КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Я мог бы есці, п’янстваваць, гуляць, Як іншыя, згубіўшы галаву: I мог бы я ў цяпле бясконца спаць — Жывёлінай, скамечыўшы траву. Адпак, не мпе гультаяваць і святкаваць, Жапчыны пекнай я сваёю не заву; Ды стук майго пустога сэрца ўсё ж чуваць, Пягледзячы па гора, я жыву! Так, п’яны прыхмацю маёй, я мог бы рагатаць, I звіць гпяздо ва мпе магла б зара. Яна магла б аховай пільнай ззяць Над блізкімі, якім цвіеці пара. He трэба шкадаваць мяне й шукаць Паміж істот, дзе праўды пе відаць! Мой прыйдзе дзень, жадапы дзень дабра: 3 людзьмі будынак буду я ўзнімаць Для чалавека — друга, змагара. Гэты верш, апублікавайы 28 лістапада 1946 года ў газеце «Летр Франсэз», быў падпісаны псеўданімам Дзідзье Дэрош. Лўтар хацеў унікнуць формаў почырку, уласцівых яму асабіста. ПАЭТЫ, ЯКІХ Я ВЕДАЎ Жану Фрэвілю, які добра ведае, што розум пракладае рэчышча для любові Паэты, якіх я ведаў... Памяць аб іх, як восень — У цсню памнажае промні. Паэты, якіх я ведаў — Жывыя яны ці мёртвыя, Слабыя яны ці дужыя, Шчаслівыя, гаротныя — Ўсе, якіх я любіў, разумеў,— 3 іх недахопамі, з іх дабрачыннасцю — Адны рыхтавалі караблекрушэнне, Іншыя верылі ў выратаванне. Клеткі сэрцаў іхніх змяняліся Часам ад попелу, часам ад золата, А слова ўсё роўна чутна было. Слова вышэй і вышэй узнімалася Уздоўж чырвоных вуснаў зары, Па ўзгорках шчыраеці нават тады, Калі шэрае неба было. Ды купал нябесны разбіваўся над іх галавой, Ды крыніца прывабнаеці павысыхала ў траве, I паэты бунтоўныя ўсё заклікалі да зброі, Да справядлівасці і да братэрства. I спрабавалі паэты, імкнуліся Быць да саміх сябе падобнымі. I прыйшоў я да Арагопа, Слухаў я — гаварыў Арагон, Ён са мной гаварыў, Мне адкрыў сваё сэрца, Наша сэрца: «Есць па зямлі нашай столькі людзей Больш адчувальных, чым мы, паэты, Столькі цёмных і светлых вачэй, Здольных адкрыць усе сакрэты, Столькі людзей з разуменнем ясным — Палепшыць жыццё сваё жадае, Як ранак наступны ў сонцы нязгасным Сваю энергію адчувае». 3 другам маім Арагонам людзі Могуць выказваць поўпа сябе — ІІа сваіх рубяжах I звыш сваіх рубяжоў, У межах умоўных I звыш межаў сваіх. Слова мяжа — аднавокае слова, Чалавек мае вочы, каб бачыць свет. 3 усіх паэтаў, якіх я ведаў, Арагоп той, што мас найбольшы розум, розум супраць страшыдлаў — і розум супраць мянс. Ен паказаў мне правільны шлях, і паказаў яго тым, хто яшчэ сёння пе зразумеў, што змагапне супраць песправядлівасці — гэта змаганне за яснае жыццё, за весняе жыццё надзсі, за ўсю любоў на свеце. Лістапад, 1949 ДОБРАЯ СПРАВЯДЛІВАСЦЬ Гэта гарачы закоп людскі: 3 вінаграду рабіць віпо, 3 вуголля рабіць агонь, 3 пацалункаў — людзей. Гэта суровы закоіі людскі: Годнасць сваго трымаць, He зважаючы на вайну, На нядолю і нават на емерць. Гэта дсбры закоп людскі: Электрычнасць райіць з вады, 3 летуценняў — прыгожы свет, 3 лютых ворагаў — шчырых еяброў. Гэты адвечны і новы закон Даскапаласць знаходзіць сваю У дзіцячай чыстай душы I ў розуме пайвышэйшым. АБЛІЧЧА МІРУ 1951 I Я ўсе мясціны ведаю, дзе голуб гнёзды ўе, I лепіпая з іх — розум чалавека. II Любоў да справядлівасці і да свабоды Узгадавала самы лепшы плод: Ён не гніе, ёп не псуецца, Бо мае шчасця смак. III Хай працуе зямля, хай красус зямля, Хай гарачыя цела і кроў Аніколі не будуць ахвярай! IV ІІяхай спазнае чалавечы твар Карысць святла