Гісторыя беларускай кнігі
У 2 т. Т. 2. Кніжнасць новай Беларусі (XIX—XXI стст.)
Выдавец: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі
Памер: 436с.
Мінск 2011
Кіркорз 1 прарзктара В. В. Вінора, выхлючяа ахв^ровавы гстооыі даўнейшага ГорвГорацвагв Земляробскага Інстытута і яго адраджэаьню у асобе Горацхага СельсхаГасаадарчага Інстытуту.
Два вяліхіх сввцйяльвых артыхулыдак/ады ахвяровавы размаітай аграаамічвай дзейвасіці выхававца і прафэсара Горак, а пасьля слаўяага □рацаўніка ва віве грамадвявскае працы і оелмка гаспадзрчай асьветы, бзцвкі расейскае аграваміі L А. Стэбута і вавуковай, азвучэльяаі і літэратурнай дзейнасьці па садоўяідтву і агароініцтву ў працягу в 1879 па 1919 г. настаўвіка, а ўрэшце і прафэсара М. В. Рьпава. Невялічкі нзкролбг ахвяроваа настаўяіку Бяссо» н .ву, ва чао 42гадовае п»д»гагічвае двейнасьці яжога у Горжах т 'яго ву
каапврацыі ва дабрахвотнае еяброў
ства, Цзвтрвбелсаюв ораводвіць увмацнбвуп ьампанію па прыцягненьяю сель
екага жыхзр тва ў сябры каапэрацыі. Цяпер у 6цёх паветах БССР
больл 55.000 саброў сельсхай рацыі.
С.г. падатак.
Па непашыравай БССР да
бсьць каапз
гзтага
АшшчэньнІ.
чыда я валя 2000 выхававцзў. Навуковая частка «Заоках»
часу выжанана жаля 90 процантаў вадажьжя па адвінчму с.г. падатжу.
Падатжовы аддзел Народнага Камісарыяту Грашовых Спраў мае сабраць ва ўставоудены тэрмія (да 1га жраоавіжа) усе 100 прйдантзў падатжу.
Выстаўка шнолы.
Гарадьеі Аідзел Народжай Асьветы аргажізуе ў 7ай шжіле (Камсамольсжая, 40) выжтаўжу Савеавав шжолы 8
абый гэткімі сажцыямі: бедарускай.расейскай,
жае 15 улмвапісаных артыкулаў 14 хыдоўсжай і польсжай.
роввых вўтарвў, вьмешчавых ва 390 Высіаўжа адчыйіцца сяговьм старонках з 26 дадаткамі да іх.Трэба 12ай гадвіне.
Павначаны ва 12 сажажіжа сход сяброў Carey Працаўвіжоў веты адбудвевда 13га сажавіха : raw.
На павестды схоіу давлад стаўжіжа Цвнтральнага Каміт юву.
3 15га па 23 гасажавіжз нз Працы будм рабіцца перадіс і доўвых сэжцыі чорвврабочых дл наўлевьня чаргі для дасылхі на ДУ
He вьявіўшыяся будуць вьв учоту.
Перапіс будзе правадвіцда а; 12 гадз.
У Цэнтральжйм Доме Прад Асьветы 14га г. м. у 8 в л гадвія увечары адбуджецда ар цыіжм сход шахмахяаш&шаші ві.
3 дакладам аб вначэвьді д вай гульві выстуаіць маэстро
ДрувХацеяірсы.
Пасьля даыад
8д»начйць, шго яяы абыймаюпл усе Гар. Аддвел Пар. Асьветы даводзіпь Пасьля даыаду сэавс адва галінй нашай еельскай гаспадархі: аб гзтым да мдама Jeix школаў, дме гульні < упроць лкбое лічбы жад
грунтзпауства, палятвтва.'Вэліораіхыі). гатау, роавых арганівацыяў, рабочых і лясную сп; аву, маілычаоуг ўнідтва. ўеяго грамад^яасгва.
Зюм.я шоа. орвдд, BB.em.Bae павятовая нарада страхаў аершым томе <3аш<ш», ахвярована «м«м« v
— вых працаунікоу.
