ШТРЭЙКБРЭХЕР, СТАЧКА-ЛОМ. Штрэйкбрэхеры з га-рачкі кінуліся з каламі на за-бастоўшчыкаў, але тут атрыма-лі такі адпор, што, паўгінаўшы галовы, пачалі ўцякаць, хто ку-ды. П. П е с т р а к. Але рабочыя, а іх было не-калькі тысяч, дружна пра-ганялі стачкаломаў. М. Л ы н ь к о ў. ШТЫК, ШТЫХ; БАГНЕТ (абл.). I паўдзённае сонца іграе на гвардзейскім салдацкім ш т ы-к у. A. А с т р э й к а. Спатыкалі ш т ы х а м і ня-званых гасцей, засталося няма-ла тут іхніх касцей. У. Д у-б о ў к а. За ім [панам маёрам] увесь шырокі дол захламіўся на-шчэнт — дзе карабінка, дзе арол, дзе скрыўлены багнет. П. Б р о ў к а. ШУГАЦЬ, ШЫБАЦЬ. Ля палатак шугае вясёлы касцёр... К. Б у й л о. У неба ш ы б а е агонь. Я. Пушча ШУКАННЕ, ПОШУК, ПО-ШУКІ Іорганамі ўлады: РОС-ШУК, ВОБЫСК. Якраз з куфра і пачалося шуканне ў хаце. 3. Б я д у-л я. Кажа хго пра сына, хто пра зяця і куды на no ш у к вы-слаць ліст. A. А с т р э й к а. Некалькі груп для no ш у-каў грузу, які скіне самалёт, дзяжурылі там і тут па попла-ве і ў навакольных узлесках. I. М е л е ж. Ну, я не думаю, каб Лелякоў ці яго ад’ютант капітан Віт так шырока абвясцілі пра р о с-ш у к. А. Я к і м о в і ч. Пачаліся вобыскі на кватэрах і арышты, М. X в е-д а р о в і ч. ШУМ, ПОШУМ, ШОЛАМ; ГАМАНА (разм.); ГАЛАС (абл.); ГОМАН (перан.). Толькі вецер даносіць шум недалёкага хвойніку. I. Ш а-м я к і н. Родная пушча сустрэла іх п о ш у м а м нетраў. A. К у-л я ш о ў. He спяваюць птушкі, сціхнуў лесу йі о л а м. Я. К о л а с. Ва ўсім вагоне гамана: людзі смяюцца, радуюцца, як бы ў іх няма ніякага клопату. Р. Сабаленка. 474 Цітку не было чаго рабіць, як падняць га л а с: — Людзі, ратуйце, забіваюць мяне! М. Л о б а н. За акном не змаўкаў роўны, прыглушаны г о м а н горада. П. Г а л а в а ч. ШУМАВІННЕ, ПЕНА; ШУМ, ШУМА (разм.). To надзея нікне, кане, як на хвалях шумавінн е... С. Д з я р г а й. Саша стаяла каля прыпечка, як на варце, падкладала ў агонь трэскі, здымала з ва-рыва пену і слухала іх ці-хую размову. I. Ш а м я к і н. Пакуль сырадой дзюрчыць у даёнку і ўздымаецца белым, салодкім ш у м а м, пузаты пан стаіць за ларогам... Я. Б р ы л ь. Сама стала ў дзвярах і адпі-ла [малака]: цёплага, няцэджа-нага, з ш у м аю. М. Л у ж а-н і н. ШЧАБЯТАЦЬ, СВЕРГА-ТАЦЬ, ЦІЎКАЦЬ, ЦІЛІКАЦЬ, ЦІЛІУКАЦЬ, ЦВЫРКАЦЬ, СПЯВАЦЬ; ПЯЯЦЬ (разм.). Шчабяталі птушкі, была вясна. Я. С к р ы г а н. Ужо птушка свяргоча, ўжо лісцік шапоча, цябе шнур чакае даўно. Я. К у п а л а. Скрозь адчыненае акно ды-хаў цёплы вясновы ветрык, і верабейка ці ў ка