Практыкум па жывёлагадоўлі
Выдавец: Ураджай
Памер: 259с.
Мінск 1998
ў накіраванага вырошчвання важне значэнне мае планаванне росту, што садзейнічае атрыманню неабходных прыростаў жывой масы маладняку ва ўсе ўзроставыя перыяды.
Па ўзроўню інтэнсіўнасці росту ў розныя ўзроставыя перыяды ў практыцы жывёлагадоўлі склаліся наступныя сістэмы вырошчвання цялушак: высокаінтэнсіўная ў першыя месяцы жыцця (прырост 750 — 800 г да 3 — 4 мес) з далейшым паступовым зніжэннем прыростаў жывой масы; памяркоўная ў першыя 2 — 3 мес з атрыманнем больш высокіх прыростаў (700 — 750 г у суткі) у наступныя ўзроставыя перыяды; зніжаная энергія росту цялушак да 18-месячнага ўзросту і высокая інтэнсіўнасць росту нецяляў; памяркоўная інтэнсіўнасць росту цялушак у стойлавы перыяд і высокая — у пашавы.
Найбольш мэтазгоднай трэба лічыць сістэму інтэнсіўнага вырошчвання рамонтных цялушак з першых месяцаў жыцця і паступовае зніжэнне сярэднясутачных прыростаў масы з узростам. Інтэнсіўнае вырошчванне дазваляе максімальна выкарыстоўваць такую біялагічную асаблівасць растучага арганізма, як павышаная хуткасць росту мышачнай тканкі. У гэтым выпадку найбольш эфектыўна выкарыстоўваюцца кармы, паскараецца рост і фарміраванне жывёлы. Адначасова з гэтым ствараюцца ўмовы для гаспадарчага выкарыстання рамонтных цялушак з больш ранняга ўзросту.
Пры вырошчванні рамонтных цялушак у калгасах і саўгасах, арэндных і фермерскіх гаспадарках Рэспублікі Беларусь мэтазгодна кіравацца наступнымі параметрамі (табл. 111).
Т а б л і ц a 111. Параметры росту рамонтных цялушак па перыядах вырошчвання
Узроставыя перыяды, мес
Жывая маса дарослых кароў, кг
500-550
550-600
600 650
маса на Ka-
Heu перыя-
ДУ, кг
сярэднясутачны
прырост, г
маса на канец перыяДУ, кг
сярэднясутачны
прырост, г
маса на канец перыяду, кг
сярэднясутачны прырост, г
0-6
150
650-700
160
700-750
170
750-800
7-12
255
550-600
270
600-650
290
650-700
13-18
350
500-550
375
500-550
395
550-600
19-24
430
400-450
460
450-500
480
450-500
0-24
—
550
—
590
—
615
Аіггымальнай трэба лічыць такую інтэнсіўнасць росту цялушак, якая забяспечвае павелічэнне жывой масы ад нараджэння да 12-месячнага ўзросту ў 8 — 8,5 разу, к 18-месячнаму — у 11 — 12 разоў, а к 24-месячнаму — у 13 — 14 разоў.
Пры планаванні росту маладняку ўлічваюць: жывую масу цялушак і бычкоў пры нараджэнні; узрост і жывую масу жывёлы пры пладатворным асемяненні і ацёле; масу поўнаўзроставых кароў у статку; плануемую малочную прадукцыйнасць.
У плане росту адзначаюць жывую масу, якой жывёла павінна дасягнуць у пэўным узросце. Пры гэтым плануюць так, каб жывая маса рамонтнага маладняку ва ўсе ўзроставыя перыяды была не ніжэй патрабаванняў стандарта па дадзенай пародзе.
Пасля таго як будуць запланаваны паказчыкі жывой масы для адпаведнага ўзросту, вызначаюць сярэднясутачныя прыросты па перыядах вырошчвання, якіх неабходна дабівацца для нармальнага росту і развіцця рамонтнага маладняку.
Ад нараджэння да 6-месячнага ўзросту трэба планаваць інтэнсіўны рост цялушак (на ўзроўні 700 — 800 г у суткі). У далейшыя ўзроставыя перыяды інтэнсіўнасць вырошчвання павінна забяспечыць атрыманне добра развітых цялушак ва ўзросце 16—18 мес жывой масай к асемяненню у таварных гаспадарках не менш 360 кг і ў племянных — 380 — 400 кг (70 — 75% масы дарослых кароў).
