Дзённік. 1943-1647
Дзмітры Сямёнаў
Выдавец: Медысонт
Памер: 334с.
Мінск 2012
442 “На аднэй зь першых зборак "кіраўнікоў-актьівістаў” я сказаў, што арганізацыі, да якіх мы належалі, — піянэры, СБМ — таталітарныя, як і нямецкая Hitler Jugend — праграма накідаецца звыш, для падрыхтоўкі партыям. Скаўтынг
Сшытак 6
285
Шчэцьку443 зусім маліна. Канспэкт мае, толькі пра-цуй. Можа, і гэты на плян забудзецца.
Гаварыў з Кушалям. Ен заняты іншымі прабле-мамі. Усякія Маньковы, Лешчанкі444 не даюць спа-кою. А мне сказаў: “Што я зраблю? Дзе вазьму кіраўніка?” Сасукевіч толькі дзьве хвілінкі падумаў. Для яго лёс арганізацыі — не праблема.
На Адамовіча палюю даўжэйшы час. Заняты. Дасьць Бог, можа й выб’ю што-небудзь з гэтае гісторыі.
22.9.46
Надоўга застанецца ў памяці бурлівы суд нас “беларусамі”, выгнаньне Сабалеўскага445. Гэта,
рыхтуе лідэраў не для партый, а для грамадзтва. 3 такой формулай я выступаў і да бацькоў, і колькасьць скаўтаў расла. У той сытуацыі мы, старэйшыя скаўты, сталіся кіраўнікамі. Арганізацыя ў амэрыканскай зоне налічвала каля 350-400 скаўтаў. Я асабіста паверыў у скаўцкую праграму. У Міхельсдорфе я і мае сябры, бясспрэчна. мелі поўны аўтарытэт і падтрымку як у моладзі, гэтак і ў старэйшага грамадзтва" (Вітаўт Кіпель).
443 Васіль Шчэцька (1923-2011), грамадскі дзеяч. Падчас нямец-кай акупацыі навучаўся ў медыцынскай школе ў Баранавічах, належаў да СБМ. У 1944 г. выехаў у Нямеччыну, належаў да Працоўнай групы СБМ, потым знаходзіўся ў дывізіі “Беларусь”. Пасля заканчэння вайны навучаўся ў Беларускай гімназіі імя Я. Купалы. У 1948-1950 гг. у складзе “Дванаццаткі” выехаў у Англію, дзе працаваў на вугальных шахтах. У 1950 г. пераехаў у Бельгію, скончыў сацыяльна-палітычны факультэт Лювенскага ўніверсітэта. 3 1956 г. — у ЗША, жыў у Нью-Ёрку.
444 Язэп Лешчанка (псеўд. Міхась Кавыль, нар. 1915), паэт, грамадскі дзеяч. У 1941 г. у Чырвонай Арміі, трапіў у нямецкі палон, праз некаторы час быў вызвалены. Скончыў прапагандысцкія курсы ў Вустраве пад Берлінам, на якіх рыхтавалі будучых кіраўнікоў СБМ, працаваў у аддзеле прапа-ганды ў Менску. 3 лета 1944 г. на эміграцыі. Знаходзіўся ў Ня-меччыне, потым выехаў на працы ў Бельгію. У 1950 г. пераехаў у ЗША, пасяліўся ў Саўт-Рыверы. Аўтар некалькіх зборнікаў вершаў.
445 Магчыма, гаворка ідзе пра адзін з эпізодаў барацьбы “крывічоў” (прыхільнікаў пераходу на ўжыванне назваў “Крывія”,
286
Дзмітры Сямёнаў. Дзённік. 1943-1947
аднак, прайшло і ўляглося. Мучаць мяне іншыя за-боты. Як трапіць на ўнівэрсытэт? Ехаць у Марбург446? Ня хочацца вучыцца на тое, што хоць можа і па сэр-цу, але не абранае. Чакаць, покуль Mrs Aelams устроіць куды-небудзь? Чы не безнадзейна? Ісьці на праклят [запіс абрываеода].
25.9.46
Ляціць, як заўсёды, пракляты час. Праносяцца чор-ныя цені непрыемнасьцяў з рэдкімі перапынкамі, іпчылінамі сонечных дзён. Я сяджу fest447 у Міхельс-дорфе. Праэктаў выязду япічэ ня склала канструктар-скае бюро жыцьця. Быў у акруговай УНРРА’ы. Даведаўся, што паперы мае ў Мюнхэне і што трэба ча-каць. Чакаць. Зрабілі мяне тымчасам сакратаром Акр. Кам. Ясна, трэба было сьпіхнуць каму-небудзь гэтую “пачэсную” працу. 1001 паперка. Адно слова — канцэ-лярыя. Нават у сьвята няма спакою — пішуода мэма-рыялы і інш. Гласы вопнюшего. Але раблю. Дзе з маёй дурацкай натурай ухіліцца ад працы. He патрафлю.