ў на страсе. М. Г а р э ц к і. Птушачкі цілікаюц ь! I. М е л е ж. Паблізу зацята ціліўка-ю ц ь вераб’і: мабыць, накіну-ліся на проса. I. Навумен-к а. На розныя галасы недзе ў лістоце цвыркаюць птуш-кі. Я. С к р ы г а н. Над полем, у недасяжным блакіце пябёсаў жаўранкі с п я-валі свае чароўныя вясновыя песні. А. Ч а р н ы ш э в і ч. Птушкі вяснянку п я ю ц ь на світанку ў сасонніку, як на гармоніку, А. Александро-в і ч. ШЧАСЛІВЕЦ, УДАЧНІК. Яны лічылі сябе ш ч а с л і ў-цамі, што пазбавіліся фашы-сцкага палону. I, Гурскі. Сярод іх былі і ў д а ч н і к і, якія сталі багатымі людзьмі. М. Л ы н ь к о ў. ШЧАСЛІВЫ, ШЧАСНЫ, АШЧАСЛІУЛЕНЫ, ПАМЫС-НЫ; СВЕТЛЫ, БЯЗВОБЛАЧ-НЫ (перан.). Ш ч а с л і в ы, хто жыве пад зорамі Радзімы дарагое!.. П. Панчанка. Зычылі маладым доўгага і шчаснага жыцця. Ц. Г а р т-н ы. Ганна ж не магла вішнёвых воч сваіх адарваць ад люстра, ашчасліўленая, замілава-ная: ці яна гэта, такая незнаё-мая, такая паглядная... I. М е-л е ж. Ну, вып’ем за памыснае заўтра... П. П е с т р а к. Я веру: прыйдзе с в е т л ы час, час незабыўнай нашаіі стрэчы. А. 3 в о н а к. Радуйся, жыві, ды спявай бязвоблачныя песні, пес-ні аб героях і любві. М. К а л а-ч ы н с к і. ШЧАСЦЕ, ДОЛЯ, ДАБРО, ДОБРАЕ, ПАМЫСНАСЦЬ, ФАРТУНА. Хіба ж ёсць у свеце ш ча-с ц е лепшае, як пад небам бацькаўшчыны жыць? В. В і т-к а. Бог шчырых любіць, але д о-л і не дае. П р ы к а з к а. I госці свой банкет канча-юць, адны другім д аб р а жа-даюць... Я. К о л а с. Відаць, і сама не ведала і не спадзявалася на д о б р а е, бо амаль усю дарогу плакала. А. Кулакоўскі. Памыснасць лепш ад багацця. Пр ы к а з к а. О, дзе ты, добрая ф а рт у-н а?.. А. Б а ч ы л а. ШЧЫЛІНА, ПАЗ, РЭЗ, ПРОРАЗЬ, РАСКОЛІНА, ТРЭ-ШЧЫНА; ШПАРА (абл.); ЗА-ЗОР (спец.). Я падпоўз да варот і пагля-дзеў праз ш ч ы л і н у. К. К р а-п і в а. У п а з а х, замест моху, пля-цёнкі стружак. Я. Б р ы л ь. У іх руках піла звінела, зда-ецца, не датыкалася зубамі да дрэва, а р э з імкліва паглыб-ляўся. П. П е с т р а к. Піла заставалася ў цеснай проразі... А. Кулакоў-с к і. Дзяўчаты выдзёўбвалі стары тынк з расколін і замаз-валі іх глінай. В. В і т к а. На атынкованых сценах доў-гія трэшчыны. Я. Б р ы л ь. Як прусакі ў tunapax, пя-чурах, схаваўся ксёндз і поп-капрал. Я. К о л а с. Алёша адрэгуляваў з а з о-р ы паміж планкамі секцый падбарабання і бічамі бараба-на... I. Ш а м я к і н. ШЧЫЛЬНА, УШЧЫЛЬ-НУЮ, ШЧЫТНА, УСУТЫЧ, упрытык, упрыцірку, НАГЛУХА, ГЕРМЕТЫЧНА; ШЧЫГУЛЬНА (абл.). Зачыняйце шчыльна ха-ту, каб не