КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Сядзеў браце на абедзе Сядзеў браце на абедзе, Ў акно глядзіць — сястра едзе. — Збірай, жана, хлеб, соль з стала: Едзіць госця — сястра мая. Збірай, жана, скарэй-скарэй, Вязець сястра цэлы воз дзяцей. Сястра гэта, як пачула, Назад коні адвярнула. — Мае конікі, мае мілыя, Мае конікі белагрывыя. Дарма я вас памарыла, Вось я ў брата пагасціла. Ёсць ў мяне хлеб у возе, Абед будзе ў дарозе. Ёсць у мяне дробныя крошкі, Праліваю горкія слёзкі. — Ці я цябе, брат, аб’ела, Каб у цябе пасядзела? Трава з травою звіваецца, А брат сястрой чураецца. Запісаў С. В. Барысу 1969 г. ад Соф'і Барыс. Панам мы песьні не сьпяваем С/іовы Францішка Аляхновіча Музыка Уладзіміра Тэраўскага Панам мы песьні не сьпяваем, Працоўнай служым мы бядноце. Даём, што ў душах нашых маем, Для тых, што жылі век у бядноце. Хто бачыў у жыцьці гора многа Сьпевы нашы будуць да спадобы. Да трону ён даляціць Бога, Зварушыць з мейсца нават гробы. Бо ў нашай песьні многа болю, Жальбы ёсьць шмат, сьлёз цэла мора, Праз нашу доўгую няволю. Праз нашу доўгую бяду-гора. Дык годзе, годзе сьлёзы ліці! Хапайце косы, стрэльбы ў рукі, Пачнём інакш мы хутка жыці — Пара закончыць нашы мукі. Той, кім дагэтуль пагарджалі, Адзін пры адным хай тут стане! Мы годзе, годзе часу спалі — Цяпер нам жыць пара настане! Цяпер ўсім горда ў вочы глянем, Галосна гукнем: «Зямлі, волі!» Усе, як адзін, сьмела паўстанем, Каб ратаваць сябе з няволі. (Тэраўскі У. Беларускі лірнік. С. 11 — 13.) Ды ляцяць міскі Словы народныя Гарм. У. Тэраўскага Ды ляцяць міскі і талеркі, што на мяне, Ой, люлі, ой, люлі, люлі, люлі, Пагаворкі, люляшкі*. Сама села, падпёрлася. Заплакала, уцёрлася. Людзі кажуць — што ёй стала, Чаму ж замуж не папала? Дзеўка замуж не папала, Бо чыноўніцаю стала. Як чыноўніцаю стала, Ахвіцэра пакахала. Ахвіцэра пакахала, У жыцьці бяды ня знала. Ой, ня доўга так жылося — Жыць на кухні давялося. Біць талеркі, міскі стала, Бо напрасна пакахала. (Тэраўскі У. Беларускі лірнік. С. 88, 89.) Паціхоньку, палягоньку Паціхоньку, палягоньку Гнаў Сымонька самагонку. Эй, і агоньчык раскладаіць I сам сабе прыпяваіць: — Давядзецца пацягнуць. Тут агоньчык разгарэўся, Канец трубкі задымеўся. Палілася самагонка — Вісялейшы стаў Сымонька: Давядзецца пацягнуць. Запісаў Анатоль Барысу 1963 г. ад Соф’і Барыс. * Пасля кожнага куплета хор спявае прыпеў: «Ой, люлі.....» He туманіцца i не дыміцца Не туманіцца і не дыміцца, Дробны дождж ідзець. Ой, сабралася бедна басота, П’ець гарэлку, п'ець. Пілі гарэлку, пілі вішнёўку, Сталі піць віно. А хто да нас прыйдзець, 3 нас насмяецца, Будзем біць таго. Ой, прыйшоў, прыйшоў Дзядзька багаты насміхаецца: — А за што, за што бедна басота Распіваецца? — А ты ня смейся, дзядзька багаты, Маем грошы й час. Ой, сядай, сядай, дзядзька багаты, Выпі каля нас. 2 разы 2 разы 2 разы 2 разы —Ой, нету, нету, хлопцы-малойцы, Я не буду піць. Бо маю, маю 100 рублей грошай, Не хачу міняць. } 2 разы Адзін за руку, другі за другую, Трэці ў карок б'ець. — Хай ня йдзець, ня йдзець дзядзька багаты, Дзе басота п'ець. 2 разы Дзядзьку звязалі, грошы аднялі, Сталі водку піць. Хай ня йдзець, ня йдзець дзядзька багаты, Дзе басота п’ець. 2 разы Запісана мной у 1969 г. нах. Струменне Рускаселъскага сельсовета Вілейскага равна ад Соф'і Ільінічны Барыс, 1907 г. нар. Варыянт гэтай песні «Ой, ходзяцъ хмары...» надрукаваны