КНІГІ ОНЛАЙН
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
I ён унікліва стаў прыслухоў-вацца. Тая ж самая ціш, тая ж г л у ш ы н я. Я. К о л а с. Схіляецца дзень к надвячор-ку. У з н я м е н н і стаяць та-палі... Я. К о л а с. Іў надышоўшым анямен-н і гуд, здавалася, павялічыў-ся. Б. М і к у л і ч. Ужо іюч густа спусціла свае шаты на лясы і балоты зацята-га ў сваёй знямеласці Па-лесся... Я. К о л а с. Ці даль ачнулася нямая і немасць песняй парушыла, што спакон-векаў утварыла? Я. К о л а с. 461 Сядзіць і ходзіць па святлі-цы, углядаецца ў цьму за ак-ном, варожую і зацятую ў сва-ёй н е ма це. ЯК о л а с. На зямлі пануе такая н я-м от а, такая дрымотная ц і ш а, што сполах бярэ. 3. Б я д у л я, Замоўк клапотны дзённы го-лас, усюды с о н, с п а к о й ля-жыць. Я К о л а с. Ноч пасіупова дрымотай ахутала шлях. A. К у л я ш о ў. Ноч прыгожай дрэмаю абняла прастор. М. М а ш а р а. Гарадскі рух і шум заціхаў, глушэў і нарэшце змяніўся поўным бязлюддзем і м а ў к-л і в а с цю ночы. Я. К о л а с. Вечным бязмоўем авіты край пекнаты старажытнай... А. Александровіч. ЦНАТЛІВАСЦЬ, ЦНОТА. Пані Даміцэля не вытрымлі-вае і сыпле цэлы мех праклё-наў і розных не зусім прыем-ных для жаночай цнатлі-в а с ц і слоў. Я. К о л а с. Праўду з няпраўдай, ц н о т у з гарэзіяй вымешай спрытам,— будзе паэзія. Я. К у п а л а. ЦЫВІЛЬНЫ, ГРАМАДЗЯН-СКІ; ШТАЦКІ, ВОЛЬНЫ От.). Адзін з палонных быў у ц ы-вільнай вопратцы. A. К у-лаксўскі. Есць разбурэнні, а таксама ахвяры сярод грамадзян-с каг а насельніцтва. X. Ш ы н-к л е р. Вагон шчыльна набіты вай-скоўцамі і ш т а ц к і м і. П. Г а-л а в а ч. Былі туг палонныя чырвона-армейцы, былі в о л ь н ы я, ці так званыя ц ы в і л ь н ы я. М. Л ы н ь к о ў. ЦЬМЯНЫ, БЛЯКЛЫ, МА-ТАВЫ, ПАДСЛЕПАВАТЫ (перан.). Юрка ўвайшоў у хату і за- паліў газоўку. Ц ь м яна е святло заліло сцены і згусціла цені ў кутках. К. Ч о р н ы, Недзе там, далёка, пад за-цішным гаем загарэўся ў шы-бах бляклы аганёк. Н. Т а-р а с Месячык заліваў м ат а в ы м святлом бяскрайнюю прастору поля, I Ш а м я к і н. Падслепаваты ліхтар асвятляе рэйкі. X. Ж ы ч к а. ЦЭНТР, АСЯРОДАК; СЭР-ЦА (nepaH.). У вачах моладзі Вільня была кулыурным ц э н т р а м, уні-версітэцкім горадам, дзе, маю-чы грошы, можна было стаць вучоным чалавекам. У. Ка-л е с н і к Аўмень— асяродак yea-ri. Вочы ўсіх падняты на яго. Я. К о л а с. Мінаем індустрыі с э р ц a — магутны асілак Урал. М. Хве-д а р о в і ч. ЦЯГНІК, ПОЕЗД, САСТАУ Іспецыяльнага прызначэння: ЭШАЛОН Іскоры: ЭКСПРЭС /без грузу: ПАРАЖНЯК