных гаспадарак.
Метадычныя ўказанні. Пастаянная паляпшэнне племянных і прадукцыйных якасцей буйной рагатай жывёлы магчыма толькі пры планамернай і дакладнай арганізацыі племянной работы. Таму правільнае складанне перспектыўнага плана селекцыйна-племянной работы як са статкам, так і з пародай мае важнае практычнае значэнне. Планы племянной работы складаюць для асобных племянных ферм, гаспадарак, групы гаспадарак, якія знаходзяцца ў зоне дзейнасці Дзяржаўных станцый па племянной рабоце і штучнаму асемяненню, а таксама па вобласці і ў цэлым па рэспубліцы.
Распрацоўваць планы племянной работы мэтазгодна тэрмінам на 5 — 10 г. з улікам агульнага яе напрамку ў жывёлагадоўлі вобласці або рэспублікі і ў адпаведнасці з мэтавымі стандартамі і селекцыйнымі праграмамі па пародзе ў канкрэтнай зоне. Матэрыялам для планавання служаць: дадзеныя першаснага зоатэхнічнага і племяннога ўліку, гадавыя справаздачы гаспадарак, інструкцыі і навуковыя рэкамендацыі па пытаннях племянной справы, узнаўлення, кармлення і ўтрымання малочнай жывёлы; дырэктыўныя дакументы па развіццю галіны і гаспадаркі на бліжэйшую і аддаленую перспектыву; даведнікі па малочнай жывёлагадоўлі.
Перспектыўны план племянной работы складаюць галоўныя спецыялісты гаспадаркі пад метадычным кіраўніцтвам
адпаведных падраздзяленняў дзяржаўнай службы па племянной справе.
План племянной работы звычайна складаецца з двух або трох частак. Кожная частка ўключае некалькі раздзелаў.
1. Стан галіны і аналіз выканання папярэдняга плана племянной работы. У першай частцы робяць кароткі аналіз вынікаў работы гаспадаркі па выкананню папярэдняга плана племянной работы са статкам, указваюць фактары, якія перашкаджалі і садзейнічалі яго выкананню. У выпадках, калі план для гаспадаркі складаюць упершыню, замест аналізу даецца кароткая гістарычная даведка аб арганізацыі і развіцці яе як племянной.
Змест раздзелаў першай часткі плана можа быць наступным.
1.1. Характарыстыка прыродных і гаспадарчых умоў племзавода (племсаўгаса, племфермы).
1.2. Кароткая гісторыя фарміравання статка.
1.3. Умовы вырошчвання маладняку і характарыстыка яго развіцця. Сістэма, тэхналогія і вынікі вырошчвання маладняку.
1.4. Стан кармавой базы і характарыстыка ўмоў утрымання і выкарыстання матачнага пагалоўя. Тып кармлення і структура рацыёнаў у летні і зімовы перыяды, аналіз паўнацэннага кармлення. Сістэма і спосаб утрымання жывёлы, ступень механізацыі асноўных вытворчых працэсаў, падрыхтоўка кароў да ацёлу і раздою.
1.5. Характарыстыка матачнага статка па пароднасці, малочнай прадукцыйнасці, тлушчамалочнасці, жывой масе, экстэр’ерна-канстытуцыйных асаблівасцях, узнаўленчых здольнасцях, класнасці і ўзроставаму саставу кароў.
1.6. Характарыстыка вытворнікаў, якія выкарыстоўваюцца па паходжанню, .лінейнай прыналежнасці, класнасці, жывой масе і ўзросту.
1.7. Ацэнка вытворнікаў па якасці патомства, якое знаходзіцца ў статку.
1.8. Аналіз генеалагічнай структуры статка. Схема роднасных сувязей жывёлы статка з роданачальнікамі генеалагічных груп па бацькоўскаму і мацярынскаму' баках радаслоўнай. Адзначыць, у якіх галінах кожнай лініі або сямейства атрыманы найбольш каштоўныя жывёліны.
1.9. Характарыстыка ліній і сямействаў, якія маюцца ў статку. Указаць асаблівасці ліній і сямействаў, якія жывёлы з’яўляюцца найбольш тыповымі (мадэльнымі) для асобных роднасных груп, даць іх фатаграфіі. Вылічваць прадукцый-
насць жывёлы кожнай лініі і параўноўваць з дадзенымі па статку, стандартамі па пародзе.
1.10. Аналіз метадаў адбору і падбору, якія выкарыстоўваюцца ў гаспадарцы. Эфектыўнасць інбрыдынгу, развядзення па лініях, кросаў ліній і сямействаў па прадукцыйнасці, экстэр’еру і канстытуцыі, жывой масе, жыццяздольнасці прыплоду.
Гэты раздзел неабходны для таго, каб мець інфармацыю аб ўмовах, у якіх будуць выконвацца запланаваныя мерапрыемствы, і распрацаваць меры па паляпшэнню гэтых умоў для павышэння эфектыўнасці племянной работы.
II. Мерапрыемствы па ўдасканаленню статка і планавыя параметры.
У гэтай частцы коратка і зразумела вызначаюць далейшы напрамак племянной работы са статкам. Выяўляюць перспектыўны для далейшага развядзення ў гаспадарцы вытворчы тып жывёлы, лініі і сямействы і метады іх удасканалення. Устанаўліваюць паэтапныя мэтавыя стандарты, якія вызначаюць узровень сярэдняга развіцця той або іншай прыметы па пакаленнях жывёлы ў статку на перыяд дзеяння плана і болш аддаленую перспектыву (10, 15 і 20 г). Для дасягнення мэтавых стандартаў да ўстаноўленага тэрміну вызначаюць мінімальныя патрабаванні адбору для рамонтнага маладняку, пяршачак і кароў — маці будучых быкоў-вытворнікаў.
