Удзельнікі паўстання 1830-1831 гг. на Беларусі
Вольга Гарбачова
Выдавец: Выдавецтва БДУ
Памер: 400с.
Мінск 2006
Гараін Тадэвуш Ігнацій (30.11.1804-7.6.1839) дваранін з Ваўкавыскага пав. Гродзенскай губ., н. у Варшаве, сын Яна і Кунегунды Зялінскай. 3 1820 жыў у Францыі. У паўстанні ўдзельнік выступлення 29.11.1830, з 18.12.1830 ппар. 17 палка лін. пяхоты, 21.1.1831 пар., 19.2.1831 кап., 20.6.1831 ад’ютант ген. Шаптыцкага, 11.8.1831 у штабе ген. С. Рожыцкага, 4.10.1831 кап. 1 кл. 20.7.1831 атрымаў залаты крыж. 26.9.1831 у складзе корпуса С. Рожыцкага перайшоў межы Прусіі, інтэрніраваны. Эмігрыраваў у Францыю, 26.5.1832 знаходзіўся ў закладзе ў Авіньёне, затым Люнэлі. У 1832-39 служыў у замежным легіёне. Памёр ад ран, атрыманых у баі з арабамі. Пахаваны ў Алжыры. Маёнтак канфіскаваны. РДВГА-8, арк. 76; ВРР, пг 493; Ksi^gaратідкоwa. S. 24; LelewelJ. Nieznane listy. S. 48; ND. 1843. S. 136; Potrykowski J. Tulactwo Polakow. T. 2. S. 89; Bartkowski J. Spis Polakow zmarlych. S. 168; Bielecki R. Slownik biograficzny. T. 2. S. 159; яго ж: Polacyw Legii. S. 155; Gadon L. Emigracja polska. T. 3. S. 99-100, 213—214.
Гарбатоўскі Юзаф — з Ашмянскага пав. Віленскай губ., аканом памешчыка Абуховіча. Удзельнічаў у паўстанні. НГАБ-2, арк. 91 адв.; РДВГА-7, арк. 140.
Гарбоўскі Кірыл дваранін са Слонімскага пав. Гродзенскай губ. Прымусова ўзяты атрадам Г. Дэмбінскага. Апынуўся ў Аўстрыі, інтэрніраваны. Па рашэнню ГГСК атрымаў дараванне. РДВГА-8, арк. 67.
Гарбуноў юнкер. Далучыўся да паўстанцаў, адышоў за мяжу. Палявы аўдытарыят 1-й армііі прыняў рашэнне аб аддачы пад ваен. суд. НГАБ-2, арк. 92 адв.; РДВГА-11, арк. 88.
Гардзіевіч Давыд селянін памешчыка Ц. Пуслоўскага з в. Пескі Слонімскага пав. Гродзенскай губ. Знаходзіўся ў атрадзе Ц. Пуслоўскага ў абозе, узяты ў палон. Па рашэнню ГГСК аддадзены ў салдаты. РДВГА-11, арк. 89; ф. 405, eon. 2, спр. 4308, арк. 10 адв.
Гардон Іван селянін памешчыка Валовіча з Рэчыцкага пав. Мшскай губ. Збег ад памешчыка да паўстанцаў Мазырскага пав. у атрад Бараноўскага, удзельнічаў у бітвах. РДВГА-11, арк. 143.
Гарустовіч Васіль селянін памешчыка Скочынскага з маёнтка Галены Пружанскага пав. Гродзенскай губ., повар. Збег ад памешчыка, далучыўся да паўстанцаў Белавежскай пушчы. Удзельнічаў у сутыкненні пры Галінах. Парашэнню ГГСК атрымаў дараванне. РДВГА-8, арк. 68.
