У месяцавым ззянні
Поль Верлен
Выдавец: Мастацкая літаратура
Памер: 168с.
Мінск 1974
Хаіі веліч пакідас мой ллжак,
Падліз, падлюг пррч спачувапні, плачы!.. Красуняў пепавіджу шык лядачы, Прыблізнасць рыфм, абачлівасць служак.
II NEVERMORE
Уепамін, успамін, чаго хочапі, скажы?..
Вырай, небам астылым ляпі, не кружы Тут, дзе промві канаюпь ля рыжай мяжы
I рудзеюць лясы ў прадчуванні імжы.
А тады ўдвух у мару адну мы ішлі, Вецер думкі абвейваў, сляды на раллі, Павярнулася— вочы трывогай гулі: <іНайшчасліўшы твоіі дзень быў, прызнаііся, калі?..»
Голас звонкі, як ласка анёльская, люб, Таямнічай усмешкаю стыў каля губ.
Цалаваў я набожна рукі белізну.
I п’яніла ізноўку пралескаў духмень
I прыгожае першае «так», што ў вяспу
3 вуспаў ігілых дляцела ў далёкі той дзень!..
Ш ПРАЗ ТРЫ ГАДЫ
Веспіц вузкіх аррлі ўзрыпелі ледзь-ледзь... Зноў прайсціся зайшоў я ў маленькі садок, Кветкі ціха світалі, віталі здалёк, Як вільготныя іскры, якім больш не тлець.
Нібы колісь было ўсё: альтанкі павець, Крэслы дпа, вінаграду буяпы паўзмрок, Сррбпы шолах фаятана, прыглушаны крок Пад асінай, што всчна навіяна трымцець.
Як рапей, ружы ззялі вакол, як раней, Пакалыхваў пагарду лілей санпавей, Жаўрукі заляталі — зпаёмыя ўсе.
I стаяў бюет Веледы ўсё так, як тады: Гіпс лушчыўся на кволай высокай красе Ў пррсным, пошлым дурмане глухой рэзеды.
IV ЖАДАНПЕ
Кахайкі першыя— тчаслівая пара!.. Ваяэй блакіты, россып залацістых кос, Грудзей пялёсткавая бель, між чыстых рос Наіўнай ласкі баязлівая зара!..
Як вы далёка ўжо, даверлівасць віра Сяброў вясёлых, шчыраспі шырокі плёс — Няма!.. Сплылі чарпотай зім агідяых, слёз, Вітае жальбай весвіх колераў ігра!..
Адзіп я сёння, у паныласці адэіп, Панылы 1 халодны, халадней ільдзіп, Забыты богам і людзямі сірата,
0, як паболыпала б і ласкі і цяпла, Калі б вы зпоў, само здзіўленне, дабрата, Мпе, як дзіцю, краналі вуснамі чала!..
A hatalias de amor campo de pluma, Gongora
Для ласкі ўсё, для ласкі і для ласкі!..
Чароўная, сцішай крыху парывы, Пакінь галавакружныя абрывы, Нібы сястра, туліся без падказкі.
У стоме, у паўсне, паяуль мы жывы, Дыханнем закалыхвай травы, краскі. Абдьімкаў шал, трасуха папуаскі, Вышэй вас пацалунак, нат ілжывы!..
Ды ў сэрцы тваім добрым, кажаш ты мне, Запал здзічрлы вось-вось звонам грымне!.. Пацепівааца давай яму, нягодзе!..
Чало ў чало, рука ў руцэ, спрасоння, Каб клятвы заўтра рваць, кляніся сёння, I плачма, покі совца не па ўсходзе!..
Як часта дзіўнай марай я праняты Пра незнаёмку, што мяне кахае, Што кожны раз і тая і не тая У каханні, разуменні сноў і страты.
Калі я зразуметы, я — багаты, Відушча ўсе, празорліва страчаю; Яна ж адна халодны пот адчаю 3 чала змахнудь умее ў плачы сцятым.
Русявая, брупетка?.. Усё роўна...
Імя?,.— Адно я помню: гук чароўпы I дарагі, як друг, што болей не жыве.
Пагляд яе — бы ў статуяў забытых, А голас — ціхі, строгі — з далечы плыве Трымценнем галасоў даўно забытых.
VII АДНОЙ 3 ПРЫГЛЖЭЙШЫХ
Вам всріпы гэтыя з гаючае красы
Воч вапгых, што зіхцяць і пдачуць ласкай мар, 3 душы харошай вашай, светлай, як янтар,— Вам вершы гэтыя са слёз, чысцей расы.
0, вырвацца 6 з агіднай паласы,
Вар’яцкі, здрадны, неадступны збыць кашмар, He множыліся 6 воўча зграі хмар
I не сцяііалі б кроўю на лясы!..
Як мучуся, як мучуся я,—божа мой!..
Так выганяны з раю не стагнаў Адам, Як я, зняеілены жыццём, пібы турмой!..
Турботы ж, любая, што лёс палучваў вам, Выпырхваюць, як ластаўкі ў цяпло пябёс Пасляпаўдзённым часам з вераспёвых лоз.
