Гістарычны шлях нацыі і дзяржавы
Радзім Гарэцкі, Міхась Біч, Уладзімір Конан
Выдавец: Беларускі кнігазбор
Памер: 348с.
Мінск 2001
загадчык музея Беларускага дзяржаўнага універсітэта пісьменніца, в. а. старшыні Саюза беларускіх пісьменнікаў
Канавалаў Уладзіслаў
кандыдат эканамічных навук, старшыня Гомельскай рэгіянальнай арганізацыі ЗБС «Бацькаўшчына»
Кароль Аляксей
кандыдат гістарычных навук, намеснік старшыні Беларускай сацыял-дэмакратычнай партыі (Народная грамада), галоўны рэдактар газеты «Згода»
Кіпель Вітаўт
дырэктар Беларускага інстытута навукі і мастацтва ўЗША
Конан Уладзімір
доктар філасофскіх навук, загадчык аддзела Нацыянальнага навукова-асветнага цэнтра імя Ф. Скарыны
Купава Мікола
Ліс Арсень Лойка Леанід
мастак, старшыня суполкі маспгакоў «Пагоня»
доктар філалагічных навук
кандыдат гістарычных навук, вядучы навуковы супрацоўнік Інстытута мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі.
Лыч Леанід
доктар гістарычных навук.вядучы навуковы супрацоўнік Інстытута гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі
Люцко Мікола
Майсеня Людміла
дырэктар сервіс-цэнтра «Люсанна»
кандыдат фізіка-матэматычных навук, дацэнт Беларускага дзяржаўнага універсіпгэта
Макоўская Алена
выканаўчы дырэктар Міжнароднага грамадскага аб'яднання «ЗБС «Бацькаўшчына»
Мальдзіс Адам
доктар філалагічных навук, прафесар, прэзідэнт Грамадскага аб’яднання «Міжішродная асацыяцыя беларусістаў»
Марачкін Аляксей
Маркевіч Мікола
мастак, дацзнт кафедры Акадзміімастацтваў Беларусі стпаршыня Гродзенскай рэгіянальнай арганізацыі ЗБС «Бацькаўшчына», галоўны рэдактар газеты «Пагоня»
Мархель Таццяна Мархель Уладзімір Мацкевіч Вацлаў Міцкевіч Марыя
заслужаная артыстка Беларусі
кандыдат філалагічных навук, пісьменнік
журналіст
старшыня Дзіцячага фонду духоўнага і культурнага адраджэння «Сакавік»
Панізьнік Сяргей
Папкоў Сяргей
пісьменнік
намеснік старшыні Кансерватыўна-хрысціянскай партыі
Пеціна Людміла
старшыня Беларускага жаночага хрысціянска-дзмакратычнага руху, дырэктар Жаночага адукацыйнага цэнтра
Сабалеўскі Анатоль Саверчанка Іван Савік Лідзія
доктар мастацтвазнаўства, прафесар
доктар філалагічных навук, пісьменнік.
кандыдат філалагічных навук, дацэнт Беларускага універсітэта культуры, пісьменніца
Санько Валер
Сахута Яўген
пісьменнік, дырэктар выдавецтва «Хата»
доктар мастацтвазнаўства, старшыня Беларускага саюза майстроў народнай творчасці
Сілівончык Анатоль
прэзідэнт Міжнароднага дабрачыннага фонду Жыватворнага Крыжа святой Еўфрасінні Полацкай
Скалабан Віталь
кандыдат гістарычных навук, намеснік дырэктара Нацыянальнага навукова-асветнага цэнтра імя Ф. Скарыны
Скарабагатаў Віктар
дацэнт Беларускай акадэміі музыкі, заслужаны артыст Беларусі
Станкевіч Алесь
Статкевіч Мікола
дацэнт Інстытута кіравання і прадпрымальніцтва старшыня Беларускай сацыял-дэмакратычнай партыі (Народная грамада)
Стук Барыс
намеснік старшыні Міжнароднага грамадскага аб’яднання «ЗБС «Бацькаўшчына»
Стальмашонак Уладзімір
Сяргеева Галіна
народны мастак Беларусі
кандыдат гістарычных навук, старшы навуковы супрацоўнік Інстытута гісторыі Нацыяналышй акадэміі навук Беларусі
Сярэдзіч Іосіф
Трусаў Алег
галоўны рэдактар газеты «Народная воля»
кандыдат гістарычных навук, старшыня ТБМ імя Ф. Скарыны, намеснік старшыні БСДГ
Трыгубовіч Валянціна
сустаршыня Грамадскага навукова-аналітычнага цэнтра «Беларуская перспектыва»
Уладыкоўская-Канаплянік Любоў
кандыдат філалагічных навук, дырэктар Нацыянальнага навукова-асветнага цэнтра імя Ф. Скарыны
Цвірка Кастусь
кандыдат гістарычных навук, прэзідэнт Міжнароднага грамадскага аб’яднання «Беларускі кнігазбор», пісьменнік
Шаблоўская Ірына Штыхаў Георгі Шэрман Карлас Юхо Язэп
доктар філалагічных навук, прафесар
доктар гістарычных навук
віцэ-прэзідэнт Беларускага ПЭН-цэнтра, пісьменнік
доктар юрыдычных навук, прафесар Беларускага дзяржаўнага універсітэта
Праграма «Беларусь-2000»
і склад Беларускага нацыянальнага грамадскага арганізацыйнага камітэта зацверджаны ў сакавіку 1998 г.