ад хараства — ІІад крыламі развагі. V J хле5 — усім, і ружы усім! Мы разам даём прыеягу, Мы крокам гіганцкім ідзём — He такі ўжо доўгі шлях! VI Мы прагапяем сон, мы праганяем стому, Штурмам бярэм зару і вясну, Мы набліжаем дні, і месяцы, й гады, Дастойныя імкненняў нашых. VII Азарэппе, зіхацепне! Вера: самае лепшас здзейсніцца. VIII Чалавек, што прагпс міру, увянчаў сябе надзеяіі. IX Чалавек, што прагне міру, усміхаецца нязменна Пры ўспаміпах аб нядаўніх бітвах. X Агонь пладаносны зярпят далоняў і слоў. Полымя радаеці ўспыхнула, і горача кожнаму сэрцу. XI Перамога — апора братэрства. XII У велічы няма граніц. XIII Кожны будзе пераможцам. XIV Мудрасць, як лямпа з крышталю, I падае яс святло на твар. пад столлю гарыць XV Святло ідзе павольна на зямлю, Усмешкай твар старога азарае I вызваляе ўсіх дзяцей ад страху ланцугоў. XVI Падумайце, як доўга чалавек палохаў чалавека I палохаў птушак, што ляталі над яго галавой! XVII Чалавек, умыты сонцам, Набывае прагу да жыцця: Гэта прага ствараць жыццё, Гэта прага любові і будучыні. XVIII Шчасце маё — гэта наша шчасце, Сонца маё — гэта наша сонца, Мы падзелім жыццё, Прастор і час — на ўсіх людзей! XIX Любоў за работай не ведае стомы. XX Гэта было ў дзевяцьсот семнаццатым, I мы захоўваем разуменне Нашага вызвалення. XXI Вынаходзім мы родных сваіх, Як яны вынаходзяць нас. Мы неабходны адзін аднаму. XXII Як птушка ў палёце давяраецца крылам сваім,— Гэтак мы давяраем рукам, Працягнутым да брата. XXIII Мы напоўнім нянавісць сілай, Якой так доўга He хапала нам! Ніколі мы не будзем ведаць адзіноты! XXIV Нашы песні выклікаюць мір, Наш дэвіз — змаганне дзеля міру. XXV He пагібель, а наша жаданне накапавана, Наперадзе — мір пепазбежны. XXVI Будынак міру Абапіраецца на цэлы свет. XXVII Адкрый свае крылы, аблічча прыгожас, Свету загадай — быць мудрым, Бо мы становімся рэальнымі. XXVIII Сталі мы рэальнай сілай, I, па добрай нашай волі, Знікнуць цені ў зіхаценні Новага святла. XXIX Усё болей, усё болей набірае сіла крылаў I лягчэй мы будзем дыхаць, і спяваць усё лягчэй. 3 НЯВЫДАДЗЕНАГА ЖАКУ ДЗЮКЛО Паны ехаваліся ў звярьшай пашчы, Псуюць атрутай людскую кроў. Вайна з жабрацтвам сярод дня гуляюць — Паны спраўляюць баль вясны. Баль Двухтыднёвых Ружаў Ночы, Грымасы масак і тугі, Калі вясна плады стварас I спеюць нашы спадзяванні. А для паноў вясна — самазабойца, Але яны сябе не забіваюць! Сезон крыўдзіцеляў, гвалтаўнікоў, Пачварпы час заразы чумпай. Каб чалавека адарваць ад разумення праўды,— Вясну зрабілі сезонам турмаў Для вынішчэння невіноўных, Для беззаконнага выгнання. Паны да войнаў так імкнуцца I так ад страху вар’яцеюць, Што чалавек для іх — пустое, Ён жмепька попелу ці пылу!.. Лдпак, нягоды ў пошуку, ў адвазе Сы ноў-змагапцаў пара джаюць, Япы такі прыгожы час прадбачаць, Што страх перад панамі адпадае. Падобных да сябе зпаходзяць, В’стнам, Тупіс, Карэя — з імі разам: Япы ўстаюць для шчасця, для свабоды, Яны ўсміхаюцца, як Белаяніс. Ці можна жыць на свеце без надзсі — Пе разумець, пе верыць і пс бачыць, Што іх зацягвалі ў брыдоты, у балота, Што рукі ім забруджвалі і вочы!.. Праз пазалоту цьмянае заслоны Цяпер адкрыліся жыцця прасторы, Няма сумнення ў іх, няма сумнепня ў нас У тым, што ўзыдзе рапак перамогі. Вясна змагання! I адна палова свету Усю планету асвятляе. У думах бачым вечнасць вашай праўды, Мы аднаго чакаем — лета, лета! I прыйдзе лета ў яснасці глыбокай. Чэрвень, 1952 ФЕШКС 1951 Фенікс — гэта пара — Адам і Ева, якія не былі псршымі... УПЭЎНЕІІАСЦЬ Калі я табе штоеьці кажу — Гэта толькі каб чуць цябе лепей. Калі я цябе чую,— Я ўпэўнен — цябс разумею. Калі ты мне ўсміхнулася — Мной заўладала мацпсй, Калі ты мпе ўсміхнулася — Цэлы сусвет я пабачыў. Калі я абдыму цябе — Значыць, не скончацца вершы мае! I калі мы жывыя з табой — Будзе шчасце па свецс! А калі расстаемся з табой — Помніш ты, номню я і ў разлуцы. Расстаемся — і зпойдзс.м ізіюў Шлях — адпо да другога. МЫ ЎДВАІХ Мы ўдваіх. Трымаемся за рукі. Нам здаецца, што мы ўсюды — дома: Ці пад дрэвам, ці пад небам чорным, Ці пад дахам, дзе агеньчык ёсць, ІІа вуліцы пустоіі, бязлюднаіі, У збянтэжаных вачах натоўпу, Сярод мудрацоў, сярод вар’ятаў, Сярод дзяцсй, сярод дарослых... Кахапне таямніц не мае: Мы ўдваіх, і кожпы бачыць нас. I ўсім закаханым здаецца — Яны з намі раза.м. НА ДОСВІТКУ Прысніў я пустую дарогу: Ты крочыла ціха адпа. Пачула твой крок берасцянка — Прачнулася ў кроплях расы. У пушчы вільготнай, зялёпай Пацягвалася зара I дрэвы пачырвапелі — Ты адкрывала дзепь. Здавалася ўсё звычайііым — Звычаііпы пачатак дпя. Я спаў, як дзіця малое, А ты на досвітку ўстала, I мнс падарыла ты Бяскраііпяс маленства. СМЕРЦЬ. КАХАННЕ, ЖЫЦЦЁ Я верыў, што змагу прабіць глыбокія прасторы Маёй тугоіі адной, бсз дапамогі рэха. Быў распасцёрты я ў маёй турме, за брамаю глухою, Пібы мярцвяк разважпы, я паміраць умеў, Марцвяк, каранаваны забыццём, пябытам, Быў распасцёрты я на хвалях недарэчпых, Атручапы прыхілыіасцю да тлену. Здавалася мне: адзіноцтва гарачэй за кроў. Хацеў я раз’яднаць жыццё, Хацеў я смерць са смерцю падзяліць I сэрца пустаце аддаць, а пустату — жыццю, На піыбе ўсё закрэсліць, не пакінуць ані кроплі пары. Пічога па за мною, і ўперадзе — нічога... Я скіпуў лёд з рук сплеценых маіх! Я выкінуў шкілет сваііго жадапня — Зжываць сябс самога — пе мая дарога! * I ты з’явілася, агонь успалыхнуў, I цемра зпікла! Зоркамі мароз іскрыцца. I ўжо зямля пакрылася Тваім праменным целам. Лёгка мне. Ты ўвайшла — і адзіпота знікла, З’явіўся спадарожнік на зямлі: Я ведаў, як ісці, куды ісці, Ішоў наперад і перамагаў прастор і час. Ішоў я да цябе, ішоў упарта да святла, Жыццё ўвасоблена ў табе, знайшла надзея ветразь, I ў марах закрыпічыла жыццё, і поч Даверліва зірпула на зару. ІІраменні рук тваіх адсунулі тумап. Твой рот вільготны быў ад першых рос. Ад стомы пі сляда не засталося — I я паверыў у каханне, як у дні майго юнацтва. * Палі ўзараныя. Заводы — у святле. Зярняты ўюць гняздо ў зямным магутным лоне. Жніво і вінаградны збор без сведак не бываюць: Нішто не адасоблена, не адзінока, Ў вачах начнога неба мора зіхаціць, А лес прыносіць дрэвам абарону, I сцены ўсіх дамоў адной пакрыты скурай, Заўжды скрыжоўваюцца ўсе шляхі. А людзі створаны, каб чуць адзін другога, I зразумець, і палюбіць адзін другога. Іх дзсці зробяцца бацькамі, He маюць ні кала і ні двара іх дзеці, Але яны зноў вынайдуць агопь, Зноў вынайдуць яны людзей, Прыроду і сваю радзіму — Адну на ўсіх людзеіі, Адну на ўсе часы. I ЎСМЕШКА Няма на свеце непрагляднай цемры. Паверце мне, калі я вам кажу, Калі сцвярджаю, ПІто нават у пякельнай той журбоце Ёсць светлае акно, адчыпенае насцеж, Напагатове мара ёсць па свеце, Жаданне ёсць, якое здзейсніць трэба.