дзьмулі халады... Я. К о л а с. Наліўка павёў гасцей у парк, які ўшчыльную прымыкаў да будынка праўлення. I. Н а-в у м е н к а. Закрыты маскаю сталёвай твар, і грудзі шчытна за-крывае сталь... А. 3 а р ы ц к і. Глеба ўзрыхлена ўсюды ад-нолькава, у с у т ы ч да тэле-графных слупоў... М. Л у ж а-н і н. Моцныя дубовыя дошкі, без адзінай шчылінкі, збітыя ўпрытык, апаясвалі сядзібу хутара. М. Лупсякоў. Ен скіраваў машыну ўбок і ўпрыцірку праехаў каля падводы. I. Г у р с к і. Генерал Зімерынг сустрэў яго па-свойму, стоячы сярод доўгага пакоя з н а г л у х a зачыненымі вокнамі. A. A cine н к а. Механік герметычна за-чыніў дзверы, уключыў рухавік, і «пад’ём» на вышыню пачаўся. A. А л е ш к а. Жоўтая шарсцяная сукенка, пашытая па модзе, ш ч ы г у л ь-н а аблягала яе цела... Б. С а-ч а н к а. ШЧЫПАЦЬ; ШЧЫКАЦЬ (разм.). Маўчаць, толькі дзяўчатам падмігваюць і ш ч ы п а ю ц ь, як дзе каторая падвернецца... П. П е с т р а к. Зосітэ ўвесь час не давала спакою свайму каханаму: то закідала якімі-небудзь запы-таннямі, тэ нават гулліва шч ы ка л а яго за бакі. П. Б р о ў к а. ШЧЫРА, ДУШЭУНА, ЗА-ДУШЭУНА, САРДЭЧНА, ЧЫ-СТАСАРДЭЧНА, АДКРЫТА, НАЧЫСТАТУ, НАЧЫСТУЮ, НАПРАМКІ □ ПА ШЧЫРА-СЦІ, АД ДУШЫ, 3 ДУШОЙ, УСЕЙ ДУШОЙ, ЯК НА ДУ-ХУ, АД СЭРЦА, УСІМ СЭР- 476 ЦАМ, У ВОЧЫ, БЕЗ УТОЙ-ВАННЯ, ПАЛАЖЫУШЫ РУ-КУ НА СЭРЦА. Мы ш ч ы р а размаўлялі пра жыццё, пра справы ў іх За-рэччы, як самыя найлепшыя сябры. A. А с і п е н к а. За гэтыя часы ён д у шэ ў-на зблізіўся з бацькам... К. Ч о р н ы, I Вольга пачала гаварыць — проста, спакойна, задушэў-на. П. П е с т р а к. Страчала сардэчна свай-го трактарыста калгаснае наша сяло. А. Б я л е в і ч. Прызнайся чыстасардэч-н а ва ўсім, пакайся — і бог даруе табе, як дараваў Хрыстос блудніцы, якую хацелі пабіць каменнямі... К. К р а п і в а. Вы не хочаце гаварыць праў-ды. А па сутнасці, чаму нам не пагаварыць а д к р ы т а? А. Ч а р н ы ш э в і ч. Але не ўзяў Міканор чаркі, адбылася размова н а ч ы с т а-т у: і чаму парабка трымае пад выглядам сваяка, і чаму зямлю ўтаіў, і чаму едакоў прыпісаў. Р. Ш к р а б а. А ўвогуле, лепш было б, ка-лі б набрацца смеласці і рас-казаць пра ўсё ёй н а ч ы с т у ю. Р. Н я х а й. Што дзе не так — кажу н а-п р а м кі: вучыся, слухай... В. Б ы к а ў. Людзей тут блізка няма, то ніхто нам не перашкодзіць па-гаварыць па йічырасці. М. Л о б а н. А д д у ш ы кожны паціскаў руку Паддубнаму на развітан-не. П. П е с т р а к. Народ беларускі працуе з д у шо й, умее трымаць сваё слова, А. Б я л е в і ч. Яна