He здзівіш нівай плоднаю, прырода, Hi ррхам, збуджаным жалейкай у бары, Hi пышным бляскам рааішпяй зары, Hi смутнай урачыстасцю заходаў.
Мне смех з людзей, з мастацтва, песвяў, одаў, Свлтыпь Э-’йды, аеж гатычйых угары — У пустцы аеба; і гляджу па пвінтары На добрых, злых адполькава эаўеёды.
He веру ў бога, адракаюся, тапчу Усе догмы вашыя, насмешпа рагачу 3 Кахання -старажытных казак досыць.
Дазвольце жыць, таіць смяротны страх, Як брыг, які, як забаўку, адносіць
У мора, каб радбіць нарршце ў пух і прах.
Жніво. Маст. .Іерміт, Луўрскі мудеіі. (Да стар. 91).
Meu радзіма парта.
Афорты
Франсуа Капэ
I ПАРЫЖСКІЯ ЭСКІЗЫ
Бляск поўні, як абновы з цынку, Па тупіках,
Дымоў слупы, дымкоў хусціпкі, Спічастыя, пад імі каля даху дах.
Шарде неба, хмара ніспе, Гром ураскот.
Прамоклы, вісклявата піспс, Заенчыць дзіка напаўздохлы кот.
Платон, я, Фідзій валакітна
Ідзём з двара.
Нам, летуценнікам, блакітна Падміргвае свяцельца ліхтара.
Прысшўся мне курган
I рыпар-ураган
У чорным, як груган.
Меч, шчыт, гатовы ў бой, Меў рыцар той.
Бы вылецеў з балад, Паміж палацаў, хат, Між рэчак, гор, прысад, 3 лясоў на абалойь
Ірваўся копь.—
Пурпурная спіна, Без цугляў, бізува, Ляціць, як сатана, Трасе лагі, лугі
Хрып злы, глухі.
Задепіў коппік скронь, Ды з воч яго— агопь,— Баронь, божа, баропь! — Б’е ўспышак сіаь-імжа,
Нібы з ружжа.
Ляціць, як бўралом, Наўсторч, на каркарлом, Ускінутым крылом Гудае, нібы прашча,
Крыло плашча.
Л з-пад плашча, з распор — Голь белая рабёр, Пог прывідных і шпор. Смех. Зубы, як ліштва,—
Ўсе трыццаць два!
Ill НАДМОРСКАЕ
Звон трапёткі хваль — Зыбу дробпага
I жалобнага
Бляску поўні жаль,
Аж пакуль враспяг He равалачр
I пе рассячр Бліскавіц зігзаг.
Зпоў дзевяты вал Бсраг рынс ўзяць I равець і ззяць На аскале скал.
I дзе стыў спярша Небакрай нямы, Зарычаць грамы Найпачварнейша.
IV ЭФЕКТ ІІОЧЫ
Ноч. I дождж. I маланка ўсё крэмзас, тне; Блісне, гасне на шэрым нябёс палатне Сілурт веж гатычных, чарнота крыжоў... Роўнядзь. Шыбснікі, скачанелыя ўжо. Толькі глюгамі шарпаюць іх груганы, Толькі джыгу цямрычную скачуць яны, Пяты ж ім абгрызаюць жадобна ваўкі. Навакол — хвошч, піыпшыпа густая. Лісткі I шыпы нават пудка дрыжадь. Толькі зноў Стража — дзвесце бліскучых калючых штыкоў — Вунь трох вязняў вядзе: у радне, басаяож, Белі з твару ніяк не змывае ім дождж, I зіхочуць штыкі між шыпшыны, хвашчу, Скрыжаваныя з пасмамі ўлсвы — дажджу.
V ДЗІВАЧНЫЯ
Ім сватам, братам чорт і бог, ІІа што ні глянуць, тое іх, Вятры 6 ім толькі ўсіх дарог, А болей скарбаў ніякіх.
Разумнік, той на іх у крык;
А дурань рызыцы іх рад; Дзіпя высоўвас язык, Насмсшкі чыніць гурт дзяўчат.
Гнюсы, паганцы, дзівакі...
У прыцемках япы, як рой Няздзейснепых надзей, які Аэлён маной і мішурон.
Паганцы, дзівакі, гнюсы... А грыфы здэсклівых гітар Як сціснуць, вымкнуць галасы — I сум, і бунт, і стогн ахвяр.
I гэта ў іх вачах — плач, смех, Стуманены нудой шляхоў, Любоў да абымшэлых вех I ў прорвы зрынутых багоў!
Наперад жа, бадзяжны тлум, Блукай, пракляты, памірай ІІа краі безданяў, як сум, Якому недаступны рай!
Прырода нават хаўрусу
3 людзьмі прыслужваць пачала — Меланхалічную красу Гардыпі вашай гнаць з чала.
За багахульны помсціць жар Вялікіх вашых дум і мар,— Кладзс анафемай па твар Раз’ятранасць вятроў і хмар.
