Практыкум па жывёлагадоўлі
Выдавец: Ураджай
Памер: 259с.
Мінск 1998
неабходных дадзеных, па якіх вызначаюць комплексны клас, жывёлін адносяць да непадзеленых па класах.
Комплексны клас кароў-пяршачак, прыплод якіх к моманту банітавання не дасягнуў 6-месячнага ўзросту, вызначаюць па шкале ацэнкі маладняку (табл. 100), пры гэтым клас па жывой масе ўстанаўліваюць згодна патрабаванням для кароў 3-гадовага ўзросту (табл. 104).
Да комплекснага класа эліта-рэкорд адносяць кароў не ніжэй IV пакалення, якія маюць жывую масу і малочнасць, што адпавядаюць патрабаванням класа эліта. Да класа эліта адносяць кароў III пакалення і вышэй, якія маюць жывую масу і малочнасць не ніжэй патрабаванняў I класа.
Да I класа могуць быць аднесены каровы з малочнасцю ніжэй яго патрабаванняў не больш чым на 10%, але па жывой масе, экстэр’еру і канстытуцыі — да класа эліта-рэкорд. Да II класа можна адносіць кароў з малочнасцю ніжэй яго патрабаванняў не больш чым на 10% або жывой масай ніжэй на 10% патрабаванняў II класа, але пры ўмове, што па двух другіх прыметах адпавядаюць патрабаванням I класа.
Пры наяўнасці ў каровы трох дачок з прыплодам больш высокага класа, чым яна сама, ацэнку каровы па комплексу прымет павышаюць на адзін клас.
Ацэнку быкоў пры банітаванні праводзяць у балах па чатырох паказчыках (табл. 98): 1) жывая маса — не больш 35 балаў; 2) экстэр’ер і канстытуцыя — не больш 20 балаў; 3) уласная прадукцыйнасць — не больш 10 балаў; 4) генатып — паходжанне (ацэнка па якасці патомства, пароднасць, клас маці, клас бацькі, ацэнка бацькі па якасці патомства) — не больш 5 балаў.
Клас быкоў-вытворнікаў па жывой масе, экстэр’еру і канстытуцыі вызначаюць па табл. 104. Клас быкоў і маладняку па паходжанню вызначаюць па комплекснаму класу маці і бацькі (табл. 99).
Табл іца 98. Шкала ацэнкі быкоў-вытворнікаў па комплексу прымет
Прымета
Бал
Жывая маса, клас: эліта-рэкорд эліта
I клас
35
30
25
Канстытуцыя і экс
эліта-рэкорд эліта
I клас
Ацэнка па ўласнай эліта-рэкорд эліта I клас
Генатып (усяго ба. эліта-рэкорд эліта I клас
У тым ліку ацэнка (пры селекцыйньн эліта-рэкорд эліта
I клас
пароднасць: чыстапародныя IV пакаленне III пакаленне
маці, клас: эліта-рэкорд эліта
I клас
бацька, клас: эліта-рэкорд эліта
I клас
Ацэнка бацькі па я эліта-рэкорд эліта
I клас
тэр’ер, клас:
па 100-бальнай шкале
90 і больш 85-89 80-84
прадукцыйнасці,
паў — 35), клас:
па якасці патомсті індэксе 100 і боль
касці патомства, kj
па
слас:
ш):
іас:
5-бальнай шкале
4,5
4,0
3,5
20
15
10
10
5
2
35
30 25
10
8
7
10
8
7
5
4
3
5
4
3
5
4
3
Сума балаў
100
Клас быка, вызначаны па паходжанню, жывой масе, экстэр’еру і канстытуцыі, можа быць павышаны або паніжаны ў залежнасці ад вынікаў ацэнкі быкоў-вытворнікаў па якасці патомства.
Табліца 99. Вызначэнне класа быкоў і маладняку па паходжанню
Клас маці па
Клас бацькі на комплексу прымет
комплексу прымет
эліта-рэкорд
эліта
I
II
Эліта-рэкорд
Эліта-рэкорд
Эліта-рэкорд
Эліта
—
Эліта
Эліта-рэкорд
Эліта
I
—
I
Эліта
I
I
II
II
I
I
II
II
* Калі комплексны індэкс бацькі пры ацэнцы па якасці патомства вышэй 110, то класнасць па паходжанню павышаецца на 1 клас, калі ніжэй, то зніжаецца на 1 клас.
Банітыровачны клас быкоў-вытворнікаў вызначаюць па 100-бальнай шкале ў суадносінах з сумай атрыманых балаў: эліта-рэкорд — 81 — 100, эліта — 71—80, I клас — 61—70, II клас — 51—60, някласны — 50 і менш.