ЗМЕСТ
ПСТАРЫЧНЫ ШЛЯХ БЕЛАРУСКАЙ НАЦЫІ I ДЗЯРЖАВЫ Слова да Беларускага Народа 3
THE HISTORY OF THE BELARUSIAN NATION AND STATE Address to the Belarusian People 4
НАЦЫЯ 5
NATION io
ДЗЯРЖАЎНАСЦБ 15
STATEHOOD 28
КУЛБТУРА 40
CULTURE 49
БЕЛАРУСБ HA МЯЖЫ ТЫСЯЧАГОДДЗЯЎ 57
BELARUS AT THE TURN OF THE MILLENNIUM 59
ДАКУМЕНТЫ I МАТЭРЫЯЛЫ
PAPERS AND DOCUMENTS
Аповесць пра Усяслава Полацкага 61
Дагавор Смаленска з Рыгай і Гоцкім берагам. 1229 г 63
Пахвала вялікаму князю Вітаўту 63
Прывілей вялікага князя літоўскага Аляксандра на магдэбургскае права Полацку. 7 кастрычніка 1498 г 64
Войска Вялікага Княства Літоўскага 67
Захоп Вільні паўстанцамі 1794.IV.24 69
Падаўленне паўстання Касцюшкі. 1794.X 71
Закрыццё царскім урадам Віленскага універстэта 71
Увядзенне ў Беларусі расейскага заканадаўства і рускай мовы ва ўстановах 72
Забарона Мікалаем I ужываць назвы «Беларусь» і «Літва» 72
Ліквідацыя уніі 73
«Мужыцкая праўда», № 4 74
[Oct.-Nov. 1862] Peasants’ Truth № 4 75
Падзеі паўстання 1863 г. у Віцебскай губерні: Лік асуджаных паўстанцаў 77
Разгортванне паўстанцкага руху ў Менскай губерні 78
Расправа з насельніцтвам в. Явароўка за спачуванне паўстанцам 79
Падзеі паўстання 1863 г. у Менскай губерні 79
Справаздача, складзеная ў канцылярыі Часовага палявога аўдытарыята
пры штабе войск Віленскай ваеннай акругі, аб колькасці асоб, што падпалі пад пакаранні за ўдзел у паўстанні на тэрыторыі
Беларусі і Літвы. Люты 1865 г 80
Кастусь Каліноўскі. Ліст з-пад шыбеніцы 83
Першая Устаўная грамата да народаў Беларусі 83
The First Constituent Charter Directed to the Peoples of Belarus 84
Трэцяя Устаўная грамата Рады Беларускае Народнае Рэспублікі 84
The Third Constituent Charter of the Council (Rada) of the Byelorussian Democratic Republic 85
The Byelorussian Democratic Republic in brief 86
The Leadership of the Major Byelorussian National Organizations, Political Parties and Governments 86
Ухвала Беларускага з’езду Случчыны 89
Пратэст Слуцкай Беларускай рады да ўраду Саветаў 90
Дэклярацыя Беларускае рады Случчыны 90
Calendar of Major Byelorussian Events, 1914—1921 (World War I —Treaty of Riga)...91
Genocide of the Belarusians 106
Статут Рады Беларускае Народнае Рэспублікі 114
Зварот беларусаў замежжа, удзельнікаў Першага з’езда беларусаў свету 114
Зварот Першага з’езда беларусаў свету да беларускага народа 115
Дэкларацыя Першага з’езда беларусаў свету аб прынцыпах нацыянальнага дзяржаўнага будаўніцтва 116
Заява ўдзельнікаў Другога з’езда беларусаў свету 117
Усебеларускі з’езд за незалежнасць: Справаздача старшыні мандатнай камісіі 118
Акт незалежнасці Беларусі 119
ПСТОРЫЯ БЕЛАРУСІ Ў ТАБЛІЦАХ I СХЕМАХ
THE HISTORY OF BELARUS IN TABLES AND DIAGRAMS Этапы беларускай дзяржаўнасці 122
Княствы на тэрыторыі Беларусі ў ІХ-ХП стст 123
Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Вялікага Княства Літоўскага ў XVI ст 123
Атрыманне беларускімі гарадамі магдэбургскага права 124
Найвышэйшыя пасады (урады) у ВКЛ у XVI ст 125
Войны Маскоўскай дзяржавы і Расеі з Вялікім Княствам Літоўскім і Рэччу Паспалітай 125
Кампетэнцыя найвышэйшых органаў улады і кіравання ВКЛ у XVI ст 126