Скаўты ў тым самым стане. Сасукевіч нічога ня робіць. Нават, спалохаўшыся людзей, у Рэгэнсбург
“крывіцкі” замест “Беларусь”, “беларускі”) і “беларусаў” (праціўнікаў увядзення новай саманазвы беларусаў), якая ішла ў беларускіх лагерах у 1946 г. Гэтая барацьба мела і палітычную аснову (прыхільнікі Міколы Абрамчыка — прыхільнікі Радаслава Астроўскага) і пазней на яе падставе аформіўся палітычны падзел БНР—БЦР. Аднак складана дакладна вы-значыць, які менавіта эпізод гэтай барацьбы мае на ўвазе Сямёнаў.
446 Марбург — універсітэцкі горад у зямлі Гесэн у Нямеччыне. Мясцовы ўніверсітэт, заснаваны ў 1527 г., у 1945 г. намаганнямі Барыса Рагулі прадставіў месцы беларускім студэнтам. Пераважна яны вучыліся на медыцынскіх спецыяльнасцях. Падрабязней гл.: Рагуля, Барыс. Беларускае студэнцтва на чу-жыне. Выд. другое. Мінск, 2006. С. 7-40.
447 Fest (ням.) — стала.
Сшытак 6
287
на спаборніцтвы не паехаў. Аддуваўся я сам. Сам з судзьдзямі лаяўся, сам п’янога шафёра ў людзкі стан прыводзіў, сам хваляваўся. Падзякі ніякай. Дзе там!
Сказалася што я думаю аб Тамары. Ізноў тое-ж неакрэсьленае жыцьцё, калі хочацца некаму выліць усё горкае з душы, хочацца ласкавага слова. Яна-ж, як мне здаецца, прыймае. Можа й любіць трошкі. Можа й не. Спытацца не хачу, хоць і магу. Напэўна, калі не дурная, скажа нешта аб Іры, a мне яе так сьвятая памяць надта-ж дарагая. У Тамары таксама ня ўсё ў парадку. Міцька Заруцкі мае моцныя шансы. Таму і не гаворым аб га-лоўным, а так — толькі ласкавымі словамі бавімся. Бачу яе дось рэдка. Вядома — праца. Сяньня Віцька прыехаў. Вычую, чы да яго адносіцца будзе. А там пабачым.
3.10.46
Заўтра ізноў у Мюнхэн. Калі ўдасцца — прыеду на-зад па рэчы і зраблюся бледнай ценьню — жыхаром Deutsches Museum448. Калі не, то падумаю яшчэ, як устроіцца на рэгенсбургскі ўнівэрсытэт. Але, напэўна, спазьнюся. А было-б добра паступіць на якую-небудзь хэмію. Можа, і Іра там будзе. He выключаецца, што прыйдзецца цэлую зіму прасядзець у Міхельсдорфе. Гэта хоць і здаецца прыемным, але на справе — страш-ная рэч. Хаця я й маю платную пасаду кіраўніка скаўтаў449, але ні для розуму, ні для сэрца яна ў
“ Deutsches Museum — Нямецкі музей у Мюнхене — найбуйней-шы музей прыродазнаўства і тэхнікі ў свеце. У 1946 г. у музеі пачаў працу арганізаваны UNRRA універсітэт для перамешча-ных асобаў. Ва ўніверсітэт паступіла багата беларусаў, аднак у 1947 г. ён спыніў сваю працу. Падрабязней пра беларусаў ва ўніверсітэце гл.: Данілюк, Барыс. Азіраючыся расой выетымі ва-чыма. Успаміны. Мінск, 2012. С. 370-377.
449 “Навіна здаровая!!!"(Вітаўт Кіпель).
288
Дзмітры Сямёнаў. Дзённік. 1943-1947
цяперашнім часе мне нічога ня дасьць. Буду, як цяпер, шлёпаць цэлымі днямі на машынцы, а вечарамі нудзіцца і... Калі-б сталася так, то шукаў бы сабе іншае працы, скажам, у УНРРА’ы. Знайшоў-бы ў горадзе настаўніка і вывучаў бы ангельскі, а можа й гішпанскі. Дый фах які-небудзь за зіму здабыць бы стараўся.
Такія мае пляны, а што будзе — ня ведае ніхто. Пажывем — пабачым.
9.10.46
Калі наагул удасцца паступіць на які-небудзь унівэрсытэт, трэба будзе напісаць “Эпапэю пачынаю-чага студэнта”. За гэты час быў ужо ў Мюнхэне, двое сутак пратырчэў у Рэгэнсбургу, не дабіўся нічога пэўнага, праезьдзіў кучу грошай і зьбіраюся ізноў у дарогу.
У Мюнхэне: ІЦе самй не знаемо, чй будзе прйймо, чй ні, прййдйть в кінці цього тйжня або в понеділок.
У Рэгенсбургу: чарга да рэктара і дэбаты зь ім на розныя не зусім прыемныя для мяне і Занковіча450 тэмы.
