КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Свежых кветак і рыпачпых фруктаў пясвежых, Музычных сугуччаў і іючы сыноў — туманоў. Колеры — я вочы расплюшчыў, і ўсё ажыло, Колеры — і стала ўсё шэрым, і хочацца плакаць. Колеры сілы, жадання і страху, Колеры каханпя і заўтрашніх дзён. Колеры злачынства, шаленства, паўстання, адвагі. Там чуецца смех, дзе аголены колеры шчасця. Ёсць розуму колеры, што нас атупляюць. I ўсюды ёсць розум, што нас узвышае. Пульсуе жыццё на дарогах планеты. Колеры роспачы ноч раздзіраюць, I слепяць нас колеры бяссонніцы, Але нараджаецца дзень прыгажосці, дабра. Сэрца маё напалову марнее ў бядзе, Сэрца другая палова — ў святле, ў епадзяванні. Я адлюстроўваю прагу здаровага цела, Ў бітвах жыццёвых п’янею ў змаганні за шчасцс. Бачу у людзях евятло і зпаходжу сваю перамогу. Грэцыя, моя ружа розуму ш МАЛІТВА ЎДОЎ I МАТАК Мы свае рукі склалі ў малітве, I вочы ўсміхаліся нашы... Крывёю і зброяіі, пазбаўце, Пазбаўце, ратуйце вы нас ад фашызму! Сонейка мы люлялі ў калысцы, Ад малака пабраклі грудзі. Дайце пам, даііце ў рукі стрэльбы, Мы будзем страляць у фашыстаў. Былі мы крыніцаю і ракою, Марылі быць акіянам. Даііце нам, дайце ў рукі зброю — He пашкадуем фапгыстаў! Іх мепей па свеце, чым нашых мёртвых, ІІашы мёртвыя не забівалі нікога. Мы родных любілі, мы любілі, Мы думалі толькі аб жыцці. Дапце нам, дайце ў рукі зброю, У баях супраць смерці, памром! VI СТАРАЖЫТНАЯ МАЛАДОСЦЬ Каля крыніцы ён пацалунак ёй падарыў, Пад небам чыстым ён аддаў ёй свае рукі і вочы, Праз нейкі час ён даў ёй сваё жыццё і дзяцей. Вернае рэха паўтарае безупыпна гэту песню. Светлае люстра чалавечага цела сабрала ў адзін букет — Узор жыцця, узор істоты і ўпікальны розум, Каб засланіць, абараніць сваю вечнасць. VII КАБ HE БЫЦЬ АДЗІНОКІМІ БОЛЕЙ Як хваля птушак чорных, скакалі яны ўначы, Былі чыстыя іх сэрцы, і нельга было разгадаць, Дзе там хлопцы, а дзе там дзяўчаты: Кожны меў за спіною вінтоўку. Пабраўшыся за рукі, яны скакалі і спявалі Даўнюю песню, новую песпю Свабоды — I цемра ўспыхвала і палымнела. Вораг заснуў. I рэха паўтарала спеў жыцця, I маладосць была, як бераг неабсяжпы, Якому мора адкрывала ўсе пацалункі свету. He ўсе яны бачмлі мора. Але па-добраму жыць — гэта і ёсць падарожжа ў свет без граніц. Яны жылі па добраму і між сабой, і для братоў — Братоў яны знаходзілі усюды, бо марылі высока. I вось паншла гара да мора і даліны, I рэха паўтарае мару аб шалёнай перамозе. I рукі цягнуцца да рук, нібы крыніцы ўсе — да мора. ПРЫСВЯЧЭННІ 1950 ЛЕГІЁН Памяці дваццаці трох партызан-іншаземцаў, закатаваных і расстраляных у Парыжы немцамі Калі я маю права сёння сказаць па-французску Аб маіх турботах і маёй надзеі, аб яраеці маёй і радасці, Калі нішто не згасла канчаткова Ад нашай вялікай мары і ад нашай разважнасці,— Гэта таму, што іншаземцы (явы яшчэ насілі такое імя) Верылі ў справядлівасць, менавіта тут I гарэла ў іхняй крыві кроў братоў і сяброў. Іншаземцы ведалі — гэта іх радзіма. Свабода адпаго народа — евабода ўсіх народаў; Адзін пявінны ў ланцугах прыкоўвае людзей усіх. I той, хто сэрцам не адмовіўся ад гэтага закона,— Тоіі псраможа бездань, і печысць ён асіліць. Так! Іпшаземцы гэтыя шукалі тут агонь, Партрэты іх на сценах — жывыя назаўсёды, I асвятляе сонца памяці іх прыгажосць. Яны загінулі, каб жыць, япы тварылі перамогу. Яны свайго жыцця застылым люстрам смерць расстралялі ў сэрца. Адзіная дарога