До-варны: ТАВАРНЯК (разм.) /на элеклрацязе: ЭЛЕКТРЫЧ-КА (разм.); МАШЫНА (уст.). Паравік даў гудок. Страпя-нуўся й я г н і к. П. Г л е б к а. П о е з д а яшчэ не было, але рашылі выйсці на перон, бо бы-ло душна ў вакзале. М. 3 а-р э ц к і. Над самым вухам пранізліва закрычаў паравоз — побач пра-ляскаў таварны с а с т а ў. I. Ш а м я к і н. Эшалон мінаў перагон за перагонам. П. Г а л а в а ч. Э ксп р эс імчыцца ў далі сіняй, аж іскры сыплюцца з-пад шпал. Н. Т а р а с. 3 усходу да станцыі наблі-жаецца доўгі паражняк. I. Н а в у м е н к а. 462 Таварняком дабралася да Масквы. Г. Ш ы л о в і ч. Ходзін.ь туды э л е к т р ы ч-ка, і за якія дзесяць-пятнац-цаць мінут можна быць у го-радзе. Р. С а б а л е н ка. Ціха гулі і судрыгаліся ба-лоты побач чыгункі, дзе бегла м а ш ы. н а. ЯК о л а с. ЦЯЖАР, ЦЯЖКАСЦЬ, BATA, ГРУЗ, ПАКЛАЖА Інясуць на сабе: НОША. Хоць гэты вал і тоўсты, ду-бовы, але ж ён трымае такі ц яж а р. Ч а р н ы ш э в і ч. Конь так змучыўся ў хамуце ад ц я ж к а с ц і воза і ад ба-лючай назолы аваднёў, што ў вуліцы стаў і не мог нейкі час крануцца з месца. К. Ч о р н ы. Такой моцнай апоры выма-гала вялікая вага масіўнага тулава. К. К р а п і в а. Хоць і невялікі быў звер, але для галодных і аслабелых хлопцаў ён быў значным г р у-з а м. Я. М а ў р. Ляскаталі лёгкія каляскі, грукалі доўгія, цяжкія, навале-ныя п а к л а ж а й вазы. ЯК о-л а с. Ношка за плячыма, кіёк у руках... Я. К у п а л а. ЦЯЖАРНАЯ; ТОЎСТАЯ, ЧАРАВАТАЯ (разм.). Ці ж вы не бачыце, што я ц я ж а р н а я... У мяне праз два месяцы будзе дзіця... М. 3 а р э ц к і. Усё роўна ты — лішні рот у хаце. Маці зноў т о ў с т а я ходзіць. A. А с і п е н к а. Але вось жывот пачаў круг-лець. Паверыла баба, што яна чараваіая і рада, бы на свет нарадзілася. Казка. ЦЯЖКІ, НЯЛЁГКІ, ВАЖКІ, ГРУЗНЫ, МАСІУНЫ; ПУДО-ВЫ (перан.) □ ЯК ПАД-НЯЦЬ. Сноп ц я ж к і, салома — ў сажаць.. К. Б у й л о. Воз н я л ё г к і па гразі па калодкі грузне... К. К р а п і в а. 3 мілым, задушэўным зыкам б а ж к і хрушч лятае... М. Б а г-д а н о в і ч. Г рузны немец у гумовых ботах, мабыць, вельмі часта правальваўся ў балоце... А. Ку-л а к о ў с к і. Ішоў ксёндз у поўным ксян-дзоўскім уборы і нёс перад са-бою, сціснуўшы абедзвюма ру камі, ма с і ў н ы залацісты крыж. П. П е с т р а к. Мясілі салдацкія боты граз-кую зямлю па калена, няслі на нагах, як п у д о в ы я гіры, камякі ліпкага чарназёму. Р. Н я х а й. Прэ дзядок старэнькі з лесу дроў бярэмя, як п а д н я ц ь... М. В а с і л ё к. ЦЯЖЭЦЬ □ ПРЫБЫВАЦЬ У ВАЗЕ. Пакрысе