Архівы Беларускай Народнай Рэспублікі
Том 1. Кніга 2
Памер: 851с.
Мінск, Нью Йорк, Вільня, Прага 1998
Канчаю пісаць, бо трэба несьці тэлеграму на пошту. 3 шчырым паважаньнем
Ваш Янка Ст
31/X22.
582.1.43:213&г-214&г
3318. «Вечны пакой». Апавяданьне невядомага аўтара
582.1.43:059&г-060& — р
Дата невядомая.
3319. Разьбітая лялька. Апавяданьне «Тутэйшага»
582.1.47:102-107
Дата невядомая.
3320. Абавязкі мужоў даверу партыі Польскі Цэнтар (Obowi^zki mgzow zaufania stronnictwa Polskie Centrum)
582.1.01:035&r— mk
Дата невядомая. Партыя Stronnictwo Polskie Centram атрымала 6 месцаў y Польскім Сойме ў выніку выбараў 5.11.1922.
3321. Занатоўка Кляўдыюша Душэўскага за 2.11.1922
Дражняць старавераў
«Тятя, тятя, дай какоры*»
* Какора — неякая еда. Нето перапечка, не то ешчэ нешта.
2.ХІ.22. КД.
582.1.43:004
3322. Ліст Янкі Чарапука (Гранд-Рапідз, Мічыган, ЗША) панне Гэлене (?) (Коўна) за 4.11.1922
Wielce szanowna panno Heleno!!
Wstyd mi ze do tej pory do Was nienapisalem — lecz lepiej pozno, a nizeli wcale. I wtasnie dzisiaj wspomnialem po raz pierwszy Kowno i Wasz ten
cudowny mity domek gdzie tak "sielsko i anielsko" jak opiewat Komei Ujejski. Postanowiiem kilka slow napisac, choc z pewn^ trwog^, bo moze juz przyjemna i mila Helunia nie "panna" "a pani". Prosz? bardzo mi odpowiedzic, jak Wasze zycie ptynie. Co robi kochana Babunia i Mamusia i jak zyje tamta co pokoje ubierata — imi? jej zapomnialem. W Ц chwil? chcialo by si? bye znowu blizko Was zartowac, jak kiedys i sobie "kotdunkow spozyc", a czasami i "krupniezku" popic.... Bo u nas tu bardzo "sucho" t-j. pod zadnym warunkiem w calych Junejdet Stets nie mozna za dobry pieni^dz nigdzie dostac, ani wodki, ani likieru, ani innych trunkow, tu tylko pij^tak zwany "munszajn" t-j. wyrob kazdego obywatela wiasny trunek. Nie ktore z robotniczej klassy na tym interesie zrobili szalone pieni^dze. Prosze sobie wyobrazic ze ja od czasu kiedy wstqpilem na amerykariski brzeg ani nawet i nie pow^chatem — tak ze gardto, za przeproszeniem zbyt jest za suche. Powodzi si? mi dosyc dobrze. Mam dwie posady zarabiam swietnie. Na wiosn? kupuj? automobil i poezyni? staranie wziqsc na wyplat?, ztozywszy pewn^gotowk? i swoj dom. Pod wzgl?dem mateijalnym odezuwam zadowolnienie. Ale teraz pracuj? od 7 rana az do 10 wieczorem. Oprocz tego ucz? si? angielskiej mowy, z ktor^ jednak trudnosci wielkiej nie mam, ale juz czuj? si? jak u siebie w kraju. Udato si? mi zgrupowac koto siebie spor^liczb? biatorusinow, tak ze to jeszcze milej odbija si? na ogolnej harmonii zycia.
Miasto Grand Rapids zajmuje 3 miejsee po pi?knosci w Ameryce. Cala w alejach pelnych uroezego widoku a pozniej jeziora, Miczygariskie jeziora peine poetycznych opisow. Tu nie widac ni halasow New-Yorku ni dymow kominowych "czamego" Chicago, do ktorego jazdy tylko 6 godzin. Oto w krotkiej tresci — ten ogrod gdzie przebywam. Na pierwszy poez^tek jestem zadowolniony z Ameryki. Prosz? jak najobszerniej opisac o sobie i swem zyciu o balach, o kawalerach i o pannie «Ludzie»...
Przy tern prosz? serdeeznie oddac ode mnie ukton pani Ginz, a takze poprosic jej adres, bo ona tyle dobrego mnie zrobila w moich speinieniach rz^dowej posady. Che? bardzo nakreslic jej par? stow — lecz nie znajqc adresu tego nie mog?.
Wogole prosz? nie skqpic si? na pisanie bo tu jest juz wprost chorob^, ze jezeli cztowiek otrzyma wiadomosc od znajomych z kraju to u niego zawsze energii przebywa wi?cej niz wartosc dolara.
Zawsze Wasz przyjaciel
John Cherepuk 585 Stocking Ave. Grand Rapids, Mich. U.S.A.
