Практыкум па жывёлагадоўлі
Выдавец: Ураджай
Памер: 259с.
Мінск 1998
тацыянарных устаноўках трэба ўлічваць і тэхнічную характарыстыку ўстаноўкі.
Так, пры даенні на ўстаноўках тыпу “Ёлочка” УДЕ-8А, УДЕ-16, УДА-16 пажадана, каб колькасць кароў у групе была кратнай (дзялілася без астачы) колькасці жывёла-месцаў на ўстаноўцы, гэта значыць 16. Утрыманне і даенне кароў групамі, кратнымі гэтаму ліку (напрыклад, 48 галоў), дазваляе значна павысіць прадукцыйнасць працы аператараў машыннага даення ў параўнанні з традыцыйна прынятымі і рэкамендуемымі групамі ў 50 галоў. Гэта адбываецца таму, што пры групе ў 50 галоў аператары прымушаны пасля даення трох партый па 16 кароў траціць час поўнага цыкла на даенне двух кароў, якія засталіся ад групы.
Лічыцца аптымальным размер тэхналагічнай групы на комплексах у 400 — 600 галоў — 32 каровы, у 800 галоў — 48, у 1000 — 64, у 1200 і болып — 80—100 кароў.
Пасля вызначэння размеру тэхналагічнай групы вызначаюць агульную колькасць тэхналагічных груп на ферме (комплексе), выкарыстоўваючы формулу
М КГа = у,
дзе КГа — агульная колькасць тэхналагічных груп; М — магутнасць фермы (комплекса), галоў; Г — колькасць кароў у тэхналагічнай групе, галоў.
Колькасць груп у кожным цэху вызначаюць па формуле Вц
КГЦ =
дзе КГЦ — колькасць груп у цэху; Вц — колькасць кароў у цэху, галоў; Г — колькасць кароў у тэхналагічнай групе, галоў.
Пры разліках лік тэхналагічных груп у цэхах атрымліваецца дробавым. А паколькі дробавую колькасць тэхналагічных груп і секцый мець немэтазгодна, іх акругляюць да цэлых лікаў. Так, у цэху сухастою атрымліваецца 2,29 групы (110 : 48 = 2,29), іх трэба акругліць да 2, у цэху ацёлу — 1,14, акругляюць да 1, у цэху раздою і асемянення — 4,56, акругляюць да 5 і 8,67 (416 : 48 = 8,67) у цэху вытворчасці малака акругляюць да 9.
У сувязі з акругленнем некалькі (нязначна) мяняецца пагалоўе у кожным цэху, яго пры неабходнасці можна ўдакладніць па формуле
Вц1 = Г • КГца,
дзе Вці — удакладнёнае пасля акруглення пагалоўе ў цэху, галоў; КГца — акругленая колькасць тэхналагічных груп.
Увогуле пры распрацоўцы параметраў паточна-цэхавай сістэмы пажадана, каб працягласць вытворчага цыкла, агульная колькасць кароў на ферме (комплексе), у тэхналагічнай групе была кратнай колькасці жывёла-месцаў на даільнай устаноўцы, а працягласць ўтрымання ў цэхах ацёлу, сухастою, раздою і вытворчасці малака адносілася як 1 : 2 : 4 : 8. Тады адразу атрымліваюцца больш зручныя цэлыя значэнні ўсіх параметраў паточна-цэхавай сістэмы, што значна спрашчае разлікі і арганізацыю работы гэтай сістэмы.
Тэхналагічныя групы лепш пачынаюць фарміраваць у цэху ацёлу, прызначэнне якога — стварэнне спрыяльных умоў для кароў у апошнюю стадыю цельнасці з мэтай нармальнага праходжання ацёлу, пасляродавага перыяду і для нованароджаных цялят у першыя 15 — 20 сутак жыцця.
Асноўнымі прынцыпамі, якіх неабходна прытрымлівацца пры фарміраванні тэхналагічных груп, з’яўляюцца: аднароднасць жывёлы ў групе і стабільнасць, гэта значыць захоўванне саставу групы максімальна доўгі тэрмін.
Аднароднасць тэхналагічных груп па часу ацёлу (стадыі лактацыі) залежыць ад працягласці іх фарміравання. Чым за болып кароткі перыяд фарміруецца група, тым яна больш аднародная. Працягласць фарміравання групы вызначаюць па формуле
Г ■ т Т p~a6oP=w
дзе Р — працягласць фарміравання групы, дзён; Г — колькасць кароў у тэхналагічнай групе, галоў; Т — працягласць вытворчага цыкла, дзён; М — магутнасць фермы (комплексу), галоў; КГа — агульная колькасць тэхналагічных груп.