Гарчынскі Салезій (8.3.1799 (8.3.1800) 26.10.1875) клірык марыянскага кляштара Брэсцкага пав. Гродзенскай губ., н. на Валыні, сын Стэфана і Тэклі Дабравольскай. Далучыўся да паўстанцаў Белавежскай пушчы, капелан 3 палка лін. пяхоты, затым 3 палка пешых стральцоў, дайшоў да Варшавы. 4.10.1831 атрымаў залаты крыж. Перайшоў межы Галіцыі, інтэрніраваны. У ліст. 1832 эмігрыраваў у Францыю, 23.11.1832 знаходзіўся ў закладзе ў Безансоне. 3 1858 да 5.8.1861 вікарый парафіі наМанмартры, з 1.10.1866 капелан могілак на Манмартры. Па рашэнню ГГСК ад 9.11.1832 аднесены да 2 разр. зл. НГАБ-2, арк. 79; РДВГА-8, арк. 69; ВРР, nr 565; Potrykowski J. Tulactwo Роlakow. Т. J. S. 178; Bielecki R. Slownikbiograficzny. Т. 2. S. 141; ягож: Zarys rozproszenia. S. 83; Gadon L. Emigracja polska. T. 3. S. 178, 180.
Гарчынскі Юзаф (н. каля 1806) з Лідскага пав. Гродзенскай губ., сын Матэвуша, у дзяцінстве вывезены ў Галіцыю, дзе служыў камердынерам. У паўстанні падафіцэр, затымппар. 1 палкалін. пяхоты. 15.4.1831 адзначаны залатым крыжам. Апынуўся ў Галіцыі, вярнуўся ў КП, дзе затрыманы і адпраўлены ў Гродна. Па рашэнню ГГСК ад 21.2.1834 адпраўленьт
салдатам у Каўказскі асобны корпус. РДВГА-8, арк. 69; Ksi^ga pamiqtkowa. S. Ill; Sliwowska IV. Zeslancypolscy. S. 168.
Гас памешчык з Ашмянскага пав. Віленскай губ. Служыў у паўстанцаў. З’явіўся з раскаяннем. РДВГА-7, арк. 33-34.
Гаўрылаў Юрый з Ашмянскага пав. Віленскай губ., дваравы памешчыка П. Важынскага. Служыў у паўстанцаў. РДВГА-7, арк. 6.
Гаўрыленка Максім (н. каля 1800) селянін з Мінскай губ., уніят. 3 1824 рэкрут 3 батальёна Брэсцкага пях. палка. У 1831 трапіў у палон да паўстанцаў, уключаны ў склад 6 пях. палка, з якім апынуўся ў Г аліцыі. У 1833 удзельнічаў у экспедыцыі Ю. Заліўскага ў аддзеле Э. Шпека. Арыштаваны і сасланы ў Сібір на цяжкія работы. 3 16.9.1836 у Іркуцку, 25.9.1836 адасланы за Байкал. У 1859 у адпаведнасці з каранацыйным маніфестам атрымаў дазвол вярнуцца на радзіму, выехаў у Мінск. Sliwowska IV. Zeslancy polscy. S. 169.
Гаўрылка Якуб з Вілейскага пав. Мінскай губ. Далучыўся да паўстанцаў. Адышоў у Прусію, затым эмігрыраваў у Паўночную Амерыку (?). Па рашэнню МГСК ад 19.11.1834 прызнаны выгнаннікам. НГАБ-2, арк. 75; РДВГА-11, арк. 77; Dangel S. Rok 1831. S. 117.
Гаўрыловіч Ян (8.2.1804 20.11.1870) дваранін з Лідскага пав. Гродзенскай губ., н. у в. Салечнікі, сын Антонія і Ганны Чарнецкай. У паўстанні радавы 12 ул. палка. Адышоў у Прусію. 27.4.1834 прыбыў у Аран на караблі ‘Траф Келлі”, у гэты ж дзень уступіў у замежны легіён на 3 г. У 1834-35 у Афрыцы, у 1835-37 у Іспаніі. У вер. 1841 асеў у Ля-Рашэлі, працаваў краўцом. 3 17.3.1847 член ПДТ. Памёр у шпіталі. Па рашэнню ГГСК ад 8.10.1832 аднесены да 2 разр. зл. НГАБ-2, арк. 75 адв.; РДВГА-8, арк. 63; Bielecki R. Polacy w Legii. S. 153; Krawiec L. Lista czlonkow. S. 110.