Прагназіруюць сярэднегадавы эфект селекцыі на плануемы перыяд. Мінімальныя патрабаванні да ўдою пяршачак, якіх уводзяць у статак, вызначаюць па формуле
УІцатраб — (Мсярэд + ЭС) 0,75, дзе Мсярэд — сярэдні ўдой па статку; ЭС — сярэднегадавы эфект селекцыі; 0,75 — каэфіцыент пераводу ўдою поўнаўзроставых кароў да першай лактацыі.
Складаюць план заказных спароўванняў. Плануюць пажаданы тып жывёлы ў адпаведнасці з патрабаваннямі прамысловай тэхналогіі. Устанаўліваюць аптымальныя паказчыкі развіцця рамонтнага маладняку па перыядах вырошчвання, узрост і жывую масу цялушак пры першым асемяненні.
Другая частка плана племянной работы можа ўключаць наступныя раздзелы:
2.1. Планавыя паказчыкі (рост пагалоўя, павышэнне пароднасці, павелічэнне жывой масы жывёлы, павышэнне прадукцыйнасці, рэалізацыя племянного маладняку) плануюцца на кожны год асобна.
2.2. Мерапрыемствы па ўмацаванню кармавой базы і паляпшэнню кармлення і ўтрымання жывёлы, рэкамендаваныя
на стойлавы і пашавы перыяд рацыёны. Рэкамендацыі па паляпшэнню ўмоў утрымання жывёлы, па абсталяванню і будаўніцтву памяшканняў.
2.3. Мерапрыемствы па паляпшэнню вырошчвання маладняку. Распрацоўваюць праграмы кармлення маладняку ва ўзросце да 6, ад 6 да 12, ад 12 да 18 мес.
2.4. Мерапрыемствы па павышэнню ўзнаўленчай здольнасці жывёлы. Устанаўліваюць узрост першай злучкі цялушак, планавы выхад цялят на 100 кароў.
2.5. Агульны напрамак племянной работы і метады развядзення жывёлы. Вызначаюць, якія паказчыкі павінны паляпшацца ў статку і якія метады развядзення будуць выкарыстоўвацца.
2.6. Адбор вядучых ліній і работы з імі. Адбіраюць для далейшага развядзення найбольш перспектыўныя. Устанаўліваюць, праз якія галіны і праз якіх вытворнікаў будзе ісці ўдасканаленне кожнай лініі. Вызначаюць кросы на пошук новых удалых генеалагічных спалучэнняў.
2.7. Работа з сямействамі жывёлы. Вызначаюць, якія сямействы па якіх паказчыках будуць паляпшацца, асаблівую ўвагу ўдзяляюць правільнаму фарміраванню і развіццю вымя. Плануюць закладку новых сямействаў.
2.8. Адбор племяннога ядра і работа з ім. Улічваюць размер племяннога ядра, неабходнасць у маладняку для рамонту ліній і сямействаў. Вызначаюць спосабы камплектавання племянного ядра, распрацоўваюць рэкамендацыі па кармленню, утрыманню і раздою кароў, вылучаных у племянное ядро. Вядуць работу па стварэнню жывёлы, устойлівай да розных захворванняў.
2.9. Агульныя прынцыпы і схемы племянного падбору. Вызначаюць мэты, тэхніку і асаблівасці падбору з улікам размнажэння і паляпшэння жывёлы вядучых ліній і сямействаў. Плануюць закладку новых ліній або сямействаў.
2.10. Адбор вытворнікаў і планаванне іх замены. Указваюць, якіх вытворнікаў трэба пакінуць, якіх замяніць у статку. Каб пазбегнуць інбрыдынгу, плануюць замену вытворнікаў праз кожныя 2 — 2,5 г.
2:11. План падбору. У гэтым раздзеле распрацоўваюць канкрэтныя замацаванні кожнага з адабраных вытворнікаў за групамі і асобнымі маткамі.
2.12. Агульныя арганізацыйныя мерапрыемствы. У раздзеле выкладаюць мерапрыемствы па паляпшэнню зоатэхнічнага ўліку, укараненню сучасных зоатэхнічных, тэхналагічных прыёмаў і прагрэсіўнай арганізацыі працы на фермах, па
правядзенню асноўных ветэрынарна-санітарных мерапрыемстваў, накіраваных на ліквідацыю і папярэджванне захворванняў жывёлы і аздараўленне гаспадаркі.
Калі ў статку ў працэсе выканання плана племянной работы выяўляюцца новыя якасныя змены, план можа быць удакладнены і дапоўнены.
Самастойная падрыхтоўка да заняткаў. Па дадзеных літаратуры вывучыце асноўныя патрабаванні да састаўлення планаў племянной работы з буйной рагатай жывёлай, іх структуру і змест.
Заданні для самастойнай работы.
Заданне 1. Пазнаёмцеся са структурай і зместам плана племянной работы з буйной рагатай жывёлай, складзенага для племянной гаспадаркі. Правядзіце яго аналіз, вызначце якасць і адпаведнасць устаноўленым патрабаванням. Заключэнне аб плане племянной работы выкладзіце ў пісьмовай форме.
Літаратура
1. Борйсенко Е.Я., Баранова К.В., Лйсйцын А.П. Практнкум по разведенню сельскохозяйственных жнвотных. — М.: Колос, 1984. — 256 с.
2. Генетнческне основы селекцнн жнвотных / В.Л.Петухов, Л.К.Эрнст, Н.Н.Гуднлнн н др. — М.: Агропромнздат, 1989. — 448 с.
3. Государстве
КНІГІ ОНЛАЙН