праўды мае права голасу ў жыцці. Калі пачуюць толькі гэты голас на зямлі I болей не заб’юць нікога — яны адпомшчанымі будуць — I гэта будзс Справядлівасць. У ІМЯ ДРУЖБЫ Марселю Кашэну Марсель мой родпы! Ты па свеце ёсць — яшчэ я малады, I час не пагасіў агнёў тваіх ранейшых, Ты дапамог мпе жыць, змагацца, верыць. У самых верных на зямлі братоў. Ніхто пе ведае лепш за цябе, Што ўдары і зпявага аддаляюць чалавска. Ніхто не всдае лепш за цябе, Што чалавечая павага — зброя ўсёй любові. Ты ведаеш: у справядлівасці — дабро, Дабро ў адданасці бязмежнай людзям бсз дакору, Сказаў ты людзям: «Так!» Нечалавеку: «Не!» Люстэрка шчасця паболыпала ў тваіх руках. Марсель мой родны! Маладосць мая Жадала б столькі людзям абяцаць, Як ты — сваім на свецс існаваннем, Сваёй упэўпснасцю ў перамогу. ПЕРАМОЖЦЫ Калі губляю — я губляю самога сябе, Калі здабываю — здабываю ўвесь народ. Васіль Леўскг Світанне ў хмарках прыбывае У сад паэта. У пазалоце вокны добрых Абуджаных людзей. Тут ведаюць, што чалавекам быць — Жыць бездакорна, Тут ведаюць, што юным быць I спадзявацца — гэта дужым быць. Каля заводаў зранку дзеці Спяваюць у здароўі, He ўбачыш болей жабрака; Народ жывс і верыць. I сэрца кожнае гатова біцца За справу чалавецтва. Карлава-Сафія, красавік 1950 РАХУНАК ДА АПЛАТЫ Ілыо Эрэнбургу Дзесяць сяброў загіпула на вайпс, Дзесяць жапчын загіпула на вайне, Дзесяць дзяцей загінула на вайпе, Сто сяброў загінула на вайне, Сто жанчын загінула на вайне, Сто дзяцей загінула на вайне I тыеяча сяброў, і тысяча жанчын, і тысяча дзяцей! Мы ўмеем лічыць мёртвых На тысячы і на мільёны. Умеем лічыць, але час ляціць, Ад вайны да вайны ўсё сціраецца. Калі ж хоць адзіп з забітых Раптам паўстане ў памяці нашай,— Значыць, мы жывем — паўстаем супраць смерці, Мы змагаемся супраць вайны. Мы змагаемся за жыццё. Вроцлаў, 26 жніўня 1948 ГАВОРАЦЬ ПРАДЗІЛЫПЧЫЦЫ Ці ёсць справядлівасць, ці не? He, справядлівасці няма. Але можа яна з’явіцца, Калі мы еамі створым яе. У несправядлівасці рукі з золата, 3 золата пазногці-кіпцюры, I поўныя, поўныя прыгаршчы золата, Золата і атрутнага змроку. А ў пас — чалавечыя рукі, Мы стукаем кулакамі ў сцены, Мы прагнем справядлівасці — I падаюць сцены! I нашы рукі перамогуць. СССР НАДЗЕЯ НАША Браты, глядзіце ў люстра чалавечае: Яго не заслапіць і пе разбіць! Браты, глядзіце ў люстра ўсёй зямлі: Вялікі Край Саветаў свеціць свету, I кожны краіі мужнее, узвышаецца, Расце, мужнее чалавск. За намі ззаду — смерць, нянавісць, страх. А перад намі — дзепь на Ўсходзе, Еп з гордасцю ў руках трымае Пачатак новага жыцця — Без гора і кардонаў. СССР сабе і нам жадае міру, Адолеў ён вайну і раны гоіць. За працай дружнай, пераможнай Ужо адолеў адзіноту, З’яднаны сам, людзей вакол збліжае. Браты! Да шчасця кліча нас Саюз Савецкі. Наперадзе — сусветны мір, Імкпенпем светлым — жыць і жыць! I ноч кароткая ўжо стала. Без даўніх плямаў будзе свет: над намі сонца. ЗДОЛЕЦЬ УСЁ СКАЗАЦЬ 1951 УСЁ СКАЗАЦЬ Усё — гэта ўсё сказаць. Ды мпе пс хапае слоў, I нс хапае часу і пе стае адвагі. Я летуценні-думкі перабіраю наўдачу, Бядак я, не навучыўся ясна гаварыць! Усё я павіпен сказаць аб скалах, шляхах дарогах. Аб вуліцах і прахожых, палях і пастухах; Сказаць аб вясновым пуху, аб зімовай іржы, Аб холадзе і спякоце — іх супольнай працы. Хачу паказаць натоўп і кожнага чалавека — Усё, што яго натхняе і ўсё, што яго засмучае; I кожны ўзрост чалавечы, азораны чалавекам, Надзею