Удзельнікі паўстання 1830-1831 гг. на Беларусі
Вольга Гарбачова
Выдавец: Выдавецтва БДУ
Памер: 400с.
Мінск 2006
Чарніцкі Казімір з Ашмянскага пав. Віленскай губ. Знаходзіўся сярод ашмянскіх паўстанцаў. РДВІА, ф. 405, eon. 2, спр. 4139, арк. 11 адв.
Чарніцкі Пётр (29.6.1810-14.10.1874) з Пружанскага пав. Гродзенскай губ., н. у Пружанах, сын Ігнація і Кунегунды Віткоўскай, конны стражнік. У паўстанні падафіцэр 1 палка конных стральцоў. Адышоў у Прусію. 27.4.1834 прыбыў у Аран на караблі ‘Траф Келлі”, у гэты ж дзень уступіў у замежны легіён на 3 г. 29.10.1834 за крадзеж асуджаны на 5 г. цяжкіх работ, адбываў пакаранне ў Тулоне. Пасля працаваў токарам, ажаніўся, меў сына і дачку. Bielecki R. Polacy w Legii. S. 112.
Чарноўскі Іван селянін з в. Чортавічы Ігуменскага пав. Мінскай губ. Збег ад свайго памешчыка і далучыўся да паўстанцаў. РДВГА-11, арк. 423.
Чарнышэвіч Яўхім памешчык з Навагрудскага пав. Гродзенскай губ. У паўстанні радавы атрада навагрудскай конніцы ў фарміраванні Г. Дэмбінскага, у складзе якога адышоў у Варшаву, дзе 8.8.1831 удзельнічаў у Гродзенскім сейміку па абранню дэпутатаў на сейм. Адышоў у Прусію, утрымліваўся ў Гданьску. Эмігрыраваў. 3 21.9.1834 член ПДТ. Па рашэнню ГГСК аднесены да 2 разр. зл. РДВГА-8, арк. 342; AGAD, WCPL, пг 724, к. 77; DS. Т. 6. S. 385; Krawiec L. Lista czlonkow. S. 55.
Чарняўскі (Чарнеўскі) Антоній (н. 13.12.1804) з Мінскага пав. Мінскай губ., н. у Ракаве. У паўстанні з 2.4.1831 кап. корпуса А. Гелгуда. Эмігрыраваў у Францыю, куды прыбыў у 1832. У 1832 член ПНК, 12.5.1848 член ПДТ. 17.5.1848 уваходзіў у склад легіёна А. Міцкевіча. У студз. 1858 атрымаў дазвол вярнуцца на радзіму, што і скарыстаў. AGAD, EPP, nr 1, к. 17; Bielecki R. Zarys rozproszenia. S. 110; яго ж: Slownik biograficzny. T. 1. S. 332; Krawiec L. Lista czlonkow. S. 117; Tyrowicz M. Towarzystwo Demokratyczne. S. 109.
Чаховіч Антоній (11.4.1803—22.7.1866) — з маёнтка Аборак Ашмянскага пав. Віленскай губ., сын Юзафа і Барбары Тэклі Шэметыл. У 1826-30 знаходзіўся ў Пецярбургу. 23.3.1831 далучыўся да ашмянскіх паўстанцаў, пар. У крас. 1831 у Трокскім пав. далучыўся да атрада студэнтаў Віленскага ун-та, затым пхар. 4 палка пешых стральцоў корпуса А. Гелгуда. Удзельнічаўу бітве пад Вільняй. У складзе атрада Ф. Роланда 15.7.1831 перайшоў межы ГІрусіі, адкуль на караблі “Віжылант”
15.8.1832 прыбыў у Францыю. Першапачаткова знаходзіўся ў закладзе ў Бардо, затым у Шатору, адкуль пераехаў у Буржэ. Да 1835 пражываў у вайсковых закладах, затым асеў у Парыжы і авалодаў мастацтвам дрэварыта. У 1843 член Т-ва 3 мая. 25.5.1848 уступіў у легіён Міцкевіча. У 1838 ажаніўся, меў 5 дзяцей. Памёр у Парыжы, пахаваны на Манмартры. Bielecki R. Zarys rozproszenia. S. 110, 159, 178; яго ж: Slownik biograficzny. T. 1. S. 328; Polacy pochowani. S. 67.