Гаўрылюк Яв (н. 8.2.1789) памешчык з Мінскага пав. Мінскай губ., н. у в. Куцень, сын Тэадора і Ганны. У паўстанні радавы 2 палка пешых стральцоў. Адышоў у Прусію. 27.4.1834 прыбыў у Аран на караблі ‘Траф Келлі”, у гэты ж дзень уступіў у замежны легіён на 3 г. У 1834—35 у Афрыцы, у 1835-37 у Іспаніі, вярнуўся ў Францыю. РДВГА-11, арк. 77; Bielecki R. Polacy w Legii. S. 153.
Гаховіч з Гродзенскай губ., студэнт Навагрудскага дамініканскага вуч. Дзейнічаў сярод паўстанцаў кароткачасова. Па рашэнню ГГСК атрымаў дараванне. РДВГ4-8, арк. 69.
Гацыскі Аўгуст Пётр (28.8.1808-3.8.1892) памешчык з Навагрудскага пав. Гродзенскай губ., сын Юзафа, брат Яна, Ежы, Юзафа, з 1828 у школе пхар. Далучыўся да корпуса Г. Дэмбінскага, падафіцэр атрада навагрудскай конніцы, затым ппар. 13 ул. палка, у складзе якога адышоў у Варшаву, дзе 8.8.1831 удзельнічаў у Гродзенскім сейміку па абранню дэпутатаў на сейм. 5.10.1831 прыбыў з М. Рыбінскім у Прусію. 3 27.1.1832 у Францыі, дзе і памёр. AGAD, WCPL, пг 724, к. 75; DS Т. 6. S. 386; Bartkowski J. Spis Polakow zmartych. S. 163; Bielecki R. Zarys rozproszenia. S. 181, 216; яго ж: Slownik biograficzny. T. 2. S. 139.
Г ацыскі Ежы (вер. 1806-25.12.1890) памешчык з Навагрудскага пав. Гродзенскай губ., н. у маёнтку Пярэсека, сын Юзафа, брат Яна, Аўгуста Пятра, Юзафа, служыў у расійск. войсках. У паўстанні з 2.4.1831 належаў да 2 палка конных стральцоў, 13.4.1831 ппар. Эмігрыраваў у Францыю ў чэрв. 1832. Ажаніўся з францужанкай, меўдзяцей. Bartkowski J. Spis Polakow zmartych. S. 163; Bielecki R. Zarys rozproszenia. S. 114; яго ж: Slownik biograficzny. T. 2. S. 139.
Гацыскі Юзаф (6.7.1802-28.2.1885) памешчык з Навагрудскага пав. Гродзенскай губ., н. у маёнтку Пярэсека, сын Юзафа, брат Яна, Аўгуста ГІятра. Ежы. Ыалежаў да атрада навагрудскай конніцы, падафіцэр 13 ул. палка ў фарміраванні Г. Дэмбінскага, у складзе якога адышоў у Варшаву, дзе 8.8.1831 удзельнічаў у Гродзенскім сейміку па абранню дэпутатаў на сейм. 34.10.1831 ппар. 5.10.1831 прыбыў з М. Рыбінскім у Прусію. У студз. 1832 эмігрыраваў у Францыю. Па рашэнню ГГСК ад 8.10.1832 аднесены да 2 разр. зл. Маёнтак канфіскаваны. РДВГА-8, арк. 70; AGAD, WCPL, пг 724, к. 75;ВРР, nr493; RpsBUW, nr2327; DS. Т. 6. S. 386; PotrykowskiJ. Tulactwo Polakow. T. 2. S. 449; Bartkowski J. Spis Polakow zmartych. S. 163; Bielecki R. Slownik biograficzny. T. 2. S. 139.