набрыньвалі віль-гаццю і ц я ж э лі каляныя шынялі. В. Б ы к а ў. I тады ўжо, вядома, хутка растуць, хутка, нібы тыя веп-рукі на добрай ферме, п р ы-б ы в аю ць у в а з е. М. П а с-л я д о в і ч. ЦЯПЕР, ЗАРАЗ; СЯГОННЯ, СЕННЯ (перан.) □ У СУЧАС-НЫ МОМАНТ, У НАШ ЧАС, ГЭТЫМ РАЗАМ, У ГЭТЫ РАЗ, НА ГЭТЫ РАЗ. Жыве ц я п е р бабка і памі-раць не хоча. А. Я к і м о в і ч. Зямлі гэты чалавек меў як-раз столькі, колькі маю я з а-р а з. Э. С а м у й л ё н а к. Былі б сягоння мы на-многа і прыгажэй, і маладзей, каб паважалі больш, чым бога, для нас народжаных людзей. А. П ы с і н. Што яшчэ ўчора здавалася марамі, — сёння — здабытак жыцця... А. Г у р л о. 463 Яго праінструктавалі, што патрэбна для газеты ў с у ч а с-н ы момант. I. Г у р с к і. У наш ч а с не па гадах ча-лавека цэняць, а па тым, як ваюеШ. I. Н о в і к а ў. Хоць яловыя лапкі г э т ы м разам паклалі проста на га-рачы прысак і самі ляглі ўпо-кат, усе прамерзлі да касцей. У. К а р п а ў. Аднак у гэты раэ Галі-леева візіта была вельмі карот-кая. М. 3 а р э ц к і. Стрэльбу яму пан купіў но-вую — на гэ т ы р аз двух-стволку. А. Я к і м о в і ч. ЦЯРПЕЦЬ, ПАКУТАВАЦЬ, ТРЫВАЦЬ, ЗНОСІЦЬ, ПЕРА-НОСІЦЬ, ЗАЗНАВАЦЬ, ВЫ-ТРЫМЛІВАЦЬ, ТРЫМАЦЦА. Страшную людзі цярпелі зіму... Я. К у п а л а. Чаму, чаму ж пакутуе працоўны чалавек? П. Пан-ч а н к а. Але т р ы в а й! Цяпер ужо не доўга, мы прыйдзем хутка, родная, дамоў. М. М а ш а р а. He раз мы зносілі насла-ную бяду, не раз знішчалі мы драпежпікаў шалёных... П. Б р о ў к а. Ганна Сяргееўна ўяўляла, якія катаванні пераносіць дзяўчына ў засценках СД. Р. Н я х а й. Адно ведаю: пакутаваў, перажываў, зазнаваў у бяссонныя ночы. Я. К о л а с. Але найбольш балюча ўсве-дамляць, што раней ты в ы-трымліваў такое выпраба-ванне, а цяпер — не! У. К а р-п а ў. Трымайся, казача: далё-ка начлег. A. В я л ю г і н. ЦЯСЛЯР, ЦЕСЛЯ. Цесляры не знаходзілі работы — ніхто нідзе не буда-ваўся. К. Ч о р н ы. Ц е с лі дошкі з дубоў піла-валі... М. Багдановіч. ЦЯЧЫ, СЦЯКАЦЬ, ПРА-ЦЯКАЦЬ, ВЫЦЯКАЦЬ, ПЛЫСШ, СПЛЫВАЦЬ, КА-ЦІЦЦА, БУРЛІЦЬ, БРУІЦЦА, БРУІЦЬ, ЦУРЧАЦЬ, ЖУР-ЧАНЬ )у вялікай колькасці: ЛІЦЦА, ЛІЦЬ Іімкліва: БІЦЬ, БІЦЦА, СТРУМЕНІЦЦА, СТРУМЕНІЦЬ, СВІСТАЦЬ, ФАНТАНІРАВАЦЬ /павольна: САЧЫЦЦА, ПРАСОЧВАЦЦА, ЦАДЗІЦЦА, ТАЧЫЦЦА; ДЗЮРЧАЦЬ, ЦУРЫЦЦА (разм.); БЕГЧЫ, ЗБЯГАЦЬ (перан.). Ц я ч ы ў збанок, шыпучы грог! Р. Б ё р н с, перакл. Я. С е м я ж о н а. Халодная, гэткая прыемная вада сцякае ў іх па белых руках... К. Ч о р н ы. Туі працякаў каламутны ручаёк, які летам перасыхаў. А. Ч а р н ы ш э в і