Ведаючы працягласць фарміравання групы, можна вызначыць колькасць кароў у тэхналагічнай групе:
г Р ■ М
Т '
Сфарміраваную ў цэху ацёлу групу кароў, з улікам даты ацёлу і ўзроўню ўдояў, пераводзяць у цэх раздою і асемянення (пры трохцэхавай арганізацыі — у цэх вытворчасці малака). Прызначэнне цэха — раздаіць кароў да максімальных сутачных удояў, забяспечыць пладатворнае асемяненне на працягу 1 — 2-га месяцаў лактацыі, прафілактыку мастытаў і парушэння абмену рэчываў.
У цэху раздою і асемянення група застаецца адносна ста-
Мал. 27. Схема-цыклаграма руху-кароў па цэхах.
більнай па складу на перыяд раздою, што дазваляе пазбегнуць стрэсаў, траўматызму, зніжэння ўдояў. Час знаходжання ў гэтым цэху вызначаецца ўзроўнем і працягласцю перыяду максімальных сутачных удояў, атаксама часам пладатворнага асемянення кароў. Перавод кароў у цэх вытворчасці малака здзяйсняюць пасля вызначэння цельнасці. Дапускаецца перавод няцельных кароў, якія пасля завяршэння лактацыі падлягаюць выбракоўцы.
Пасля заканчэння перыяду раздою кароў, якіх раздаілі і пладатворна асемянілі, перагрупоўваюць з улікам перыяду цельнасці, паколькі пладатворнае асемяненне магчыма ў 1-ю, 2-ю і 3-ю або нават больш познюю пасля ацёлу ахвоту, і пераводзяць у цэх вытворчасці малака. Задача гэтага цэха захаваць на высокім узроўні ўдоі, дасягнутыя пры раздоі шляхам паўнацэннага кармлення і належных умоў утрымання, забяспечыць нармальны ход цельнасці і развіццё плода, здзейсніць своечасовы і правільны запуск кароў.
Групу кароў пасля запуску за 2 мес да ацёлу пераводзяць у цэх сухастою, у якім забяспечваецца падрыхтоўка кароў да ацёлу і будучай лактацыі. Групы сухастойных кароў фарміруюць 1 — 2 разы ў месяц з улікам тэрміну цельнасці і чаканага ацёлу за 60, 45 і 30 дзён да ацёлу. Для асобнага размяшчэння кароў па тэрмінах цельнасці памяшканне падзяляюць лёгказдымнымі перагародкамі на 2 —3 секцыі.
За 8 — 10 дзён да ацёлу глыбакацельных кароў (нецеляў) пераводзяць асобнай групай у цэх ацёлу (дародавую секцыю). Падставай для пераводу служыць дата пладатворнага асемя-
нення (чаканага ацёлу) і знешнія прыметы гатоўнасці каровы да ацёлу.
Такім чынам, кожная карова на працягу года ў залежнасці ад фізіялагічнага стану праходзіць праз усе названыя цэхі, гэта значыць поўны тэхналагічны круг па строга вызначанаму графіку (мал. 27). Перавод жывёлы з цэха ў цэх здзяйсняецца зоатэхнічнай дыспетчарскай службай.
Колькасць жывёла-месцаў у кожным цэху вызначаюць па формуле
дзе Вц — умяшчальнасць цэха, жывёла-месцаў; Г — колькасць кароў у тэхналагічнай групе, галоў; Д — працягласць знаходжання групы ў цэху, дзён; д — санітарны перыяд, дзён; Р — рытм вытворчасці, дзён.
Пры вызначэнні колькасці жывёла-месцаў пры нераўнамерных на працягу года ацёлах неабходна карыстацца паправачным каэфіцыентам, які разлічваюць па формуле
дзе Ам — максімальная колькасць ацёлаў у месяц; Ан — сярэднямесячная норма ацёлаў (колькасць кароў на ферме або комплексе, падзеленая на 12 мес).
У сувязі з гэтым колькасць жывёла-месцаў, разлічаная для цэху ацёлу па формуле, павінна быць павялічана ў 1,5 раза, таму што ў перыяд найбольш інтэнсіўных ацёлаў нагрузка на гэты цэх істотна павялічваецца.