яго і кроў, гісторыю і турботы. Хачу паказаць натоўп — вялізны і раз’яднаны, Падзелены ўвесь, як могільнік... Хачу паказаць патоўп, мацнейшы за цень уласны, Які разбурыў турмы і скінуў сваіх папоў; Сям’ю згуртаваную лісця, сям’ю згуртаваную рук, I невядомага звера, што дзесьці ў пушчы блукас, I шчодрую, пладаносную вільгаць рэк і рос, I еправядліваець на варце, і шчасце ў красаванні. ІІІчасце дзіцяці — ці здолсю я псрадаць Праз ляльку і мячык, праз сопейка над галавой? А ці змагу аб шчасці мужчыны сказаць Словамі жонкі яго і дзяцей? Хіба ўсё аб каханпі сказаць я змагу — Драмах яго свіпцовых і саламяпых фарсах? Справах будзёнпых яго, жэстах звычайпых яго I ласках, якія вяртаюць яму несмяротнасць? Хіба змагу угпаенне з’яднаць са жнівом, Хіба змагу я звязаць дабро з прыгажосцю? Здолею я неабходнасць з жаданнем злучыць I голую схему парадка — з жыццём у парадку? Словы пад крыламі гневу змагу я зпайсці? Зброяй нянавіеці знішчыць пянавісць! I паказаць, як ахвяра ўстае супраць катаў,— Як рэвалюцыі слова палае? Золата золку — у ясных, адважных вачах, Повае ўсё нараджаецца, блізкае сэрцу. Простыя словы стаповяцца прыказкай, Мудрасць знайшла прастату праз пакуты. Як я скажу, што хачу я падняцца Супроць усіх недарэчных дзівацтваў самоты? Ледзь не загінуў ад іхняга наступу я, Быццам баец у палоне з горлам заткнутым. Ледзь не загінулі розум і сэрца мае Ў гэтай бясформеннай масе формаў бязглуздых: Імі прыхоўваюць і заняпад, і гніццё, I раўнадушнасць, і ганьбу, вайяу і забойства. Некалькі крокаў яшчэ — і выгналі б людзі мяпе, He разумеў я нічога ў іхнім змаганні: Болей чым трэба, узяць ад жыцця я жадаў, Будучы свет уявіць не ўмеў я. Людзям змагашія жыццём абавязавьі я — Гэта япы сэнс у жыцці зразумелі. Выверыць зброю паўстанец мяне навучыў, Выверыць сэрца і рукі паціснуць сабрату. Людзі! Нястомна душа чалавецтва пяе Новую песню, адвечную песню — Будучы дзень супроць смсрці ўстае, Супроць падзямелляў і ценяў нікчэмных. * Зрэшты, ці здолею я сказаць Мовай звычайнага віпароба: У сутарэнні, пракіслым ад бочак, Дзверы адчынены насцеж — да сонца, схавапага ў гропках! Жайчыны — з натурай вады або каменя — Строгія, мілыя, простыя ці недасяжныя. Птушкі ляцяць напярэймы прасторам, Цягнецца хатні сабака да косткі. Рэхам адказвае поўнач старэнькаму, Што раскідаў своіі талент па песенькі. Але ж і гэтая ноч не страчана — Я ўжо засну, як прачнуцца іншыя. Як жа мне ўславіць юнацтва адзінае I не ўтаіць маршчыны на твары? Вечна прыгожае ў водблісках радасці — Там, дзе зярнятак і кветак імкненні. Шчырае слова і справы рэальныя ІГрыйдуць з даверам, пазад пе паверпуццаБез запытаппяў прыходзьце, адказы, Кожная мова хаіі роднай пам будзе! Хай жа нікому ў жыцці пе захочацца Паліць гарады, мерцвякоў нагрувашчваць! Кожнае слова хаіі служыпь будоўлі, Паверым, што час — крыніца жывая. Трэба смяяцца, але ад здароўя! Сілаіі братэрства будзеш ты дужы. Будзеш ты добры з людзьмі, як з сабою У час, калі ведаеш сам: ты — любімы. Затрапяталі хвалі на моры: Радасць жыцця свяжэй, чымся хвалі. Не сумнявайцеся ў гэтай паэме: Сёнпя пііпу — учарашняе крэслю. Верасень 1950 МАГУТНАСЦЬ НАДЗЕІ Вось так скажу я, своіі прызнаўшы лёс: Пічога я не меў — ні рэчаў, ні дамоў. Дарогі, дзе канец маіх нябёс, Пібыта раб сагнуты, я прайіпоў: Адзіную маёмасць я знаіішоў: Уся япа — са стогпаў, поту, слёз. Як і раней, я жалю варты зноў. Асуджаны на ганьбу — воеь мой лёс.