ч. Разам з крывёю з цела, зда-ецца, выцякала і смеласць. У. Караткевіч. I слёзы на кашулю сына з вачэй гарачыя п л ы в у ц ь. М. Т а н к. С п л ы в а е з дрыгвы спа-конвечнай вада... А. 3 а р ы ц-к і. Ціха і плаўна ў даль ко-цяцца воды вольнага Нёмана, ў цёмную даль.. ЯК у п а л а. Б у р л я ць крыніцы, бор шуміць, рунее зелена загон. Я. К у п а л а. • Віешіа ў змроку, бруіцца рэчка. A. К у л я ш о ў. Ля ног маіх бруіць паці-ху Сена, а пад мастом пасцель знайшоў бядак. А. Вольскі. Вясна. Ц у р ч ыц ь вада пад снегам... К. Б у й л о. Толькі журчаў ручай, і зноў свой голас спрабаваў са-лавей. Э. С а м у й л ё н а к. 464 Страва, карты, хто што хоча, льецца рэчкаю віно. Я. Ку-п а л а. Кроў л іла ў мяне з носа... М. Г а р э цк і. Ракой, фантанамі з зямлі б’е нафта. Я. К у п а л а. Мішурын трымаўся за пра-вую руку вышэй локця, стараю-чыся заціснуць кроў, што б і-л а с я з рапы. К. Ч о р н ы, Далёка ўнізе струмені-ліся хвалі Дзвіны. A. A cine н к а. Струменіць плыткая, але імклівая горная рэчка... В. В о л ь с к і. Паміж пальцамі свістала ржавая вада і раз’ядала парэ-зы. С. Г р а х о ў с к і. Магчыма вырасце горад на балоце паміж вёскамі Заходы і Дуброва, дзе ўжо цяпер фантаніруе нафта. I. Н а-в у м е н к а. Бачыў: кроў змагароў, як жывая, сачылася з ранаў. П. Панчанка. 3-пад прыціснутых да твару далоняў прасочваліся слёзы. П. Г а л а в а ч. 3 чорнага неба цадзіўся нудны дожджык, і ад гэтага спаць хацелася яшчэ мацней. 1. Мележ. Выхапіў хустку, абмотваю — хустку ўсю пафарбавала, т о-ч ы ц ц а яна праз яе, кроў... X. Ш ы н к л е р. Як прыемна было слухаць, што ў даёнку дзюрчыць сырадой... Я. Бр ыль. Цягне цыцку, цягне, малако ц у р ы ц ц а... Я. К у п а л а. Бягуць ручаі па разорах размытых... Я. К о л а с. Яна старалася стрымацьдры-жанне падбародка, прыкусвала ніжнюю губу, а буйныя слязін-кі адна за адной з б я г а л і па яе шчаках К. К р а п і в а. ЧАЙ; ГАРБАТА (уст.). Сядзім моўчкі мы за сталом. Гаспадыня частуе нас чаем. A. К у л я ш о ў. Дык дзе ж тая г а рб ат а, калі самавар яшчэ зусім ха-лодны? П, Г а л а в а ч. ЧАЛАВЕЧЫ, ЛЮДСКІ. За акном варушылася ня-зграбная чалавечая по-стаць. А. Ш а ш к о ў. Я не хацеў бы больш нічога, каб толькі шчасцейка л ю д-скога. М. В а с і л ё к. ЧАМУСЬЦІ, ЧАМУСЬ, ЧА-ГОСЬ, НЕШТА, ШТОСЬЦІ. У мяне чамусьці мільга-нула нядобрая думка пра гэта-га чалавека. А. Я к і м о в і ч. Народ абучаны, страляць умее, а поспехаў у вас ч а-м у с ь няма. ГІ. Г л е б к а. Ч а г о с ь мне маркотна, на плач забірае... Ф. Багушэ-в і ч.