Для вызначэння найбольшай нагрузкі ў цэху сухастойных кароў папраўчы каэфіцыент вылічваюць па двух найбольш інтэнсіўных месяцах запуску. Аднак гэтыя каэфіцыенты не азначаюць, што ў кожным цэху трэба мець амаль не паўтарачны рэзерв жывёла-месцаў. На практыцы праблема размяшчэння кароў у цэхах пры сезоннасці ў ацёлах рашаецца не за кошт вялікай колькасці рэзервовых месцаў, а галоўным чынам шляхам манеўру наяўнымі жывёла-месцамі, хоць, зразумела, неабходна мець некаторую колькасць і рэзервовых.
Для вызначэння у далейшым патрэбвдсці кароў у кармах неабходна ведаць пастаяннае пагалоўе жывёлы ў кожным цэху. Яно вызначаецца па формуле
В„ = Г • | або В„ =
дзе Вп — пастаянная колькасць кароў у цэху, галоў; Г — колькасць кароў у тэхналаГічнай групе, галоў; Д — працяг-
ласць знаходжання кароў у цэху, дзён; Р — рытм вытворчасці, дзён; М — магутнасць фермы (комплексу), галоў; Т — працягласць вытворчага цыкла, дзён.
Трэба памятаць, што поспех трохі чатырохцэхавай сістэм вытворчасці шмат у чым залежыць ад вырашэння іншых пытанняў тэхналогіі і арганізацыі, і ў першую чаргу пытанняў кармлення. Мала што зменіцца на тых фермах, дзе ёсць цэх для сухастойных кароў, але няма магчымасці накарміць жывёлу. Малаэфектыўны ў гэтым выпадку і цэх раздою і асемянення.
Самастойная падрыхтоўка да заняткаў. Азнаёмцеся з асноўнымі прынцыпамі паточна-цэхавай сістэмы вытворчасці малака; уясніце метады разліку асноўных параметраў паточна-цэхавай сістэмы вытворчасці малака.
Заданні для самастойнай работы.
Заданне 1. Разлічыце колькасць тэхналагічных груп, рытм вытворчасці (працягласць фарміравання групы), колькасць жывёла-месцаў у кожным цэху і пастаяннае пагалоўе жывёлы па цэхах для комплексаў магутнасцю 400, 600, 800 і 1200 галоў, выкарыстоўваючы дадзеныя табл. 118. Вынікі разлікаў запішыце ў табл. 119.
Табл і ца 118. Схема паточна-цэхавай сістэмы вытворчасці малака
Паказчыкі
Варыянт
I
II
III
IV
Размср тэхналагічнай групы, галоў Працягласць знаходжання групы ў цэху, дзён:
32
48
64
80
ацёлу
25
25
20
20
раздою і асемянення
100
100
85
85
вытворчасці малака
190
190
210
210
сухастойных кароў
50
50
50
50
Санітарны перыяд, дзён
3
3
3
3
Т a 6 л і ц a 119. Асноўныя параметры тэхналогіі вытворчасці малака
Паказчыкі
Цэх
У цэлым па комплексу
ацёлу
раздою і асемянення
вытворчасці
малака
сухастой-
ных
кароу
Працягласць знаходжання у цэху, дзён Санітарны перыяд, дзён
Размер тэхналагічнай групы, галоў Рытм вытворчасці, дзён
Умяшчальнасць цэха, жывсла-мссцаў Пастаяннае пагалоўе кароў, галоў
Заняток 25. ВЫЗНАЧЭННЕ ГАДАВОГА АБ'ЁМУ ВЫТВОРЧАСЦІ МАЛАКА I ГІАТРЭБНАСЦІ ПАГАЛОЎЯ КОМПЛЕКСУ Ў КАРМАХ ПРЫ ПАТОЧНА-ЦЭХАВАЙ АРГАНІЗАЦЫІ ВЫТВОРЧАСЦІ
Мэта заняткаў. Набыць практычныя навыкі ў разліках гадавога аб’ёму вытворчасці малака па цэхах і патрэбнасці пагалоўя комплексу ў кармах.
Дапаможнікі і абсталяванне. Зыходныя дадзеныя аб магутнасці комплексу; плануемы ўдой на карову і яго размеркаванне па месяцах лактацыі; нормы кармлення кароў; структура рацыёнаў кармлення; пажыўнасць кармоў; мікракалькулятары.
Метадычныя ўказанні. Разлік гадавой вытворчасці малака па цэхах комплексу робяць на аснове тактаў у тым або іншым цэху (кратнасць фарміравання тэхналагічнай групы, Р), плануемага ўдою на карову і яго размеркавання па месяцах лактацыі; сярэднягадавога пагалоўя кароў і колькасці тактаў у годзе па цэхах (кратнасць паўтарэння працягласці вытворчага перыяду ў цэху за год).
Колькасць так
КНІГІ ОНЛАЙН