ў кнізе Уладзіміра Зянькі «Спадчына маёй маці» (№ 250. С. 180,181). Ой вы, дзевачкі-беларусачкі Ой вы, дзевачкі-беларусачкі, Не ўлюбляйціся ў васточных рабят, Бо васточныя — усе жанатыя, Да абману даводзяць дзяўчат. Бо васточныя — усе жанатыя, Да абману даводзяць дзяўчат. Адна дзевачка лет 16, Лет 16, як роза цвіла. I гуляла з ім, і не знала з кім, Што ў яго на вастоке жана. I гуляла з ім, і не знала з кім, Што ў яго на вастоке жана. Гаварыў ён ёй: «Міла Олечка, Міла Оля, люблю я цебя, Сабірайся ты і паедзім мы. Сабірай, што ёсць у цебя. Сабірайся ты і паедзім мы, Сабірай, што ёсць у цебя». Вот сабралася бедна Олечка I пусцілась у далёкую пуць. Толькі з горачкі апусцілася. Мама крыкнула: «Оля, вярнісь!» Толькі з горачкі апусцілася, Мама крыкнула: «Оля, вярнісь!» Даў у рукі ёй чамадан пустой I сказаў: «Оля, здесь ты пастой». Сам пайшоў кругом, сеў у другой вагон I так нежна на Олю глядзеў. I сказаў ён ей: «Ты не ждзі меня, Не вярнуся я, Бо ў меня на вастоке жана». Вярнулась дамоў бедна Олечка, I прайшлі маладыя гады. Запісаў С. В. Барысу 1970 г. у в. Гядуны Юргелянскага сельсовета Эйшышскага равна (Літва) ад Яніны Ігнатаўны Матус, 1940 г. нар. У гэту вёску я паехаў з в. Клявіцыў час фольклорной экспедыцыі АН БССР па прапанове М. Грынблата і Г. Цітовіча. Праслухаўшы песні, запісаныяў в. Гядуны, М. Грынблат сказаў: «Сцерці запісы, іх нельга вязці ў Мінск, у Акадэмію навук», а сам выйшаў з хаты. «Што рабіць, Генадзь Іванавіч?»—папытаўсяяўЦітовіча. Ён даўмне такую параду: «Схавай сабе на памяць». Так я і зрабіў. Уж сонца калесіцца Уж сонца калесіцца — Наш паночак павесіцца. Наш пан-баран, баран, Не пускае дамоў зарань. Наша пані самашэшча — Наварила сачавіцы Да ўкінула чамярыцы. Ужо сонца за бор, за бор, Пускай, панок, дамоў, дамоў. Наша пані авечая — Дзержыць нас да вечара. Запісаў Сцяпан Прохаравіч Бойка ў 1976 г. у в. Сітніцкі Двор Лунінецкага равна ад Евы Іосіфаўны Ляўковіч, 1919 г. нар. Цякла рэчка быстрая Цякла рэчка быстрая, Вадзіца халодная. Там казак каня паіў, Ён сваю жану тапіў. Яна ў яго прасілася: — Не тапі мяне ўдзень, Не смяшы сваіх людзей. Тапі мяне апоўначы, Як мае дзеткі паснуць, Прасіціся ня будуць. Прачнуліся дзетачкі, Пытаюцца ў татачкі, Пытаюцца ў татачкі: — Куды пайшла мамачка? — Пайшла ваша мамачка У сыры бор па ягодкі, (2 разы) Па чорныя смуродкі. Пайшлі дзеткі скачучы, Матку пераймаючы. I не знайшлі мамачкі У бары з ягодкамі. Увідзелі мамачку У віры пад калодаю, У віры пад калодаю, Пад белай бярозаю. — Ціха, дзеткі, не плачце, Я збудую хатачку, Я збудую хатачку, Новую, вясёлую, Я прывяду мамачку, Маладу, прэкрасную. — Прападзі ты, татачка, 3 сваёй новай хатачкай, Прападзі ты, татачка, I з маладой мамачкай. А табе, наш татачка, Ёсць табе і мамачка. Не трэба нам маладой: Добра нам было з старой. Запісаў С. В. Барысу 1970 г. ад сваёймаці Соф’і Барыс. Я каліну, малінуламіла Я каліну, маліну ламіла*, Паціхоньку вячэру варыла. — Кіпі, кіпі, вячэранька, ціха, Буду ждаці свайго жаніха (Цімоха). Ужо вячэра мая закіпае, А мой мілы на парог ступае. — Сядзьма, міла, з табой на парозе, Раскажу, што чуў у дарозе. Чуў я, міла, такую навіну, Што ты маеш малую дзяціну. — Начавалі цыганы на палатцы Дый пакінулі дзяціну на лаўцы. — Давай, міла, каней запрагаці Ды паедзім цыганоў даганяці. — Нашто, мілы, коней таміці, Давай будзем праўду гаварыці: А як выпаў сняжок бяленькі, Начаваўу мяне казак тры ночы, Дай пакінуў мне карыя вочы. Начаваў вун у мэнэ усю зіму Дай пакінуў малую дытыну, Песняю перапісаў С. В. Барыс у 1980 г. з рукапіснага зборніка былой настаўніцы Лідзіі Андрэеўны Кошалевай у в. Шэйкі Крупскага раёна. Апошнія два радкі для гэтай перапісаны з такой жа песні, якую запісала В. В. Трафімава ў в. Бродніца Іванаўскага раёна ад І.