Чаховіч Антоній (н. 1802) з Мінскай губ., н. у в. Рымовічы. У паўстанні з 23.3.1831, 1.4.1831 пар. 4 палка пешых стральцоў, паранены пад Вільняй. 13.7.1831 прыбыў з корпусам А. Гелгуда ў Прусію. 18.3.1832 прыбыў у Францыю. Ажаніўся з францужанкай, меў сына. Працаваў настройшчыкам музычных інструментаў. У 1837 член АПЭ, 5.3.1837 далучыўся да ПДТ. Bielecki R. Zarys rozproszenia. S. 110, 159, 178; яго ж: Slownik biograficzny. T. 1. S. 328-329; TyrowiczM. Towarzystwo Demokratyczne. S. 107.
Чаховіч Бернард памешчык ca Свянцянскага пав. Віленскай губ. Увайшоў 20.4.1831 у склад часовага свянцянскага ўрада. Па канфірмацыі галоўнакамандуючага 1-йармііад 18.11.1831 загадана аднавіць прысягу на адданасць. BielinskiK. Rok 1831. S. 15—16, 84-85.
Чаховіч Даніэль Ксаверый (1810-7.12.1835) памешчык з маёнтка Свянцянка Свянцянскага пав. Віленскай губ., студэнт Віленскага ун-та. У паўстанні ппар. 10 ул. палка. 10.9.1832 прыбыў у Францыю, належаў пачаткова да закладу ў Шатору. У ліст. 1834 знаходзіўся ў Парыжы. Памёр у дэп. Сена, пахаваны на Манпарнасе. ND. 1843. S. 134; Bielecki R. Slownik biograficzny. T. 1. S. 329; яго ж: Zarys rozproszenia. S. 159; BielinskiK. Rok 1831. S. 121.
Чаховіч Юзаф памешчык ca Свянцянскага пав. Віленскай губ. У паўстанні ппар. У 1833 інтэрніраваны аўстрыйскімі ўладамі з Кракава, высланы з Трыеста ў Паўночную Амерыку. Bielecki R. Slownik biograficzny. Т. 1. S. 329; BielinskiK. Rok 1831. S. 121.
Чахоўскі Іван з Пружанскага пав. Гродзенскай губ. Дачыненне да паўстання было кароткачасовым. Па рашэнню ГГСК атрымаў дараванне. РДВГА-8, арк. 338.
Чоган Казімір з Гродзенскай губ. Дзейнічаў сярод паўстанцаў. На месца жыхарства не вярнуўся. Па рашэнню ГГСК аднесены да 2 разр. зл. РДВГА-8, арк. 344.
Чудоўскі Люцыян Валяр’ян (н. 1809) з маёнтка Вайнілаўцы Слонімскага пав. Гродзенскай губ., скончыў Свіслацкую гімназію. У паўстанні з 5.9.1831 ппар. 4 ул. палка. Эмігрыраваў у Францыю, куды прыбыў у жн. 1832.3 24.5.1846 член ПДТ. Удзельнічаў у паўстанні 1863, узяты ў палон і сасланы ў Сібір. Bielecki R. Zarys rozproszenia. S. 110; яго ж: Slownik biograficzny. Т. 1. S. 336; Krawiec L. Lista czlonkow. S. 99; Tyrowicz M. Towarzystwo Demokratyczne. S. 113.
Чыж Самуэль з Гродзенскай губ., ппар. польск. войскаў. У паўстанні кап. У складзе корпуса Д. Рамарына 16.9.1831 перайшоў межы Галіцыі, інтэрніраваны. 12.5.1832 вярнуўся ў Варшаву, аднавіў прысягу расійск. ураду. AGAD, KRW, пг 477, к. 548.