4 listopada 19222
582.1.43:056&r-057&r-058
3323. Ліст Міхала Рёмэра (Коўна) Вацлаву Ластоўскаму (Коўна) за 9.11.1922
Kochany Panie Waciawie!
Sprawa, о ktorej ze mn^ mowiliscie, przekazana zostala przez nas do zreferowania Janowi Vilejsisowi; jemu tez dor^czytem ztozony przez Was odpis
dokumentu. Poniewaz w przysziym tygodniu referat zapewnie dojdzie do skutku, wife bylo by dobre, gdybyscie m[ogli sa]mi z J.Vilejsisem1 pomowic poprzednio i u[dzielic jejmu doktadnych niezbfdnych wyjasnieri. Ponie[waz] z J.Vilejsisem byliscie razem za czasow Wilenskich i wiedzieliscie o sobie, wife nie popelniam niedyskreeji, wskazuj^c Warn na niego, jak rowniez nie bfdzie niedyskreej^zgtoszenie sif Wasze do niego.
Lqczf wyrazy prawdziwego uszanowania oraz pozdrowienia braterskie Wasz Michal Romer
Kowno, 9.XI.1922
582.1.48:268 —pa
582.1.48:295 — канвэрт
1 Бурмістар Коўна.
3324. Ліст Вацлава Ластоўскага (Коўна) Ёнасу Вілейшысу (Коўна) за 9.11.1922
Szanowny Рапіе.
Chciatbym w tym tygodniu pomowic z Panem o sprawach bialorusko-litewskich; uprzejmie wife proszf o naznaczenie czasu i miejsea spotkania.
Z glfbokim Szacunkiem
W.Last
9.XI.22.
582.1.48:269
3325. Ліст Ёнаса Вілейшыса (Коўна) Вацлаву Ластоўскаму (Коўна) за 9.11.1922
Szanowny Panie W.Lastouski!
Bardzo bfdf rad zobaczyc sif z Panem dla omowienia spraw w przyszlq sobotf1 o godzinie 6-7 wieczorem w moim mieszkaniu przy Luksio gatve N12-6 gdzie bfdf na Pana oczekiwac.
Z szacunkiem
Jonas Vilejsis
582.1.48:270
1 10.11.1922.
3326. Ліст міністра беларускіх справаў Дамініка Сямашкі (Коўна) Вацлаву Ластоўскаму (Коўна) за 15.11.1922 з просьбай паведаміць аб умовах перадачы Міністэрству правоў на выданьне падручніка «Незабудка»
582.1.43:211
3327. Дублікат акту аб продажы Вацлавам Ластоўскім права на чацьвертае выданьне кнігі «Незабудка, першая пасьля лемантара чытанка» Міністэрству Беларускіх Справаў за 15.11.1922
582.1.43:208 — мк
3328. Запрашэньне Дамініка Сямашкі Вацлаву Ластоўскаму за 15.11.1922 на паседжаньне ў пытаньні арганізацыі ў Коўне выставы беларускага друку, якое мае адбыцца 16.11.1922
582.1.43:217
3329. Канадійская Жнзнь (Вініпэг). №16. 15.11.1922
[3 артыкулам:] Полыца н б’Ьлоруссы («Маяк»)
582.2.59:025-026 — д
Канадійская Жнзнь. Едннственная русская газета вь КанадЬ. Выходнть 2 разы на міісяць. Предплата на годь $1.50. ІІздается Русскнмь Православнымь Обіцествомь Просвьшеніе. о. В.Басалыга, редакторь. Адресь редакцін : — CANADIAN LIFE 643 Manitoba Ave., Winnipeg, Man.
3330. Позва Вацлаву Ластоўскаму i Станіславе Ластоўскай на агульны сход сяброў Беларускае Грамады ў Коўне, які мае адбыцца 18.11.1922 ў памешканьні Цэнтральнае Сялянскае Рады (вул. Міцкевіча, 13a)
582.1.43:222 — В.Ластоускаму
582.1.43:223 — С.Ластоўскай
3331. Запіска Мікаласа Сьляжавічюса (Коўна) Вацлаву Ластоўскаму (Коўна) за 22.11.1922
Высокапаважаны Пане.
Сегодня буду свободень только вь 4Уг часа пополуднн не болЬе получаса. Еслн Вась это устранваеть, мнлостн проснмь. Вь случаь, еслн это время вамь неудобно, тогда я предложнль бы Вамь завтрашній день тоже в 4V2 часа пополуднн.
Сь глубокнмь почтеніемь
MSlezevicius
22/ХІ1922
582.1.43:221
3332. Ліст рэдактара двухмесячніка «Miisy Zinynas» Аляксандра Ружанцова (Коўна) Вацлаву Ластоўскаму (Коўна) за 25.11.1922 з прапановаю аб супрацоўніцтве
582.1.43:210
3333. Квіток №5 аб атрыманьні ад Вацлава Ластоўскаг а сяброўскіх узносаў за 1922 год (1 Літ) Беларускай Грамадой у Коўне за 25.11.1922
582.1.43:183
Падпісаны: Намесьнік старшыні Л.Заяц, Скарбнік Гр.Казячы.