Гацыскі Ян (8.1.1805-27.1.1856) памешчык ca Слонімскага пав. Гродзенскай губ., н. у фальварку Гацішча, сын Юзафа, брат Аўгуста Пятра, Ежы, Юзафа. У паўстанні nap. 13 ул. палка, затым кап., у складзе фарміравання Г. Дэмбінскага адышоў у Варшаву. 30.8.1831 атрымаў залаты крыж. 5.10.1831 прыбыў з М. Рыбінскім у Прусію. У Францыі апынуўся ў 1832. На працягу 9.6.1835—10.11.1848 (акрамя перыяду 22.10.1838-8.6.1839) атрымліваў грашовую дапамогу англійскага ўрада, з 29.8.1836 знаходзіўся ў Лондане, член эміграцыйнага к-та. У ліст. 1848 перабраўся ў Францыю. AGAD, WCPL, nr 724, к. 64; Ksi^gapamiqtkowa. S. 138; PotrykowskiJ. Tulactwo Polakow. T. 2. S. 276; Bartkowski J. Spis Polakow zmartych. S. 163; Bielec-
кі R. Zarys rozproszenia. S. 95; яго ж: Slownik biograficzny. Т. 2. S. 139; Gadon L. Emigracja polska. T. 3. S. 252; Paszkiewicz M. Lista emigrantow. S. 75; Tyrowicz M. Towarzystwo Demokratyczne. S. 216.
Гедгаўд Ануфрый (н. 1802) з Мінскай губ. У паўстанні ппар. 19 ул. палка, належаў да корпуса А. Гелгуда, затым Ф. Роланда, з якім 15.7.1831 перайшоў межы Прусіі, інтэрніраваны. У Францыю прыбыў у лют. 1832, з 23.11.1832 знаходзіўся ў закладзе ў Безансоне. 3 9.8.1835 член ПДТ. У вер. 1837 перабраўся ў Новы Арлеан (ЗША). Bielecki R. Zarys rozproszenia. S. 83, 316; яго ж: Slownik biograficzny. Т. 2. S. 72; Krawiec L. Lista czlonkow. S. 66.
Гедройц Антоній шляхціц з Ашмянскага пав. Віленскай губ. Пар. 13 ул. палка. 5.10.1831 адышоў у складзе корпуса М. Рыбінскага ў Прусію. НГАБ, ф. 295, eon. 1, спр. 394; ф. 561, eon. 1, спр. 2, арк. 80; РДВГА-7. арк. 67.
Гедройц Міхал шляхціц з Ашмянскага пав. Віленскай губ. Арганізатар асобнага атрада, які ў ліп. 1831 дзейнічаў у Налібоцкіх лясах. РДВГА-7, арк. 53; ф. 405, eon. 2, спр. 2441.
Гедройц Рамуальд (п. 18.4.1850) з Браслаўскага пав. Віленскай губ., ксёндз. 9.8.1831 удзельнічаў у Віленскім сейміку па абранню дэпутатаў на сейм. Эмігрыраваў у Францыю, пахаваны на баціньёльскіх могілках. DS. Т. 6. S. 440; Bartkowski J. Spis Polakow zmarlych. S. 144.
Гедройц Юсцін шляхціц з Ашмянскага пав. Віленскай губ., сын Міхала. У паўстанні пар. пешай артылерыі, 17.3.1831 атрымаў залаты крыж. Затым кап. 2 кл. пазнанскай пяхоты. 14.9.1831 адзначаны кавалерскім крыжам. РДВГА-7, арк. 53; Ksiqgapamiqtkowa. S. 110, 143.
Гелгуд Антоній (1792-13.7.1831) польск. ген., дзейнічаў у кампаніі 1812-14, 28.10.1818 ген. брыгады. У паўстанні з 30.5.1831 ген. 3 пях. дывізіі, на чале якой накіраваны ў пачатку чэрв. у Віленскую губ. 10.6.1831 пасля аб’яднання з Д. Хлапоўскім на яго ўскладзена агульнае кіраванне польск. войскамі на бел.-літ. землях. Пасля бітвы 19.6.1831 пад Вільняй на чале адной з трох частак распачаў адступленне праз Жмудзь, у ліп. знаходзіўся натэр. Белавежскай пушчы. Застрэлены кап. С. Скульскім пры пераходзе прускай мяжы. AGAD, KRW, пг 581; Chlapowski D. Pami^tniki. Cz. II; Dembinski H. Pami^tniki o powstaniu w Polsce; Zbior pami^tnikow o powstaniu Litwy; Zrodla do dziejow. T. 1-4; Гарбачова B.B. Паўстанне 1830-1831 гадоў на Беларусі; РІсторйя Поль-
КНІГІ ОНЛАЙН