Упраўлежьжем Дзлржаунага Страхавзвьпя праведвены ял БеларусІ пам
дясьлезнвавьвю мяйоцовага характару і навуковаму вывучавьвю вашага span.
3 артыкулу враф. Мажароўскагв аб
Умход дольвж.
Згублены.
Ваз. Выж. Кан Гітліп С.—В. М — Чырзоняарм. кнів., выд. Гя? nap. кам. у Н.Варысяве. Канзжэн
। Вы. Вык. Кам., Lluabuax В. С.
геолбгічжмм абсмедавнвьні жаля МсцЬ , 'Г ’І “ А“Р« «Р’ "*д ^1
Н» варадах падмдяены вынікі жаміПм. Ваеж. Кам., Гушчмясжі П. і
слаўдя даведваемгя аб ввачяай жольмсьпі бвгатых залежаў добрыхфасфарытаў і белае йішучае хрэйды.
Праф. Кайгародаў зрабіў сершую опробу даць характарыстыду твмпэратурвага рэжыму Горацжага райбну па грувце вавуховаапрацованых даввых яа 45 гадоў. У mix друдуючыхся і прыгатаваных да друзу нарысах хліматаіёгічвым См&леншчывы I гідраветзоролбгічвых Беларускао вобяаеьці, а таксама кліматалёглвым атласе юбласьці 0в папоўвіць сваю працу. Тое самае моава скаваць і аб Іншых артыкулах.
А наогул «Запіскі Горацвяга Сель* оіаГаеоадарчага Інсгытуту» — вллікі Ухлад у скарбвіцу беларускаа хультуры і каштоўяы для беларусвае ягра
8®€®@®S©®®:
@©®©®в««
Выдаввцтва „БЕЛТРЭСТДРУК“
ВЫ НШЛ A 3 ДРУКУ Праср. У. X ПІЧЭТЛ ‘‘“Х^11
,Белорусскмй язык, как аантор
номіі.
Пяро.
। іацмонально*кільпрны»
Ц A Н A 25 КАП.
•o^w^©®ee===eeeeee<4
<>
пры ўпрауленьні ўпаўнаважанага НК Замежнага Гандлю пры РНН Беларусі.
(Мяндж, Плошча Свабоды, № 7).
даводзіць да ведама ўсіх дзяржаўныі установаў, наа зрацыйных арганізацыяў, с.г. калектываў і сялян, што In лрадаюцца:
Новыя трактары „ФОРДЗОН^, й
ЯКІЯ НА ПРОБЕ НА ЎСЕСАЮЗНАЙ СЕЛЬСКА ГАСПАДАРЧАЙ ВЫСТАЎЦЫ 1923 Г. У МАСКВЕ АКАЗАЛІСЯ НАЙБОЛЬШ ПРЫ X ГОДНЫМІ ДЛЯ НАШАЙ СЕЛЬСКАЙ ГАСПАДАРКІ. Т
ПОЎНЫ ТРАКТАРНЫ ГАРНІТУР «Ф0РД30Н. СКЛАДАЕЦЦА 3 Д
ТРАКТАРА, ТРАКТАРНАГА ПЛУГА, ШКІВА ДЛЯ ПРАЦЫ НА МЕЙСЦЫ і ЗАПАСНЫХ ЧАСЬЦІН ДА ТРАКТАРА 1 ПЛУГА. ¥
й»і й квд j № кш 1 адвоівд. ^
УМОВЫ ПРАДАЖЫ: 75 ЧЫРВОНЦАЎ ЗАДАТКУ ПРЫ ПАКУПМ РЭШТА ГРОШАЙ УНОСІЦЦА Ў РАССРОЧКУ ДА 2х УРАДЖАЯ Г 3. ПАЛОВА УНОСІЦЦА ПАСЬЛЯ ЗБОРУ ЎРАДЖАЮ 1924 1 і ПАЛОВА ПАСЬЛЯ ЎРАДЖАЮ 1925 Г„ ПРЫЧЫМ ПАСЬЛЯ КОЖ НАГА ЎРАДЖАЮ ГРОШЫ ЎНОСЯЦЦА Ў 2 ТЭРМІНЫ. і
АПОШНІ ЎЗНОС—HE ПАЗЬНЕЙ 15га ВЕРАСЬНЯ 1925 ГОДІг
ПРАЦА ТРАКТАРА .Ф0РД30Н" У ХУТКІМ ЧАСЕ БУДЗЕ ДЭМАНСТРАВАЦЦА Ў МЕНСКУ.