Падзелы Рэчы Паспалітай паміж Расеяй, Прусіяй і Аўстрыяй 126
Нацыянальна-вызвольныя паўстанні 127
Лік маёнткаў, канфіскаваных ва ўдзельнікаў паўстання 1831 г 127
Утварэнне Беларускай Народнай Рэспублікі 128
Утварэнне БССР і Літоўска-Беларускай Рэспублікі 129
Масавыя рэпрэсіі на тэрыторыі Беларусі ў 1930—50-я гг 130
Палітыка кіруючых колаў Польшчы ў Заходняй Беларусі 132
Палітычныя партыі Заходняй Беларусі ў 20—30-я гг 133
Акупацыйны рэжым нямецка-фашысцкіх захопнікаў ў Беларусі 133
Беларусь на міжнароднай арэне ў 1945 — сярэдзіне 50-х гг 134
Палітычныя партыі Беларусі, створаныя ў канцы 80-х — пачатку 90-х гг. XX ст 135
Аднаўленне незалежнасці Беларусі 136
ВЫШЭЙШЫЯ ДЗЯРЖАЎНЫЯ АСОБЫ БЕЛАРУСІ
НА РОЗНЫХ ЭТАПАХ ГІСТОРЫІ
POLITICAL LEADERS AND SENIOR STATESMEN
IN THE HISTORY OF BELARUS
Уладары Полацкага княства: Дынастыя Рагвалодавічаў 137
Вялікія князі Вялікага Княства Літоўскага 138
Канцлеры Вялікага Княства Літоўскага 139
Гетманы найвышэйшыя і вялікія Вялікага Княства Літоўскага 139
Прэзідэнты Рады Беларускай Народнай Рэспублікі 140
Старшыні Урада Беларускай Народнай Рэспублікі 140
Старшыні Урада Беларускай ССР 141
Старшыні Цэнтральнага Выканаўчага Камітэта Беларускай ССР 141
Старшыні Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР 142
Кіраўнікі Камуністычнай партыі Беларусі 142
Кіраўніцтва Рэспублікі Беларусь 143
БЕЛАРУСКІЯ НАЦЫЯНАЛЬНЫЯ СІМВАЛЫ BELARUSIAN NATIONAL SYMBOLS 144
ГІСТОРЫЯ БЕЛАРУСІ Ў КАРТАХ
THE HISTORY OF BELARUS IN MAPS
Рассяленне ўсходнеславянскіх плямёнаў на тэрыторыі Беларусі ў VIII—IX стст 148
Першыя княствы на беларускіх землях (X—XII стст.) 149
Вялікае Княства Літоўскае ў XIII—XVI стст 150
Вялікае Княства Літоўскае: Фрагмент карты Гіёма дэ Банплана. XVII ст 151
Карта этнаграфічных беларусіх зямель паводле М. Доўнар-Запольскага, Я. Канчэра і Я. Карскага 152
Адміністрацыйна-палітычная карта Беларускай Народнай Рэспублікі, складзеная Аркадзем Смолічам 153
Межы Заходняй Беларусі ў Польшчы Frontiers of West-White-Ruthenia (Bielarus) in Poland 154
Фарміраванне тэрыторыі Рэспублікі Беларусь у XX ст 155
Рэспубліка Беларусь 157
Тэрыторыя Рэспублікі Беларусь у параўнанні з асобнымі краінамі Еўропы. 1995 г ' 158
БЕЛАРУСКАЯ ДЫЯСПАРА BELARUSIAN DIASPORA 159
БЕЛАРУСКІЯ ПЕСНІ I ГІМНЫ
BELARUSIAN SONGS AND ANTHEMS Бітва пад Воршай 164
Пагоня 165
У гушчарах 165
За Случчыну 166
Ваяцкі марш 167
О, Беларусь, мая шыпшына 167
Люблю наш край 168
He загаснуць зоркі ў небе 168
Магутны Божа 169
ХРАНАЛОПЯ ГАЛОЎНЫХ ПАДЗЕЯЎ I ДАТ ГІСТОРЫІ БЕЛАРУСІ
LIST OF MAJOR EVENTS ANS DATES IN THE HISTORY OF BELARUS IN CHRONOLOGICAL ORDER 170
ПРАГРАМА «БЕЛАРУСБ-2000» 190
PROGRAMME «BELARUS-2000» 195
БЕЛАРУСКІ НАЦЫЯНАЛЬНЫ ГРАМАДСКІ АРГАНІЗАЦЫЙНЫ КАМІТЭТ
БЕЛАРУСБ-2000»
THE BELARUSIAN NATIONAL PUBLIC ORGINIZING COMMITTEE «BELARUS-2000» 200
Гістарычны шлях беларускай нацыі і дзяржавы = The History of the BelaruГ 51 sian Nation and State / M. Біч, P. Гарэцкі, У. Конан i інш.; Рэдкал.: У. Арлоў і інш.; Пер. на англ. Т. Вінярская. Мн.: «Беларускі кнігазбор», 2001. -348 с.: іл. ISBN 985-6638-27-5.