Чыжык Вінцэнт з Гродзенскай губ. За ўдзел у паўстанні маёмасць канфіскавана. Kaczkowski J. Konfiskaty.
Чэрнік Аляксандр (1814-15.12.1886) шляхціц з Навагрудскага пав. Гродзенскай губ., вучань навагрудскай школы, студэнт Віленскага ун-та (?). У паўстанні радавы атрада навагрудскай конніцы фарміравання Г. Дэмбінскага, у складзе якога адышоў у Варшаву, дзе 8.8.1831 удзельнічаў у Гродзенскім сейміку па абранню дэпутатаў на сейм. Па рашэнню ГГСК ад 8.10.1832 аднесены да 2 разр. зл. Эмігрыраваў у Францыю, у 1840-44 вучыўся ў аграрнай школе ў Г рыньёне, дыплома не атрымаў, пэўны час працаваў па спецыяльнасці, меў добры дастатак. 3 15.6.1835 член ПДТ, сакратар т-ва былых вучняў польск. школы. Памёр у Парыжы. НГАБ-5, арк. 118; РДВГА-8, арк. 342; AGAD, WCPL, пг 724, к. 77; DS. Т. 6. S. 386; Bartkowski J. Spis Polakow zmarlych. S. 107; Konarska B. Polskie drogi. S. 245; Krawiec L. Lista czlonkow. S. 66.
Шабанскі Францішак памешчык з Ваўкавыскага пав. Гродзенскай губ., арандаваў маёнтак Калядзічы. Дзейнічаў сярод паўстанцаў у Слонімскім пав. Прасіў літасці, атрымаў дазвол на вяртанне. Па рашэн-
ню ГГСК ад 8.10.1832 аднесены да 2 разр. зл., маёнтак канфіскаваны. У 1833 меў дачыненне да дзейнасці М. Валовіча, дапамог яму пад час хваробы. Арыштаваны і адпраўлены радавым у асобны Каўказскі корпус. У ліст. 1834 атрымаў дазвол вярнуцца на радзіму, узяты пад нагляд паліцыі. НГАБ-5, арк. 122; НГАБ у г. Гродна, ф. 1, воп. 27, спр. 352, арк. 52-53 адв., 237, 414, 422; РДВГА-8, арк. 344; Kaczkowski J. Konfiskaty; Sidorowicz-Czerniewska К. Sprawa emisariusza. S. 34.
Шаблоўскі Юзаф (1807-17.3.1837) -з аколіцы Сорактатар Троцкага пав. Віленскай губ., татарын, б. вучань віленскай гімназіі, юнкер віленскага пях. палка. Дзейнічаў у складзе атрада Д. Хлапоўскага, пад кіраўніцтвам Т. Тышкевіча. 15.8.1832 прыбыў у Францыю. Памёр у дэп. Манш. Прынята рашэнне аб аддачы пад ваен. суд. РДВГА-8, арк. 345; ND. 1843. S. 147; Bartkowski J. Spis Polakow zmarfych. S. 408.
Шабуцкі Антоній селянін памешчыка Рэута з Дзісенскага пав. Мінскай губ. Кантаніст у дзісенскім апалчэнні. Узяты ў палон. Па рашэнню МГСК агрымаў дазвол вярнуцца на месца жыхарства. РДВГА-11, арк. 427.
Шадурскі піляхціц з Дзісенскага пав. Мінскай губ. Служыў у дзісенскім апалчэнні. РДВГА-11, арк. 428.
Шалевіч Антон — з Гродзенскай губ., стражнік Белавежскай пушчы. У яго доме збіраліся асобы, якія рыхтавалі выступленне ў Белавежскай пушчы. Па рашэнню ГГСК узяты пад нагляд паліцыі. РДВГА-8, арк. 345.