<»
°
квДжвжаўяав агукаркя.
Гяаіамм N 1985
(7500).
ПАДПІОНАЯ ПЛАТА
ffwpHl Jctx Italy, алдаавііаоаі
КОШТ НУМАРУ Y ro₽“M 1 "₽"• * "•
num I iuhihij вдстаіцйжічйдш 5 н.
САВЕЦКАЯ
БЕЛАРУСЬ
Выданьне Усебеларускага
Цэнтральнага Выканаўчага
Камітэту Саветаў.
ЗВЫЧАПНАЯ:
Ha 1 мц 1 р. 30 к.
„ 3 . 3 р. 50 в.
Ніата м вублійтыю аб
ца у чырвовыж вылічэя. дм шешў прафсаюзаў
кожвы дадатк— 5 к. для іішых грамлдвян
1 дакумнт — 80 к.
кожяы дадатк.—15 в.
Пяты год выданьня.
Штодзеняая газэта.
ЛЬГОТНАЯ;
Н» 1 ма 65 і .. 3 жж 1 р 70 в.
іілатааа абмт—Эбв,
Смванын—ва 50* • дар
(Менсж, Савецжая, 63).
Адр. рэд haEhCK. Савецкая, 63.
№ 59 1056) Серада, 12га сакавіка 1924 г.
Няхай жыве пашыраная Беларуская G.C.P.!
•Ill (2811) 1917 г.121111924 г.
Зрацтючыя масы Савецйга СаювУ діуюйьслговьня сямйхгодвыім садня вменьня впы ярва расеЯскага »шу. Гаты двевь яшча бодьш да> ІШ працоўвых масаў верасей( пцыяваяьвесьцяў, якія зяайшім пад падвоівым уцісжам: апраўшежу сацыяльнага мы ввльмі востра тмді ўціск в&цыяналыпі. Мовы лмавых аацыдшшмьця) (у тым f і вашая беларусхая мова) ня меіі сх грамадвявскіх правоў; мы не Я буіаваць сваю вацыяямжвуБ ■у; ваша жулыура вя вела магаоці вольнага I шырожага росту. ь чаму жавец расейсхага самадмрі быў саатканы врацуючымі масаорыгвечаных вацыявальнасьцлў в іпвай радасьцю.
Л хупа, ввльмі хутіа выясьвілася, лвпўожм рэвалюцыя 1917 году а тодчжі оалавівав' справы. Чаоовы 1 рмаліацыііхае Pace! хацеў фажаа ысьці тую самую дмітыжу. як аеішй жарсхі ўрм дк у адвосівах мйвы ва вралівы, яж у адносівах іавоу і фабрыжавтаў в бавжіраві, )ш і | адносівах да прйгнечавых, > дмржаўных** нацыянадьвасьцяу. овы урад хацеў, каб рзбочыя і ся9 ўсіх нацыянадьвасьцяў, врабіўшы йюцыю, паравейшаму йалі свае ш ва вайяе, * буржуі сядвслі ў у ды жладі ўсе новыя і новыя прыti сабе | вішавв. Аб правох «вежаўных» н&дыанальвасьцяў Чаі ўрад вават і гаварыць ва хацеў. адйддывмася да Ўставоўчага у, як у вершы Някрасава: .Барвв прнедет, барнж вас рассуднті* ui ў красавіку 1917 году пасыя ша беларусжага зьеаду ў Мввсжу п сажавіжа), у Піаер прьехыа двш вьезду I выдвелехага ім Белазга Нацйявальвага Камітьту—дыж мы ўрад йрывяў, гэтую дэдегацыг,' шічвы буржуй прыехаўшш да яго ■іх «м**0ў в д&мжае орпівцыі. ы віністры Часовага Урвду тры « так. м бы явы самым фактам і гутаркі 8 далегацйяй ахаавак ць ■mine дабрадзейстжа яж сяброж пцыі, так і тым народвым бела' зм масам, ад івя ntx (хоць без | •шрчаючай падставы і па^наЛ »а$) бралася гаварыць д»легацыя.; ш скромныя ваявы аб самаі скром! аўтавоміі бші спаткавы 8 вагарІ , u недарачтя 1 даівацкая выдум | Гіткія адносівы да .ведвяржаў1 пцыявальвасьцжў Часовы ўрад «ў аж да самага свайго сжову.