14.12.46
Як даўно ня браўся за гэты сшытак. Сколькі
,50Анатоль Занковіч (нар. 1925), грамадскі дзеяч. Вучыўся ў беларускай гімназіі Рэгенсбургу, матуральны экзамен здаваў у Веларускай гімназіі імя Я. Купалы ў Міхельсдорфе (1946). У гэтым жа годзе пачаў вучыцца на хімічным факультэце Тэалагічна-філасофскай вышэйшай школы ў Рэгенсбургу, з другога семестра перавёўся на медыцынскі факультэт Мюнхен-скага ўніверсітэта. Выў заснавальнікам і старшынёй Рэгенсбуг-скага аддзела Згуртавання беларускіх студэнтаў у Нямеччыне. Ад 1949 г. вучыўся на медыцынскім факультэце Лювенскага ўніверсітэта, дзе ў 1954 г. атрымаў дыплом доктара медыцыны. Перабраўся ў ЗША. Жыве ў Нью-Ёрку.
Дзмітррі Сямёмад. 1^34 г.
Бацькі Дзмі^рыя Сям&нава
Маці Дзмімрьія Сямзнава. 1Я67
Куток бібліяш\экі ў Менскім музеі Трав&нь 1^43 г.
w
‘Xeitfwmarf
/Чям^і^'ія маркі
Вылуск 7-й класы 24-й народнай школы. Валя Чачн&ва сядзіць злева у белай кофуе.
Менск, лімнь 1445 г.
ЖйгМ?а«шж
-хчшмкжмц
:1UK
H.o.1926
I Philcsophisch-theologisdie I
г
Hochsdiule Regensburg
П: Ausweis-Karte Nr. fur den Studierendcn
jHerm —Diaitry—.^eiaiea®»
'іІІПО/Ро]
Школьнае лаеведчанне Дзмііллрыя Сямёнава. Рэгенсбург
Уладзімір Кушаль t Вітлўт Кіпель. Рэгенсбург, красавік 1445^ г.
Surname S £ bi I . U N ....0 V
Polish
Occupation, seeretapy...........................
Prafesyja *
Citizenship in 1939.....
Dziarzaunaja prynaleznasc
Prozvisca мші.»™.,, “7®^.....................
Пасведчанне Дзмітрыя Сямснава як сябр ^еларускага Камі'тэтж у Рэгенсбўргу
Forwa White-Russian Committee tn Regensburg
———— & ( President
’ШІМйфІ * P 111
is a member of the White-Russian Committee for Nieder-bayarn-Oberpfalz in Regensburg.
zjavlajecca slabram Bielaruskaha Kamitetu na Nieder-bayem i Oberpfalz u Regensburgu
^гІЙ^ -uUn.e 30th ...1945
Date of birth....ІІЬЫШ..
Data naradzinau Place of birth.І.ІІЛ.О.. Miesca naradzinau
Nationality.....Ihi t e - Hu t h e n i an
Nacyjanalnasc
a . June SO1;1
da
Дзмімры Сямёнаў і ІЗацлаў Пануцэвіч
Скаўілуы. Першы зде.ва сітаіць Саша Сасукевіч. .; .-. Рэге.нсбург, ^-946 г. _■ - Д
М A
^^ЎЙаІНСЬКА ГІМНАЗІЯ а РЕГЕНСБУРЗІ [X U^iJlNIAN SECONDARY SCHOOL IN REGENSBURG L .CWWnisCHES GYMNASIUM IN REGENSBURG
pm..s„», ... ^ОсДя^кЛ it)‘ft R^n.bun.. Ib,-/^^^»^ ^^i-Kv^rnAiutf. Aen ^f ^'^-tt'fty 4)?ё.
Мамуральны с&рі^ыфікаі^л (сері^ьіфікам сі^аласуі) Дзміімрыя Сямёнава з украінскай гімназіі ў Рэг&нсбургу. l^^tb г. • Ь
BIELARUSKAJA- KRYVICKAJA' HIMNAZUA U REGENSBURGU
PASVIETCANNIE SPIELASCI «kratlani AWcswvclva
- : ТЦсведчанне, АляксандрЫ Заруцкай з
Беларускай^^^ У Рэгенсёургу
Х^^^ 2.
Рэгенсдург. Вуліца, што ідзе каралельна шашы злева — беларуская. Два вялікія дмльі налева ад булі^ы уверх — адммісі^лрацыя'
гіМтп, doV*«
, cM tу»< tto%v« dMivu clolvcc cUhjkl cMvt< cUVhl сйЛтс vuImu iU4>yc\_ doWct
.~m-(M*A
,VoV ЧЛ\\6 rt».,,,^ ,
IIKCL.SSBl HG
М&М,
^■is ^
ІЙ:
ytU’
ri
<5*4«;
&ланк> які афюрміў (намаляваў) Дзміімры Сямёнай
feisUc
Vsoriauon in IlcgcnaburealBi isaiilborfaxi by UNRRAToun W«
Піе bolder of ibis сегііііеніе is
entitled to wear the scout uniform and hedges.
llr Seoul \ егімші ККЛ gcnchmiRt.
Пасведчанне Дзмімрыя.Сямёнава як ламочніка (намесніка) скаўм-майсмра .Рэг&нсбург. 1^46 г. -
- Міхельсдорф. Амьунія ^адяды разам. Дзмімры Сяменаў.сімсўць справа. 144-8 г. .
КНІГІ ОНЛАЙН