Шалевіч Тадэвуш дваранін з Лідскага пав. Гродзенскай губ. Дачыненне да паўстання было кароткачасовым. Па рашэнню ГГСК атрымаў дараванне. РДВГА-8, арк. 346.
Шаленін Адам — уніяцкі святар з г. Вілейка Мінскай губ. Правёў для паўстанцаў на плошчы ў Вілейцы святочную службу. Па рашэнню МГСК ад 21.12.1831 пакінуты вольным. РІГАБ-5, арк. 127; РДВГА-11, арк. 431.
Шалкоўскі Каспер шляхціц з Вілейскага пав. Мінскай губ., сын Рыгора. Знаходзіўся сярод дзісенскіх і вілейскіх паўстанцаў. Узяты ў палон. Вызвалены ад адказнасці на падставе рашэння МГСК ад 18.4.1832. НГАБ-5, арк. 131; РДВГА-11, арк. 433.
Шалюта (Шэлюта) Вінцэнт дваранін з Навагрудскага пав. Гродзенскай губ. Далучыўся да паўстанцаў. Эмігрыраваў. Па рашэнню
ГГСК ад 8.10.1832 аднесены да 2 разр. зд. НГАБ-5, арк. 128; НГАБ у г. Гродна, ф. 4, eon. 1, спр. 49, арк. 16; РДВГА-8, арк. 348.
Шалюта (Шэлюта) Казімір селянін з маёнтка Пацэвічы Ваўкавыскага пав. Гродзенскай губ. Аддадзены памешчыкам Абуховічам у атрад Д. Хлапоўскага. Узяты ў палон. Па рашэнню ГГСК атрымаў дараванне і дазвол вярнуцца на месца жыхарства. РДВГА-8, арк. 349.
Шалюта (Шэлюта) Францішак дваранін з Навагрудскага пав. Гродзенскай губ., жыў у Слуцкім пав. Дзейнічаў сярод навагрудскіх паўстанцаў, дайшоў да Варшавы, дзе 8.8.1831 удзельнічаў у Гродзенскім сейміку па абранню дэпутатаў на сейм. Адышоў у Прусію, прасіў літасці. Па рашэнню ГГСК ад 8.10.1832 аднесены да 2 разр. зл. Пазней справа разглядалася МГСК, якая 21.12.1833 накіравала яе ГГСК. Пры паўторным разглядзе ГГСК вынесла рашэнне аб дараванні. НГАБ-5, арк. 128; РДВГА-8, арк. 349; DS. Т. 6. S. 386.
Шамойлавіч Францішак з Мінскай губ. Знаходзіўся ў атрадзе Ц. Пуслоўскага. Трапіў у палон на тэрыторыі Гродзенскай губ. НГАБ-5, арк. 123 адв.; РДВГА-11, арк. 429.
Шамяціла Фёдар (Тэадор) з Пінскага пав. Мінскай губ., пісар памешчыка Ю. Крашэўскага. Далучыўся да атрада Ц. Пуслоўскага. На месца жыхарства не вярнуўся. НГАБ-5, арк. 128 адв.; РДВГА-11, арк. 431.
Шандаровіч Абрам з Ашмянскага пав. Віленскай губ., яўрэй. Прысягнуў паўстанцам. РДВГА-5, арк. 9.
Шандэра (Шэндэр) Максім селянін памешчыка Куржанецкага з Пінскага пав. Мінскай губ. Знаходзіўся ў атрадзе Ц. Пуслоўскага кантаністам. Вярнуўся на месца жыхарства. Па рашэнню МГСК ад 29.2.1832 пакінуты вольным. НГАБ-5, арк. 129; РДВГА-11, арк. 432.
Шанец — дваранін з Мазырскага пав. Мінскай губ., каморнік. Знаходзіўся ў атрадзе Ф. Кеневіча прымусова. З’явіўся да ўлад. Па рашэнню МГСК ад 31.12.1831 атрымаў дараванне. НГАБ-5, арк. 129 адв.; РДВГА-11, арк. 432.
КНІГІ ОНЛАЙН