зрава с&цыяльяагд і вацыявальнага влевьня працуючых масаў гэтых шалй&свцжў ваставалася нлвыясьіі, недароблевай аж да с&мага ■ квага Кастрычвіжа.
'омк^ Кастрычнікавая рэвалюцыя • поўмае сацыяльнае і нацыя' шае лызвалеяьне працуючым | 2л ўсія без выключяньня нацыя; ьчасьцяў на абшарал бы^шае еі 6ti падзнлу іх на .дзяржаў , * і лнедзяржаўныя‘, на ,лгпІ і* » .горшыя". Аб гетым тр»ба! ггаць.бявупынаа I ўсяжі ры, успамі* | ш лютаісжую рэвадюцыв, успаміь 1 яе дегічпв. поўвм вавяршэні*шШа дві вялівага Чырвовага грычяіжа.
U.C.P.
да пашырэньня 45.969 кв. вёрст
і 1.536.944 чалавек.
Заўтра адчынвецца Зьезд Сааетаў пешыранвй БеларусІ.
Гэткім чынам засуйхльвяайца адэін з багатых I найціквўнейшых кругабегаў у гістарычньм жыцьці беларускага працоўнага нарслу.
Швсьць гадо? таму назад, 11 лю тага 1918 г., пры Народнмм Квмі сарыяце па Нацывнчльных Справах РСФСР адчыніўся Беларускі Нацы■нальны Камісарыят.
Гэтя была першая беларусквя дзяржаўная ўствновз, првв якую Савейкая ўлэда прыступіла да азнаямленьня з беларускім нацыяналькым пытаньнем.
Аднак параўнаўча невялікі размах у той час беларускага камуністыч нага руху і, нвогул. навізна яго для шырокіх пергыйных колаў гаварыла не ў карысыіь належных адчосімў да рашучай пастаноўкі беларускага пытаньня.
Прыгэтым, многія Іншыя пытаньні агульнарэспубліканскага ргзмаху. галоўным чынам, пытаньнв абаро ны Самцкае краіны, адцвгалі вырашзньне нацывнвльнага пытаньня ў першую чаргу.
Потым з гэтым надыходзілі моманты, калі всяродку беларускай камуністыччасавецкай думкі, чым быў Беларускі Нацыянальны Камі сарыят, прыходзілася адчуваць не па сабе.
Але кіраўнікі вго, загартоввныя Ідэяй эбудаваньня Савецкай Веларусі ўлеракор Інтрыгам намецкіх акупантаў, вкія првз фальшывую незалежнасыіь маніліся адарвайь Белврусь ад Савецкай Фэдэрацыі —рашылі вясьці сввю працу няўхільна.
Канец 1918 году, адмечаны бур
Карта пашыранай Беларусі.
3 Усходу—на Захад.
Рэслублікай Саватаў. Але на гэІты раз вонкевыв ўмовы не дазва лмюць вй прайсьці сваімі греніцамі 1 па рубяжу мяжы з пераважнай большасьшо беларускагажыхарстве.
I Адхапіўшы Рыжскай умоаай заходнюю частку Беларусі з 8х мільСнным насельніцтвам, польскае панства, вкое падбухторваецца Антвнтаю, марыць усёж 1 аб Польшчы ад «мора і да мора». Над Беларусьсю вісіць чорная пагроза маж лівага мхол/.
Але мінве год за годам, РСФСР мацнее, крэпне—пвсьпя перароджваеццв ў магутны Свюз Савецкіх Сацыялістычмых Рэспублік.
I беларускі небасхіл праясьняецца. Жыцьйё настойна вытыркае зытаньне аб пашырэньні граніц Беларугквй РэслубліІ. Час ад часу яно крэпне, раеьце і, нарэшце, выліваецца ў адпаведную форму.
КНІГІ ОНЛАЙН