Вас паляць спёкі, маразы, Тнуць пашы целы да касцей, Сярод лары і дзеразы Б’е ліхаманка ўсё часцей.
Забытыя — па струпе струп, Адхінутыя — жыць не жыць?.. Касцісты ваш, халодны труп Воўк згаладалы аббяжыць!..
Журботныя пейзажы
Катулу Мэнду
I ЗГАСАЛЬНЫЯ СОІІЦЫ
Згасае прамеппе У палях, ля акоіша, Ліе эадуменне Згасальйага сопна; Маё захапленне Калыша бяскопііа, Забыўшы маленне Згасальпага еонца, А мары, як чары У мядункавай слонцы, Плывуць па імшары Да стромы, дзе сонцы, Згасаючы ніца, Сплываюць бяскопца Вялікасцю Сопцаў, Якім не спыпіпца.
II СУТОНПЕ МІСТЫЧНАГА ВЕЧАРА
I ўсё, што помню, і сутонне гэта Гарыць-трымцідь, як ветразь пурпуровы Надзеі, тто знікае, каб налета Зпоў выплыць з непаўторнае асповы, Квітяець, як свет дзівосна каляровы Вяргінь, лілей, пюльпапаў, чараквета, Бязмэтна віцца і, як мараў мета, П’яніць, кружыць раскоіпліва галовы, Лыочы дурман атрутна-адмысловы Вяргінь, лілей, цюльпанаў, чараквета, Пачуцгіі топячы і мудрасці размовы, Малоць бясконцай млоснасдю панова I ўсё, што помню, і сутонне грта.
Ill СЕНТЫМЕНТАЛЬНАЯ ПАГУЛЯНКА
Промнем сподненым тлее даль алей, Ледзь калышацца бледны плёс лілей Сярод пішы вод, дзе сцяной чарот, Свстлаты лілей белы карагод. З’адзіночаны, сум нясу на плёс, Ля стаўка іду, лл плакучых лоз, Дзе рухомыя здані-тумапы Аж заходзлцца ад глухой мапы Крыкам, плачамі качак і драчоў, Крылле ломячы паміж пнёў, карчоў, Паміж тонкіх лоз, дзе свой боль нясу, З’адзіночаны, ў ночы паласу, Што ўжо сцеледца на лілеяў плёс, Промень топячы, саозпены, з лябёс Там, дзе ціша вод, дзе сцяпой чарот, Светлаты лілей сумны карагод.
IV КЛАСГЧНАЯ НОЧ ВАЛЫІУРГІІ
Гэта — «Фаўст», але іншыя сцрна і лад, Вакханальныя ў рытме ліхім галасьт. Уявіцс сабе сад Лснотравы, сад, Смешнаваты і поўны красы.
Плошчы— круглыя, ў црнтры—фантанаў стажкі, Струны — сцежкі, на іх самых розных мааер Мармуровыя, з бронзы марскія бажкі
I сям-там статурткі Венер;
Каштаны, дзюны кветак: вунь з ружаў адна, Вунь цюльпаны, парцысы, шыпшына і глог, A за імі — трыкутпікам ціс. I відна
Над усін гртым поўня, як бог.
Поўнач выбіла, і разбудзіўся, паплыў 3 петраў парку працяжны, глухі, ціхі спеў, Бы завёў хто «Тапгейзера» сумпы матыў, Боль, што выліць калісь не паспсў;
Гукі дальніх ражкоў падплывалі пад сад; У акордах— душы страх і ласкі пячаць,— Як схмялелыя, доўга вялі неўпапад,
Ды вось поклічам звопкім гучаць.
I з’явіліся цені, ллылі на святло
У апалінава-выцвілым рорак сяйве Паміж голля зялёнага — вось лно, тло, Сам Вато, прыснёны Рафр!..
Пазліваліся з леньмі зялёнымі дрэў Знесіленне іх рухаў, адчай, поўны скрух. Моўчкі мармур, бліскучы, халодны, сустррў Тапдаў іх запаволепы рух.
А яны вар’яцелі ўсё болей... Хто вы — Жальба, мукі мае, мой праклён на вякі, Ці мо трызненне п’янай ушчрнт галавы, Ці мо звыклыя мерцвякі?..
Ці яны, летуценнік, забойды твае, Насланнё скаргі, болю, тугі — усяго, ІПто табе ачуняць аніяк не дае, Смерць не гоніць з парога твайго?..
Хто яны, што яны?.. Наплываюць штопоч, Карагод ведучы своіі дрыготкі, ліхі, Аж пакуль зараніца пе выслепіць воч
I блакітан не лягуць шляхі,
Кліча толыіі тады іх ражкоў плач яазад Пад зару, што шырэе ў бурштыне расы, Застаецца адно сад Ленотравы, сад, Смешнавяты і поўны красы.
V АСЕННЯЯ ПЕСНЯ
Лье стогны клён, Віёл праклён, Дзён млосць.
Боль, дакор, Нудны хор—
Мой гоець.
Удушна так, Што смерць— знак
Удач.
Успомню дзень, Былога цень —
КНІГІ ОНЛАЙН