Да класа эліта-рэкорд і эліта адносяць быкоў-вытворнікаў з жывой масай, якая адпавядае патрабаванням I класа і вышэй, пароднасцю не ніжэй IV пакалення, мінімальным балам за канстытуцыю і экстэр’ер не ніжэй 85 — 90.
Выкарыстанне быкоў-вытворнікаў ва ўсіх катэгорыях племянных гаспадарак дазваляецца пасля іх ацэнкі па якасці патомства (комплексны клас эліта-рэкорд і эліта, селекцыйны індэкс 100 і болыл) і ўстанаўлення дакладнасці паходжання метадам імунагенетычнага кантролю.
Ацэнка быкоў па якасці патомства і выпрабаванні бычкоў па ўласнай прадукцыйнасці — на аснове метадычных указанняў.
Ацэнку маладняку пры банітаванні праводзяць у балах па чатырох паказчыках (табл. 100): 1) жывая маса — не больш 35 балаў; 2) канстытуцыя і экстэр’ер — не больш 20 балаў; 3) уласная прадукцыйнасць — не больш 10 балаў; 4) генатып паходжанне (пароднасць, клас маці, клас бацькі, ацэнка па якасці патомства) — не больш 35 балаў.
Т аб л і ц a 100. Шкала ацэнкі маладняку па комплексу прымет
Прымета
Бал
Жывая маса, клас:
эліта-рэкорд
35
эліта
30
I клас
25
II клас
23
Прымета
Бал
Канстытуцыя і экстэр’ер, клас:
па 5-бальнай шкале
эліта-рэкорд 5
20
эліта 4
15
I клас 3
10
II клас 2
5
Ацэнка па ўласнай прадукцыйнасці , клас:
эліта-рэкорд
10
эліта
5
I клас
2
Генатып (усяго балаў — 35), клас:
эліта-рэкорд
35
эліта
30
I клас
25
II клас
20
У тым ліку пароднасць:
чыстапародныя
10
IV пакаленне
8
III пакаленне
7
II пакаленне
6
маці, клас:
эліта-рэкорд
10
эліта
8
I клас
7
II клас
6
бацька, клас:
эліта-рэкорд
10
эліта
8
I клас
7
Ацэнка па якасці патомства, клас:
эліта-рэкорд
5
эліта
4
I клас
3
Сума балаў
100
Комплексны клас бычкоў, ацэненых па ўласнай прадукцыйнасці, вызначаюць у адпаведнасці з дзеючымі метадычнымі ўказаннямі.
Клас бычкоў, цялушак і нецеляў па жывой масе вызначаюць па табл. 105. Клас маладняку па паходжанню вызначаюць так, як і клас дарослых быкоў (табл. 99).
Банітыровачны клас маладняку па комплексу прымет вызначаюць па 100-бальнай шкале ў адпаведнасці з сумай атрыманых балаў: эліта-рэкорд — 81 -100, эліта — 71—80, I клас 61 — 70, II клас — 51—60, някласныя — 50 і менш.
Да комплексных класаў эліта-рэкорд і эліта адносяць маладняк, які мае ацэнку па экстэр’еру і канстытуцыі не ніжэй 4,5 бала і па жывой масе — не ніжэй патрабаванняў I класа.
Да комплекснага класа эліта-рэкорд адносяць бычкоў, правераных на дакладнасць паходжання, пароднасцю не ніжэй IV пакалення, якія паказалі пры ацэнцы па ўласнай прадукцыйнасці энергію росту не ніжэй 1000 г у суткі.
Па выніках банітавання кароў, быкоў-вытворнікаў і маладняку мясных парод вызначаюць прызначэнне жывёлін: племянное ядро — лепшая частка статка, якая складае 50 — 60% ад агульнага пагалоўя кароў;
селекцыйная частка статка, якая ўваходзіць у племянное ядро, — 18 — 20% ад агульнага матачнага пагалоўя. Ад кароў племяннога ядра вырошчваюць цялушак для рамонту свайго статка, ад кароў селекцыйнай групы — рамонтных бычкоў;
вытворчая частка статка — каровы, якія не ўключаны ў племянное ядро. Лепшы племянны маладняк ад гэтых кароў рэалізуюць у іншыя гаспадаркі, а маладняк, які не мае племянной каштоўнасці, здаюць на мяса пасля адкорму.
Па выніках банітавання складаюць справаздачу па ўстаноўленай форме, план падбору на наступны год, распрацоўваюць планы камплектавання статка племянной гаспадаркі і вырошчвання маладняку для рамонту статка, набыцця і продажу племянной жывёлы, правядзення мерапрыемстваў па павышэнню прадукцыйнасці жывёлы, выдзяляюць лепшых жывёлін для запісу ў ДзКПЖ.