Н. Чаплюк, 1907 г. нар. *Кожны няцотны радок паўтараецца. Свеціць сонца і зара Удовачка малада Па садочку хадзіла. Па садочку хадзіла, Двух сыночкаў радзіла. Двух сыночкаў радзіла, У белы полы спавіла, (3 разы) Сама бабачкай была. Сама бабачкай была, (2 разы) Без папы імя дала, (2 разы) У карзіну лажыла, [2 разы) У ціхі Дунай пусціла. (2 разы) — Ой ты, ціхі Дунаёк, Калышы маіх дзяток. (2 разы) — Ах, ты, жаўценькі пясок, Прыкармі маіх дзяток. (2 разы) — Ой ты, зялёненькі лісток, Прыадзень маіх дзяток. (2 разы) Дунай кажыць: «Калышу». Пясок кажыць: «Прыкармлю». (2 разы) Лісток кажыць: «Адзену». (2 разы) На сямнаццатым гаду Пайшла ўдоўка па ваду. (2 разы) Стала ўдоўка ваду браць, (2 разы) Стаў карабель прыставаць. А ў тым жа караблі Два малойцы сядзелі, (3 разы) На ўдовачку глядзелі. (2 разы) —Чаго, ўдовачка, стаіш? Чаго вады не бярэш? (2 разы) —А я хачу пастаяць, На малойцаў паглядзець. (2 разы) — За старшага сама иду, За младшага доч даю. (2 разы) —А дзе тая старана, Што маць сыну дый жана?! (2 разы) А дзе тая граніца, Што брат з сястрой жэніцца? (2 разы) Запісаў С. В. Барысу 1962 г.у г. Ноўгарадзе ад Соф'і Барыс. Чые ж гэта валы Чые ж гэта валы Па полю хадзілі? Ці таго казака, Што дзеўкі любілі? Адна палюбіла— Казака губіла, Другая любіла — Пасцеьку паслала. Трэцяя любіла — Казака будзіла: — Чаго, казак, ляжыш? А што ты думает? Бяры ў рукі валы Ідзі ў поле араці, — Не магу ўстаці, Валамі араці, Бо я не здолею Галоўку падняці. Прыйшла яго сястра, Стала пабуджаці: — Уставай, мой брацетка, Мы пойдзем гуляці. — Не магуўстаці, Не магу гуляці, Бо я не здоляю Галоўкі падняці. Прыйшоў яго браце I стаў пабуджаці: — Уставай, мілы браце, Мы пойдзем касіці. — Не магу ўстаці, Не магу касіці, Бо я не здоляю Галоўку насіці. Прыйшоў яго бацька I стаў пабуджаці: — Уставай, мілв сынку, Мы пойдзем араці. — Не магу ўстаці, Валамі араці, Валамі араці, Hi сошкі насіці, Бо я не здоляю Галоўку насіці. Прыйшла яго маці, Стала навучаці: — Было табе, сынок, Дзевак не кахаці. — Нічога не нада, Толькі сажань зямлі I чатыры дошкі, Яшчэ пятай трошкі Ў галоўку і ножкі. Запісаў Сымон Барыс у лістападзе 1962 г. у Ноўгарадзе ад сваёй маці Соф’і Барыс. Песня ўдакладнена ў 1968 г. Гэта песня была велычі популярной у веска* Вілейскага равна на той час. . • •А*-’ • У суботу Янка грошы атрымаў Славы народный Музыка Міколы Пятрэнкі У суботу Янка грошы атрымаў. Крочыў ён да хаты і дружка спаткаў. — Ой ты, Янка, Янка, дай сваю руку I пастаў, будзь ласкаў, чарку земляку. — Адчапіся, Васька, глупства не мялі. Жонцы на сукенку я нясу рублі. Абурыўся хлопец, так Янку сказаў: — Быў ты чалавекам, а скнараю стаў. Зажурыўся Янка і махнуў рукой: — Раз такая справа, вып’ем па адной. На беразе селі прама ля ракі— Паплыла сукенка, паплылі рублі. Стала ціха-ціха на ўсёй зямлі. Як з-пад дуба Янку п’янога вялі. Запісаў Сымон Барыс у 1978 г. у в. Родзевічы Рускасельскага сельсовета Вілейскага равна ад Таісы Радзевіч (каля 30 гадоў), выхавальніцы дзіцячага сада з г. Вілейка.