ў с ё й д у шо й аддала-ся гэтай сваёй новай рабоце і не адчувала стомы. У. Ш а х а-в е ц. Як на духу, не ўтаіў ні- чога, усё, як было, слова ў сло-ва. Б. С а ч а н к а. Мы вас вітаем, слаўны юбі-ляр, і новых поспехаў а д с э р-ц а зычым. А. 3 а р ы ц к і. Паверыў усім с э р ц а м, і калі памыліўся і загіну ад гэ-тага, то не шкадую свайго жыцця. А. Кулакоўскі. Мы з табою сваякі, швагры, а я табе скажу ў в о ч ы, ты заціскайла, ты панок... К. Ч о р-н ы. Хочаш, я табе пра сваё жыц-цё раскажу? А пасля ты мне пра сваё раскажаш. Без утойвання. А. Асіпенка. Дзесявь разоў перадумаў я ўсё сваё жыццё, і магу сказаць, палажыўшы р у к у н a с э рц а, ні ў чым не вінаваты. К. К р а п і в а. ШЫБА; БАЛОНКА (абл.). Да чорнай ш ыб ы прыкіпе-ла зорка, а мне не спіцца, і на сэрцы горка. П. Панчанка. Раптам стук у акно. Да б а-лонкГ прыліпла кудлатая га-лава Гуціна... С. Кухараў. ШЫНА, ПАКРЫШКА. Падышоў, памераў па сваім росце вышыню кола, на ш ы н е якога выступалі моцныя касыя рубцы. I. М е л е ж. Акінуў вокам груз і дзелаві-та кашкануў ботам правую зад-нюю пакрышку. ЯБ р ы л ь. ШЫНКАР, КАРЧМАР О’Л- А гарэлка рэчкай льецца, бе-гае ш ын к а р... Я. К у п а л а. Карчмар паспяваў толькі запісвань, хто колькі бярэ «на павер». ЯБ р ы л ь. ШЫЦЦЕ, ШЫТВО. Мама, схіліўшыся над ш ы ц-ц ё м, не заўважыла, як Косцік злез з канапы і далучыўся да гульні. П. П е с т р а к. 477 Найчасцей шпулькі траплялі да мяне пасля нядзелі, калі маці бралася за ш ы т в о... М. Л у ж а н і н. ШЭРСЦЬ, ПОУСЦЬ, ПІЛЬСЦЬ Іцвёрдая: ШЧА-ЦІННЕ, ШЧАНІНА /авечая: ВОУНА Іцвёрдая: ШЧЭЦЬ (разм.) /авечая: РУНО (кніжн. паэт.). Масці ён [звер] быў шэрай, шэ р с ць меў кудлатую і доў-гую. ЯК о л а с. Мірон учапіўся за поўсць нейкага звера. Я М а ў р. Панок убачыў, як блішчыць на спіне ў Танінай кабылы мок-рая пільсць. I. П т а ш н і-к а ў. А пакуль што ён жыў з таго, што рабіў шчоткі са свінога шчаціння, вязаў венікі... А. Я к і м о в і ч. Ен шчацінай зарос, як вяпрук, чорнаіі кроўю і тлу-шчам прапах. П. П а н ч а н к а. На лаве стаяць тры прасні-цы. Дзве з кудзеляю, а адна з в о ў н а ю. К. Ч о р н ы. Сям-там на задворках палае агнём салома, а вецер разно-сіць гарэлы пах свіной ш ч э-ц і. Я. К о л а с. Пяём мы аб ветры крылатым, аб тым, што мінула даўно, аб тым, як плылі арганаўты шу-каць залатое р у но. М. Т а н к. ШЭРЫ. ШЫЗЫ, СІВЫ, ПАПЯЛЯСТЫ, МЫШАСТЫ, БУРЫ /з бляскам: СТАЛЕВЫ (перан.). Спяваў у арэшніку шэ р ы салоўка. 3. Б я д у л я. Над балотамі навісаў ш ы-зы туман. П. Г а л а в а ч.