3334. Ліст Міколы Дзямідава (Дзьвінск) Вацлаву Ластоўскаму (Коўна) [за 7.11.1922]
Найпаважанейшы Пане Старшыня Рады Міністраў!
Лёс мой злажыў так варункі, што мусяў я пакінуць, цяпер ужо назауседы, Польшчу і перабрацца ў Дзьвінск, дзякуючы чаму маю магчымасьць 1354
падзелнцца з Вамн, Пане Старшыня, сваім жыцьцем за апошніе годы з Taro моманту як пакінулі Вы мяне ў Менску. Вам ведама, што з працы «Ўсевялікай» Беларускай Вайсковай Камісыі, якая фактычна была, за малым выключэньнем некатарых сяброў, аддзелам польскай дэфэнзывы, нічога ня вышла, дзеля гэтаго я пакінуў гэту арганізацыю і перашоў на службу да Балаховіча, каторы даручыў мне сфармаваць «самадзельны Беларускі баталіон[»] і назначыў мяне Камандзером яго. Гэты час я лічу найлепшым момэнтам маго жыцьця. Каб Вы, Пане Старшыня, [бачылі] жаўнераў-беларусаў маго баталіону, то і Вашае сэрдцэ забілася бы радостна ад таго вражэньня, якое ён рабіў. Ня буду шмат апісываць, a скажу толькі, што па ліквідацыі арміі Балаховіча, адзін Беларускі баталіон стрымліваў націск войск бальшавіцкіх, а потым на мой прызыў ня покідаць роднай зямелькі і утрымаць у сваіх рукох хоць маленькую частку нашай Бацькаўшчыны, ўсе жаўнеры, як адзін, згодзіліся на гэтае. Ў студзеню 1921 г. мы ня мелі што есьці, патроны вышлі, опраткі жаўнераў заўсім знішчыліся і я, ня хочаці рабаваць жыхароў прымозырскай паласы, гэта была наша тэрыторыя, змушаны быў выяхаць у Варшаву прасіць Польскае камандаваньне дапамагчы нам в гэтым. У гэты момэнт мы мелі злучыцца з Слуцкімі беларус. паўстанцамі, з каторымі я трымаў кантакт. Ў Варшаве згадзіліся даць патрэбнае і калі ужо ўсе паперы былі гатовы выдачу іх мне затрымалі. Аказалася, што Аляксюк і Балаховіч былі у Пілсудзкаго, упрэдзілі яго, што я разыгрываю Начальніка паньства беларускага, — страшэнны вораг палякоў і т. д. (Аляксюк меў злосьць на мяне яіцэ ў арміі Балаховіча, гдзе ён быў глаўным актыўным дзеячом Беларускаго Палітычнаго Камітэту, за тое, што ўсе 26 афіцэраў маго батальону апрэдзяліўшы і разоблачыўшы яго правакацыйную дзейнасьць, пастанавілі Аляксюка забіць. — Даведаўшыся аб гэтым ён уцёк за-граніцу да палякоў, гдзе, як наша пагоня яго настігла, Комэндант польскі ў Альшанах яго схаваў). ■— Скуткам гэтых плётак была тоё, што мяне інтэрновалі ў лагер ў Радома, куды потам прыслалі і цэлы мой баталіон.
Ў чэрвеню 1921 г. мяне звольнілі. 1-го ліпня я атрымаў пасаду Кіраўніка 7-кляс. «szkoty powszechnej» в Горадку Беластоцкаго павету, ў моём роднам мястэчку, гдзе радзіўся і вырас... За рок маго прэбываньня TyraKa я залажыў
1) шпіталь эпідэмічны, 2) залажыў каапэратывы і быў Старшынею Цэнтральнаго Праўленьня, чаму меў магчымасьць сбіраць сходы і разам з гэтым будзіць нашэ селянство ад нацыанальнай спячкі. Пісаў жалабы ад селян ў Сойм на Польскую адміністрацыю і т. д. Наканец падашлі і выбары у Польскі Сойм1. Мяне выставілі кандыдатам па спіску №16 ад Беластоцкага Вокругу і назначылі Старшынею Беластоцкага Паветовага выбарнага Камітэту. I вось заворушыліся ўсе полякі-тутэйшыя. Вам ведама як добра для нас прашлі выбары, бо мы ня спалі. Аляж гэтаго мала. Скуткам маіх прамоў на міцінгах было тое, што селяне Горадокскай гміны выгналі з вёсак польскіх вучыцелеў, запатрэбавалі выкладоў у беларускай мове. Гэта была 8 лістападу, a 9 о гадзіне 8 раніцою паліцыя, вызванная з Беластоку акружыла маю школу, зрабіла обыск, забрала ўсю беларускую літэратуру (была і тая што Вы прыйслалі праз Матэйчук з Прагі) карэспандэнцыю маю і жонкі мене арэштавалі і павезлі у Беласток.
КНІГІ ОНЛАЙН