Рост племянных бычкоў плануюць больш інтэнсіўным, чым у цялушак (на ўзроўні 850— 1000 г у сугкі). Пры такой інтэнсіўнасці росту бычкі к 16-месячнаму ўзросту дасягаюць масы 450 — 500 кг.
У адпаведнасці з планам росту і нормамі кармлення вызначаюць патрэбнасці рамонтнага маладняку ў кармавых адзінках і ў страўным пратэіне ў асобныя ўзроставыя перыяды і за ўвесь перыяд вырошчвання. Планы росту і праграмы кармлення складаюць асобна для вырошчвання цялушак і бычкоў. У плане вырошчвання ўстанаўліваюць жывую масу маладняку па перыядах росту, нормы кармлення, патрэбнасць у пажыўных рэчывах па ўзроставых перыядах і затраты пажыўных рэчываў на 1 кг прыросту масы за перыяд вырошчвання (табл. 112, 113).
Зыходнымі дадзенымі для разліку агульнай патрэбнасці пагалоўя комплекса у кармах з’яўляюцца запланаваныя паказчыкі жывой масы і сярэднясутачных прыростаў, нормы кармлення і распрацаваныя на іх аснове схемы і сярэднясутачныя рацыёны кармлення.
Разлікі пачынаюць з вызначэння сутачнай патрэбнасці жывёлы ў кармавых адзінках па перыядах вырошчвання зыходзячы з запланаваных прыростаў жывой масы і норм кармлення. Ведаючы сутачную патрэбнасць у кармавых адзінках, структуру рацыёнаў, якая рэкамендуецца або склалася ў гаспадарцы (у % па пажыўнасці), наяўнасць і фактычную пажыўнасць маючыхся кармоў, складаюць сярэднясутачныя рацыёны кармлення па ўзроставых перыядах і сезонах года. Адпаведна гэтым рацыёнам ажццяўляюць кармленне жывёлы. Кармленне павінна забяспечваць атрыманне плануемых прыростаў масы па ўзроставых перыядах і фарміраванне здаровых добра развітых жывёлін малочнага тыпу.
Патрэбнасць у кожным відзе корму на 1 галаву ў суткі можна вызначыць па формуле
„ _ Есут ■ Ьудз е • 100% ’
дзе II — патрэбнасцьу корме, кг; Есут — сутачная патрэбнасць у кармавых адзінках, кг к.а.; Ьудз — удзельная вага дадзенага корму ў структуры рацыёна, %; е — пажыўнасць дадзенага корму, к.а.
Памнажаючы сутачную патрэбнасць у корме па перыядах вырошчвання на працягласць стойлавага (210) і пашавага (155) перыядаў у днях, вылічваюць патрэбнасць у корме (кг) на 1 галаву па перыядах года ў кожным узроставым перыядзе.
Для першага перыяду вырошчвання патрэбнасць у кармах разлічваюць адразу на ўвесь каляндарны год, памнажаючы сутачную патрэбнасць на 365.
Сума патрэбнасці ў корме 1 галавы на стойлавы і пашавы перыяды, памножаная на сярэднегадавое пагалоўе, складзе гадавую патрэбнасць па відах корму і па перыядах вырошчвання.
Агульную гадавую патрэбнасць жывёлы ў кармах па відах (Б) вызначаюць падсумоўваннем патрэбнасці ў кармах па перыядах вырошчвання. Размер пасяўнбй плошчы для вытворчасці таго або іншага віду корму можна разлічыць па формуле
^_П 3 Ц ’
дзе 3 — размер пасяўной плошчы, га; Б — гадавая патрэбнасць у корме, ц; Ц — ураджайнасць кармавой культуры, ц/га; П — каэфіцыент пераводу зялёнай масы ў адпаведны від корму (колькі патрабуецца зялёнай масы на 1 кг корму).
Рост рамонтнага маладняку неабходна кантраляваць. Для
гэтага перыядычна праводзяць яго індывідуальнае ўзважванне і па прыростах жывой масы робяць заключэнне аб росце і развіцці і пры неабходнасці уносяць адпаведныя карэктывы ў кармленне і ўтрыманне жывёлы. Жывая маса, дасягнутая ў пэўным узросце, і экстэр’ер служаць паказчыкамі эфектыўнасці тэхналогіі і якасці вырошчвання рамонтнага маладняку.