Зводная справаздача аб банітаванні жывёлы гаспадаркі з тлумачальнай запіскай здаецца раённым дзяржаўным станцыям па племянной рабоце і штучнаму асемяненню сельскагаспадарчай жывёлы, дзяржплемаб’яднанням.
Самастойная падрыхтоўка да заняткаў. Вывучыце асноўныя палажэнні інструкцыі па банітаванню буйной рагатай жывёлы мясных парод (1988 г.).
Заданні для самастойнай работы.
Заданне 1. Прабанітуйце кароў мяснога напрамку прадукцыйнасці на аснове ніжэйпрыведзеных дадзеных, карыстаючыся метадычнымі ўказаннямі. Вынікі запішыце ў табл. 101.
Карова Кума 1112 лімузінскай пароды, жывая маса пасля 1-га ацёлу ва ўзросце 3 г. — 475 кг; ацэнка экстэр’еру і канстытуцыі — 82 балы. Маці — IV пакалення, клас — I; бацька — чыстапародны; клас — эліта-рэкорд. Сын каровы Кумы 1112 бычок Эльдар 977 у 6 мес меў масу 188 кг.
Карова Віка 505 шаралезскай пароды; узрост — 5 ацёлаў; ацэнка экстэр’еру і канстытуцыі — 84 балы; жывая маса пасля апошняга ацёлу — 625 кг. Бацька — чыстапародны, клас —
эліта-рэкорд; маці — чыстапародная, клас — эліта. Заперыяд выкарыстання атрыманы наступны прыплод:
Ацёл па ліку
Пол прыплоду *“вая маса ПРЫПЛОДУ
r J у 6-месячным узросце
1-ы 2-і
3-і 4-ы 5-ы
бычок 218
цялушка 204
бычок 227
цялушка 223
цялушка 215
Адна дачка аднесена да класа эліта, дзве — да эліта-рэкорд.
Заданне 2. Ацаніце быкоў-вытворнікаў па комплексу прымет па ніжэйпрыведзеных дадзеных, карыстаючыся метадычнымі ўказаннямі. Атрыманы вынік запішыце ў табл. 102.
Та б л і ц a 101. Банітаванне кароў
Прымета
Малочнасць
Жывая маса
Экстэр’ер і канстытуцыя
Генатып (усяго балаў)
У тым ліку пароднасць: клас маці клас бацькі ацэнка бацькі па якасці патомства
Сума балаў Банітыровачны клас Прызначэнне
Т а б л і ц a 102. Банітаванне быкоў-вытворнікаў
Прымета
Жывая маса
Экстэр'ер і канстытуцыя
Ацэнка па ўласнай прадукцыйпасці
Генатып (усяго балаў)
У тым ліку
ацэнка па якасці патомства
вая маса 734 кг; ацэнка экстэр’еру і канстытуцыі — 85 балаў;
клас па якасці патомства — эліта. Маці — чыстапародная, I клас; бацька — чыстапародны, клас — эліта, індэкс паякасці патомства — 122.
Бык Лорд 477 шаралезскай пароды; жывая маса — 950 кг; ацэнка экстэр’еру і канстытуцыі — 86 балаў; клас па якасці патомства — эліта-рэкорд. Маці — чыстапародная, клас эліта; бацька — чыстапародны, клас — эліта-рэкорд, індэкс па якасці патомства — 124.
Заданне 3. Прабанітуйце маладняк мяснога напрамку прадукцыйнасці на аснове ніжэйпрыведзеных дадзеных. Ацэнку маладняку па комплексу прымет запішыце ў табл. 103.
і, інд. №,
Табл і ца 103. Банітаванне маладняку буйной рагатай жывёлы мясных парод
Прымета
Зеніт 1551
Бірка 68
паказчык
клас
бал
паказчык
клас
бал
Жывая маса
Экстэр’ер і канстытуцыя
Ацэнка па ўласнай прадукцыйнасці
Генатып (усяго балаў)
У тым ліку
пароднасць
клас маці
клас бацькі
ацэнка бацькі па якасці патомства
Сума балаў
Банітыровачны клас
Прызначэнне
Бычок Зеніт 1551 мен-анжуйскай пароды; узрост — 15 мес; жывая маса — 457 кг; ацэнка экстэр’еру і канстытуцыі — 4 балы; клас па ўласнай прадукцыйнасці — эліта. Маці — IV пакалення, клас — эліта; бацька — чыстапародны, клас эліта-рэкорд.
Цялушка Бірка
КНІГІ ОНЛАЙН