Самастойная падрыхтоўка да заняткаў. Азнаёмцеся з асаблівасцямі росту і развіцця маладняку буйной рагатай жывёлы, сістэмамі вырошчвання цялушак у залежнасці ад інтэнсіўнасці росту ў розныя ўзроставыя перыяды.
Заданні для самастойнай работы.
Заданне 1. Складзіце план вырошчвання рамонтных цялушак і нецяляў планавых для Рэспублікі Беларусь парод жывёлы малочнага і камбінаванага напрамкаў прадукцыйнасці ад нараджэння да 5-месячнай цельнасці. Сістэма вырошчвання цялушак высокаінтэнсіўная ў першыя месяцы жыцця з далейшым паступовым зніжэннем прыростаў жывой масы. Узрост цялушак пры асемяненні — 18 мес, жывая маса — 70% масы поўнаўзроставых кароў (550 кг). Карыстаючыся нормамі кармлення (табл. 112), вызначце патрэбнасць цялушак у пажыўных рэчывах. Падлічыце затраты кармавых адзінак і страўнага пратэіну на 1 кг прыросту масы за ўвесь перыяд вырошчвання. Вынікі разлікаў падайце па форме табл. 112.
Т a б л і ц a 112. План вырошчвання рамонтных цялушак і нецеляў
Узрост, мес
Сярэднясутачны прырост, г
Жывая маса, кг
Прырост, кг
Норма кармлення
Патрабуецца ў разліку на фактычны прырост за месяц, кг
кармавых адзінак на 1 кг прыросту, кг
страўнага пратэіну на
1 к.а., г
кармавых адзінак
страўнага нратэіну
Пры нараджэнні
30,0
1
3,0
100
2
3,5
130
3
4,0
130
4
4,5
130
5
5,0
125
6
5,5
115
7
6,0
110
8
6,5
110
Працяг табл. 112
Узрост, мес
Сярэднясутачны прырост, г
Жывая маса, кг
Прырост, кг
Нор.ма кармлення
Патрабуецца ў разліку на фактычны прырост за месяц, кг
кар.мавых адзінак на 1 кг прыросту, кг
страўнага пратэіну на
1 к.а., г
кармавых адзінак
страўнага гтратэіну
9
7,0
110
10
7,5
105
11
8,0
105
12
8,5
105
13
9,0
105
14
9,5
105
15
10,0
105
16
10,5
100
17
11,0
100
18
11,5
100
Пры 1-м ассмяненні
Пры 5 мес цельнасці
За ўвесь псрыяд
Затрачана на 1 кг прыросту масы за перыяд вырошчвання: кармавых адзінак кг страўнага пратэіну г
Заданне 2. Складзіце план вырошчвання племяннога бычка чорна-пярэстай пароды ад нараджэння да 15-месячнага ўзросту і жывой масы 425 кг. Кіруючыся нормамі кармлення, разлічыце патрэбнасць бычка ў пажыўных рэчывах. Падлічыце затраты кармавых адзінак і страўнага пратэіну на 1 кг прыросту масы за ўвесь перыяд вырошчвання. Разліковыя дадзеныя падайце па форме табл. 113.
Заданне 3. Разлічыце сярэднясутачныя рацыёны кармлення рамонтных цялушак і нецеляў па перыядах года і перыядах вырошчвання (табл. 115), кіруючыся распрацаваным планам вырошчвання (табл. 112), нормамі кармлення, структурай рацыёнаў, якая склалася ў гаспадарцы або рэкамендуецца (табл. 117), і фактычнай пажыўнасцю выкарыстоўваемых кармоў.
Заданне 4. Разлічыце гадавую патрэбнасць рамонтных цялушак і нецеляў у кармах, кіруючыся дадзенымі табл. 110, 115. Вынікі разлікаў запішыце ў табл. 116.
Табліца 113. План вырошчвання рамонтных бычкоў
Узрост, мес
Сярэднясутачны прырост, г
Жывая маса, кг
Прырост, кг
Норма кармлення
Патрабуецца ў разліку на фактычны прырост за месяц, кг
кармавых адзінак на 1 кг прыросту, кг
страўнага пратэіну на
1 к.а., г
кармавых адзінак
страўнага пратэіну
Пры нараджэнні
35,0
1
3,5
100
2
4,0
125
3
4
КНІГІ ОНЛАЙН
